نشست نمادشناسی در تعزیه شامگاه یکشنبه ، 11 آبان همزمان با شب تاسوعای حسینی در فرهنگسرای نیاوران تهران برگزار شد.
پایگاه خبری تئاتر: این نشست توسط بنیاد آفرینش های هنری نیاوران و با حضور علاء الدین قاسمی از پیشکسوتان با سابقه آیین تعزیه برگزار گردید و مورد استقبال علاقمندان قرار گرفت.
در ابتدای این نشست قاسمی اشاره ای به تاریخچه تعزیه داشته و در این خصوص گفت:تعزیه فراز و فرودهای داشته و از زمان آل بویه تا به امروز از جایگاه خاصی برای مردم ایران برخوردار بوده است. در گذشته دسته هایی در طول مدت برگزاری مراسم محرم و صفر حرکت می کردند و تعزیه هایی را اجرا می کردند اما در دوره صفوی تعزیه شکل و فرم خاصی پیدا می کند اگرچه در زمان صفویه موسیقی تعزیه ممنوع می شود که این مسئله اشکالاتی را برای تعزیه خوانان ایجاد نمود. چرا که تعزیه بدون موسیقی و آواز نمی تواند کارایی زیادی داشته باشد. اجرای مجالس تعزیه در زمان افشاریان نیز دنبال شد اما در زمان قاجاریه تعزیه بسیار مورد توجه قرار گرفت و در همه استان ها و مناطق کشور مجالس تعزیه برگزار می شد. تکیه دولت هم در همین زمان شکل گرفت و کانون برگزاری مجالس تعزیه باشکوه بود که خیل عظیم عزاداران در این مراسم حضور پیدا می کردند.
قاسمی با اشاره به این موضوع که نسخه های مورد استفاده در اکثر تعزیه ها نسخه میرعلاء است،عنوان کرد: یکی از علل استفاده از این نسخ کوتاه بودن آن است. مثلا در توصیف یک شخصیت، میر علاء با استفاده از دو سه بیت کار را تمام می کند اما در در نسخ دیگر همان توصیف و معرفی در ده بیت اتفاق افتاده که باعث طولانی شدن تعزیه می شود
.
وی سادگی و ارتباط سریع تعزیه با مخاطب را از ویژگی های بارز این ژانر نمایشی عنوان کرد و ادامه داد: امشب ما تعزیه حضرت عباس(ع) را می خوانیم و المان مورد استفاده در این تعزیه سطل آب است. مخاطب در تعزیه باور می کند که سطل آب همان شط فرات است و همین باور و پذیرش سریع از طرف مخاطب از ویژگی های بارز تعزیه است . در واقع نمادهای کوچک در تعزیه می تواند مفهوم گسترده ای داشته باشد و این ارتباط بین تعزیه خوان و مخاطب به سادگی برقرار می شود.
پیشکسوت با سابقه تعزیه با اشاره به نمادهای مورد استفاده در تعزیه گفت:تاریخچه نمایش در ایران به بیش سه هزار سال قبل می رسد. در همان نمایش های کهن ایرانی هم نمادهایی برای نشان دادن خوبی و بدی وجود داشت و امروز همین نشانه ها در تعزیه استفاده می شود. رنگ های سبز و زرد و سفید و قرمز از المان های اصلی ما در تعزیه است که در نمایش های سیاوش کشان نیز از همین رنگ ها برای نشان دادن خوبی و بدی استفاده می شد. نکته جالب توجه این است که لباس های تعزیه در ایران برخلاف تفکر اکثر مردم عربی نیست و لباس های کاملا ایرانی است .
وی با ذکر این نکته که در ایران خیلی از مردم با شخصیت ها و نسخ تعزیه آشنایی دارند و نیازی به توضیح ندارد گفت:متاسفانه نسل جدید ما تعزیه را به خوبی نمی شناسد و باید در این زمینه کار کنیم.ما بازیگرانی با سن پایین داریم و امکان دارد ضعیف هم باشند اما با برگزاری پیایپی مجالس تعزیه مطمئنم تعزیه خوانان خوبی خواهند شد .خوشحالم که امسال در بسیاری از نقاط تهران و کل استان ها تعزیه برگزار شد.ما باید تعزیه را به نسل های بعدی و خصوصا نسل جوان معرفی کنیم تا این هنر باقی بماند.
قاسمی همچنین نبود فضای مناسب برای اجرای تعزیه در محله ها و شهر ها و خصوصا شرایط آب و هوایی و مشکلات اجرای تعزیه در فضای باز را علت اجرا شدن تعزیه در داخل سالن دانست و در پایان با قدردانی از حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیریت فرهنگسرای نیاوران گفت: امیدوارم همه مسئولان فرهنگی و هنری کشور از این هنر آیینی و مذهبی به خوبی حمایت کنند تا شاهد گسترش و توسعه هرچه بیشتر تعزیه باشیم.
در پایان سخنان سرپرست گروهی تعزیه ، جمعی از مخاطبان و حاضران در سالن سوال هایی پیرامون نمادها ، نشانه ها ، تاریخچه و همینطور نسخ تعزیه مطرح نمودند و به سوالات علاقمندان پاسخ داده شد.
گفتنی است مجالس تعزیه عاشورایی توسط بنیاد آفرینش های هنری نیاوران با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مدت 10 شب همزمان با دهه اول ماه محرم در فرهنگسرای نیاوران برگزار گردید و مورد استقبال گسترده علاقمندان قرار گرفتhttps://teater.ir/news/4170