چارسو پرس: متین رکن با اشاره به اینکه دودسته فیلم برای کودک و درباره کودک وجود دارد، اظهار کرد: بسیاری از فیلم‌ها، هم می‌توانند هم برای کودک و هم درباره کودک باشند. فیلم‌های برای کودک فیلم‌هایی است که قصه و روایت در راستای تفکر کودکان و نوجوانان است و بیشتر کارکرد آموزشی و سرگرمی دارد. فیلم‌های درباره کودک آثاری است که با کاراکترهای کودک و روایت‌های کودکانه، قصه‌های عمیق و مفاهیم بزرگی را روایت می‌کند و اصولاً فیلم‌سازهایی که به سمت سینمای کودک می‌روند علاقه‌مند به ساخت فیلم‌های درباره کودک هستند؛ البته این دسته‌بندی می‌تواند تجمیع شود به این معنا که فیلم‌های درباره کودک می‌توانند به شکلی نگارش و تولید شوند که کودک نیز بتواند از آن استفاده کند.
او ادامه داد: به‌طورکلی سینمای کودک به دسته‌ای از فیلم‌ها گفته می‌شود که دغدغه‌ای از دنیای کودکان را مطرح کند. به قول عباس کیارستمی، کار هنرمند، نه حل مسئله که طرح آن است، بنابراین در حوزه کودک و نوجوان، فیلم‌ساز قطعاً امکان حل مشکلات و معضلات را ندارد، اما فیلمی در این حوزه قرار می‌گیرد که دغدغه‌ای از این جنس را به امید رفع و بهبودی مطرح کند. هنرمند توان حل مشکلات اجتماعی و روان‌شناختی کودکان را ندارد، اما مطرح کردن دغدغه‌ها در این حوزه همان چیزی است که فیلم‌ساز کودک و نوجوان باید به دنبال آن باشد.
این فیلم‌ساز با بیان اینکه گیشه سینما اصلاً به سمت فیلم‌های کودک و نوجوان نیست، تصریح کرد: مخاطب، تهیه‌کننده و سینمادار به این نوع سینما اهمیتی نمی‌دهند، تنها یک جشنواره در اصفهان به این حوزه اختصاص داده‌شده که آن‌هم سالنی برای نمایش است و در بُعد اسپانسرینگ و تولید آثار اتفاقی را رقم نمی‌زند و متأسفانه اسپانسر خصوصی هم در این حوزه فعال نیست. من دو فیلم‌نامه در این حوزه دارم و چند سال است که در پی اسپانسر هستم، اما تنها سؤالی که در این مورد از من می‌شود این است که «فیلم چقدر می‌فروشد؟» درحالی‌که فیلم کودک و نوجوان طبیعتاً از سینمای بدنه فروش کمتری دارد، چراکه این فیلم‌ها در سبد فرهنگی خانواده نیستند؛ این اتفاق متأسفانه چه از جانب بخش دولتی و از جانب خصوصی جدی گرفته نمی‌شود و چون پول، سرمایه و به‌تبع آن سرمایه‌گذار در این ژانر نیست، روند رو به رشدی ندارد.
او تأکید کرد: مهم‌ترین کارکرد هنر برای کودکان است، برای قشری که هنرآموز هستند و مغزشان با انواع و اقسام اطلاعات پر نشده و سینما هم از این قاعده مستثنا نیست. مخاطب کودک در همه دنیا از مهم‌ترین گروه مخاطبان است که کمپانی‌های بزرگ با سرمایه‌گذاری و صرف هزینه‌های بالا برای آن‌ها تولید اثر می‌کنند، درحالی‌که ما از این فضا بسیار دور هستیم و هنوز یک کمپانی فیلم کودک در ایران وجود ندارد.
رکن با بیان اینکه مخاطب کودک از باب آموزش‌پذیری اهمیت زیادی دارد و ما درباره این گروه رسالت مهمی بر دوش داریم که متأسفانه از آن غفلت شده است، تأکید کرد: به علت نبود سرمایه‌گذاری در این بخش، فیلم کودک در سبد فرهنگی خانواده قرار ندارد، درحالی‌که اقبال و توجه کودکان به فیلم‌ها و انیمیشن‌های هالیوودی نشان می‌دهد که ضعف و مشکل از تولیدات ما است وگرنه مخاطب، جلوتر از ما و پا به‌پای سینمای جهان پیش می‌رود.
این فیلم‌ساز ادامه داد: علت ضعف تولیدات در این حوزه به این بازمی‌گردد که سینمای ما سینمای هنری نیست و سینمای بدنه بیش از هنر، تکنیک و آموزش در پی کسب درآمد است، درحالی‌که در تولید آثار کودک و نوجوان نمی‌توان فقط به درآمد فکر کرد، زیرا مسئله آموزش، تعریفِ سرگرمی مفید و سالم و تربیت، مسائلی است که در اولویت قرار دارند. نسل کودک و نوجوان ما نسلی بسیار باهوش و پیشرو هستند و ما به‌عنوان بزرگ‌ترهایی که باید برای آن‌ها تولید محتوا داشته باشیم از آن‌ها بسیار عقب‌تر هستیم، لذا نمی‌توانیم مطالبات و خواسته‌های آن‌ها را بفهمیم و بنابراین تولیدات بروز برای آن‌ها نداریم.
او اضافه کرد: سطح سواد نسل جدید نسبت به نسل‌های قبل، روند رو به رشد سریع‌تری دارد، علاوه بر آن ورود به هر حوزه جدید و مدرن به سرمایه‌گذاری نیاز دارد، وقتی کمترین بودجه‌ها را در ارگان‌های مختلف ازجمله بنیاد سینمایی فارابی برای این نوع تولیدات در نظر می‌گیریم، قطعاً خروجی هم به همان نسبت ضعیف خواهد بود. درواقع طبق اصل کلی تا زمانی که تولیدکنندگان و سازمان‌های مربوط حوزه سینمای کودک را جدی نگیرند، قطعاً از سوی مخاطب و خانواده جدی گرفته نخواهد شد.
رکن با بیان اینکه سینمای کودک از بُعد اقتصادی نیز صرفه اقتصادی دارد، گفت: یک فرد بزرگ‌سال وقتی تصمیم به تماشای فیلم می‌گیرد به‌تنهایی به سینما می‌رود، درحالی‌که رفتن کودک به سینما مساوی با رفتن پدر، مادر و خانواده است و بنابراین حجم زیادی از مخاطب را با خود همراه می‌کند.
این کارگردان ادامه داد: دولت در همه‌جای دنیا اولین ارگانی است که در حوزه فرهنگ و آموزش ورود می‌کند، زیرا تنها بخش دولتی قادر به رشد دادن این حوزه است و تا زمانی که به مرحله رشد و سوددهی نرسد، به علت عدم بازگشت سرمایه بخش خصوصی به آن ورود نخواهد کرد؛ در حال حاضر بنیاد فارابی تنها ارگانی است که بودجه محدودی را به سینمای کودک اختصاص داده و کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان نیز که قبلاً در این حوزه فعال بود با بستن بودجه و چالش مواجه شده است.
او اضافه کرد: من به‌عنوان یک کارگردان، هنوز نتوانسته‌ام اسپانسر دولتی در حوزه تخصصی کودک پیدا کنم درحالی‌که تنها راه رشد این بخش مهم سینما از این مسیر می‌گذرد که ردیف بودجه مناسب برای سینمای کودک در نظر گرفته‌شده و آثار قوی و حرفه‌ای با اهداف مشخص تولید شود، اما شرط قوت آثار این است که از اختصاص سرمایه هراس نداشته باشیم و درست برای تولید فیلم هزینه کنیم. وقتی یک فیلم بلند در سینمای کودک را با یک میلیارد هزینه می‌سازیم و همان فیلم در سینمای بدنه و بزرگ‌سال با هزینه ۱۵ میلیاردی ساخته می‌شود، قطعاً تفاوت وجود دارد.
رکن تأکید کرد: امروز انیمیشن‌های خوبی تولید و با استقبال مخاطب مواجه شده که نشان می‌دهد مخاطب ما اثر خوب را می‌شناسد و از آن استقبال می‌کند، لذا سینمای روایی و رئالِ کودک نیز باید به همین سمت حرکت کند و تا زمانی که سرمایه‌گذاری در این بخش انجام‌نشده و مانند فیلم‌های بدنه به آن‌ها توجه نشود، شاهد اتفاق خوبی نخواهیم بود.
او خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که در دهه ۶۰ اغلب کارگردانان مطرح ما کار خود را از سینمای کودک شروع کردند، افرادی مثل مجید مجیدی و عباس کیارستمی که از بزرگان سینمای ما هستند، با سرمایه‌گذاری کانون پرورشی فکری فعالیت کرده و آثاری ساختند که به نمونه‌های مهم سینمای کودک و نوجوان و آثار مهم تاریخ سینما بدل شدند.
منبع: خبرگزاری ایسنا
