پایگاه خبری تئاتر: نشست بررسی جنبه های نمایش عروسکی در شاهنامه فردوسی، عصر روز گذشته در سالن پژوهش پردیس باغ ملی دانشگاه هنر، با حضور بهروز غریب پور بررسی شد. در ابتدای این نشست بخش هایی از اپرای «رستم و سهراب» به کارگردانی غریب پور برای دانشجویان نمایش داده شد و بعد از آن، بهروز غریب پور در گفت و گویی که ستاره اسکندرنژاد یکی از استادان دانشگاه هنر مدیریت آن را برعهده داشت، درباره تجربیات خود در ساخت اپراهای عروسکی برای دانشجویان توضیحاتی ارائه داد.
غریب پور در مورد جنبه های درامتیک شاهنامه و آثار کلاسیک ادبیات فارسی گفت: ما با به کار گیری تعزیه نشان دادیم که ملتی باهوش و ذکاوت هستیم و با استفاده از موسیقی و شعر و اجرا، هنری هم افزا آفریدیم و تا دوره مشروطیت این مسأله رنگ امروزی به خود نگرفت و تعزیه محدود به واقعه کربلا بود. نویسندگان گم نامی برای بیرون آمدن از دایره های محدود نگاه به ادبیات فارسی تا به حال تلاش کرده اند.
وی ادامه داد: ما تعزیه های سیاسی، مذهبی و کمیک داریم. یکی از دلایلی که تعزیه تا امروز مهجور مانده، این بود که روشنفکران گمان می کردند تعزیه کهنه و فرسوده یا در ادامه باورهای خرافی است که جلوی رشد و ترقی را می گیرد. تا مدت ها هر آنچه میراث کهن ما بود، به دست فراموشی سپرده می شد و شاهنامه هم یکی از همین آثار است. زمانی که من دانشجو بودم جز استادمان پرویز ممنون، کسی به تالار رودکی نمی رفت و من افسوس می خوردم که چرا دیگر اپرا یا باله ای در این سالن اجرا نمی شود. بعد از انقلاب من روی هفت خوان رستم تجربه هایی کردم و برای المپیک شرق آسیا اثری فرستادم. بعد هم گروهی از وین دعوت کردم و اپرای فلوت سحرآمیز را اجرا کردند و وقتی مسئولان وقت آن نمایش را دیدند، به آنها که تا به حال چنین نمونه ای ندیده بودند، نشان دادم که چه چیزی در ذهن دارم و تازه آن زمان بود که فهمیدند منظورم از اجرای اپرای عروسکی چیست. البته آن اجرا کلا تفاوت هایی با کار و هدف ذهنی من داشت. مسئولان خیلی سریع پاسخ مثبت دادند.
کارگردان اپرای عروسکی «مولوی» یادآور شد: ابتدا برای ساخت عروسک ها مجبور بودیم به وین برویم، امروز اما گروه عروسکی «آران» هم سازنده عروسک، گریمور عروسک و هم دوزنده لباس عروسک دارد. گاهی تصور ما این است که گذشته مان را می شناسیم و گاهی هم فکر می کنیم ادبیات کهن به درد مردم امروز نمی خورد. در حالی که ما هنوز گام های اولویه برای شناخت فروسی بزرگ را برنداشته ایم. در سال ۱۳۱۰ تندر کیا، یکی از داستان های فردوسی را برای صحنه آماده کرد و پیشنهاد داد در یکی ازصحنه ها برای انتقال بهتر حس فیلم پخش شود. تیمسار بهارمست یکی از نظامیان عاشق فردوسی سال ۱۳۱۳ بر اساس شاهنامه، نمایشی را روی صحنه برد. از ۱۳۱۰ تا نزدیک انقلاب ۱۵۰ نمایشنامه براساس داستان های شاهنامه نوشته شده در همه این آثار ضعف ساختاری وجود دارد که اهمیت داستان های فردوسی را زیر سوال می برد.
غریب پور اظهار کرد: این ضعف هم در درک شعر و هم در درک موسیقی شاهنامه وجود دارد. مگر می توان ابیات را به نثر خواند و معنا و حال اثر حفظ شود. باید نگاه چند بعدی داشت تا کاراکتری مثل رستم، تهمینه، سهراب را شناخت. آفرینش چنین کاراکترهایی ساده نیست. کاراکتر باید فراز و نشیب های زیادی را طی کند و بیننده را به دنبال خودش بکشد.
وی تأکید کرد: فردوسی زنده کننده اساطیر و بخشی از تاریخ و صفت ایرانی است. او حتی در آفریدن نقش ها منصف است. مثلا افراسیاب که دشمن ایران است را وقتی در رابطه با سیاوش تصویر می کند، می بینیم انسان خونخواری نیست. این ویژگی هایی است که شاهنامه را دارای بار دراماتیک اساسی کرده است.
غریب پور در مورد ارتباط اپرا و دستگاه های موسیقی ایرانی و ورود اپرا به تئاتر و موسیقی ایرانی گفت: بهره گیری از اپرا به خصوص در روح حماسی شاهنامه تخلف زیادی نیست. باید به نوع اثر توجه داشت. من در اپرای «عاشورا» این تجربه را داشتم. زبان عروسکی می تواند هم زبان خارجی و هم زبان ایرانی را بیان کند و حالا که نوبت عاشورا رسیده بود باید می دیدم که در این وضعیت چه اتفاقی می افتد. وقتی نمایش اجرا شد خیلی از افرادی که مخالف بودند هم در سکوت فرو رفتند و فهمیدند که می شود این کار را کرد. زمانی که اپرای «مولوی» هم روی صحنه رفت، همین اتفاق افتاد. پیش از فردوسی هم شاهنامه ها و خداینامه هایی داشتیم و پرده های ایرانی را در کشورهای عربی می خواندند. اسطوره های شاهنامه واقعیت سرزمین ما را نشان می دهد. شاهنامه یعنی نامه ای در مورد بزرگان و تاریخ و اندیشه فلسفی ما.
درادامه جلسه استاد غریب پور به پرسش های دانشجویان حاضر در جلسه پاسخ داد و در پایان نشست با حضور سینا ییلاق بیگی استاد دانشگاه هنر، زینب لک دبیر پیشین انجمن نمایش عروسکی دانشگاه هنر و دبیر دوازدهمین جشنواره عروسکید، دانشجویان با اهدای یادبود و تقدیرنامه ای که به شیوه خاصی طراحی شده بود، از غریب پور قدردانی کردند و محمد حسین اثنی عشری دبیر انجمن نمایش عروسکی دانشگاه هنر از فعالیت های انجمن عروسکی گفت و اعلام کرد که چنین جلساتی بعد از این در انجمن ادامه خواهد داشت.
صفحه رسمی سایت خبری تئاتر در تلگرام
https://telegram.me/onlytheater
اختتامیه بیست و سومین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان / اعلام برگزیدگان
جعفر والی پیشکسوت تئاتر درگذشت
صدا بردار تئاتر باید کارگردانی صدا کند
اعلام ۱۰ اثر برگزیده بخش نسل نو جشنواره تئاتر فجر
رونمایی از دو کتاب زندگی نامه جبار باغچه بان
پوستر نمایش "حادثه در ویشی" رونمایی شد
ادوارد آلبی موضوع دومین شماره "نقد هنر"
انتقاد یک کارگردان از تماشاخانه ارغنون به دلیل عدم تعهد به قرارداد
حسین پاکدل «کابوس حضرت اشرف» را به فجر می‌برد
«ماتریوشکا» تا ۱۹ دی ماه روی صحنه می‌ماند
تازه‌ترین نمایش‌های تماشاخانه پالیز معرفی شدند.
«بانوی گم‌شده» با مهشاد مخبری روی صحنه می‌رود
