پایگاه خبری تئاتر: فرض کنید نمایشی بدون طراحی لباس بازیگران اجرا شود, چه اتفاقی می افتد؟ تماشاگران چیزی از نمایش دریافت نمی کنند و باید گفت ممکن است از موضوع نمایش هم چیزی متوجه نشوند. بنابراین طراحی لباس یکی از رکن های اصلی برای اجرای نمایش ها است.
طراحی لباس خلق فضای بصری برای نمایش است که خلاقیت طراحان را می طلبد و البته با تنوع قومیت ها در زمان های مختلف تاریخ می توان هدف نمایشنامه را با لباس های بازیگران به اجرا رساند. یک نمایشنامه همان گونه که می‌تواند با کارگردان‌ها و طراحان مختلف و در زمان‌های مختلف به روی صحنه برود، می‌تواند در هر کدام طراحی لباس متفاوتی داشته باشد که این کاملاً به طراح لباس و کارگردان آن نمایشنامه و یا فیلم نامه بستگی دارد پس قطعاً طراحی لباس در اجراهای مختلف، متفاوت خواهد بود.
مژگان عیوضی طراح لباس سینما , تلویزیون و تئاتر ,عضو هیئت مدیره انجمن طراحان خانه تئاتر و مدرس دانشگاه آزاد درخصوص طراحی لباس در تئاتر گفت:در حال حاضر در بیشتر نمایش ها سواد کافی برای طراحی دیده نمی‌شود، زمانی خلاقیت موثر است که برگرفته از سواد و دانش باشد. برای نمونه نمایش در دوره‌ای تاریخی روایت می‌شود، ولی لباس‌ها هیچ ربطی به آن دوره ندارد، نام این را نمی‌توان خلاقیت گذاشت، زیرا این مسئله از بی سوادی نشات می‌گیرد. خلاقیتی در طراحی مفید است که بر پایه دانش باشد و از نظر من خلاقیت از تمرین بسیار به دست می آید.
وی افزود: طراح لباس قبل از اینکه کار را شروع کند باید نمایشنامه را مطالعه کند و تا زمانی که نمایشنامه را به صورت کامل نخواند، نمی‌تواند طراحی درستی برای شخصیت‌ها داشته باشد. طراح باید تحلیل شخصیت‌های نمایش را که از نمایشنامه به دست آورده با کارگردان در میان بگذارد، نگاه هایشان به هم نزدیک شود و بعد بتواند طراحی را آغاز کند. از برخی دانشجویان می‌شنوم که کارگردان خلاصه‌ای از نمایش را برای آن‌ها می‌فرستد و یا حتی تعریف می‌کند، این درست نیست و طراح نمی‌تواند طراحی کاملی را انجام دهد.
عیوضی درخصوص روانشناسی و فلسفه در طراحی لباس گفت: زمانی که دانشجو هنرهای زیبا بودم، واحد‌های درسی به نام جامع شناسی هنر یا فلسفه داشتیم که آن زمان فکر می‌کردم این درس‌ها چه کاربردی برای ما دارد؟ من می‌خواهم طراح صحنه و لباس شوم چرا باید این واحد‌ها را بگذرانم؟ ولی واقعیت این است که این واحد‌ها ارکان این حرفه هستند و نمی‌توانید بدون روانشناسی و جامعه شناسی درست و شناخت فلسفه کاری را طراحی کنید.
عیوضی درخصوص معضلات طراحی لباس گفت: یکی از بزرگترین معضلات این حرفه این است که همه خود را طراح لباس می‌دانند برای نمونه هنرپیشه، کارگردان و گریمور و... همه فکر می‌کنند که طراح هستند. این معضل در تئاتر کمتر، ولی در کار‌های تصویری بیشتر است و همه این حق را به خود می‌دهند که درباره طراحی لباس آن کار اظهار نظر کنند. بنابراین بیشتر انرژی یک طراح صرف مقاومت در برابر این حرف‌ها می‌شود و اگر تازه کار باشید همه این را وظیفه خود می‌دانند که اظهار نظر کنند و اگر حرفه‌ای باشید حرف هایشان را غیر مستقیم بیان می‌کنند.
او ادامه داد: طراحی صحنه وضعیت بدتری نسبت به طراحی لباس در تئاتر‌ها دارند، با توجه به کاهش بودجه و حضور تهیه کننده در نمایش‌ها، اولین چیزی که از اجرای یک نمایش حذف می‌شود، طراحی صحنه و لباس است. زمانی که من شروع به کار کردم مرکز هنرهای نمایشی هزینه صحنه و لباس تئاتر‌ها را پرداخت می‌کرد و شرایط کار برای ما راحت‌تر بود.
عیوضی با اشاره به دستمزد طراحان لباس گفت: مسئله ای که ما بسیار پیگیر آن هستیم ولی هنوز اتفاق نیفتاده , این است که باید نهاد یا بنیادی برای طراحان درنظر گرفته شود .متاسفانه خانه تئاتر به عنوان مجمع صنفی اصناف تئاتر، قدرتی برای تصمیم گیری در این زمینه ندارد بنابراین مرکز هنرهای نمایشی باید یک چارت قیمت را تعیین کند و شرایط بستن قراردادها مشخص شود تا دستمزد ها پرداخت شود.
وی افزود: این کمبود بودجه سبب شده تا از لباس های قدیمی و آرشیو استفاده و حتی آن ها را به هم بدوزند , این خلاقیت حدی دارد . از یک جایی به بعد محدودیت خرابکاری می آورد. زمانی که به هر قیمتی نمایشی اجرا برود نتیجه آن، آثار بی کیفیت می شود. امیدوارم دولت هنرمندان را به رسمیت بیشتری بشناسد و برای کار آن ها ارزش بیشتری قائل شود , هنرمندان هم بخشی از اقشار جامعه هستند و نیاز به حمایت دولت دارند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
