پایگاه خبری تئاتر: در ادامه برنامههای "دوشنبههای نقد تئاتر" کانون ملی منتقدان تئاتر ایران، در راستای گسترش کمی و کیفی نقد حضوری و تئاتر، نشست نقد و بررسی نمایش "هفت پرده" بر بنیان هفت نمایشنامه از زنده یاد اکبر رادی و به کارگردانی میکاییل شهرستانی پس از اجرای این نمایش، در تالار چهارسوی مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
در این نشست صمد چینیفروشان، جواد روشن و عرفان پهلوانی، از منتقدان کانون ملی منتقدان تئاتر ایران، نمایش "هفت پرده" را نقد و بررسی کردند. این نشست با حضور علاقهمندان به فرهنگ و هنر همراه بود و در آن عوامل نمایش از جمله میکاییل شهرستانی، فرزین محدث، کورش سلیمانی، اسماعیل بختیاری و ... حضور داشتند.
هفت پرده بر بنیان هفت نمایشنامه "روزنه آبی"، "مرگ در پاییز"، "لبخند باشکوه آقای گیل"، "منجی در صبح نمناک"، "شب روی سنگفرش خیس"، "آهسته با گل سرخ" و "ملودی شهر بارانی" که همگی نوشته استاد اکبر رادی هستند و با دراماتورژی هما علیزاده ریخت یافته است. در این نمایش بازیگران گوناگونی از جمله مهدی صباغی، شمسی صادقی، احسان کرمی، عباس شادروان، عباس توفیقی و... به ایفای نقش میپردازند.
صمد چینیفروشان از اعضای پیشکسوت کانون ملی منتقدان تئاتر ایران در آغاز این نشست گفت: یکی از ارزشهای برجسته آثار رادی را باید در تلاشش برای طرح مسایل جامعه، مسایل تاریخی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ما در طی بیش از سه، چهار دهه فعالیت نوشتاریاش دانست. او تمام آثارش را، همین طور که نمونههایی را ما در این کار دیدیم، همه تلاشاش را معطوف کرد به این که سخنگوی جامعه خودش باشد. تلاشاش را معطوف کرد به این که چیزی بنویسد که بتواند مردمش را با واقعیتهای جامعه خودش نزدیک بکند. بتواند حقایقی را در پس روابط میان آدمها و شخصیتهایش و آن دنیای خیالیای که میسازد، حقایق پنهانی از این جامعه به هم ریخته را، تاریخ بلندش را، طی حداقل دورانی که ایران میرفت تا تحولی در آن ایجاد شود، با مدرنیسم و دنیای مدرن آشنا بشود، از سنتها فاصله بگیرد و دنیای تازهای را برای خود رقم بزند، آشکار کند. اکبر رادی سعی کرد موشکافانه این مسیر را ببیند و صادقانه و درست و صمیمانه این مسیر را طی کرد و چه حیف که ما شاید به قول یکی از منتقدان برجسته قدیمی که از پژوهشگران خوب هم هستند، آقای بهزاد قادری، ایشان در نشریهای که برای بزرگداشت رادی درآمده بود این مدرنیسم بیمارگون را که در جامعه ما دارد شکل میگیرد را اشاراتی میکند در آثار رادی و روی همین نکته تاکید میکند که رادی سعی دارد که حداقل در جدیدترین و آخرین آثارش این مسیر را برملا کند و این وضعیت به هم ریختهای را که عنوان تغییر یا مدرن شدن را برای جامعه به همراه داشت را روشن بکند. متاسفانه نه تنها به رادی خوب پرداخته نشد، بلکه خیلی کم بودند نمایشنامه نویسانی که این وظیفه و کار بزرگ و مسوولیت و رسالتی را که رادی به عهده گرفت، به آن توجه کنند.
در ادامه عرفان پهلوانی، بازرس کانون ملی منتقدان تئاتر ایران که مدیریت نشستهای دوشنبههای نقد تئاتر کانون ملی منتقدان تئاتر ایران را هم بر عهده دارد، با اشاره به یادداشت قطبالدین صادقی که در بروشور نمایش هفت پرده آورده شده است گفت: این نگاه شبه رپرتواری به مجموعه آثار یک نویسنده یا یک گروه در بسیاری از کشورهای صاحب تئاتر دنیا رخ میدهد؛ اما در ایران این اتفاق بسیار کم میافتد. اگر اشتباه نکنم تنها گروه تئاتر "دن کیشوت" (علی اصغر دشتی) و جناب آقای بهروز غریبپور با مجموعه اپراهای عروسکیشان این نگاه رپرتواری را به آثارشان داشتهاند. یک نمایش درخشان در جشنواره تئاتر فجر سال گذشته از کشور نروژ به ایران آمد که "زنان ایبسن" نام داشت و در آن یک کارگردان و بازیگر خانم نگاه ویژهای به چند کاراکتر زن نمایشنامههای گوناگون هنریک ایبسن کرده بود.
عرفان پهلوانی از میکاییل شهرستانی خواست تا پیرامون چیدمان و گزینش این هفت نمایشنامه اکبر رادی که در نمایش هفت پرده به کار گرفته شدهاند توضیح دهد.
میکاییل شهرستانی، کارگردان نمایش "هفت پرده" که در این نمایش نقش زندهیاد استاد اکبر رادی را هم بازی میکند، گفت: آنگونه که من اطلاع دارم، این اتفاق میمون و مبارک (رپرتوار آثار یک نویسنده) در ایران رخ نداده است و از این بابت من به گروه اجرا کننده تبریک میگویم و از ایشان تشکر میکنم. من پیشترها آرزوی این کار را داشتم و دو سال قبل درخواست دادم که در این مجموعه، که آن موقع شش سال میشد که در این جا کارگردانی نکرده بودم، اگر به من نوبت میرسد و عزیز کردهها اجازه میدهند، ما این سالن را داشته باشیم و بتوانیم کار کنیم. طی این دو سال چند مدیر عوض شدند و رسید به مدیریت وقت که دقیقا چهل روز قبل از اولین اجرایمان گفتند که میتوانیم اجرایی برای این سالن داشته باشیم و من پذیرفتم. من از خانم هما علیزاده که دراماتورژی کار را برعهده داشتند خواهش کردم که در این فرصت کوتاه چهل روزه آثار رادی را دوباره بازنگری بکند. من این هفت اثر را پیشنهاد دادم.
میکاییل شهرستانی در ادامه گفت: من افتخار این را داشتم که سه اثر اکبر رادی را در زمان حیاتشان کارگردانی کنم؛ دو نمایش "شب به خیر جناب کنت" و "آهنگهای شکلاتی" را تالار قشقایی و نمایش "آهسته با گل سرخ" را به صورت تله تئاتر.
او در ادامه به توضیح چگونگی ریختیابی نمایش هفت پرده و انتخاب این هفت نمایشنامه و همکاری خانواده و همسر زنده یاد اکبر رادی (حمیده بانو عنقا) و همچنین دلیل به صحنه آوردن کاراکتر خود استاد رادی و چگونگی بازی در این نقش پرداخت.
در ادامه این نشست جواد روشن، عضو هیات مدیره کانون ملی منتقدان تئاتر ایران و دیگر منتقد حاضر در نشست پرداختن به آثار استاد رادی را لازم و قابل تقدیر و احترام دانست و با اشاره به تاثیر فضای عمومی این روزهای تئاتر و بازسازی مجموعه تئاتر شهر بر اجرای این نمایش گفت: در پوستر، بروشور و تبلیغات این نمایش ما اشارهای به این نمیبینیم که قید شده باشد مروری بر چند اثر زنده یاد رادی یا چیزی شبیه به این. من خودم اول فکر کردم شاید این اثر یکی از آثار موخر آقای رادی هست که چاپ نشده است. به نظر من در این اثر دو اتفاق میافتد، یکی خود اپیزودهاست که به قلم خود آقای رادی نوشته شده است و انتخابی که دوستان کردهاند و بعضا آن دخل و تصرفی که نیاز بوده است تا برای جمعبندی انجام بدهند و اتفاق دیگر خود کاراکتر رادی است و نامههایی که صحبتش میشود و یادداشتهایی که از آنها حرف زده میشود که بخشی از آن¬ها از مستنداتی که از آقای رادی به یادگار مانده است، استفاده شده است.
جواد روشن همچنین به بحث اجراهای رپرتواری و اهمیت دراماتورژی در این گونه آثار پرداخت و حضور کاراکتر اکبر رادی در نمایش هفت پرده و بازی میکاییل شهرستانی در این نقش را تحلیل و بررسی کرد.
نشست نقد و بررسی نمایش "هفت پرده" با ادامه گفتوگو و تبادل نظر میان منتقدان، عوامل نمایش و حاضران در نشست ادامه یافت و بیش از 70 دقیقه به درازا انجامید.
کانون ملی منتقدان تئاتر ایران امیدوار است که این نشستها با حضور چشمگیر علاقهمندان به فرهنگ و هنر و به ویژه دانشجویان و هنرجویان رشتههای هنرهای نمایشی همراه باشد.