چارسو پرس: شاید مرگ بزرگترین و غیرقابل پیش بینی‌ترین رخداد زندگی بشر باشد که در تمام طول زندگی مدام به آن می‌اندیشد. علاوه بر توجه به مفهوم مرگ در ادیان و مذاهب مختلف، اندیشمندان و هنرمندان و ادبا نیز در باب مرگ و نیستی تفاسیر و تحلیل‌های متفاوتی دارند اما با تمام تفاسیری که از آن وجود دارد مرگ همچنان اتفاقی هراس‌انگیز حداقل برای عامه مردم به حساب می‌آید و راهی برای فرار و چیرگی بر هول و هراس ناشی از آن وجود ندارد. روبرو شدن هر فرد با مقوله مرگ به عنوان اتفاقی فردی یک مساله است و غم فقدانی که بازماندگان مجبور به تحملش هستند مسأله‌ای دیگر. این دلتنگی برای عزیز از دست رفته به قدری دردناک است که شاید برای برخی تا سال‌ها به دردی غیرقابل التیام تبدیل شود و البته برخی نیز راحت تر با آن کنار می‌آیند.
درگذشت هنرمندان و چهره‌های شناخته شده که هرکدام عمر خود را در جهت اعتلای فرهنگ و هنر گذاشته‌اند نیز می‌تواند به اندازه از دست دادن یکی از عزیزان نزدیک تلخ و غم انگیز باشد مخصوصاً افرادی که مردم با آثار و فعالیت‌ها و اظهاراتشان خاطره داشتند و آنها را عضوی از خانواده خود می‌دانستند، هنرمندانی که دیگر در میان ما نیستند اما خواندن یا دیدن دوباره آثار و مرور فعالیت‌هایشان قطعاً یادشان را در خاطر ما زنده نگاه می‌دارد و ندیدن دوباره شأن را برایمان پذیرفتی‌تر می‌کند.
از این رو در گزارش پیش رو تلاش شده است نگاهی اجمالی به فعالیت‌ها و زندگی هنرمندان تئاتری داشته باشیم که در سال ۱۴۰۱ رخ در نقاب خاک کشیدند تا از این طریق یادبودی هرچند کوچک برای این عزیزان در نظر گرفته باشیم؛ هنرمندانی که قطعاً جایشان در هنر این سرزمین خالی خواهد بود.
هفته دوم فروردین / اکبر یادگاری
اکبر یادگاری، هنرمند تئاتر، نقاش، نویسنده و شاعر هفته دوم فروردین ماه در آلمان درگذشت و ۲۶ فروردین ماه در شهر کلن به خاک سپرده شد.
یادگاری متولد سال ۱۳۳۰ بود که اواخر دهه ۴۰ با ورود به دانشکده هنرهای زیبا در رشته تئاتر مشغول به تحصیل شد. وی که بعد از تحصیل در دانشکده به استخدام اداره تئاتر درآمده بود، از جمله بازیگرانی است که در اجرای افتتاحیه مجموعه تئاتر شهر در نمایش «باغ آلبالو» به کارگردانی آربی اوانسیان بازی کرده بود.
اکبر یادگاری
«سقوط از اسب سیاه»، «این همه قاسم من»، «حسین بن منصور حلاج»، «یک مجلس سیاه بازی سلطان»، «واقعه قتل امیر کبیر»، «زندگی قمرملوک وزیری»، «راز شکست فاتحان»، «رستم و اسفندیار»، «طوطی و بازرگان» و «رستم و سهراب» از جمله نمایشنامه‌های این هنرمند تئاتر است.
وی همزمان با فعالیت در تئاتر در سینما و تلویزیون نیز فعال بود و علاوه بر آن به نگارش شعر و رمان و نیز نقاشی می‌پرداخت. همچنین آثار گوناگونی از او در کشورهای مختلف به انتشار رسیده‌اند و نمایشگاه‌های نقاشی متعددی در داخل و خارج از کشور برپا کرده بود.
از جمله فعالیت‌های او در ایران برپایی نمایشگاه نقاشی «تروما» در گالری «آتبین» بود. او گرچه در بسیاری از کشورها فعالیت هنری انجام داده بود ولی همواره خود را یک هنرمند ایرانی می‌دانست و علاقه‌مند بود در کشور خودش هم کار کند.
کتاب «بی خانگی» و «بازیگر نو» (درباره بازیگری تئاتر و فیلم)، از جمله فعالیت‌های ادبی یادگاری است.
۱۲ تیر / پیتر بروک
درست است که این گزارش اختصاص به هنرمندان تئاتر ایرانی دارد که در سال ۱۴۰۱ دار فانی را وداع گفتند اما نمی‌توان از هنرمندان درگذشته گفت و نامی از پیتر بروک کارگردان افسانه‌ای دنیا که نامش با نمایش‌های شرقی و تعزیه گره خورده است، نامی به میان نیاورد.
این هنرمند در ۹۷ سالگی در پاریس، شهری که از دهه ۱۹۷۰ محل سکونتش بود، از دنیا رفت. بروک که زاده لندن بود اولین کارگردانی خود را برای فیلم «دکتر فاستوس» در سال ۱۹۴۳ انجام داد و از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۰ مدیر تولیدات اپرای سلطنتی کاونت گاردن بود. او پس از آن تا سال ۱۹۷۰ با کمپانی رویال شکپسپیر همکاری کرد که کارگردانی «شاه‌لیر» با بازی پل اسکافیلد و «تیتوس آندرونیکوس» با بازی لارنس اولیویه و ویوین لی از جمله آنها بود.
این کارگردان با گروه تئاتری‌اش بیشتر به استفاده از اسطوره، افسانه، موسیقی و بداهه گویی علاقه داشت و در اوایل دهه ۱۹۷۰ راهی سفرهایی به خاورمیانه و آفریقا شد. برگزاری کلاس‌های وی در ایران نیز با اقبال زیاد هنرمندان نمایش روبرو شده بود.
او علاوه بر اجرای آثاری از چخوف، ساموئل بکت، کاریل چرچیل و اتول فوگارد از آثار نویسندگان نسبتاً ناشناخته نیز بهره می‌برد.
وی همواره در جست و جوی نوعی عرفان شرقی بود و سعی داشت زبانی نمایشی برای روایت آن بیابد؛ روایتی که اصلاً ساده نیست و مشکلات خاص خود را همراه دارد. بروک در سال ۱۳۵۱ (۱۹۷۱ میلادی) برای شرکت در جشن هنر شیراز به ایران سفر کرده بود. او در آن مراسم، تئاتر «اورگاست» را با حضور بازیگران ایرانی همچون سیاوش تهمورث، پرویز پورحسینی، هوشنگ قوانلو و فهیمه راستگار اجرا کرد. بروک به دلیل سفر دهه پنجاه به ایران و نیز ترجمه بسیاری از نوشته‌هایش در مورد تئاتر به فارسی، در ایران بسیار شناخته شده و محبوب است.
پیتر بروک
بروک هم نزد هنرمندان تجربه‌گرا صاحب اعتبار است و هم هنرمندانی که در کار نمایش‌های سنتی و به ویژه تعزیه هستند. او در سفرهای خود به ایران، هم با هنرمندان جوان و نوگرا دیدار کرد و هم با چهره‌هایی مانند سعدی افشار، سیاه‌بازی نامی کشور و هاشم فیاض، چهره تاثیرگذار تعزیه.
یکی از آخرین آثار این کارگردان سرشناس نمایش «زندانی» بود که او آن را نوشت و در پاریس و جشنواره ادینبورو و در تئاتر ملی لندن روی صحنه برد. این نمایش را وی وقتی کارگردانی کرد که ۹۲ ساله بود.
وی همین امسال برای کارگردانی «پروژه طوفان» با همراهی ماری هلن استین - همکار قدیمی‌اش- به سرخط اخبار نمایشی بدل شده بود.
این کارگردان ۸ دهه در عرصه هنر فعال بود و آثارش از اپرا گرفته تا نمایشنامه، تئاتر موزیکال و همچنین تولیدات سینمایی و تلویزیونی را دربرمی گرفت. وی پس از دهه‌ها رویکرد غیرمتعارف به آثار سنتی از جمله آثار شکسپیر و پوچینی، راهی پاریس شد و آنجا نگاهی جسورتر و تجربی‌تر را در آثارش ارایه کرد از جمله در یکی از آثارش تماشاگران اجرای یک گروه نمایش فرانسوی، به تماشای نمایشی نشستند که زبانش را بازیگران اختراع کرده بودند.
از خاطره انگیزترین آثار بروک می‌توان به نمایش «مارا / ساد» در سال ۱۹۶۴ اشاره کرد که نمایشی پیچیده درباره مارکی دو ساد و زندانیان یک آسایشگاه روانی بود. وی وقتی این نمایش را سال ۱۹۶۶ در برادوی اجرا کرد برنده جایزه تونی شد و دومین جایزه تونی خود را پس از آن برای نمایش شگفت‌انگیز «رویای شب نیمه تابستان» دریافت کرد.
۲۴ تیر / اسماعیل شنگله
متاسفانه با وجود واکسیناسیون سراسری و کم شدن تعداد کشته شدگان بر اثر ویروس منحوس کرونا اما در اوائل سال ۱۴۰۱ همچنان شاهد از بین رفتن تعداد زیادی از هموطنانمان بودیم که هنرمندان نیز از این قاعده مستثنی نبودند. در میان هنرمندانی که سال ۱۴۰۱ براثر ابتلا به کرونا از میان ما رفتند می‌توان به اسماعیل شنگله بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون اشاره کرد که بامداد ۲۵ تیر ماه در ۸۶ سالگی درگذشت.
اسماعیل شنگله در سال ۱۳۱۵ در تهران متولد شد. تئاتر را از سال ۱۳۳۲ و با عضویت در جامعه باربد آغاز کرد و در سال ۱۳۳۵ وارد هنرستان هنرپیشگی شد. این هنرمند در سال ۵۳ با فیلم «دایره مینا» داریوش مهرجویی وارد عالم سینما شد و عمده فعالیت‌هایش در فیلم‌های سینمایی به اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ با ایفای نقش در آثاری چون «سام و نرگس»، «سگ کشی»، «پارتی»، «گاهی به آسمان نگاه کن» و «عروسک فرنگی» برمی‌گردد.
شنگله بازی مقابل دوربین‌های تلویزیونی را از تله‌تئاتر آغاز کرد. «تاجر ونیزی»، «قضیه رابرت اپنهایمر»، «در منطقه جنگی»، «قطار ارواح» و «کسب و کار آقای فابریزی» از حمله تله تئاترهایی هستند که از وی به یادگار مانده است.
اسماعیل شنگله
وی در طول حیاتش در مجموعه‌هایی چون «مدرس»، «رعنا»، «روشن‌تر از خاموشی»، «عطر گل یاس»، «آوای فاخته»، «شیخ بهایی» و … بازی داشت.
او در اواخر عمر حضور چندانی در عرصه بازیگری نداشت و آخرین کارش به سال ۹۳ و ایفای نقش در مجموعه «سالهای ابری» برمی‌گردد که با علی عمرانی، عاطفه رضوی و علیرضا اوسیوند هم‌بازی بود.
۲۴ مرداد / محمد رئیس زاده
محمد رئیس زاده هنرمند و پیشکسوت عرصه تئاتر استان گیلان ۲۴ مرداد ماه در سن ۹۶ سالگی به دلیل کهولت سن درگذشت.
مرحوم رئیس زاده در اولین دوره آغاز به کار انجمن نمایش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان به عنوان عضو هیات مدیره به مدت یک سال فعالیت کرده است.
رئیس زاده از پیشگامان هنر نمایش در استان گیلان است و در طول بیش از ۶۰ سال خدمت هنری، در تأسیس گروه‌های هنری مشارکت مؤثر داشته است. این استاد پیشکسوت تئاتر و نمایش استان گیلان بیش از ۱۰۰ اثر را در تماشاخانه گیلان، سالن‌های مدرسه ارامنه، شهرداری، دبیرستان‌های مختلف گیلان و مجتمع هنری سردار جنگل رشت اجرا کرده است. وی در طول عمر هنری خود در عرصه‌های کارگردانی، گریم، طراحی لباس صحنه، دکور و جلوه‌های ویژه فعالیت داشته و در اولین حضور جدی خود در نمایش «قضاوت دنیا» به کارگردانی استاد میر کیا در سال ۱۳۲۳ نقش آفرینی کرد.
فریده دریامج، زنده یاد سروش خلیلی، عباس امیری از جمله شاگردان مرحوم رئیس زاده بودند.
۲ شهریور / فریده توکلی
فریده (فاطمه) توکلی که بیش از نیم قرن به عنوان بازیگر، کارگردان تئاتر و شاعر در گیلان مشغول کار بود، در سن ۷۳ سالگی بر اثر بیماری درگذشت.
این هنرمند که در سالهای اخیر با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد به واسطه سال‌ها فعالیت و احساسات مادرانه، «مادر تئاتر گیلان» لقب گرفته بود.
فریده توکلی
این هنرمند که سال ۱۳۴۱ با بازی در نمایشنامه «بهترین بابای دنیا» نوشته غلامحسین ساعدی وارد دنیای تئاتر شد در شانزده سالگی با نمایشنامه «بام‌ها و زیر بام‌ها» در ۲ جشنواره کشوری مقام اول را به دست آورد و حدود ۶۰ سال در آثار مختلفی به عنوان بازیگر و کارگردان فعالیت داشت.
این پیشکسوت تئاتر گیلان، همسر غلامحسین منیرزاد نمایشنامه‌نویس و عکاس رشتی بود که سال ۹۹ درگذشت. توکلی به جز فعالیت در حوزه تئاتر، ۲ کتاب شعر به نام‌های «بی مقدمه» و «توشا» هم منتشر کرده بود و علاوه بر مدیریت انجمن شعر و ادب شیدای انزلی در برگزاری چند دوره جشنواره «فصل شاعری» هم نقش داشت.
۵ مهر / حمیدرضا ممتازان
حمیدرضا ممتازان، تهیه‌کننده گروه «هنر مقدس» ۵ مهر ماه بر اثر تصادف از دنیا رفت. این هنرمند در هنگام رانندگی بر اثر سکته در جاده تهران شمال تصادف کرد و به دیدار حق شتافت.
او که تهیه‌کننده و حامی گروه «هنر مقدس» به عنوان اولین گروه فرهنگی بانوان برای بانوان بود، پس از دو دهه خدمت در جبهه انقلاب اسلامی و تلاش برای معرفی چهره‌های شاخص اسلام خصوصاً چهره‌های فاخر زن مسلمان، به رحمت خدا رفت. از جمله نمایش‌هایی که وی تهیه‌کنندگی آنها را برعهده داشت، می‌توان به «فاطمه»، «اقلیما»، «علیا مخدره» و «خلود» (معرفی حقیقت منافقین) اشاره کرد.
حمیدرضا ممتازان همسر مریم شعبانی از هنرمندان تئاتر دینی و آیینی کشور بود.
۱۸ آبان / خسرو بامداد
خسرو بامداد محقق، مدرس، نویسنده و کارگردان پیشکسوت تئاتر ۱۸ آبان در سن ۸۴ سالگی دارفانی را وداع گفت.
نمایشنامه‌های «چاقو تیزکن»، «بدرود تا ابد»، «حسنک وزیر»، «منصور حلاج»، «دو زن» و «خسی در میعاد» بخشی از آثار این هنرمند در مقام نمایشنامه نویس است. همچنین نمایش‌هایی چون «خرس»، «توهم»، «سفری در کویر»، «شب بارانِی» و «مستخدم ماشینی» از جمله آثاری است که بامداد به عنوان کارگردان روی صحنه برده است.
تحلیل آثار نمایشی نمایشنامه نویسانی چون شکسپیر، استریندبرگ، هارولد پینتر، یونسکو، یوجین اونیل از دیگر فعالیت‌های این محقق و مدرس تئاتر به شمار می‌آید.
بامداد از جمله اساتیدی محبوب و مورد توجه دانشجویان تئاتر محسوب می‌شد و قطعاً فقدانش باعث تاسف دانشجویان هنر خواهد بود.
خسرو بامداد
مانی بامداد فرزند این هنرمند فقید در مراسم یادبود پدرش از انتشار تمامی آثار زنده‌یاد بامداد با حمایت اداره کل هنرهای نمایشی خبر داد و عنوان کرد که کتابخانه شخصی پدرش به مجموعه تئاتر شهر تقدیم خواهد شد تا دانشجویان بتوانند از این گنجینه کوچک استفاده کنند.
۲۶ آذر / حاج حسن مصفا
حاج حسن مصفا یکی از پیشکسوتان تعزیه مازندران که از او به عنوان «حاج سقا» ی شبیه خوانی یاد می‌شد، ۲۶ آذر ماه در سن ۷۶ سالگی به دیار باقی شتافت.
مرحوم مصفا، براثر بیماری ناشی از درد لگن و نخاع از دو سال گذشته قادر به فعالیت نبود.
این هنرمند در سال ۱۳۲۵ شمسی در روستای ترا دهستان امیری از بخش لاریجان شهرستان آمل چشم به جهان گشود و از سن هفت سالگی، هنر تعزیه را فرا گرفت و از محضر استادان به نام تعزیه کشور تجارب زیادی کسب کرد.
وی که در مدت حدود ۷۰ سال مسئولیت تعزیه‌گردانی، یکی از ارکان مهم تعزیه در شهرستان آمل شناخته می‌شد، عمری را در مسیر خدمت به ابا عبدالله الحسین (ع) گذراند و هنرمند بزرگی در عرصه شبیه خوانی بود.
۲۲ دی / مرتضی خادمی اردکانی
مرتضی خادمی اردکانی از هنرمندان استان کهگیلویه و بویراحمد ۲۲ بهمن ماه به دلیل عارضه قلبی درگذشت.
این بازیگر و کارگردان جوان تئاتر که از دهه شصت به همراه برادرش عبدالمطلب پا به عرصه تئاتر گذاشت در نمایش‌های «تیه ری»، «سوسوی آن سوی سپیدارها»، «بندیر» به ایفای نقش پرداخته بود.
۱۶ بهمن / عبدالهادی معتمدی
عبدالهادی معتمدی پیشکسوت و پایه‌گذار تئاتر نوین هرمزگان و یکی از چهره‌های درخشان تئاتر استان هرمزگان، شامگاه شنبه پانزدهم بهمن در سن ۷۵ سالگی دار فانی را وداع گفت.
معتمدی یکی از مؤثرترین هنرمندان تئاتر هرمزگان بود که گروه نمایشی «گِشِر» را پایه‌گذاری کرد و نمایش «زار» او دریچه‌های تازه‌ای به هنر نمایش هرمزگان باز کرد.
او متولد ۱۳۲۶ رودان و آموزگار بازنشسته بود. وی سال ۱۳۴۸ پس از اخذ مدرک دیپلم در رشته طبیعی، در دانشکده تربیت معلم تهران (انستیتوی امور هنر) پذیرفته شد. عبدالهادی معتمدی در رشته هنر به‌ویژه تئاتر در نزد استادانی چون ایرج زهری به تحصیلات خود ادامه داد و مدرک فوق‌دیپلم هنری گرفت و پس از بازگشت به بندرعباس در نخستین اقدام خود، گروه نمایش «گشر» را راه‌اندازی کرد.
۲۹ بهمن / علاءالدین قاسمی
علاءالدین قاسمی تعزیه‌خوان با سابقه ایرانی و اولین تعزیه‌خوانی که در فستیوال آوینیون به اجرای تعزیه پرداخت ۲۹ بهمن ماه در ۶۹ سالگی چشم از جهان فروبست.
علاءالدین قاسمی
علاءالدین قاسمی متولد ۱۳۳۲ طالقان بود. او به عنوان یکی از بهترین شهادت‌خوانان ایرانی شناخته می‌شود که از زمان طفل‌خوانی تا شهادت‌خوانی در حسینیه حضرت ابوالفضل قودجان به اجرای تعزیه پرداخته است. قاسمی همچنین یکی از اعضای انجمن تعزیه‌خوانی ایران بود که در ایران و کشورهایی چون آمریکا، فرانسه و آلمان به اجرای تعزیه پرداخته است. این هنرمند پیشکسوت دارای نشان درجه یک هنری بود که متاسفانه در طول دو سه سال گذشته به دلیل آسیب مغزی و به دنبال آن سکته مغزی دیگر امکان فعالیت نداشت و به همین دلیل نیز در ۶۹ سالگی دار فانی را وداع گفت.
علاءالدین قاسمی اولین تعزیه‌خوانی بود که سال ۷۰ در فستیوال آوینیون به اجرای تعزیه پرداخت و بعد از آن هم چندین سفر خارجی داشت.
۲ اسفند / ملیکا روح انگیزی
ملیکا روح انگیزی بازیگر جوان تئاتر متولد سال ۶۷ بود که دوم اسفند ماه از دنیا رفت.
وی در سال ۹۴ در نمایش «متاستاز» به کارگردانی علی اصغر دشتی که درباره هم‌پایان بیماران مبتلا به سرطان بود، به ایفای نقش پرداخت. او در این اثر نمایشی هم‌پای خواهرش بود که با بیماری سرطان مبارزه می‌کرد.
این بازیگر بعدتر در نمایش «تئاتر بازی» به کارگردانی ایلناز شعبانی بازی کرد که در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفت.
۱۲ اسفند / یارعلی پورمقدم
یارعلی پور مقدم داستان نویس و نمایشنامه نویس ایرانی بامداد جمعه دوازدهم اسفند ماه بر اثر سکته در خواب از دنیا رفت. شاید پورمقدم بیشتر از اینکه به عنوان نویسنده شهرت داشته باشد به دلیل کافه‌ای به نام شوکا که در پاساژ گاندی واقع بود و به عنوان پاتوق هنرمندان و نویسندگان و جوانان علاقه مند به هنر شناخته می‌شد، مشهور بود. پورمقدم معمولاً خودش را کافه چی معرفی می‌کرد در حالی که به عنوان نویسنده و نمایشنامه نویس آثار قابل تاملی را به نگارش در آورده بود.
یارعلی پور مقدم
پورمقدم نمایشنامه نویسی را با «آه اسفندیار مغموم» آغاز کرد و با همین اثر برنده جایزه نمایشنامه‌نویسی جشن هنر طوس در سال ۱۳۵۶ شد.
«آینه، مینا، آینه»، «ای داغم سی رویین‌تن»، «گنه گنه‌های زرد»، «حوالی کافه شوکا»، «یادداشت‌های یک قهوه چی»، «یادداشت‌های یک اسب»، «رساله هگل، «تیغ و زنگار»، «مجهول الهویه»، «ده سوخته» و «یادداشت‌های یک لاابالی» از جمله داستان‌های به جا مانده از او هستند. از نمایشنامه‌های پورمقدم می‌توان به «آه اسفندیار مغموم»، «هفت خاج رستم»، «آقا باور کن آقا»، «ده سوخته»، «پاگرد سوم»، «باران و مه» و «فالگیر» اشاره کرد.
۲۵ اسفند / درگذشت احمد دامود همیشه استاد
احمد دامود مدرس، پژوهشگر، کارگردان و بازیگر پیشگام تئاتر کشورمان ۲۵ اسفند ماه در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت. درگذشت احمد دامود در اخرین روزهای اسفند ماه غم بزرگی را بر دل شاگردان این مدرس و پژوهشکر باسابقه تئاتر ایران گذاشت چون به جد می‌توان از دامود به عنون یکی از اساتید بزرگ تئاتر ایران یاد کرد که دلسوزانه و پدرانه برای دانشجویانش وقت می‌گذاشت و تلاش داشت هرآنچه را که در طول سال‌ها آموخته به آنها بیاموزد.
این هنرمند که دانش آموخته اولین دوره آموزشی هنرهای دراماتیک به سرپرستی مهدی فروغ بود و کارشناسی روانشناسی از دانشگاه تبریز، کارشناسی ارشد ارتباطات جمعی سینما و تلویزیون از دانشگاه کلمبیا آمریکا و کارشناسی ارشد آموزش تئاتر از دانشگاه لوبولا آمریکا را داشت. شرکت در دوره‌های آموزشی کلاس‌های اسکویی (۱۳۴۱ تا ۱۳۳۷)، سرپرستی و اداره کلاس‌های گروه آناهیتا، عضو انجمن درام واشنگتن (۱۹۸۳)، فعالیت در موسسه تئاتری آرنا استیج (Arena Stage)، مهمترین موسسه تئاتری شرق آمریکا بعد از برادوی، عضو هیأت داوران اولین دوره فستیوال بین‌المللی فیلم رزباد واشنگتن (۱۹۹۱)، مدرس کالج (atrayer) در واشنگتن از جمله فعالیت‌های هنری زنده یاد دامود بود.
مرحوم دامود اوایل دهه ۷۰ به ایران بازگشت و در کنار تدریس مشغول کار بازیگری شد. همچنین در تعدادی نمایش تلویزیونی و سینمایی به ایفای نقش پرداخت.
احمد دامود
«درباره کارگردانی»، «بازیگری و پرفرمنس آرت»، «بازیگری حرفه‌ای»، «اصول کارگردانی در تئاتر»، «بازیگری متد»، «تکنیک بازیگری» تنها بخشی از کتاب‌هایی هستند که توسط این استاد تئاتر به نگارش درآمدند.
احمد دامود در طول زندگی خود شاگردان زیادی را تربیت کرد که بسیاری از آنها حالا جزو چهره‌های شاخص تئاتر هستند.
///.
منبع: خبرگزاری مهر
