چارسو پرس: روابط عمومی کانون نمایشنامهنویسان خانهی تئاتر ایران، دراین ِنشست شنبهی دوم-شنبهی چهارم نمایشنامهی فوتبال نوشتهی پل کانتن و ژرژ بلاک و بَرگردان دکتر محمدرضا خاکی با حضور مترجم این اثر ، دکتر فارس باقری(نمایشنامهنویس، پژوهشگر، منتقد و مدرس تئاتر) و اصغرنوری (مترجم، نمایشنامهنویس و مدرس تئاتر) برگزارشد.
بر اساس این گزارش، در آغاز این نشست اصغر نوری (دبیر و مجری دورهی سوم سلسله نشستهای شنبهی دوم، شنبهی چهارم) ضمن معرفی نمایشنامهی فوتبال و دکتر خاکی ( مترجم نمایشنامه، کارگردان و استاد دانشگاه)، این نمایشنامه را اثری خوب توصیفکرد و در این باره گفت : دانشجویان و افراد
علاقهمندی که میخواهند نمایشنامهنویسی یادبگیرند، نمایشنامهی فوتبال به آنان یاد میدهد که چگونه موقعیت را انتخاب کنند و داستان را در نمایشنامه گسترش دهند و پیش ببرند.
در ادامهی این نشست دکتر محمدرضا خاکی ضمن بیان خلاصهی داستان نمایشنامهی فوتبال، دربارهی انتخاب این اثر برای ترجمه به فارسی گفت: معمولن آثاری را که از زبان مقصد میخوانم به این مسئله نگاه میکنم و این نکته را در نظر میگیرم که آن اثر چهقدر با جامعهی ما میتواند ارتباط و سنخیت داشتهباشد. به نظرم مترجمان نمایشنامه این وظیفه را دارند آثاری را انتخاب کنند که بتواند با مخاطبان ایرانی ارتباط برقرارکند.داستان نمایشنامهی فوتبال در دورهی مککارتیسم در امریکا اتفاق میافتد؛ دورهای که ستیز اجتماعی در این کشور رخمیدهد و حکومت با هر یک از مخالفان خود در میافتد. این اثر نمایشنامهای است که به نقد دوران مککارتیسم میپردازد. او همچنین شخصیتهای اصلی نمایشنامه ( باب و استنلی) و موقعیتی را که در آن گرفتار میشوند ، به عنوان شخصیتهای فعال و پیشبرنده توصیف کرد.
در بخش دیگری از این نشست دکتر فارس باقری( نمایشنامهنویس، منتقد، پژوهشگر و مدرس تئاتر) ضمن تشریح دوران مککارتیسم درآمریکا و بازشکافی شخصیتهای نمایشنامهی فوتبال که در این دوره، زندگیشان رقم میخورد،در خصوص تفرد و جمعگرایی سخنانی را مطرح کرد و در ادامه گفت: در نمایشنامهی فوتبال نویسنده نشان میدهد که چگونه شخصیتی همچون استنلی از یک شخصیت کنشگر اجتماعی به شخصیت ناظر و تماشاگر تبدیل میشود و چگونه حاکمان بر افراد جامعه تأثیر میگذارند.
دکتر فارس باقری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: این اثرنوع عملکردن آدمها در موقعیتهای مختلف را نشان میدهد و نوعی آرمانگرایی جمعی را درپایان تصویر میکند. ضمن آنکه پرسشهایی را مطرح میکند، این پرسش که من در مقابل قرارگرفتن موقعیت خاص اجتماعی چه خواهم کرد و نفس من چه میگوید.
او همچنین دربارهی ساختمان نمایشنامهی فوتبال گفت : نویسنده در این نمایشنامه نشان میدهد که ساختمان نمایشنامه چگونه درست میشود
و نویسنده چگونه داستان را و شخصیتها را میتواند پیش ببرد و چیدمان آدمها در نمایشنامه به چه صورت باید باشد. از این نظر نیز نمایشنامهی فوتبال نمایشنامهی خوبی به حساب میآید و میتواند به دانشجویان ما نمایشنامهنویسی را آموزش دهد.
اصغر نوری در ادامهی سخنان باقری گفت: یکی از ویژگیهای نمایشنامهی فوتبال شخصیتپردازی محکم آن است. در این اثر همهی آدمها چه آنها که مهم و اصلی به شمار میآیند و چه آنها که نقش کمتری دارند، همگی به خوبی معرفی، طراحی و پرداخت میشوند و از آغاز معرفی آنها تا پایان اثر به درستی در جای نمایشنامه قرار میگیرند. از سوی دیگر این نمایشنامه همچون بقیهی آثار ترجمهشده توسط دکتر خاکی ترجمهی روان و خوبی دارد که البته همین هم از ایشان انتظار میرود.
دکتر خاکی در این نسشت اضافهکرد: من هرگاه نمایشنامهای را برای ترجمه میخوانم، به جای تکتک آدمهای آن بازی میکنم و دیالوگهای آنها را چندین و چند بار تکرار میکنم تا به روانی دیالوگها
دستپیداکنم. به همین دلیل فکر میکنم ترجمهی گفتوگوهای نمایشنامههای ترجمهشدهام، هم روان هستند و هم با مخاطب ایرانی ارتباط راحتی برقرار میکند.
وی در پایان این نشست یادآورشد: این دو نمایشنامهنویس (نویسندگان نمایشنامهی فوتبال)همانند برخی دیگر از نمایشنامهنویسان اروپایی تحت تأثیر آلبر کامو و ژان پل سارتر هستند. آنها همچنین در اثر خود، بیعدالتیها و مسائل جامعهی خود را به تصویر میکشند.
گفتنی است سلسلهنشستهای شنبهی دوم-شنبهی چهارم که اختصاص به نقد و بررسی نمایشنامهها و پژوهشهای ادبیات نمایشی ایران و جهان دارد، از سال 91 تاکنون توسط کانون نمایشنامهنویسان خانهی تئاتر ایران برگزار شده و دورهی اول آن با مسئولیت و دبیری افروز فروزند( نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر)، دورهی دوم آن با مسئولیت و دبیری غلامحسین دولتآبادی و آراز بارسقیان( مترجمان و نمایشنامهنویسان) برگزارشدهبود و در دورهی سوم آن (اکنون) با مسئولیت و دبیری اصغر نوری، از مترجمان فعال نمایشنامه، نمایشنامهنویس و عضو کنونی هیئت مدیرهی کانون نمایشنامهنویسان خانهی تئاتر ایران برگزار میشود.نمایشنامهی فوتبال نوشتهی پل کانتن و ژرژ بلاک برگردان دکتر محمدرضا خاکی به تازگی توسط انتشارات مروارید با شمارگان 1100 نسخه، در 136 صفحهی قطع جیبی و به قیمت 65000 ريال منتشر شده و در دسترس علاقهمندان قرار گرفتهاست.