پایگاه خبری تئاتر: به روال سال‌های قبل و رسم آخر سال‌هایش، وضعیت اقتصادی سینمای ایران را در سالی که گذشت بررسی کرد و مشخص شد که ۷۹ فیلم سینمایی اکران شده در سال ۱۳۹۷، ٢٣٩ میلیارد و ٧٦٩ میلیون و ٣٤٠هزار تومان برای سینمای ایران عایدی به همراه داشتند. با مقایسه‌ای آماری و ماه به ماه بین فروش سال‌های ۹۶ و ۹۷ می‌توان دید که فروش سینمای ایران در فروردین ماه سال ۹۶، ۲۷ میلیارد تومان و در همین بازه زمانی در سال ۹۷، ۴۲ میلیارد تومان بود که بیشترین میزان فروش در سال هم به همین ماه اختصاص داشت. کمترین میزان فروش نیز تا اکنون که در نیمه اسفند ماه قرار داریم، حدود ۵ میلیارد تومان بوده که در مقایسه با سال گذشته حدود یک میلیارد کاهش داشته است. البته در مقایسه آماری بین این دو سال میزان فروش در سال ۹۷ در نیمی از سال تقریباً دو برابر زمان مشابه‌اش بود. با این حال در نیمی از سال مانند ماه‌های خرداد، شهریور، آبان، آذر، دی، بهمن و اسفند میزان فروش برابر یا با فاصله کمی از هم بوده‌اند. چند نفر امسال به سینما رفتند؟ / سینماروها بر اساس اطلاعاتی که در سامانه فروش سینمای ایران قرار گرفته است، حدود ۲۶۸ سینما در سراسر ایران به سیستم مکانیزه فروش بلیت و همچنین به سامانه فروش سینمای ایران متصل شده‌اند که به گفته مدیرعامل مؤسسه سینماشهر، تمام سینماها و حتی فرهنگسراها و هر مکانی که امکان نمایش فیلم سینمایی را ایجاد کرده‌اند، در ایران به این سیستم مجهز هستند. در این سال‌ها، براساس اعلام اهالی سینما، میانگین تعداد مخاطب برای یک فیلم سینمایی به حدود یک میلیون نفر می‌رسد که البته امسال بر اساس آمار ثبت شده، فیلم سینمایی «هزارپا» بیشترین میزان مخاطب را به خود اختصاص داد و بیش از چهار میلیون بلیت برای آن فروخته شد و در نهایت ۲۷ میلیون و ٤١٠ هزار و ٨٣٦ نفر تعداد کل مخاطبان سینما ایران بودند. در بین ۵ سینمای پرمخاطب کشور، تنها نام یک سینما به چشم می‌خورد که خارج از تهران باشد و در بین ۲۰ سینمای پرمخاطب دیگر ۶ سینما سهم شهرستان‌ها از گیشه کشور است که برای شهرهایی چون مشهد، شیراز و کرج هستند.
چه فیلم‌هایی مخاطبان بیشتری را به سینما جذب کردند؟ / پُربیننده‌ها فیلم سینمایی «هزارپا» که حدود ۳۴ هفته روی پرده سینماها بود، با فروشی بالغ بر ۳۷ میلیارد تومان، بیشترین تعداد مخاطبان را به خود اختصاص داد و چهار میلیون و ۲۱۶ نفر به تماشای این فیلم نشستند. در بین دیگر آثار اکران شده در این سال، فیلم‌های «قانون مورفی» رامبد جوان، «مغزهای کوچک زنگ‌زده» هومن سیدی، «تگزاس» مسعود اطیابی، «فیلشاه (انیمیشن)» هادی محمدیان، «به وقت شام» ابراهیم حاتمی‌کیا، «مصادره» مهران احمدی و «لاتاری» محمد حسین مهدویان بیش از یک میلیون مخاطب به سینما جذب کردند و جزو پرمخاطب‌ترین‌های امسال شدند. سهم کودکان و نوجوانان از گیشه ۹۷ / سینما برای همه سنین فیلم‌های سینمایی «ضربه فنی»، «درساژ»، «کاتی و ستاره»، «سندباد و سارا»، «اسکی‌باز»، «دزد و پری ۲»، «پاستاریونی»، «در مسیر باران (انیمیشن)»، «امین و اکوان (انیمیشن)»، «پیشونی سفید ۲»، «خاله قورباغه»، «فیلشاه (انیمیشن)» برای گروه سنی کودکان و نوجوانان در این سال روی پرده رفتند. بر این اساس از حدود ۸۰ فیلمی که در سال ۹۷ روی پرده سینما نمایش داده شدند، ۱۲ فیلم مخصوص گروه سنی کودکان و نوجوانان بودند و به تعبیری حدود ۱۳ درصد از سهم کل فیلم‌های نمایش داده شده در این سال! با نگاهی به آمار فروش این فیلمها نیز می‌توانیم ببینیم که سهم فروش آنها در گیشه شرایط مناسبی داشته و به طور مثال انیمیشن «فیلشاه» که در ایام نوروز روی پرده رفت و اولین نمایشش هم در سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر بود، نزدیک به ۸ میلیارد تومان فروش داشت، پس از آن فیلم فانتزی «پیشونی سفید ۲» با حدود ۴ میلیارد تومان فروش در رتبه بعدی قرار دارد و سپس فیلم عروسکی «خانه قورباغه»، «پاستاریونی» با بیش از ۲ میلیارد و «دزد و پری ۲» نزدیک به دو میلیارد فروش داشته‌اند. دیگر آثار کودک و نوجوان به خصوص انیمشین‌ها کمتر از یک میلیارد تومان عایدی برای سینمای ایران داشتند و تا جایی پیش رفتند که برخی از آنها به دلیل پایین بودن فروش و تعداد مخاطبشان، بسیار کمتر از زمان قانونی فرصت نمایش پیدا کردند.
فیلم‌هایی که شاید سود نکردند اما ضرر هم نکردند / میلیاردی‌های ۱۳۹۷ " هزارپا، مصادره، لاتاری، تگزاس، به وقت شام، مغزهای کوچک زنگ زده، لونه زنبور، قانون مورفی، فیلشاه (انیمیشن)، لس آنجلس تهران، بمب؛ یک عاشقانه، مارموز، تنگه ابوقریب، کُلمبوس، خجالت نکش، لازانیا، پیشونی سفید ۲، هشتگ، پارادایس، دشمن زن، عصبانی نیستم!، چهار راه استانبول، خانم یایا، پاستاریونی، دم سرخ‌ها، کاتیوشا، خاله قورباغه، آشغال‌های دوست داشتنی، دارکوب، تخته گاز، عرق سرد، خرگیوش، دزد و پری ۲، دلم می‌خواد، آستیگمات، گرگ بازی، وای آمپول، خوک، اتاق تاریک، میلیونر میامی، به وقت خماری، شعله ور" همه فیلم‌هایی هستند که در گیشه امسال رقم فروششان از یک میلیارد تومان بیشتر شد. البته اگر بخواهیم نگاهی عددی به رقم فروش هر یک از آنها داشته باشیم، در بین این ۴۲ فیلمی که بیش از نیمی از فیلم‌های اکران شده در این سال هستند، فاصله بین اولین فیلم میلیاردی تا دومین فیلم در جدول اکران حدود ۲۳ میلیارد است. به بیانی دیگر «هزارپا» ابوالحسن داوودی ۳۸ میلیارد و «مصادره» مهران احمدی ۱۵ میلیارد فروش داشته و پس از این دو به ترتیب فیلم‌های «لاتاری» محمدحسین مهدویان و «تگزاس» مسعود اطیابی با ۱۴ میلیارد و «به وقت شام» ابراهیم حاتمی‌کیا با ۱۳ میلیارد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. تا سال‌های گذشته پیوستن فیلمها به جمع کلوپ میلیاردی‌های سینما یک اتفاق خاص به شمار می‌آمد اما چند سالی است که به دلایل متعددی از جمله گران شدن قیمت بلیت‌های سینما، فروش فیلمها هم افزایش پیدا کرده و دیگر رسیدن به رقم‌هایی بالای میلیارد کار سختی نیست. البته به همین میزان هزینه ساخت فیلم‌های سینمایی نیز افزایش پیدا کرده است و همین امر باعث شده که اگر فیلمی بتواند به رقم فروش بالایی دست پیدا کند، شاید تنها ضرر نکرده باشد و هزینه تولید فیلمش را از گیشه سینما به دست بیاورد.
سهم خنده مخاطب از گیشه ۹۷ / همچنان کمدی‌ها صدرنشین‌اند همانطور که در این گزارش به آن اشاره شد، در سال ۱۳۹۷، ۷۹ فیلم سینمایی روی پرده رفتند که در میان آنها ژانرهای سینمایی مختلفی وجود دارد. با این حال بیشترین سهم از گیشه را فیلم‌هایی با درون مایه اجتماعی و کمدی اختصاص می‌دهند. با نگاهی به جدول اکران‌های ۹۷، در بین ۱۰ فیلم پرفروش سال ۶ فیلم مضمونی کمدی و طنز داشتند. «هزارپا»، «مصادره»، «تگزاس»، «لونه زنبور»، «قانون مورفی»، «لس آنجلس تهران» این ۶ فیلم هستند. پخش‌کننده‌های فعال شرکت‌های پخش فیلمیران و بهمن سبز با پخش ۱۰ فیلم سینمایی، فیلمسازان مولود با ۸ فیلم، نیکان فیلم و هدایت فیلم و خانه فیلم با پخش ۶ اثر و سیمای مهر با ۵ فیلم فعال‌ترین پخش‌کننده‌های امسال بودند.
چهار فصل در یک نگاه سینما ایران در فصل بهار با فروشی بالغ بر بیش از ۸۱ میلیارد تومان، تابستان ۶۱ میلیارد تومان، پاییز ۵۳ میلیارد و زمستان با ۳۶ میلیارد تومان تومان، یک سال را پشت سر گذاشت. در گیشه بهاری سینمای ایران با نمایش ۲۱ فیلم سینمایی، شاهد اتفاقاتی چون کاهش مهلت هفته‌های اکران یک فیلم از هفت هفته به شش هفته، افزودن یک فیلم به جدول اکران‌های نوروزی و افزایش سرگروه‌های سینمایی، افزایش بهای بلیت سینماهای سراسر کشور به خصوص پردیس‌های سینمایی و سینماهای ممتاز از شرایط جدیدی بودند که اجرای آنها از بهار امسال آغاز شده است. اکران تابستانه سینمای امسال با جام جهانی فوتبال آغاز و پایانش با ماه محرم مصادف شد. تنوع ژانری نسبتاً مناسبی را در این فصل شاهد بودیم اما شهریورماه با کاهش محسوس فروش مواجه شد. با این وجود همچنان از نظر فروش، فیلم‌های کمدی با فاصله زیادی از دیگر ژانرها در صدر جدول قرار گرفتند البته در کنار آنها، فیلم‌های کودک و نوجوان، اجتماعی و دفاع مقدسی هم با استقبال خوبی مواجه شدند. در فصل پاییز بیشتری تعداد فیلم در این سال روی پرده رفت، به این معنا که از ابتدای مهرماه تا پایان آذر، ۲۵ فیلم سینمایی روی پرده رفتند. همین اتفاق باعث شد برخی از فعالان سینما از این اتفاق با عنوان فیلم سوزی یاد کنند و معتقد باشند که با نمایش این تعداد فیلم در یک بازه زمانی کوتاه باعث دیده نشدن بسیاری از فیلمها شد. در این فصل که شاهد بازگشایی مدارس هستیم تنها سه فیلم سینمایی برای گروه سنی کودکان و نوجوانان به نمایش درآمد که در این میان دو انیمیشن و یک فیلم سینمایی موزیکال وجود دارد. گیشه زمستان سینما با نمایش ۱۶ اثر، به لحاظ فروش هم سرد بود. دراین فصل شاهد بزرگترین رویداد سینمایی کشور یعنی جشنواره فیلم فجر هستیم که تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر فروش می‌گذارد و البته پس از آن جشنواره تئاتر فجر نیز هست که البته نه به آن اندازه ولی باز هم بی‌تاثیر نیست. به این ترتیب سال سینمایی ۹۷ رو به پایان است و امیدواریم با نمایش آثار قابل توجه روی پرده سینما، سال ۹۸ گیشه مناسبی برای تمامی فیلم‌های سینمایی شاهد باشیم. اعداد و عناوین مندرج در این گزارش مربوط به اکران فیلمها در کل کشور است و با استناد به سامانه فروش سینمای ایران و فروش مکانیزه سینماهای سراسر کشور (سینماتیکت) گردآوری و تنظیم شده است.
