حامد مهربانی معتقد است جنجالی یا ساده برگزار شدن نشست‌های خبری فیلم‌ها به سوالات مطرح‌شده از جانب خبرنگاران مربوط می‌شود.

پایگاه خبری تئاتر: معمولا نشست‌های خبری جشنواره فجر، هر ساله محل مناقشات زیادی است و اتفاقات فراوانی در آن رخ می‌دهد. گاهی یک فیلمساز بعد از پرسش خبرنگاری از کوره در می‌رود و پاسخ تندی می‌دهد و گاهی پاسخ‌های سربسته دست‌اندرکاران اهالی رسانه را آزار می‌دهد! در این میان مجری نشست به‌عنوان اداره‌کننده جلسه، قرار است پل ارتباطی بین خبرنگاران و گروه تولید آثار باشد و جلوی به وجود آمدن اتفاقات منفی را بگیرد.

در سال‌های گذشته چهره‌های شناخته‌شده‌ای به‌عنوان مجریان نشست‌های خبری جشنواره حضور داشتند، افرادی همچون فرزاد حسنی، منصور ضابطیان، محمود گبرلو، احسان کرمی، حمیدرضا مدقق، محمدرضا مقدسیان، علیرضا غفاری و... که حتی با حضور این افراد نیز گاهی جو نشست‌ها از کنترل خارج می‌شد. امسال اما برگزارکنندگان جشنواره سکان هدایت نشست‌ها را به دو چهره جدید دادند، پدرام کریمی و حامد مهربانی. دو مجری تلویزیون که حالا سکان هدایت نشست‌های خبری مهم‌ترین رویداد هنری کشور را بر عهده داشتند. البته در روزهای ابتدایی فقط کریمی به‌عنوان مجری حضور داشت و بعد از چند روز، مهربانی هم به او اضافه شد.

به اعتقاد بسیاری از اهالی رسانه، نشست‌های خبری امسال به چند دلیل شرایط خوبی نداشت. اول اینکه تعداد زیادی از عوامل فیلم‌ها که سوالی هم از آن‌ها نمی‌شد روی صحنه می‌آمدند و هرکدام هم دقایقی راجع به کارشان صحبت می‌کردند. دوم زمان کم نشست‌ها که باعث پرسیده نشدن بسیاری از سوالات خبرنگاران می‌شد و سوم فرار عده‌ای از فیلمسازان از سوالات چالشی و تبدیل برخی از نشست‌ها به محلی برای تقدیر از کارگردان و تهیه‌کننده و نوشابه باز کردن عوامل برای یکدیگر! حالا که جشنواره فیلم فجر به پایان رسیده است، می‌توان راجع به تمام ضعف‌های اجرایی‌اش با دید بازتری پرداخت. یکی از این ضعف‌ها درخصوص نشست‌های خبری بود و در این رابطه با حامد مهربانی گفت‌وگو کردیم، یکی از مجریان این نشست که خودش سال‌ها به عنوان خبرنگار در نشست‌های جشنواره شرکت می‌کرد و امسال جایگاهش تغییر کرده بود.

امسال نشست‌ها با حواشی و حرف و حدیث‌هایی همراه بود، از انتخاب اول و سالن سعدی برج میلاد گرفته که همان روز اول شرایط را برای خبرنگاران و عکاسان دشوار کرد. تا بحث‌هایی که در برخی از فیلم‌ها به وجود آمد. تجربه اجرای نشست‌های پردردسر جشنواره چطور بود؟

مهربانی: برگزاری نشست‌های خبری در جشنواره فیلم فجر، رویدادی بالغانه است که بر اثر تجربه‌های پیشین در ادوار گذشته جشنواره، شکل گرفته و با اقتضائات زمانه خودش به‌روزرسانی شده. اینکه گفتم در توجیه نقائص احتمالی یا بودن اشتباهاتی در برگزاری نشست‌ها نیست. پاسخ من به سوال شما، از منظر روندی و پروسه چندساله‌ برای برگزاری نشست‌ها است.

اما این دوره واقعا اهالی رسانه بیش از دوره‌های پیش اذیت شدند!

مهربانی: بعید می‌دانم کسی از مسئولان جشنواره، قصد داشته خبرنگاران را ناراحت کند، بلکه نگاهی به تجربه‌های پیشینی داشتند تا با کمترین ایرادات برگزار بشود. برای سال آینده هم به نظرم، حتما تجربیات امسال برای مسئولان جشنواره اضافه می‌شود تا بی‌ایرادتر از گذشته برگزار شود. البته من فقط مجری نشست‌ها بودم و در طراحی یا سیاست‌گذاری نشست‌ها، ورود و دخالتی نداشتم.

با پدرام کریمی هم ارتباطی داشتید که با هم نکاتی را هماهنگ کنید یا خیر؟

مهربانی: چون جلسات نشستی که اجرای آن را به عهده داشتیم، مستقل از هم بود نیاز به هماهنگی با هم نداشتیم. فقط درباره اینکه طبق چه منطقی برای اجرای نشست‌ها بیایم صحبت کردیم که توافقی بر اجرای یک روز در میان بود.

 بسیاری از خبرنگاران نسبت به عدم پرسیده شدن سوالات شان اعتراض داشتند و معمولاً در همه نشست‌ها این مسائل وجود داشت. اعتراضات به بیرون از سالن هم کشیده می‌شد؟ مثلا اینکه بعد از نشست خبرنگاران به سراغ شما بیایند و گلایه کنند؟

مهربانی: من خیلی کمتر با این ماجرا مواجه بودم چون تجربه نشست‌های روز اول که پدرام کریمی زحمت اجرای آن‌ها را کشیده بود داشتم و متوجه حساسیت بیشتر ماجرا به سوالات خبرنگاران بودم. واقعیتش این است که باید محدودیت‌های اصلی اجرای این نشست‌ها را نیز در نظر گرفت. مثل زمان، که باید رأس ۴۵ دقیقه نشست را تمام می‌کردیم تا شرایط سالن برای نمایش فیلم بعدی مُهیا شود یا مثلا سوالات بسیار بدخط یا پرغلطی که خواندن‌شان اساسا ممکن نبود، به همین دلیل گاهی پیش می‌آمد سوال خبرنگار یا منتقدی خوانده نشود. با این حال، چیزی که برای مدیریت بهتر، به ذهن من رسید این بود که اگر حس می‌کردم تعداد سوالات مانده خیلی زیاد است و به زمان جلسه نمی‌رسد، یکی دو دقیقه پایانی، متن سوالات و انتقادات را به همراه اسم نویسنده می‌خواندم که در این جایگاه مطرح شود تا در فرصت‌های بعدی آن را پاسخ دهند.

 این شائبه در طول جشنواره به وجود آمد که مجری نشست باید به نوعی حامی فیلمسازان باشد و اجازه ندهد سوالات چالشی و... پرسیده شود. این مسئله چقدر صحت دارد؟

مهربانی: این که مسیر سوالات نشست به کدام سمت برود، به تراکم نظرات خبرنگاران و منتقدانی بستگی داشت که ارتباطشان با فیلم یا سازندگان آن چگونه است. من به‌عنوان مجری نشست‌ها، سوالی را به خاطر محتوا کنار نگذاشتم هر کاغذی که در زمان جلسه به من رسید می‌خواندم، مگر اینکه به همان محدودیت زمانی یا بدخط بودن و ناخوانایی که اشاره کردم مربوط می‌شد. پس برای اینکه جلسه چالشی باشد یا  این که در فضایی مهربانانه و سرشار از تعارف و به اصطلاح «گوگولی» برگزار شود، سوالات حاضران در نشست بیشتر موثر است و نه مجری. اما خب این را هم انکار نمی‌کنم که این نشست‌ها را باید در کنار اتفاقاتی مثل فوتوکال یا بولتن جشنواره و... دید که قصد دارد در فضایی عادلانه به نمایش همه فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه کمک کند. اگر خاطرتان باشد در دوره‌های قبل کنار عوامل سازنده فیلم، یک منتقد حاضر می‌شد که آن منتقد هم بیشتر تعریف می‌کرد و نقاط قوت فیلم را می‌گفت.

 شاید بخشی از صحبت‌های شما درست باشد اما یکی از دلایل به وجود آمدن جلسات به قول شما «گوگولی» حضور عوامل مختلف فیلم و نوشابه باز کردن برای کارگردان و تهیه‌کننده بود! زمانی که به صحبت‌های کلیشه‌ای و تعریف و تمجید عوامل اختصاص داشت، می‌شد در اختیار خبرنگاران باشد برای پرسش‌های بیشتر.

مهربانی: من هم اگر طراح و برنامه‌ریز نشست‌ها بودم، تعداد حاضرین در جایگاه را به نهایتا ۵ نفر کاهش می‌دادم. اینکه ۱۶ نفر در ۴۵ دقیقه بخواهند حرف بزنند یا از آن‌ها سوالی بشود، به لحاظ خوراک رسانه‌ای، اصلا مناسب نیست. ولی خب شاید در نگاه طراحان نشست، همان که پیش‌تر گفتم؛ بیشتر دیده شدن اثر و عوامل سازنده آن در نظر باشد. مثل فوتوکال که همه سازندگان اثر و حتی بعضی اعضای خانواده‌هایشان و دوستانشان مقابل دوربین‌ها قرار می‌گیرند که خوراک تصویری رسانه‌ها از آن‌ها تامین شود.

در برخی نشست‌ها خودتان هم سوالاتی مطرح می‌کردید، اجازه انجام این کار را داشتید؟

مهربانی: بله حتما که اجازه داشتم (می‌خندد). ببینید درست است که این رویدادها، نشست خبری هست و اصحاب رسانه و نقد، نقش مهمی در شکل‌گیری آن دارند، اما اول و آخر، یک برنامه است که دبیرخانه جشنواره آن را راه انداخته. از بسیاری از رسانه‌ها هم به صورت زنده، پخش می‌شود که از این جهت مثل یک برنامه تلویزیونی، مجری (تا زمان ورود کارگردان و صاحبان برنامه) مسئول اتفاقاتی است که در تصویر رخ می‌دهد و باید آن را مدیریت کند. من الان حتی در برابر بعضی سوالات خبرنگاران که پرسیدم هم مورد اعتراض برخی هواداران عوامل یا پیگیرکنندگان نشست‌ها قرار گرفتم. در کامنت‌های یک صفحه معروف سینمایی کلی نظر از طرفداران پژمان جمشیدی بود که چرا مجری به او گفته که «کت و شلوار مراسم اختتامیه را دوخته‌ای یا نه». در حالی که آن سوال من نبود و با ذکر نام پرسش‌کننده خواندم.

در طول برگزاری نشست‌ها پیش آمد که شما سوالاتی را سانسور کنید یا به دلیل حساسیت‌برانگیز بودن سوال اصلا آن را مطرح نکنید؟

مهربانی: اصلا. فقط یک بار، در نشست فیلم «۲۸۸۸» که با موضوع شهدا و دلاورمردان نیروی هوایی ارتش بود، در انتهای یک سوال، جمله تند و برخورنده‌ای خطاب به تهیه‌کننده فیلم نوشته شده بود، که‌ سوال را کامل خواندم ولی آن بخش خطاب به تهیه‌کننده را به احترام رزمنده‌های پیشکسوت نیروی هوایی که در جلسه حاضر بودند و از جریانات بین خبرنگاران و سازندگان فیلم‌ها بی‌اطلاع بودند پشت میکروفون نخواندم ولی به خود تهیه کننده نشان دادم که در جریان واکنش‌ها باشد. در این مورد هم البته پشت میکروفن، اهالی رسانه را در جریان تصمیمم گذاشتم و گفتم که به دلیل نامناسب بودن متن، این بخش را نمی‌خوانم ولی به تهیه‌کننده نشان می‌دهم.

شما سال‌های قبل در جایگاه خبرنگاران در نشست‌های خبری حضور داشتید و امسال در جایگاه مجری. تفاوت این دو جایگاه چقدر بود؟ حس نمی‌کردید در مقابل دوستانتان ایستادید؟

مهربانی: در مقابل که قطعا نه، ولی این احساس را داشتم که در کنارشان، برای بهتر انجام شدن کارشان حضور داشته باشم. روزگاری که خودم به عنوان پرسشگر در جلسات نشست خبری فیلم‌ها حضور داشتم، اینکه مجری نشست که معمولاً چهره شناخته شده و خوش سابقه‌ای در گویندگی و اجرا بود، اطلاعی از اتفاقات فرامتنی نداشت نمی‌توانست سوال من را به خوبی بخواند که جواب مورد نظرم را بگیرم، حقیقتاً خیلی برایم سخت بود. برای همین در خواندن سوالات خبرنگاران سعی می‌کردم اگر اطلاعات بیشتر یا نظری تکمیلی به ذهنم می‌رسید، بگویم مثل بعضی سوالات که در نشست خبری فیلم «لایه‌های دروغ» به من می‌رسید که متوجه کنایات آن می‌شدم و با خنده یا شکل شوخی‌وار آن‌ها را می‌خواندم.


منبع: خبرگزاری آنا