پایگاه خبری تئاتر: چه چیزسبب شده که متولیان امر فرهنگ و هنر کشور شعار امسال در حمایت از فرهنگ را نادیده گرفته و با عدم همکاری خود با برگزاری هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر فتح خرمشهر سعی در خاموش کردن چراغ این جشنواره داشته باشند؟
هنرمندان تئاتر نظر بر این دارند که با توجه به برگزار شدن همایشها، جشنواره ها و اجلاس های متنوع در کشور، چرا برگزاری برخی از جشنواره های فرهنگی و هنری همیشه با چالش ها و موانع متعددي روبرو مي شوند به خصوص زمانی که متولی برگزاری جشنواره ای یک شهرستان باشد؟
عدم حمایت دولت عامل دلسردی هنرمندان
یکی از هنرمندان تئاتر کشور که با کار صحنه ای «باز می گردم به خانه ام» جزو راه یافتگان به جشنواره مقاومت خرمشهر است در اين خصوص به خبرنگار مهر می گوید: جشنواره فتح خرمشهر با 17 دوره برگزاری یک جشنواره مهم و جا افتاده در کشور است ولي اینگونه اتفاقات باعث مي شود که هنرمندان در سالهای آینده دیگر رغبتی برای شرکت در این جشنواره نداشته باشند.
مرتضی اسدی مرام با اشاره به اینکه حتی در اروپا هم جشنواره ها از حمایت دولتی برخوردارند، در خصوص برگزاری با تاخیر این جشنواره عنوان می کند: مشکلات مالی در کل کشور وجود دارد و بحث بودجه تئاتر در این میان بسیار قابل توجه است که با مراجعه به آمار بودجه های مصوب در مجلس در می یابیم که تئاتر در کشور ما مورد بی مهری قرار گرفته به طوری که بودجه در نظر گرفته شده امسال بسیار ناچیز است.
وی ادامه می دهد: بودجه يك سال تئاتر كشور به اندازه پول ساخت یک فیلم هم نیست چه برسد به اینکه بخواهد یک کشور را در حوزه تئاتر پوشش دهد آن هم با توجه به اینکه بخش اعظم این بودجه در تهران هزینه می شود و عملا به شهرستان ها چیزی نمي رسد بنابراين چگونه می توان انتظار تئاتری پویا را در کل کشور داشت.
این کارگردان تئاتر استان کرمانشاه تصریح می کند: جشنواره فتح خرمشهر از ارزشهای جمهوری اسلامی دفاع می کند که اگر چنین جشنواره های ارزشی حماایت مالی نشوند ناخودآگاه مسیر تئاتر کشور و گروه های تولید کننده به سمت هایی خواهد رفت که میل نظام به آن سو نیست در حالی که حمایت از گروه های تئاتری آنها را به مسیری که هدفگذاری نظام و جمهوری اسلامی است هدایت خواهد کرد.
اسدی مرام اظهار می کند: متاسفانه جشنواره هایی که دبیرخانه هایشان در شهرستان ها است مانند فتح خرمشهر حمایت نمی شوند تا دبیرخانه آنها شکست بخورد و بگویند شهرستان ها نتوانستند از عهده برگزاری جشنواره برآیند.
وی یکی از دلایل عمده عدم حمایت از جشنواره فتح خرمشهر را نبودن دبیرخانه جشنواره در تهران می داند و می گوید: اگر دبیرخانه این جشنواره مستقلا در تهران و زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی بود هیچ اتفاقی برای جشنواره نمی افتاد، بودجه اش به موقع تامین و جشنواره هم به موقع برگزار می شد.
هنرمندان حامیان اصلی جشنواره
کارگردان تئاتر کرمانشاه عنوان می کند: هنرمندان تئاتر اینقدر به این جشنواره علاقه دارند که پیگیر هستند تا به هر شکلی شده این جشنواره را سرپا نگه دارند. گروه های نمایشی تمایل دارند حتی اگر با مشکلات مالی روبرو هستند حتما در این جشنواره شرکت کنند و این هنرمندان هستند که از جشنواره حمایت می کنند.
اسدی مرام خارج شدن دبیرخانه از تهران را ارزشمند عنوان کرد و مي گويد: چون این جشنواره حق بچه های خوزستان و خرمشهر است؛ بهتر این بود که دبیرخانه جشنواره هم در دست خود بچه های استان باشد.
وی با بیان اینکه کرمانشاه هم مانند خوزستان از استان هایی است که جنگ را از نزدیک تجربه کرده است، تصریح می کند: اگر ما جنگ و اتفاقاتی که در آن افتاده را بازگو نکنیم چه کسی باید بگوید. اگر این جشنواره ها و این اجراها نباشد چه کسی قرار است اتفاقات دفاع مقدس را ثبت کند و انعکاس دهد؟ متاسفانه متولیان امر با عدم حمایت از جشنواره ها عملا دارند تولید نمایش های دفاع مقدس را از بین می برند.
کارگردان کرمانشاهی راه یافته به جشنواره مقاومت خرمشهر با بیان اینکه مسئولان تئاتر شهرستان خرمشهر باید با تمام وجود از این جشنواره حمایت کنند، می گوید: مرکز هنرهای نمایشی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، استانداری خوزستان، مسئولان و هنرمندان خرمشهری باید دست به دست هم داده تا این جشنواره بتواند راه خوبی را که تا به امروز طی کرده همچنان ادامه دهد زيرا این جشنواره در طی این سال ها خود جریان ساز و عاملی برای تولید تئاتر دفاع مقدس بوده که انتظار می رود مسئولان چنین جشنواره ای را گسترش دهند نه اینکه آن را حذف یا ضعیف کنند تا قدرتش را از دست دهد.
مرکز هنرهای نمایشی پاسخگو باشد
وی ادامه می دهد: جشنواره فتح خرمشهر یکي از جشنواره های مصوب مرکز هنرهای نمایشی کشور است و هنرمندان با اعتماد به نام مرکز هنرهای نمایشی اقدام به آماده سازی کار برای شرکت در این جشنواره می کنند که وجود شرایط بد مالی و عوض نشدن مدیرکل ارشاد اسلامی خوزستان و شرایطی از این قبیل دست به دست هم داده تا جذب اسپانسر و کمک های مالی اتفاق نیفتد و برگزاری جشنواره را با مشکل روبرو کند.
این کارگردان تئاتر بیان می کند: گفته شده که بچه های هنرمند باید بدون چشمداشت و با همت عالی در جشنواره شرکت کنند که این امر برای بسیاری از گروه ها پذیرفتنی است چون نگاهشان این است که این جشنواره متعلق خانواده تئاتر است و به همین دلیل از این بابت کوتاهی نخواهند کرد. مسئولان استان و به خصوص استانداری هم باید پای کار بیایند و نگذارند جشنواره ای به این معتبری از بین برود، مرکز هنرهای نمایشی نیز باید در این خصوص پاسخگو باشد.
یکی از بازیگران تئاتر خرمشهر هم با اشاره به مظلومیت خرمشهر در همه عرصه ها به خبرنگار مهر می گوید: عدم برگزاری جشنواره ای مانند فتح خرمشهر و با عنوان ملی و بین المللی در زمان خودش با توجه به اینکه هزینه اش از لحاظ کشوری مشخص شده را می توان یکی از معضلاتی دانست که فکر کنم فقط گریبانگیر جشنواره محروم و مظلومی مثل جشنواره خرمشهر است.
مسعود بغلانی می افزاید: حال این سئوال پیش می آید که اگر این جشنواره قرار بود در اصفهان، شیراز یا تهران برگزار شود آیا باز هم این موانع جلوی راهش وجود داشت؟
عدم دریافت جوابی قانع کننده در خصوص برگزاری یا عدم جشنواره
رئیس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر در گفتگو با خبرنگار مهر در این راستا با اعلام آمادگی این شهرستان از لحاظ امور تبلیغات، اسکان و پذیرایی برای برگزاری جشنواره تصریح می کند: متاسفانه تاکنون هیچکس در رابطه با برگزاری یا عدم برگزاری جشنواره جواب قانع کننده ای به ما نداده است اما شهرستان خرمشهر از مدتها قبل آمادگی کامل برای برگزاری را دارد به گونه ای که اگر همین امروز هم اعلام کنند جشنواره فرداست ما آماده هستیم. اما باز هم همه چیز به اعلام استان بستگی دارد حال چرا اعلام نمی کنند، مشخص نیست.
حسین ذوالفقاری می افزاید: این جشنواره هر ساله با مشکل بودجه روبروست اما انتظار می رود جشنواره ای که تنها جشنواره دفاع مقدس وزارت فرهنگ و ارشاد است نباید تحت تاثیر مشکلات بودجه ای برگزاری اش با مشکل روبرو شود.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا اعلام مشکل بودجه در عدم برگزاری این جشنواره در زمانی که همه منتظر شروع جشنواره بودند، عجیب نیست، اظهار می کند: این مشکلی است که سال به سال بدتر می شود و امسال به اوج خودش رسید. جشنواره باید یک دبیرخانه مستقل داشته باشد که با فعالیت در طول سال بتواند برای برگزاری بهینه آن در زمان مقرر برنامه ریزی کند.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر تصریح می کند: صحیح این است که پس از هر اختتامیه ستاد برگزاری جشنواره سال بعد از همان فردای اختتامیه کار خود را برای برنامه ریزی جشنواره آینده شروع کند، اسپانسر گیر بیاورد و رایزنی هاي لازم را انجام دهد، نه اینکه اول مراحل اعلام فراخوان، بازخوانی و بازبینی انجام شود بعد به دنبال پیگیری مسایل مادی آن باشد که این امری اشتباه است.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر یکی دیگر از مشکلات را اعلام بد موقع تغییر مدیرکل ارشاد خوزستان عنوان می کند و می افزاید: مسئولین می توانستند با یک کار عاقلانه علاوه بر شش هفت ماه گذشته یک ماه دیگر هم صبر می کردند تا این جشنواره به خوبی برگزار شود سپس در فرصتی مناسب اقدام به تغییر مدیریت ارشاد کل می کردند.
تئاتر فتح خرمشهر قربانی سياست های غلط
یک نويسنده و كارگردان تئاتر خوزستان نیز در این خصوص می گوید: فقر نظريات كارشناسی تئاتر در تصميم گيری های مديران فرهنگی كاملا مشهود است به گونه ای كه لطمه های جبران ناپذيری را بر پيكره تئاتر استان به واسطه برگزاری برخی جشنواره های ريز و درشت و ركود فعاليت های نمايشی به ويژه آموزش حرفه ای وارد كرده است. به طور مثال جشنواره تئاتر فتح خرمشهر به عنوان يك رويداد ارزشی كه جايگاه خاصی در ميان اهالی تئاتر كشور داشت قربانی سياست های غلطی شده است كه ناكارآمدی و اعمال سليقه های شخصی مسبب آن است.
مصطفی بوعذارمی افزاید: جشنواره تئاتر فتح خرمشهر كه دير زمانی با حضور گروه های برتر نمايشی كشور و استان در خرمشهر برگزار می شد، متاسفانه دچار برخی سياست های غلط شده است در صورتی كه در سال های نه چندان دور وضعيت تئاتر خرمشهر با برگزاری چندين دوره موفق نشان داده است که وقتی كار به دست اهلش سپرده می شود بسيار تاثيرگذار و ماندگارتر خواهد بود.
وی اظهار می کند: سال هاست كه هنرمندان خرمشهری خواستار اجرای عدالت در انتقال دبيرخانه دائمی جشنواره تئاتر فتح به خرمشهر هستند كه همواره با برخی رويدادها در اين خصوص روبرو شده اند. رشد كاذب اين رويداد به واسطه وعده های مسئولان باعث شد كه در سال های اخير ضعيف ترين دوره های خود را پشت سربگذارد كه اين امر با اجرای نمايشهای ضعيف در اين دوره ها نمود پيدا كرده است.
مدیر گروه تئاتر آیین مردم اهواز ادامه می دهد: دردوره های يازدهم و دوازدهم جشنواره از رشد چشمگيری برخوردار بود به شكلی كه با نگاهی به جدول آثار و هنرمندان شركت كننده به راحتی در خواهيم يافت در آن سال ها هنرمندان حرفه ای تئاتر كشور از آن استقبال كرده بودند اما عملكرد ضعيف دبيرخانه در چند سال اخير باعث شد كه اغلب گروه های حرفه ای ريزش پيدا كرده و هنرمندان برتر تئاتر كشور و گروه های نمايشی فعال اغلب فقط يكبار در اين جشنواره حضور پيدا كرده اند.
جشنواره قطعا برگزار خواهد شد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان اما در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص برگزاری جشنواره فتح خرمشهر تصریح می کند: علت تاخیر در برگزاری این جشنواره عدم وصول مطالبات وزارتخانه است که انتظار می رود به زودی محقق شود و به محض دريافت مطالبات جشنواره را تا پايان خردادماه برگزار خواهيم كرد و زمان پيشنهادی ما 25 تا 30 همين ماه است كه در صورت قطعيت به گروه ها ابلاغ خواهد شد.
حجت الاسلام سید لطف الله سپهر می افزاید: این جشنواره جزو جشنواره های شناسنامه دار وزارت ارشاد است و برگزاری آن نیازمند یک عزم ملی است و ارگان هایی مانند وزارت ارشاد، استانداری خوزستان و صنایع باید در راستای اجرای آن مشارکت کنند.
وی با بيان اينكه سهم استانی ما موجود است، اظهار می کند: تمام مديران شهرستانی، استانی و وزارتی بايد دست به دست هم بدهند تا بتوان اين جشنواره را آن طور كه شايسته است، برگزار كنند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با بیان اینکه جشنواره امسال هم به صورت بین المللی برگزار خواهد شد و در این راستا دو کار از خارج از کشور داریم، عنوان می کند: پذیرش کار از کشورهای دیگر و دعوت از گروه های مطرح در سطح بين المللی مستلزم صرف هزينه های هنگفت است که با توجه به شرایط فعلی و ميزان بودجه در نظر گرفته شده برای اين جشنواره ما در برگزاری در سطح ملی آن هم مانده ایم و در این خصوص با مشکل مواجه هستیم.
حجت الاسلام سپهر در خصوص امکان انتقال دبیرخانه به خرمشهر تصریح می کند: در حال حاضر مجریان و برنامه ریزی جشنواره به کل در دست بچه های خرمشهر است اما به دلیل اینکه وقتی یک جشنواره ملی یا بین المللی می شود دبيرخانه آن بايد در مركز استان باشد تا وزارتخانه به راحتی بتواند بر آن نظارت و كنترل بيشتری داشته باشد، به همين دليل امكان انتقال و بازگشت دبيرخانه به خرمشهر وجود ندارد.
معترضان به رای داوران احترام بگذارند
وی با بيان اين مثال كه هيچگاه دو تيم راضی از زمين خارج نمی شوند و بازنده هميشه معترض است، در پاسخ به اعتراض برخی از گروه ها به نحوه داوری و نتايج اعلام شده، توضیح می دهد: اگر مشكل و نگرانی هايی در بحث داوری مرحله بازبينی اين جشنواره وجود دارد گروه های معترض بايد بدانند در اين خصوص ما مسئول اين كار نيستيم و نظر داوران برای من به عنوان دبير جشنواره محترم است.
مدیرکل فرهنگ وا رشاد اسلامی خوزستان در خصوص اضافه شدن دو كار به جمع كارهای راه يافته به جشنواره پس از اعلام نتايج اوليه اظهار می کند: دو كار افزوده شده، منتخبان ديگر جشنواره های درون استانی مانند جشنواره تئاتر خيابانی باغملك هستند كه بدون داوری به اين جشنواره راه يافته اند.
حجت الاسلام سپهر، ارتقا سطح كيفی جشنواره و حمايت و تشويق گروه های استانی را هدف اين كار عنوان می کند و می افزاید: وقتی خروجی جشنواره های استان بدون ارزيابی فرصت حضور در ديگر جشنواره ها را پيدا می كنند اين امر باعث بالا رفتن كيفيت اجراها و ایجاد انگيزه برای توليد يك اثر محتوايی غنی می شود.
وی كمبود بودجه را دليل عدم چاپ خروجی های جشنواره سال گذشته با توجه به قول داده شده، عنوان و تصريح می کند: قول می دهم در صورت ماندن در استان و تخصيص بودجه لازم با توجه به بحث اقتصاد فرهنگی در دولت تدبير و اميد، تمام متون برگزيده سه جشنواره استان را در اين چند سال به شكل يك كتاب آبرومند در اختيار اصحاب تئاتر قرار دهيم كه در نبود من هم ديگر مسئولان اين امر را پيگيری خواهند كرد.
تنها جشنواره جامع كشور
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با بیان اینکه جشنواره ای به گستردگی جشنواره فتح خرمشهر وجود ندارد كه در هر سه بخش صحنه ای، خيابانی و نمايشنامه نويسی برگزار شود، می گوید: اين جشنواره يك پكيج كاملی از تئاتر در همه بخش های آن است و تنها جشنواره جامعی در ايران است كه در هر سه بخش ذكر شده برگزار می شود.
حجت الاسلام سپهر تصریح می کند: اين جشنواره كاری مشترك از مركز هنرهای نمايشی، اداره كل فرهنگ و ارشاد و استانداری خوزستان است که منطقه آزاد اروند، فرمانداری و شهرداری های خرمشهر و آبادان، اداره بنادر و كشتيرانی به عنوان حاميان و اسپانسرها در برگزاری این جشنواره همکاری می کنند.
