۱۰ مدعی جدی اسکار ۲۰۲۳؛ از «تار» تا «تاپ گان»

چارسو پرس: سال ۲۰۲۲ برای صنعت فیلم، سالی پرهیاهو بوده است؛ مسیری پر پیچ‌وخم که در آن هم فیلم‌های موفق در گیشه دیده می‌شد و هم شکست‌های ناامیدکننده، و از سویی بعضی فیلم‌هایی که انتظار می‌رفت موفق ظاهر شوند نتوانستند بر مخاطبان اثر بگذارند. در حالی‌ که فیلم‌های بسیاری که قبلاً محبوب نبودند، با دنباله‌های خود ناگهان موفق ظاهر شدند. رقابت اسکار ۲۰۲۳ تنوع بسیار خوبی دارد، از بلاک‌باسترهای هیجان‌انگیز که می‌خواهند جای خود را باز کنند گرفته تا فیلم‌های لطیف و غم‌انگیز، کمدی‌های عجیب‌وغریب، و فیلم‌های هیجانی پرتنش و غیرقابل‌تحمل، که کارگردانان بعضی‌هاشان نیز قبلاً موفق به دریافت جایزه‌ی اسکار شده بودند (استیون اسپیلبرگ، مارتین مک‌دونا، دیمین شزل) و البته چند کارگردان گمنام‌تر هم ممکن امسال به رقابت نهایی راه پیدا کنند مثل دانیل کوان و دانیل شینرت، چینونیه چوکوو. این فهرست شامل ده فیلمی است که مدعی جدی اسکار هستند و پیش از مراسم که قرار است دوازدهم مارس ۲۰۲۳ برگزار شود، باید به آن‌ها نگاهی بیندازید.

۱. خانواده فیبلمن (The Fabelmans)

• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• بازیگران: میشل ویلیامز، پل دینو، ست روگن، گبریل لابل، جاد هیرش
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰

استیون اسپیلبرگ فیلمسازی اسکاری است و حالا که فیلمی درباره‌ی جوانی خودش ساخته است احتمال اینکه آکادمی اسکار باز هم او را برنده به خانه بفرستد خیلی زیاد است. فیلم بسیار تأثیرگذار و عمیقاً شخصی اسپیلبرگ از خانواده‌ای در آستانه‌ی فروپاشی، که جایزه‌ی دشوار منتخب مردم جشنواره‌ی فیلم تورنتو را از آن خود کرد، تمام عناصر یک فیلم قدیمی برنده‌ی اسکار را در خود دارد. این فیلم ممکن است اسپیلبرگ را که پیش از این سه بار برنده‌ی اسکار شده است، در کنار جان ویلیامز برای موسیقی متن لطیف و غمگینش، و میشل ویلیامز، پل دینو و جاد هیرش برای بازی‌های فوق‌العاده‌شان، به روی سکو بازگرداند.

۲. بنشی های اینشیرین (The Banshees of Inisherin)

• کارگردان: مارتین مک‌دونا
• بازیگران: کالین فارل، برندن گلیسون، کری کندن، بری کیوگن، تام هنکس
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰

فیلم‌های مارتین مک‌دونا دیوانه‌وار است و اسکار هم معمولاً گوشه‌چشمی به او دارد. این فیلم او هم داستانی جنون‌آمیز درباره‌ی یک دوستی شکننده در یک جزیره‌ی بادخیز ایرلندی ممکن است اولین اسکار مارتین مک‌دونا را برای فیلم سینمایی بلند به ارمغان آورد (او پیش از این در سال ۲۰۰۶ برای فیلم کوتاه «شش‌لول» (Six Shooter) برنده‌ی اسکار شده بود). کارگردانی استادانه و فیلمنامه‌ی خشن فیلم، انکارناپذیر است، و نمی‌توان بازی سنجیده‌ی برندن گلیسون و کری کندن را در نقش‌های مکمل، و بازی خنده‌دار و غم‌انگیز کالین فارل را در نقش اصلی نادیده گرفت، که برای آن برنده‌ی جام ولپی در جشنواره‌ی فیلم ونیز شد. شاید اسکار ۲۰۲۳ هم بالاخره فارل را به حقش برساند.

۳. تار (Tár)

• کارگردان: تاد فیلد
• بازیگران: کیت بلانشت، نوئمی مرلان، نینا هوس، سوفی کائور، جولیان گلاور، آلن کوردانر، مارک استرانگ
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰

کیت بلانشت در نقش لیدیا تار، آهنگسازی کاریزماتیک، خودخواه و بسیار بااستعداد در فیلم خیره‌کننده‌ی تاد فیلد، که بعد از دوازده سال دوباره فیلم ساخته است، درباره‌ی سوءاستفاده از قدرت در دنیای موسیقی کلاسیک، دیگر مدعیان جایزه‌ی بهترین بازیگر زن را از سر راه کنار می‌زند. داستان و ساخت فیلم استادانه است، و بازی نوئمی مرلان و نینا هاس، چشم‌ها را به خود خیره می‌کند، اما صراحت سرد فیلم ممکن است بیش‌ از حد آزاردهنده باشد و نتواند جایزه‌ی بهترین فیلم اسکار را تضمین کند. اما خانم بلانشت به احتمال خیلی زیاد اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن را با خود به خانه می‌برد.

۴. حرف های زنانه (Women Talking)

• کارگردان: سارا پلی
• بازیگران: رونی مارا، کلر فوی، جسی باکلی، بن ویشاو، فرانسیس مک‌دورمند
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰

اگر سارا پلی، اسب سیاه رقابت‌های بهترین کارگردانان، داستانی دلخراش از یک قبیله‌ی منونیت که زنان آن به‌طرز خشونت‌باری مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند روایت کند، پس از کلوئی ژائو، کارگردان «سرزمین خانه‌به‌دوش‌ها» (Nomadland) و جین کمپیون، کارگردان «قدرت سگ» (The Power of the Dog)، سومین زن در سه سال اخیر است که این کار را انجام می‌دهد. این فیلم مدعی جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم است، و رونی مارای آسمانی و کلر فوی و جسی باکلی نیز مدعیان دریافت جوایز بهترین بازیگر زن و بهترین بازیگران زن نقش مکمل هستند. به هر حال، در چند سال اخیر اسکار سعی کرده است همگام با تحولات و دستاوردهای جنبش‌های زنانه به زنان کارگردان و نویسنده بیشتر توجه نشان دهد، شاید در اسکار ۲۰۲۳ هم قرعه به نام سارا پلی بیفتد. بله، سارا پلی، همان سارای باهوش سریال محبوب و نوستالژیک «قصه‌های جزیره».

۵. همه چیز همه جا به یکباره (Everything Everywhere All At Once)

• کارگردان: دانیل کوان و دانیل شاینرت
• بازیگران: میشل یئو، جاناتان کی کوان، استفانی هسو، جنی سلیت، هری شام جونیور، جیمز هنگ، جیمی لی کرتیس
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰

این فیلم اکشن حماسی پرنقش‌ونگار و پیچیده‌ی دنیل کوان و دنیل شینرت، درباره‌ی صاحب یک خشکشویی است که وظیفه‌ی نجات دنیا به او محول شده است (با بازی میشل یئو که مدعی جایزه‌ی بهترین بازیگر زن است). علی رغم اینکه این فیلم در مارس اکران شده، توانسته است به لطف خاص بودن و جسارتش، جایگاه خود را حفظ کند. این فیلم برگ برنده‌ی بخش بهترین فیلم است، و کی هوی کوان، استفانی هسو و جیمی لی کرتیس در آن بازی می‌کنند و مدعی جوایز بهترین بازیگران مکمل زن و مرد هستند. گاهی هم پیش می‌آید که اسکار فیلم‌های عجیب و غریب را دوست داشته باشد.

۶. تاپ گان: ماوریک (Top Gun: Maverick)

• کارگردان: جوزف کوشینسکی
• بازیگران: تام کروز، مایلز تلر، جنیفر کانلی، جان هم، گلن پاول، لوئیس پولمن، اد هریس، وال کیلمر
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰

این دنباله‌ی محبوب از فیلم کلاسیک دهه‌ی ۱۹۸۰ با بازی تام کروز و به کارگردانی جوزف کوشینسکی که در سراسر جهان یک میلیون دلار فروش داشت، برای صنعت سینما که هنوز تحت تأثیر بیماری همه‌گیر کرونا بود، مانند یک شوک الکتریکی عمل کرد؛ و اسکار هم ممکن است پاداش خوبی به این کار بدهد. هیچ شکی در قدرت سکانس‌های پرواز فیلم، و تدوین حرفه‌ای، صداگذاری خارق‌العاده و جلوه‌های بصری خیره‌کننده‌ی آن نیست، و همه‌ی این‌ها می‌توانند نقاط قوت فنی فیلم باشند و راه آن را به سوی دریافت جایزه‌ی بهترین فیلم نیز باز کنند؛ شاید بالاخره آکادمی تصمیم گرفت نیم‌نگاهی هم به بازیگری تام کروز بیندازد که برای حرفه‌اش و بازی در فیلم‌های اکشن این‌قدر زحمت کشیده است و از این نظر، واقعاً بی‌همتاست.

۷. نهنگ (The Whale)

• کارگردان: دارن آرنوفسکی
• بازیگران: برندن فریزر، سیدی سین، هانگ چائو، سامانتا مورتون
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۷ از ۱۰۰

دارن آرنوفسکی از آن کارگردانانی است که تکلیف اسکار با او مشخص نیست؛ هم دوستش دارد هم ندارد. اما برندن فریزر که در حال حاضر در رقابت بین برترین بازیگران از همه جلوتر است، در درام خانوادگی آرنوفسکی به یک پدر غایب میانسال تبدیل می‌شود که پس از مرگ معشوقش به پرخوری رو می‌آورد. به مدعی جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش مکمل زن، هونگ چائو، نیز توجه کنید، که انسانیت قابل توجهی را به شخصیت تنها دوستش باز می‌گرداند، پرستاری که با بی‌میلی او را توانمند می‌کند، حتی وقتی دارد برای نجات زندگی‌اش می‌جنگد. جالب می‌شود اگر بازیگری که تا پیش از این هرگز توجه اسکار را به خود جلب نکرده بود به یکباره بعد از تقریباً سال‌ها غیبت در هالیوود جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول مرد را ببرد.

۸. تیل (Till)

• کارگردان: چینوهی چوکو
• بازیگران: دنیل ددوایلر، جیلن هال، ووپی گلدبرگ، هیلی بنت
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۸ از ۱۰۰

آیا دنیل ددوایلر می‌تواند اولین زن سیاهپوست در دو دهه‌ی اخیر باشد که در اسکار ۲۰۲۳ جایزه‌ی بهترین بازیگر زن را به خانه می‌برد؟ (به‌طرز غافلگیرکننده‌ای تنها بازیگر زن سیاهپوستی که در تاریخ نودوسه‌ ساله‌ی این مراسم برنده‌ی این جایزه‌ شده، هالی بری در فیلم «مهمانی هیولا» (Monster’s Ball) در سال ۲۰۰۲ بوده است.) قطعاً ممکن است، چرا که نقش او در برداشت تأثیرگذار چینونیه چوکوو از زندگی مامی تیل، فعال حقوق شهروندی که به‌ خاطر قتل پسر چهارده‌ساله‌اش در میسیسیپی در سال ۱۹۵۰ جنبشی به راه انداخت، توجه‌ها را به سوی او جلب کرده است. اساساً اسکار به‌خصوص برای بخش بازیگری فیلم‌های بر اساس شخصیت‌های واقعی را می‌پسندد.

۹. بابیلون (Babylon)

• کارگردان: دیمیل شزل
• بازیگران: برد پیت، مارگو رابی، دیگو کالوا، جوان آدپو، لی جون لی، جین اسمارت، توبی مگوایر

عاقلانه نیست که دیمین شزل را از این فهرست کنار بگذاریم، کسی که آخرین فیلمش، «لالالند» (La La Land) محصول ۲۰۱۶ که درباره‌ی شگفتی‌ها و فریب‌های هالیوود بود، برنده‌ی شش جایزه‌ی اسکار شد.  جدیدترین اثر این فیلمساز جوان، که پیش از این هم توجه آکادمی را با «ویپلش» (Whiplash) به خود جلب کرده بود، فیلمی هیجان‌انگیز، سریع و پرسروصدا است، ما را به دهه‌ی لذت‌بخش ۱۹۲۰ می‌برد که صنعت سینما داشت از صامت به مصوت تغییر می‌کرد. فیلم شامل صحنه‌های استادانه، موسیقی متنی سرزنده از جاستین هورویتس، لباس‌های خیره‌کننده از مری زوفرس، و برد پیت، دیگو کاولا و مارگو رابی در نقش سه فرد سردرگم است که می‌خواهند به موفقیت‌های بزرگی دست یابند.

۱۰. الویس (Elvis)

• کارگردان: باز لورمن
• بازیگران: آستین باتلر، تام هنکس، اولیویا دی‌یونگ، هلن تامسون، کدی اسمیت-مک‌فی، لوک بریسی
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۷ از ۱۰۰

فیلم بیوگرافی پرجنب‌وجوش و خیال‌انگیز باز لورمن درباره‌ی پادشاه آزرده‌ی راک اند رول، در کمترین حالت تفرقه‌برانگیز است، اما منتقدان و مخاطبان در یک چیز تفاهم دارند: بازی بسیار خوب آستین باتلر در نقش الویس سوپراستار امریکایی یک پیروزی بزرگ است. انتظارش را داشته باشید که نام او را در بخش بهترین بازیگران ببینید. گریم و مو، طراحی ساخت، و طراحی لباس‌های فیلم نیز تحسین‌برانگیز است (دو مورد آخر هنر دست همسر و همکار قدیمی لورمن، کاترین مارتین، است که چهار بار برنده‌ی اسکار شده است). به هر حال، با اینکه فیلم‌های زیادی درباره‌ی الویس ساخته شده است اما فیلم زندگینامه‌ای آن هم درباره‌ی اسطوره‌ی راک اند رول امریکا قطعاً توجه اعضای آکادمی را به خود جلب خواهد کرد.

///.