چارسو پرس: این فیلم نفسگیر که به تازگی از مرز فروش 2 میلیارد دلار هم عبور کرد تا سومین فیلم جیمز کامرون شود که این مرز را پشت سر می‌گذارد و از این بابت او را به کارگردانی استثنایی بدل کند، حالا در اسکار هم نامزدی بهترین فیلم را کسب کرده و در بخش‌های فنی طراحی تولید، صدا و جلوه‌های ویژه نیز نامزد شده است. هر چند نادیده گرفتن کامرون برای جایزه بهترین کارگردانی از سوی اسکار نشان‌دهنده رابطه پیچیده اسکار در حمایت از دنباله‌های سینمایی است، اما کامرون کار خودش را کرده است.
او جایزه واقعی را وقتی برد که فیلمش از مرز 2 میلیارد دلار عبور کرد. این رقمی است که وی پیش از شروع اکران فیلم و در سفرهایی که برای معرفی فیلمش می‌کرد به آن اشاره کرده و گفته بود اگر به این سطح از فروش برسد، می‌توان گفت بازی را برده است و می‌تواند نفس راحتی بکشد و دنباله‌های بعدی را بسازد.
حالا او به راحتی راهی را می‌رود که فرانچایزهای عظیم «جنگ ستارگان» در طول سال‌ها رفته‌اند. حتی درباره فیلم «ارباب حلقه‌ها» خیلی‌ها این را بزرگ‌ترین قمار می‌نامیدند و مطمئن نبودند که آن سه‌گانه و فیلم‌های بعدی‌اش بتوانند به چنان موفقیتی برسند و حالا کامرون در پایان فیلم دوم راه چند سال آینده زندگی‌اش را هموار کرده است. در آن زمان هم باب شی رییس کمپانی «نیو لاین» خطر بزرگی را پذیرفت و به پیتر جکسون کارگردان «ارباب حلقه‌ها» این قدرت را داد تا هر سه قسمت فیلم «ارباب حلقه‌ها» را همزمان در نیوزیلند فیلمبرداری کند و در حالی که 2 فیلم اول انبوهی از نامزدی‌ها را کسب کردند، اما پیروزی اصلی با فیلم سوم «بازگشت پادشاه» در سال 2004 رقم خورد که 11 نامزدی اسکار را به دست آورد و نامزد بهترین فیلم هم شد و در نهایت پیتر جکسون جایزه بهترین کارگردانی و فیلمنامه اقتباسی را از آن خود کرد.
حالا خیال کامرون می‌تواند جمع باشد که شاید با فیلم سوم حتی موفقیت بزرگ‌تری هم در پیش باشد و بتواند همان تجربه اسکاری را که برای «تایتانیک» با 11 نامزدی و بردن جایزه بهترین کارگردانی به دست آورده بود، برای فیلم سوم، چهارم یا حتی پنجم «آواتار» به دست بیاورد.
فرصت کسب جایزه بهترین کارگردانی اسکار نود و پنجم را امسال دنیل کوان و دنیل شینرت برای «همه‌چیز همه جا به یک‌باره»، تاد فیلد برای «تار»، مارتین مک دونا برای «اشباح اینیشرین»، روبن اوستلوند سوئدی برای «مثلث غم» و استیون اسپیلبرگ برای «فابلمن‌ها» از کامرون ربودند.
البته در این میان نباید فراموش کرد که «تایتانیک» فیلمی عاشقانه بود و انتخاب امسال اسکار بار دیگر رابطه پیچیده آکادمی را با فرانچایزهایی با جلوه‌های ویژه سنگین کامپیوتری و ژانر علمی تخیلی به طور کلی نشان می‌دهد.
«آواتار» اصلی اما با فروش 2،92 میلیارد دلار در راس پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ ایستاده است و 9 نامزدی اسکار کسب کرد و درنهایت برای کارگردانی هنری، فیلمبرداری و جلوه‌های ویژه برنده جایزه شد. کامرون آن سال جایزه کارگردانی را به کاترین بیگلو همسر سابقش برای فیلم «قفسه دردها» که با هزینه‌ای که درصدی از هزینه ساخت «آواتار» ساخته شده بود، باخت.
این کارگران قطعا می‌تواند تعداد نامزدی‌های امسالش را با تایید تماشاگرانی که هنوز دارند در سراسر جهان به تماشای فیلمش می‌روند تسلی دهد و دیزنی هم می‌تواند هر چه بیشتر احساس مسرت کند که با خرید فاکس قرن بیستم از مرداک، یک خرید طلایی انجام داد.
بیش از یک دهه پس از وقایع فیلم اول، «آواتار: راه آب» داستان خانواده سالی را دنبال می‌کند و در این مسیر از مشکلاتی می‌گوید که همچنان با آنها هستند، تلاش‌هایی که برای حفظ امنیت یکدیگر انجام می‌دهند و نبردهایی را تصویر می‌کند که برای زنده ماندن به آن تن می‌دهند و مصیبت‌هایی که متحمل می‌شوند.
در فیلم جدید سم ورتینگتون، زویی سالدانا، استیون لانگ، ژول دیوید مور، سی‌اچ پاوندر، جیووانی ریبیسی، دیلیپ رائو و مت جرالد، بازیگرانی هستند که از فیلم قبلی همراه کامرون آمده‌اند و هر یک نقش‌های خود را پی گرفته‌اند. در این فیلم اما شاهد بازگشت سیگورنی ویور به عنوان یک شخصیت جدید هستیم و در عین حال کیت وینسلت، کلیف کورتیس، ادی فالکو، جامین کلمنت و برندن کاول بازیگران جدیدی هستند که شخصیت‌ها جدید را به فیلم بخشیده‌اند.
درحالی که علاقه‌مندان کامرون بیش از یک دهه برای دومین فیلم وی منتظر ماندند، اما برای تماشای فیلم سوم به همین اندازه منتظر نخواهند ماند و کار فیلمبرداری آواتار 3 که همزمان با فیلم «راه آب» انجام شده در حد 95درصد انجام شده است. کامرون به تازگی حتی جزییاتی از «آواتار 3» را هم فاش کرده و گفت در سه دنباله بعدی دو قبیله ناوی دیگر را معرفی می‌کند و راوی را تغییر می‌دهد.
وی با تاکید بر مفهوم نمادین آتش گفت در فیلم‌های بعدی به معرفی فرهنگی می‌پردازد که به طور خاص حول این مفهوم شکل گرفته و تصویر گسترده‌تری از سراسر جهان پاندورا را ارائه می‌کند.
«آواتار 3» قرار است در پایان سال 2024 اکران شود و قسمت‌های بعدی نیز برای پایان سال 2026 و 2028 برنامه‌ریزی شده است.
راهی که در گیشه سریع پیموده شد
کامرون زمانی معتقد بود تا آخر هفته سوم روشن می‌شود عملکرد «آواتار» در گیشه چگونه است؛ اما فیلم این‌گونه پیش نرفت و با یک افتتاحیه 79 میلیون دلاری در 3 روز اول کارش را شروع کرد و در طول 10 هفته فقط هر هفته 8درصد از فروشش کاسته شد.
«آواتار 2» سوم ژانویه به فروش 1،443 میلیارد دلاری در جهان رسید و 6 ژانویه با فروش 1،547 میلیارد دلار به نهمین فیلم پرفروش تاریخ شدل شد و «انتقام‌جویان» را با فروش 1،521 میلیارد دلار پشت‌سر گذاشت و از «تاپ گان: مارویک» که پرفروش‌ترین فیلم سال 2022 بود هم جلو زد و نام خود را به عنوان دومین فیلم پرفروش دوران پس از همه‌گیری کرونا پس از «اسپایدر من: راهی به خانه نیست» با فروش 1،9 میلیارد دلار ثبت کرد.
تا 8 ژانویه فیلم برای چهارمین آخر هفته صدرنشین ماند و فروشش به رقم 1،7 میلیارد دلار رسید و هفتمین فیلم پرفروش تاریخ شد و در چهارشنبه‌ای که گذشت از «انتقام‌جویان: جنگ ابدیت» هم عبور کرد و حالا پنجمین فیلم پرفروش تاریخ شد.
کامرون وقتی به فروش یک و نیم میلیارد دلار رسید گفت دیگر می‌تواند بنشیند و با دیزنی صحبت و کار دنباله‌ها راشروع کند. وی گفت حتی بخشی از فیلم چهارم هم فیلمبرداری شده و از این کار به عنوان یک سفر حماسی یاد کرد و اطمینان داد حالا دیگر می‌تواند بگوید چند فیلم بعدی در راه هستند.
این فیلم دومین فیلمی است که در کوتاه‌ترین زمان از مرز ۲ میلیارد دلار فروش عبور کرد که این کار را در ۴۰ روز انجام داد، همچنین ششمین فیلمی است که در تاریخ بیش از ۲ میلیارد دلار فروخته است.
در کنار مردم، منتقدان هم در این رای هم نظر هستند که از نظر بصری، «آواتار: راه آب» یک تجربه شگفت‌انگیز است.
مهم اینکه از 10 فیلم پرفروش همه دوران سینما، تنها 2 تای آنها «آواتار» و«تایتانیک» براساس کتاب‌های کمیک یا رمان و فیلم‌های دیگر شکل نگرفته‌اند.
ترکیبی از دو عشق در یک فیلم
کامرون قبلا به انترتینمنت ویکلی گفته است که راه آب، ترکیبی از دو عشق بزرگ او یعنی فیلمسازی و اکتشاف اقیانوس است و او مدت‌ها منتظر ماند تا با محقق شدن پیشرفت فناوری بتواند مناظر مورد نظرش در زیر آب را فیلمبرداری کند.
جیمز کامرون برای ساخت این فیلم یک قمار بزرگ کرد و یک دهه از عمرش را گذاشت تا مقدمات تولید این فیلم فراهم شود. فیلم دوم دنباله‌ای بلندپروازانه و پرمخاطره بود که چند صد میلیون دلار از پول‌های دیزنی صرف ساختش شد و تا همین دو ماه پیش هیچ‌کس حتی خود کامرون نمی‌توانست حدس بزند آینده این قمار بزرگ چه خواهد بود.
خانواده قلعه‌ای مستحکم
او به نوعی تجربه خانواده بزرگ خودش را که 3 فرزند مشترک با همسر فعلی‌اش و یک فرزند خودش از همسر قبلی و یک فرزند همسرش از همسر قبلی‌است، را بیش از هر امکانی که سیستم دوربین‌های جدید دراختیارش قرار می‌دهد در این فیلم به کار گرفته و از همین‌جاست که فیلم او بیشتر بر خانواده استوار است و روابط خانوادگی. او حتی 10 دقیقه از تصاویر این فیلم را که تصویرگر خشونت و تیراندازی بود حذف کرد تا تصویر لطیف‌تری از فیلمش به جای بماند.
خانه و کاشانه‌ای که او در فیلم تصویر کرده، اما متفاوت از تصویر همیشگی از خانه است. در این کاشانه مامان و بابایی آبی‌رنگ با قدی 2 متر و 70 سانتی‌متری زندگی می‌کنند و خانواده قلعه‌ای است که بزرگ‌ترین قوت و ضعف از آنجا می‌آید. خودش گفته است: خانواده اگر پدری احمق باشی می‌تواند یک جهنم باشد.
کامرون همه 13 سال گذشته را کار کرد تا «راه آب» را بسازد. او این فیلم را در دوران پاندمی در نیوزیلند فیلمبرداری کرد؛ در حومه ولینگتون پایتخت بادگیر نیوزیلند. همانجایی که پس از فیلمبرداری «ارباب حلقه‌ها» توسط پیتر جکسون به یک لوکیشن محبوب هالیوودی‌ها بدل شده و آنقدر هیولاهای آن فیلم در هویت مدرن این شهر تاثیر گذاشته که یک مجسمه غول‌پیکر از اسماگ در فرودگاه به مسافران خوشامد می‌گوید. کامرون می‌خواست حماسه دوم ولینگتون را رقم بزند.
کامرون که در اتاقش یک یخچال کوچک پر از تنقلات وگان داشت (او بیش از یک دهه است که گیاهخوار است) در فضایی متفاوت مدت‌ها وقت صرف میکس فیلمش کرد و درنهایت فیلمی ساخت که بیشتر از 3 ساعت طول می‌کشد و از بیش از 3350 شات جلوه‌های ویژه تشکیل شده است.
وی که بخشی از فیلم چهارم را هم فیلمبرداری کرده و فیلمنامه فیلم پنجم را هم نوشته است، پیش از شروع فیلم می‌گفت ما راهی را که می‌خواهیم برویم بلدیم فقط به مردم بستگی دارد که دوستش داشته باشند.
ساخت «آواتار» به عشق پیام محیط زیستی
تاثیر فرهنگی آواتار برای کامرون مهم بود و زمانی گفته بود اینکه مردم نام شخصیت جیک سالی را به یاد نمی‌آورند اما مثلا لوک اسکای واکر را بیشتر به یاد دارند به این دلیل است که «آواتار» فیلمی اساطیری است و تاثیر فرهنگی‌اش در طول زمان ایجاد می‌شود.
کامرون اما پس از موفقیت فیلم نخست، باوجود تاکید فاکس قرن بیستم که مشتاق بود تا فیلم فورا ادامه پیدا کند، به دنبال علایق دیگر خودش از جمله اکتشاف در اقیانوس‌ها و پایداری محیط زیستی رفت. او سال 2012 با یک کابین غواصی به عرض 43 اینچ که خودش با همکاری نشنال جیوگرافیک طراحی کرده بود به نخستین فردی بدل شده که یک شیرجه انفرادی به گودال میریانه عمیق‌ترین نقطه اقیانوس‌های جهان زد. می‌گوید به آنجا رسیده بودم که آیا اصلا می‌خواهم فیلم دیگری بسازم؟ -چه برسد به «آواتار»ی دیگر- یا اینکه به شیرجه زدن در دل اقیانوس‌ها ادامه بدهم. درجه توجه به محیط‌زیست کامرون خیلی فراتر از استاندارد هالیوود است. او یک کیا روی 2013 دارد که هنوز با آن رانندگی می‌کند چون معتقد است ردپای کربنی کمتری به جای می‌گذارد و 2 خانه‌ای را که در لس‌آنجلس داشت فروخت و حالا با خانواده‌اش در خانه‌ای متوسط در ولینگتون و مزرعه‌ای به مساحت 5 هزار جریب اندکی دورتر از خانه که محل پرورش سبزیجات ارگانیک است، زندگی می‌کند. او در زمین‌های کشاورزی یک کارخانه تولیدی در کانادا هم سرمایه‌گذاری کرده تا از پروتئین نخود برای تولید غذاهای گیاهی به نتیجه برسد.
کامرون باور دارد که بیشتر ما از چیزی رنج می‌بریم که او اسمش را گذاشته «اختلال کمبود طبیعت»؛ چیزی که با سبک زندگی شهری ما در داخل خانه و نشستن در برابر صفحه نمایش موجب شده تا ارتباط ما با دنیای اطراف قطع شود. یکی از عواملی که او را متقاعد کرد تا دوباره پشت دوربین بزرگ برود، پتانسیل فیلم‌هایش بود که بتواند بر رابطه مخاطب با طبیعت تاثیر بگذارد. همان‌طور که خودش یادآوری می‌کند «آواتار» پرفروش‌ترین فیلمی است که در آن مخاطب را وادار می‌کند تا برای یک درخت گریه کند.
خودش می‌گوید: مردم به نسبت سال 2009 خیلی برافروخته‌تر هستند و این فیلم با پیام‌های محیط‌زیستی‌اش دیگر شاید فقط جنبه سرگرمی نداشته باشد و او به عنوان یک فیلمساز دیگر تنها این نقش را نمی‌پذیرد که همه‌چیز را غم‌انگیز نشان دهد تا تاثیر بگذارد بلکه می‌خواهد راه حال‌های سازنده ارائه کند.
برای محقق کردن این خواست کارگردان حدود 1400 هنرمند جلوه‌های ویژه گرد هم آمدند.
در پاییز 2010 وقتی کامرون سرانجام متعهد شد تا 2 فیلم دیگر «آواتار» بسازد با این شرط کار ساخت اعلام شد که یک سازمان غیرانتفاعی به نام بنیاد آواتار ازسوی فاکس و کامرون برای حمایت از حقوق بومیان و محیط‌زیست به جمع‌آوری کمک مالی بپردازد.
فرآیند نوشته شدن فیلمنامه‌ها 4 سال با همراهی یک اتاق نویسندگان به سبک برنامه‌های تلویزیونی جلو رفت و تولید «آواتار 2» از سال 2017 شروع شد و هنوز 3 ماه نگذشته بود که دیزنی فاکس را به قیمت 71،3 میلیارد دلار خرید. البته این امر موجب نگرانی نبود، زیرا دیزنی قبلا 500 میلیون دلار هزینه کرده بود تا یک پارک موضوعی با تمرکز بر پاندورا در فلوریدا بسازد و حتی گفته شد یکی از انگیزه‌های اصلی دیزنی برای این کار ساختن ادامه «آواتار» بود.
اما کامرون که این رابطه را به دوران ماه عسل با دیزنی تشبیه کرده گفته بود اگر فیلم فروش مناسبی نداشته باشد شاید این ماه عسل به پایان برسد.
کامرون برنامه 16 ماهه ضبط بازی‌های قسمت‌های دوم، سوم و چهارم را به پایان رسانده بود و برخی قسمت‌های غیرکامپیوتری و لایو را هم گرفته بود که پاندمی کرونا دنیا را به خاموشی برد و نیوزیلند مرزهای خود را بست و یکی از سخت‌گیرانه‌ترین قرنطینه‌های جهان را اعمال کرد. کامرون که آن زمان امریکا بود در نامه‌یی از دولت خواست تا اجازه سفرهای بین‌المللی را بدهد تا با رعایت اقدامات احتیاطی ایمنی بتوان کار را پیش برد. درنهایت بیش از 1000 کارمند از خانه به کار پرداختند و با موافقت دولت نیوزیلند، کامرون، لاندوی تهیه‌کننده و 31 نفر دیگر اجازه یافتند با یک هواپیما وارد کشور شوند.
حالا کامرون می‌گوید اگر دنیا بخواهد می‌تواند «آواتار» 6 و 7 هم وجود داشته باشد و با خنده می‌افزاید: البته من آن زمان 89 ساله می‌شوم!
///.
منبع: روزنامه اعتماد
نویسنده: رویا دیانت
