نمایش «ننه دلاور و فرزندانش» به کارگردانی زهرا صبری را که در بخش مسابقه بین الملل جشنواره تئاتر فجر به صحنه رفت می‌توان اجرایی موفق از متن برتولت برشت دانست که در عین وفاداری به متن از سبک اپیک هم به درستی بهره برده است.

پایگاه خبری تئاتر:  نمایش « ننه دلاور و فرزندانش» به کارگردانی زهرا صبری سه شنبه اول بهمن ماه در چهارمین روز از جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز بار دیگر در دو نوبت 18 و 21 به صحنه رفت.

نمایشنامه «ننه دلاور و فرزندانش» از معروفترین نمایشنامه‌های شاعر، نمایشنامه نویس و متفکر بزرگ آلمانی برتولت برشت است. این اثر را از معروفترین نمایشنامه‌های ضد نازیسم و فاشیسم برشت می‌دانند هر چند که قصه به چند قرن قبل تر و زمان جنگ‌های 30 ساله 1618 تا 1648 باز می‌گردد. ننه دلاور قصه سرگذشت زنی به نام آنا فیرلینگ که ننه دلاور نامیده می‌شود است. ننه دلاور زنی طماع و مکار و حیله گر است که سعی می‌کند در طول جنگ از اوضاع نابسامان حداکثر استفاده را کرده و منفعت مالی کسب کند. او دارای سه فرزند به نامهای سوئیسی، آیلیف و کاترین کر و لال است.

ننه دلاور همه تلاشش را می کند که در طول جنگ بی طرف باشد و تنها به کسب و کارش بپردازد اما در نهایت همه فرزندانش را از دست می دهد.

این نمایشنامه یکی از آثار سبک اپیک (حماسی –روایی) برشت است که وی این سبک را در مقابل شیوه روایت ارسطویی ابداع و معرفی کرد. در این شیوه روایت با استفاده از ترفندهای مختلف و به یاری شیوه فاصله گذاری تلاش می شود مخاطب به جای اینکه درگیر احساسات نمایش شود فرصت اندیشیدن و تعقل پیدا کند. برشت با استفاده از ساختار روایی سعی در این دارد که مخاطب صرفا نظاره گر باشد و به جزیی از نمایش و قصه‌ها و احساسات آن تبدیل نشود.

در روایتی که زهرا صبری از «ننه دلاور و فرزندانش» ارائه می دهد تلاش شده با ایجاد شیوه های مختلف تکنیک فاصله گذاری مثل استفاده از جهش، تقطیع، بیگانه سازی و شکستن توهم نمایشی به تماشاگر فرصت اندیشیدن داده شود. در واقع کارگردان تلاش کرده با ترانه خوانی، جایگزینی عروسک به جای بازیگر، مردپوشی بازیگران زن، جلوگیری از بروز احساسات و هیجانات تماشاگر در نقاط عطف و بحرانی نمایش و حتی خواندن بخشی از اثر از روی متن به جای بازی، نمایشی اپیک را کاملا وفادارا به متن روی صحنه ببرد.

فاطمه معتمد آریا در نقش ننه دلاور نیز با ارائه بازی روان و گیرا تلاش در انتقال درست مفهوم اثر می کند. بازی بهناز جعفری، فاطمه نقوی و ستاره پسیانی نیز کاملا در خدمت نقش هایی است که ایفا می کنند. به جز معتمد آریا که ننه دلاور نمایش است و تنها در انتهای نمایش نقش کوتاهی به جز کاراکتر اصلی خود بر عهده دارد بقیه بازیگران در نقشهای مختلفی حضور دارند که همگی این ترفندها برای رسیدن به نمایشی اپیک و رعایت اصول و قواعد این سبک بوده است. بهناز جعفری به زیبایی گاهی نقش مردی زمخت و دایم الخمر را بازی می کند و گاهی در نقش زنی که سالهاست گرفتار عشقی نافرجام شده روی صحنه می درخشد.

شیما میرحمیدی به همراهی زهرا صبری طراحی صحنه نمایش را بر عهده داشتند. دکور نمایش شامل گاری ننه دلاور می شود که در صحنه های مختلف به اقتضا داستان شکل های مختلفی به خود می گیرد. صبری با توجه به تجربه موفقی که در کارگردانی آثار عروسکی دارد در این نمایش هم برای آشنایی زدایی، از عروسک بهره گرفته است.

صبری قبل از اجرای روز گذشته این اثر نمایشی درباره اینکه در روز اول اجرا تنها یک نوبت به صحنه رفته اند، توضیح داد: لغو شدن اجرای اول این نمایش به پیشنهاد خود من بود چون متاسفانه به جای اینکه سالن شب قبل به ما تحویل داده شود ساعت 10 صبح همان روز به ما داده شد. بنابراین گروه نمایش هیچ فرصتی برای آماده کردن سالن نداشتند و در نهایت من هم ترجیح دادم به جای دو اجرا تنها یک اجرا در شب اول داشته باشم.

وی افزود: خوشبختانه از استقبالی که از نمایش شده راضی هستم و کار با وجودی مشکلاتی که در اجراهای جشنواره به وجود می آید کم نقص به صحنه رفت. البته هنوز مشکلات نور و صدا وجود دارد که باید برطرف شود.

وی درباره زمان طولانی که صرف تمرین های نمایش شده توضیح داد: در واقع مدت زمان مفید تمرین ما یک ماه قبل و از وقتی بود که طبقه هفته تالار وحدت را به عنوان مکان تمرین به ما دادند اما در حقیقت قبل از آن هم ما مدت زمان طولانی با هم بودیم و تمرین های ادامه داری داشتیم اما این مسئله به این مفهوم نیست که در طول یکسال گذشته ما مدام تمرین می کردیم.

نمایش «ننه دلاور و فرزندانش» در چهارمین روز از جشنواره تئاتر فجر در دو نوبت 18 و 21 در سالن استاد سمندریان مجموعه ایرانشهر به صحنه رفت و با استقبال مخاطبان روبرو شد.

عکسهای استفاده شده در گزارش توسط بابک برزویه گرفته شده است.