مستند «کارت قرمز» ساخته مهناز افضلی (بازیگر و مستندساز) که حدود ۲۰ سال پیش درباره پرونده جنجالی قتل لاله، همسر ناصر محمدخانی و اعدام شهلا جاهد (همسر موقت محمدخانی) ساخته شد، بالاخره پس از سالها عدم صدور مجوز، یکشنبه ۶ مهرماه در عمارت «روبرو» به نمایش درآمد. افضلی در نشست پس از نمایش، ضمن رد ساخت فیلم به درخواست شهلا جاهد، هدف خود را "کارت قرمز به یک تفکر و فرهنگ" در جامعه دانست و نه صرفاً تمرکز بر بیگناهی متهم.
مستند «فاطمی» به کارگردانی امیرحسین سیاح و فرشاد عسگریکیا، که به زندگی و مبارزات شهید دکتر حسین فاطمی میپردازد، از تاریخ پنجم شهریور در سینماهای منتخب گروه هنر و تجربه اکران میشود. مراسم رونمایی و اکران افتتاحیه این فیلم، همزمان با سالروز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در پردیس سینمایی چارسو برگزار خواهد شد.
فراخوان بخش جدید مسابقه عکس «نگاه مستند، عکس بهمثابه داستان» برای نوزدهمین جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» منتشر شد. این بخش که با هدف ایجاد پیوند میان عکاسی و روایت مستند طراحی شده، از عکاسان دعوت میکند تا مجموعهعکسهای متوالی و دارای حس و فضا را برای شرکت در این رقابت ارسال کنند.
موزه هنرهای معاصر تهران برنامهای ویژه برای نمایش سه فیلم مستند ترتیب داده است که به زندگی و آثار سه هنرمند زن ایرانی میپردازند. این برنامه شامل آثاری از خسرو سینایی و مریم نوابینژاد است و حضور در آن برای عموم علاقهمندان آزاد و رایگان است.
سید احسان عمادی، کارگردان مستند تاریخی «فرار از قصر»، در گفتوگویی، جزئیات روند تولید این اثر را که به فرار اعضای حزب توده از زندان قصر در دهه ۲۰ میپردازد، تشریح کرد. او از پژوهشی پنجساله و پرحاشیه و نیز چالشهای فیلمبرداری و اکران این مستند سخن گفت.
مستند «دیدن و بودن» به کارگردانی علی شیلاندری، با محوریت زندگی و فعالیتهای مریم زندی، عکاس شناختهشده ایرانی، روز یکشنبه ۱۹ مرداد ماه ساعت ۱۶ در سالن سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران اکران خواهد شد. ورود برای عموم علاقهمندان آزاد و رایگان است.
مستند تحسینشده «خانواده خلج» که روایتی از تلاشهای یک زن کارآفرین برای غلبه بر مشکلات مالی ناشی از راهاندازی یک مرغداری است، از روز چهارشنبه ۱۵ مردادماه به صورت آنلاین در پلتفرم «هاشور» اکران خواهد شد. این فیلم که بر اساس یک پرونده واقعی ساخته شده، پیش از این در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» موفق به دریافت جایزه بهترین کارگردانی فیلم بلند شده و نامزد چندین بخش دیگر از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند نیز بود.
دو فیلم ایرانی «برافتو» به کارگردانی سپیده جمشیدی و «دشت میخواند» به کارگردانی گیتا فیضی، به سیویکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم دلا لسینیا در ایتالیا راه یافتند. «برافتو» در بخش مسابقه و «دشت میخواند» در بخش ویژه این رویداد سینمایی به نمایش گذاشته خواهند شد. این جشنواره از ۲۲ تا ۳۱ آگوست ۲۰۲۵ (۳۱ مرداد تا ۹ شهریور ۱۴۰۴) برگزار میشود.
مهران زینتبخش، مستندساز، کارگردان و فیلمبردار سینمای ایران، پس از تحمل یک دوره بیماری، در سن 56 سالگی درگذشت. او که متولد سال 1347 بود، با ساخت مستندهایی درباره هنرمندانی چون فریدون فروغی و فرهاد مهراد شناخته میشد.
دلاور دوستانیان، مستندساز شناختهشده سینمای ایران که مدتی است با بیماری سرطان دست و پنجه نرم میکند، اعلام کرد که پس از یک عمل جراحی موفقیتآمیز، حال عمومیاش رو به بهبود است. او که مستند داستانی «رویای تامی» را آماده نمایش دارد، از همراهی دوستان و دریافت کمکهای محدود از برخی نهادها سخن گفت.
مستند ناصر تقوایی، «باغ بهشت»، اثری ناتمام در ستایش فرش ایرانی است که پس از نیم قرن از گنجینه فیلمخانه ملی ایران رونمایی شد. این فیلم که به دلیل کارشکنیها نیمهکاره ماند، حالا بخشهایی از آن برای اولین بار منتشر شده است.
فراخوان نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» با اضافه شدن سه بخش رقابتی جدید «ایران»، «فیلمهای دانشجویی» و «مسابقه عکس نگاه مستند»، منتشر شد. علاقهمندان میتوانند آثار خود را از اول مرداد تا ۲۵ شهریور ۱۴۰۴ برای حضور در این جشنواره ثبت کنند.
مرتضی پایهشناس، مستندساز و رئیس هیاتمدیره انجمن مستندسازان سینمای ایران، در نامهای سرگشاده و صریح به رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، از بیتوجهی، عدم پاسخگویی و تداوم سیاستهای تکصدایی در مدیریت سینما به شدت انتقاد کرده است.
فیلم مستند «میراث باد» به کارگردانی نسیم سهیلی، موفق به کسب جایزه بهترین فیلم بخش انسانشناسی از چهل و یکمین دوره جشنواره بینالمللی Asolo Art ایتالیا شد. این فیلم که داستان آخرین آسیاببان سنتی ایران را روایت میکند، به دلیل تصاویر باشکوه و تأکید بر حفظ میراث فرهنگی، مورد تحسین هیئت داوران این جشنواره معتبر قرار گرفت.
محمد حمیدیمقدم، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، با حکم رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، برای هفتمین دوره متوالی به عنوان دبیر نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم «سینما حقیقت» منصوب شد.
هایده صفییاری، تدوینگر باسابقه سینمای ایران، جایزه بهترین تدوین را برای مستند «چشم در برابر چشم» از بیستوچهارمین دوره جشنواره بینالمللی ترایبکا در آمریکا دریافت کرد.
مستند «قویدل» به کارگردانی علی فراهانی صدر، پس از موفقیت در جشنواره «سینماحقیقت» و دریافت سیمرغ بلورین بهترین مستند جشنواره فیلم فجر، حالا با اکران آنلاین در پلتفرم هاشور، در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است. این فیلم روایتگر تلاش پدری برای احقاق حقوق بیماران آسیبدیده از خونهای آلوده وارداتی است.
چهارمین اکران پلتفرم درمیانه به نمایش و تحلیل آثار بهزاد نعلبندی اختصاص دارد. در این برنامه، دو مستند انیمیشن «کاغذ پارهها» و «آنیتا؛ گمشده در اخبار»، که با تکنیک استاپموشن کاغذی و مقوایی ساخته شده و جوایز متعددی را در جشنوارههای داخلی و خارجی کسب کردهاند، در خانه هنرمندان ایران اکران و مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
مستند «ساموئل خاچیکیان؛ یک گفتوگو»، ساخته امید نجوان، نه تنها روایتی صمیمی از «هیچکاک ایران»، ساموئل خاچیکیان است، بلکه به مرثیهای تلخ برای مسیری دشوار در اکران سینمای مستقل ایران بدل شده است. این مستند ۸۳ دقیقهای که هماکنون اکران آنلاین آن در سایت «هاشور» ادامه دارد، حکایتی از گوشهنشینی و بیمهریها نسبت به آثار هنری اصیل در هیاهوی سینمای امروز را بازگو میکند.
فیلم مستند «پنوسر» به تهیهکنندگی و کارگردانی حسین فتاحی، موفق به کسب تندیس و جایزه بهترین مستند از نهمین جشنواره بینالمللی فیلم زیگموند ویلموش مجارستان شد. این فیلم روایتی شاعرانه از زندگی یک چوپان نقاش در طبیعت سوادکوه مازندران است.
آرش اسحاقی، مستندساز باسابقه سینمای ایران، با تأیید هیئترئیسه جشن مستقل، به عنوان رئیس چهاردهمین دوره جشن مستقل سینمای مستند ایران انتخاب شد. این جشن همچون سال گذشته به شیوه آکادمی برگزار میشود.