پایگاه خبری تئاتر: فرانتس رودنکیرشن فیلم‌نامه‌نویس آلمانی حاضر در سیوهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در کارگاه آموزشی این رویداد در روز دوم جشنواره درباره نحوه شناسایی و کشف استعدادهای جشنواره فیلم برلین بیان کرد: در جشنواره فیلم برلین اگرچه استعدادها انتخاب می‌شوند، اما آنها به‌هیچ‌وجه تازه‌کار نیستند. بیشتر به دنبال افرادی هستیم که ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد و رویکرد و ایده جدیدی برای طرح کردن داشته باشند. قطعا تعریف کلی از استعداد خوب یا بد وجود ندارد. سعی ما در برلین، پیدا کردن ایده سینمایی و بیان خاص است و سوابق فعالیت‌های استعدادها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
خواندن دوباره و دوباره فیلم‌نامه و جلسه ۸ ساعته
او افزود: من در اینجا به‌عنوان مشاور، بازخوردهای خود را به فیلم‌نامه‌هایی می‌دهم که در مرحله پرداخت اولیه هستند. ممکن است در طول نگارش یا در مراحل مختلف آن، این بازخورد یک‌بار اتفاق بیافتد. اما به‌هیچ‌وجه دوست ندارم از عنوان بازنویسی برای مسئولیتی که دارم، استفاده کنم.
این سینماگر درباره نحوه اجرایی شدن مراحل اظهار نظر و ارزیابی فیلم‌نامه‌ها توضیح داد: در ابتدا باید بگویم که قائل به وجود قانونی در فیلم‌نامه‌نویسی نیستم. به نظرم اصول و جزوه‌ها درباره اصول فیلم‌نامه‌نویسی تنها فشاری را بر نویسندگان و فیلمسازان وارد می‌کند، اما درباره مراحل باید بگویم که ابتدا فیلم‌نامه را با دقت می‌خوانم و یادداشت برمی‌دارم. دوباره آن را می‌خوانم و جلسه‌ای با نویسنده می‌گذارم. در این جلسه که تا ۸ ساعت نیز طول می‌کشد، بازتابی آینه‌ای از خوانش خودم را به نویسنده منتقل می‌کنم. در این مرحله برایم مهم است بدانم آیا خوانش من با هدف نویسنده همخوان بوده است یا نه.
با سوالاتی مشخص‌شده سراغ فیلم‌نامه‌ها نمی‌روم!
شادمهر راستین از فرانتس پرسید که آیا او پرسش‌های اولیه‌ای در خوانش یک فیلم‌نامه دارد که طبق آن متن را تحلیل کند یا نه و مدرس کارگاه در پاسخ گفت: ترجیح شخصی‌ام این است طبق سوال از پیش تعریف‌شده‌ای حرکت نکنم. بلکه با هر فیلم‌نامه به‌عنوان یک موقعیت منحصر‌به‌فرد برخورد و ارزیابی می‌کنم؛ آیا فیلم‌نامه درام دارد یا نه؟ و مهم است درک عمیق‌تری نسبت به فیلم‌نامه پیدا کنیم.
رودنکیرشن در پاسخ به این سوال راستین که آیا او از مدل‌های رابرت مک‌کی، ژان کلود کریر و سیدفیلد در ارزیابی خود استفاده می‌کند یا نه، عنوان کرد: به نظرم سیدفیلد بیش از فوایدش به حوزه فیلم‌نامه آسیب وارد کرده است. او سیستمی انتزاعی و داخلی را طراحی کرده است که نقطه مقابل خلاقیت است و باعث ساخت آثاری تکراری با این مدل شده است. همچنین نگاه مک‌کی هم انگار همه چیز را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و با او نیز موافق نیستم، اما با ژان کلود کریر به دلیل احترامی که برای اقدام خلاقانه و آفرینش هنری قائل است، نسبتا موافق‌ترم. با این حال رویکرد او نیز همچنان باعث محدودیت‌هایی در فیلم‌نامه نویسی شده است.
در ادامه این کارگاه شادمهر راستین مدیر باشگاه مخاطبان و کارگاه‌ها از رودنکیرشن خواست خود را فراتر از اطلاعاتی که در موتورهای جستجوگر درباره او یافت می‌شود، معرفی کند. این فیلم‌نامه‌نویس آلمانی نیز عنوان کرد: از آنجا که رشته دانشگاهی برای مشاور فیلم‌نامه شدن وجود ندارد، من در دانشگاه فنی برلین ادبیات، سینما و رسانه خوانده‌ام. به مرور با فیلمسازان آشنا شده و آثارشان را می‌خواندم و بازخورد می‌دادم و به تدریج بر این کار به‌عنوان شغل تمرکز کردم. همچنین بر ارتباط با فیلم‌نامه‌نویس تأکید دارم و معتقدم او قرار نیست برای من بنویسد.
او در پاسخ به این که اولین‌بار با چه فیلم‌نامه‌ای کارش را به‌عنوان مشاور شروع کرده است، گفت: دقیق به‌خاطر ندارم اما فکر می‌کنم مربوط به دهه ۹۰ است.
فرانتس رودنکیرشن در ادامه به دعوت به کار شدن از سوی تهیه‌کنندگان اشاره و بیان کرد: درست است که تهیه‌کنندگان عمدتا از من کمک می‌گیرند، اما من دست‌نشانده آنها نیستم و همه می‌دانند که کار مشاور فیلم‌نامه، تخصصی برای ارتقای نتیجه فیلم است.
خلق ایده‌ای کلامی و تبدیل به مدیومی فراکلامی
او در پایان گفت: در دنیای سینمای مستقل بین فیلمساز و اثر، رابطه شخصی وجود دارد. ما باید این ارتباط عاطفی را درک کنیم. بعد از این‌که این احساس را مکاشفه کردیم، باید با نویسنده کار در میان بگذاریم و توافقات احتمالی ما بر انسانیت مشترک ما متکی است. نویسنده کار حساس و خاصی دارد. باید از مدیوم نوشتار برای انتقال مفهومی استفاده کند که در مدیوم دیگری نمود می‌یابد. چنانچه ژان لوک گدار، سینما را راهی برای ابراز کلمات و حرف‌هایی می‌داند که در گلویمان گیر کرده است. این تناقض عجیب استفاده از کلمات برای خلق ایده‌ای است که باید فراکلامی باشد و از سویی دیگر، افرادی را متقاعد کنیم که با آن کلمات سروکار داشته باشند.
فرانتس رودنکیرشن، مشاور مستقل فیلم‌نامه و ساکن برلین است. او در سال ۲۰۱۴ به همراه فرانسواز فون وی «حلقه فیلم‌نامه» را تأسیس کرد. او به‌عنوان مدرس در پروژه‌های کارگاهی بین‌المللی سینه لینک ساریوو، سی فیک (کارگاه فیلم داستانی جنوب شرقی آسیا) و میدپوینت کار می‌کند. این هنرمند از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ مدرس «فیلم‌نامه و گره‌افکنی» در کارگاه فیلم تورینو و از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ یکی از مشاوران اصلی کارگاه فیلم بینگر در آمستردام بود. وی با بخش استعدادهای جشنواره برلین نیز همکاری دارد.
روزانه سه کارگاه مجازی در خلال جشنواره جهانی فیلم فجر برگزار می‌شود که از طریق صفحات اینستاگرام جشنواره جهانی فیلم فجر، اینستاگرام باشگاه مخاطبان جشنواره، کانال آپارات جشنواره و سایت جشنواره به‌صورت رایگان برای علاقه‌مندان قابل مشاهده است. شادمهر راستین مدیریت بخش کارگاه‌ها را برعهده دارد و سحر عصرآزاد به‌عنوان کارشناس در این بخش حاضر است.
سیوهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، از ۵ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ به دبیری محمدمهدی عسگرپور نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما در تهران، در حال برگزاری است.
