پایگاه خبری تئاتر: به نقل از ستاد خبری سومین جشنواره بین‌المللی نمایشنامه‌نویسی خندستان، جمشید خانیان دبیر علمی بخش نمایشنامه نویسی این جشنواره با اشاره به استقبال خوب و خارج از تصور نمایشنامه نویسان گفت: واقعیت این است که تعداد آثاری که به دبیرخانه ی جایزه ارسال شد، ذهنیت اولیه ی ما را نسبت به استقبال نمایشنامه نویسان حوزه ی کمدی، کاملا عوض کرد یعنی ما فکر نمی کردیم با این تعداد متن مواجه بشویم. ۳۶۰ اثر در بخش تالیفی و ۱۱۵ اثر در بخش اقتباسی یعنی ظرفیت بالقوه ای در ادبیات نمایشی ما به شکل پراکنده و پنهان وجود دارد و حالا با امکانی که جایزه ی خندستان برای شناسایی و مجموع کردن آن فراهم آورده ، قرار است به فعل تبدیل شود. این ، اصلی ترین انگیزه ی ما در ضرورت تداوم جایزه ی خندستان است . در واقع مهم ترین رویداد، شناخت ما از وضعیت این نوع از درام طی سال های اخیر بود که هم به شکل آماری و هم تحلیلی به یک نتیجه ی قابل تعریف رسیدیم .
او در ادامه کیفیت آثار رسیده را اینطور تشریح کرد: طنز نویسی، طنز نمایشی و کمدی نوشتن ضمن اینکه نیاز به شناخت اصول و قواعد این نوع از ادبیات دارد احتیاج به یک جور طنازی در جوهره ی وجود نویسنده هم دارد . این ویژگیِ مهم ِ همه ی نویسندگان آثار طنز و کمدی است. کمدی برای آفریده شدن ، به جز دانش قواعد به یک انرژی دوبرابر در خلق موقعیت ها ،آدم ها و رویدادها نیاز دارد . مجموع اینها ، یعنی شناخت نویسندگان از ساختار درام و کمدی درام و بعد هم داشتن این جوهره ی طنازی، کیفیت اثر را رقم می زند. این تجربه ی ما در خوانش ۴۷۵ اثر رسیده به دبیرخانه ی جایزه است. تعدادی از آثار رسیده در پردازش یک متن نمایشی دچار مشکل بودند. تعدادی دیگر به طور کامل تبدیل به یک متن کمدی نشده بودند . وآثاری هم با خلق موقعیت های کمدی و آدم های کمدی، یک داستان نمایشی کمدی را رقم زده بودند . با این حال ارزیابی ها به ما می گوید هرچند که ما وضعیت مطلوبی در این نوع ادبی _ نمایشی نداریم ، اما این گرایش به سمت نگارش و تولید آثار کمدی و استقبال از آن به طور جدی در بین نمایشنامه نویسان ما وجود دارد وبسیار امیدوارکننده است .
خانیان در ادامه این اقبال خوب نمایشنامه نویسان از نوع کمدی را به نوعی محصول شرایط خاص زندگی امروز و فضای اجتماعی حاکم بر آن هم دانست: البته اینگرایش شاید پاسخ و واکنشی طبیعی و طنازانه به وضعیت موجود جهان امروز ما باشد که پر از خشونت، عصبیت،جنگ و خونریزی است. چیزی که شکلی از آشکار سازی عیب های بشری است که طنز و کمدی به شیوه ی تعریف شده ی خود ، آن را انجام می دهند.
آثار رسیده کیفیت و سطوح علمی پژوهشی متفاوتی دارند
دبیر علمی بخش پژوهش سومین جایزه نمایشنامه‌نویسی کمدی خندستان از استقبال دور از انتظار هیئت‌داوران برای بخش پژوهش این جشنواره سخن گفت: «تعداد و کیفیت آثار ارسال‌شده برای این بخش موجب شگفت‌زدگی هیئت‌داوران شده است.»
«لیلا پرویزی» کارگردان، مدرس و پژوهشگر تئاتر گفت: «متاسفانه ملت ما ضعف بزرگی در زمینه ثبت و ضبط وقایع دارند که می‌توان به آن به مثابه یک ضعف تاریخی نگریست که همواره بیش از هر حوزه دیگری در حوزه پژوهش خود را نشان داده است؛ به همین دلیل انتظار نداشتیم که در بخش پژوهش جشنواره خندستان نیز استقبال چندانی از سوی مخاطبان صورت بگیرد.»
او افزود: « خوشبختانه برخلاف آنچه تصور می‌کردیم، استقبال خوبی صورت گرفت و حدود 58 اثر در این بخش به دبیرخانه ارسال شد که 41 اثر به بخش پژوهش، جستار و تجربه نگاری و 17 اثر به بخش جایزه استاد مهدی ممیزان تعلق دارد.»
او بابیان اینکه این آثار کیفیت و سطوح علمی پژوهشی متفاوتی دارند، تاکید کرد: «این تنوع در مدیوم به‌ویژه در بخش جایزه استاد مهدی ممیزان باعث شد آثار بسیار متنوع باشد و هیئت‌داوران شگفت‌زده شوند.»
به گفته پرویزی، آثار در این بخش در دو بخش مقاله و تصویر (فیلم، هنرهای تجسمی و زیرمجموعه‌های آن) مورد ارزیابی و داوری قرار گرفت که در نهایت سه مقاله در بخش مقالات و 4 اثر در بخش تصویر به مرحله نهایی راه یافت.
او درباره میزان استقبال پژوهشگران از این بخش نیز توضیح داد: «در بخش مقالات، جستار و تجربه نگاری مشخصاً رغبت پژوهشگران به نوشتن مقاله نسبت به جستار و تجربه نگاری بیشتر بود و شاهد این مدعا هم تعداد آثار رسیده در این بخش است. در بخش جایزه استاد مهدی ممیزان نیز تنوع آثار زیاد بود و گرایش به سمت تهیه فیلم، گزارش و مصاحبه بود.»
اثر ِکمبود منابع درباره مهدی ممیزان بر آثار رسیده مشهود بود
داور بخش ممیزان سومین جشنواره نمایش های کمدی خندستان معتقد است به دلیل اینکه تاکنون تلاشی جدی برای چاپ آثار مرحوم مهدی ممیزان انجام نشده است، پژوهشگران و هنرمندان بدون منابع لازم نتوانسته بودند درباره آثار او آن‌طور که شایسته و بایسته است بنویسند یا اثری ارائه کنند.
، علیرضا ارواحی با بیان این مطلب گفت: «آثار دریافتی در بخش جنبی جشنواره خندستان که به مهدی ممیزان می‌پرداخت دارای دو سویه‌ی اصلی بود: نخست تلاش نویسندگان و هنرمندان برای ارائه اثر و دوم بالابودن سطح کیفیِ تعداد اندکی از آثار.»
او یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر این دو سویه را نبود منابع لازم پیرامون آثار و شخصیت این نمایشنامه‌نویس اصفهانی دانست و تاکید کرد: «متأسفانه تا به امروز ــ پس از گذشت بیست سال از فوت مهدی ممیزان ــ تلاشی جدی برای چاپ آثار او انجام نشده و پژوهشگران و هنرمندان بدون منابع لازم نتوانسته بودند درباره آثار او آن‌طور که شایسته و بایسته است بنویسند و یا اثری ارائه کنند.»
به گفته او، کمبود و یا حتی نبود منابع مورد نیاز باعث شد تا برخی پژوهشگران و هنرمندان صرفاً به ایده‌های خلاقانه روی بیاورند و آثاری ارائه دهند.
او در پاسخ به اینکه وضعیت آثار در بخش ممیزان از حیث کمی چگونه بود، اظهار کرد: «از نظر کمی، انتظار می‌رفت که تعداد آثار کمتری دریافت شود ولی پژوهشگران و هنرمندان به این موضوع علاقه نشان دادند و آثار متنوعی ارائه کردند که تلاش آنان ستودنی است.»
او اضافه کرد: «این آثار در دو بخش قابل دسته‌بندی است: نخست آثار نوشتاری (شامل مقاله، جستار و...) و دوم آثار دیداری و شنیداری (شامل فیلم، پادکست، کاریکاتور، تایپوگرافی و...) که آثار دریافتی بخش اول با بخش دوم تقریباً یکسان بود.»
ارواحی همچنین پرداختن به آثار و شخصیت مهدی ممیزان در جشنواره خندستان را گام مهمی برای معرفی این نمایشنامه‌نویس پرکار اصفهانی دانست و گفت: «متأسفانه نمایش و تئاتر اصفهان غالباً به یک نام محدود می شود و هرکجا از نمایش و تئاتر اصفهان حرفی به میان می‌آید، کمتر یادی از افراد اثرگذاری مانند ناصر فرهمند، علی‌محمد رجایی، محمدمیرزا رفیعی، مهدی ممیزان و دیگر هنرمندان مهم این عرصه می‌شود. به نظر می‌رسد در سال‌های پیش رو، با همت و تلاش پژوهشگران و فعالان هنری و نهادهای مربوطه، بیش از پیش درباره‌ی هنرمندان مغفول تئاتر و نمایش اصفهان خواهیم شنید.»
شایان ذکر است؛ سومین جشنواره نمایشنامه نویسی کمدی خندستان به همت دفتر تخصصی تئاتر اصفهان (تالار هنر) وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان و حوزه هنری اصفهان در حال برگزاری است و مراسم اختتامیه این جشنواره روز پنجشنبه 18 آذر ماه 1400 با معرفی برگزیدگان در تالار هنر اصفهان برگزار خواهد شد.
