مستند شکافتن صخرهها ساخته سارا خاکی و محمدرضا عینی، داستان سارا شاهوردی، نخستین زن منتخب شورا در یک روستای کوچک ایرانی را روایت میکند؛ زنی که با شجاعت و پشتکار، الگویی برای برابری جنسیتی و تغییر اجتماعی در جامعهای سنتی است.
روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی از حضور ۱۱ مستند بلند خارجی در بخش مسابقه بینالملل نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» خبر داد. این آثار از تولیدات سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ هستند و از کشورهایی چون بلژیک، جمهوری چک، هند، قزاقستان، مونتهنگرو و ترکیه در این رویداد شرکت دارند.
ستاد برگزاری نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، اسامی ۲۱ مستند کوتاه و نیمه بلند بخش مسابقه بینالملل این رویداد را اعلام کرد.
در نشست نقد و بررسی فیلم مستند سینمایی «مهدکودک» به کارگردانی حانیه یوسفیان (محصول مرکز گسترش)، بر روایت تکاندهندهی زندگی کودکانی تأکید شد که به دلیل مادران مجرم، در زندان متولد شدهاند و هرگز فضای بیرون و آسمان پرستارهی شب را ندیدهاند.
پردیس سینمایی ملت برای دومین بار متوالی، به عنوان خانه جشنواره نوزدهمین دوره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» انتخاب شد. این تصمیم به دلیل افزایش تعداد مستندها در بخش ملی و بینالملل و نیاز به تعدد سالنها و امکانات نمایشی بیشتر گرفته شده است.
فیلم «راههای دور» با عنوان انگلیسی «شکافتن صخرهها» به کارگردانی مشترک سارا خاکی و محمدرضا عینی، برنده جایزه ۵ هزار یورویی تماشاگران در جشنواره بینالمللی فیلم مستند آمستردام (ایدفا) ۲۰۲۵ شد.
سیوهشتمین جشنواره بینالمللی مستند آمستردام (ایدفا) با اعلام کامل برندگان به کار خود پایان داد؛ مستندسازان ایرانی موفق به کسب دو جایزه اصلی این دوره شدند. فیلم «روباه و ماه صورتی» به کارگردانی مهرداد اسکویی جایزه ۱۵ هزار یورویی بهترین فیلم در مسابقه بینالملل را کسب کرد، و فیلم «گذشته آینده استمراری» ساخته مرتضی احمدوند و فیروزه خسروانی نیز جایزه ۱۵ هزار یورویی بهترین فیلم در بخش «انویژن» (ویژه آثار با فرمهای جسورانه) را از آن خود کرد. در این جشنواره، جایزه بهترین کارگردانی بینالملل به «پادشاهی کارتلی» و بهترین تدوین به «دسامبر» رسید.
مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی از برگزاری ۱۲ کارگاه تخصصی با حضور استادان ایرانی و خارجی در حاشیه نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» خبر داد.
در سیوهشتین دوره جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایدفا در آمستردام، مستندسازان ایرانی موفق به کسب جوایز بهترین فیلم در دو بخش اصلی رقابتی شدند. در بخش مسابقه بینالملل، جایزه بهترین فیلم به «روباه و ماه صورتی» به کارگردانی مشترک مهرداد اسکویی و ثریا خلاقی اهدا شد. همچنین در بخش «انویژن» (Envision)، مستند «گذشته آینده استمراری» ساخته مرتضی احمدوند و فیروزه خسروانی این جایزه را کسب کرد.
با حکم رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، اعضای شورای سیاستگذاری نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» معرفی شدند. در این شورا، رائد فریدزاده به عنوان رئیس و افرادی چون محسن برمهانی (معاون سیما)، مهدی شفیعی (معاون توسعه سازمان سینمایی)، محمدحسین حقیقی (کارگردان) و محمد حمیدی مقدم (دبیر جشنواره) حضور دارند.
در بخش بینالملل نوزدهمین جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، ۱۲ مستند پرتره با موضوع زندگی چهرههای تأثیرگذار سینمای جهان به نمایش درمیآیند.
زمانبندی اکران آثار راهیافته به بیست و یکمین جشنواره فیلم نهال (ویژه آثار دانشجویان) اعلام شد. اکران بخش بینالملل این جشنواره در تاریخ ۲۱ و ۲۲ آبانماه ۱۴۰۴ و اکران بخش ملی از ۲۳ تا ۲۸ آبانماه انجام خواهد شد.
همزمان با نهمین سالگرد درگذشت توران میرهادی (۱۸ آبان)، مستند «یکی بود، یکّی نبود» که پرترهای از زندگی و اندیشههای این متخصص تأثیرگذار آموزش و پرورش و ادبیات کودکان است، برای نخستینبار در سامانه هاشور اکران آنلاین شد.
فیلم مستند «دو خواهر» به کارگردانی فرحبخش فرهیدنیا و تهیهکنندگی یاسر طالبی و ستاره زارع، موفق به دریافت جایزه تولید مشترک شبکه مستند الجزیره در رویداد بینالمللی «توکیو داکس ۲۰۲۵» شد.
نخستین «کمپ سینمای مستند ایران» با دبیری مهدی قربانپور (کارگردان «زمناکو») و با هدف بازگرداندن سینما به سرچشمه مشاهده و درک دوباره جهان در روزگاری که سرعت تولید محتوا غالب شده، برگزار میشود.
فیلم مستند «بریکولاژ» که پرترهای از زندگی و جهان ذهنی نادر مشایخی، آهنگساز و رهبر ارکستر نامآشنای ایرانی است، اکنون به صورت آنلاین در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
مستند بلند «شگرد» به کارگردانی و تهیهکنندگی جعفر صادقی، به بخش رسمی Girona Film Festival در کشور اسپانیا راه یافت.
مستند بلند «رویاباف و قاضی» ساخته حسام اسلامی، پس از حضور موفق در جشنوارههای معتبری چون ایدفا (IDFA) و هاتداکس (Hot Docs)، اولین اکران خود را به صورت آنلاین و از روز چهارشنبه ۱۴ آبانماه ساعت ۱۷ آغاز میکند.
مستند نیمهبلند «رویای روژین» به تهیهکنندگی و کارگردانی سروه علی ویسی، به سیزدهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم کینو (Kinofest) روسیه راه یافت.
در مراسم بزرگداشت زندهیاد ناصر تقوایی و پس از نمایش مستند «پیش» (ساخته سال ۱۳۷۶)، مهوش شیخالاسلامی و فرهاد ورهرام به تمجید از جزئینگری و نظم این فیلمساز فقید پرداختند. مهوش شیخالاسلامی از متانت و دقت تقوایی در پشت صحنه «داییجان ناپلئون» سخن گفت و فرهاد ورهرام او را «بزرگترین عکاس ایران» نامید
فیلم مستند کوتاه «عاتقه» به کارگردانی مسعود دهنوی و محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح، در ادامه موفقیتهای بینالمللی خود، موفق به کسب جایزهی ویژه هیئت داوران از هجدهمین جشنواره بینالمللی حقوق بشر «ENTRETODOS» برزیل شد.
