چارسو پرس: فعالیت‌های خانه سینما به عنوان یک نهاد صنفی قطعاً در آینده سینمای ایران تأثیر مشخصی خواهد داشت. این نهاد صنفی می‌تواند شناخت بیشتری نسبت به معضلات موجود در سینما داشته و با بررسی و کشف معضلات موجود در سینمای ایران و تعامل با سازمان سینمایی در حل مشکلات نقشی موثر ایفا کند.
سینما در سال ۱۴۰۱ با معضلات بسیاری همراه بود و بسیاری از این معضلات مثل کاهش میزان مخاطبان همچنان ادامه دارد و این مسئله می‌تواند منجر به شکل‌گیری معضلاتی بیشتر در سال جدید شود. در گفتگو با علی لقمانی (نایب‌رئیس هیئت‌مدیره خانه سینما) معضلات امروز سینمای ایران را بررسی کردیم و به اولویت‌های موجود در سینمای ایران پرداختیم که لازم است سازمان سینمایی در سال ۱۴۰۲ آن‌ها مدنظر داشته باشد. مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
از نظر شما امسال سازمان سینمایی رسیدگی به چه مسائلی را باید در اولویت قرار دهد؟
همانطور که از نام سازمان سینمایی پیداست، حوزه فعالیت این سازمان به سینما مربوط می‌شود. اگر این حوزه فعال باشد موجودیت این سازمان معنا پیدا می‌کند و اگر هم وجود نداشته باشد قطعاً وجود سازمان سینمایی معنایی ندارد. به نظر من خطر اصلی که امسال سینمای ما را تهدید می‌کند افت شدید تولید است و طبق برآوردی که کارشناسان برای سال آینده داشتند چشم‌انداز روشنی برای تولید فیلم در سال جدید وجود ندارد. پس سازمان سینمایی باید همه دغدغه خود را بر حسب وظیفه‌ای که دارد در این راستا قرار دهد که شرایطی را برای رونق گرفتن تولیدات محصولات سینمایی فراهم کند.
چرا پیش‌بینی‌ها سال جدید را سال رکود تولید می‌دانند؟
این اتفاق دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد. اقتصاد سینمای ما در روندی قرار گرفته که بخش خصوصی به شدت از سرمایه‌گذاری در سینما پرهیز کرده و این وضعیت در سال جدید مشخصاً تشدید خواهد شد. در حوزه سرمایه‌گذاری دولتی هم هر ارگان یا سازمانی که در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کند طبیعتاً انتظار دارد که موضوعات و مواردی که مدنظر خودش هست مطرح شود و عمدتاً این تولیدات طبق تجربه سال‌های گذشته زیاد به خواست مخاطب توجه ندارند و طبیعتاً روند طبیعی عرضه و تقاضا در این حوزه دچار خلل خواهد شد که شاید یکی از دلایلی که بخش خصوصی هم در این حوزه علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری ندارد نگرانی از این بابت است که محصولات بخش خصوصی هم دچار همان فرآیندی شود که تولیدات سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی ایجاد کرده‌اند. همین موارد به خودی خود کافی هستند که ما به این نتیجه برسیم که سال ۱۴۰۲ سال پرکاری برای سینماگران نخواهد بود.
شما کاهش میزان مخاطبان سینما را اصلی‌ترین معضل امروز سینمای ایران می‌دانید که خود به خود منجر به کاهش میزان تولیدات سینما نیز شده است؟
میزان مخاطبان سینمای ما به شدت کاهش پیدا کرده است. هیچکس هیچ اجباری برای رفتن به سینما ندارد و سینما باید حاوی ویژگی‌هایی باشد که مخاطب را به سینما بکشاند. اگر محصولات سینمایی ما متناسب با نیازهای مخاطب نباشند طبیعی است که ضرورتی جهت هزینه کردن برای فیلم دیدن در سینما وجود ندارد و سالن‌های سینما خالی خواهند شد و پایداری این وضعیت کاهش تولید را به همراه خواهد داشت. در این بین شرایط اقتصادی را هم باید در نظر داشته باشیم که نقش پر رنگی در صنعت سینمای ایران دارد و هم در میزان مخاطبان سینما و هم در سرمایه‌گذاری‌ها و ورود سرمایه‌ها در این عرصه تأثیرگذار است.
اگر محصولات سینمایی بتوانند متناسب با نیازهای مخاطب ساخته شوند، مشکل کاهش مخاطب سینما حل می‌شود؟
قطعاً ساخت فیلم‌های سینمایی متناسب با نیازهای مخاطب اهمیت بالایی دارد و می‌تواند مهم‌ترین عامل کاهش مخاطب باشد چراکه طبیعتاً اگر فیلم‌ها نتوانند نظر مخاطب را جلب کنند، کسی برای دیدن آن‌ها هزینه نمی‌کند. عدم تناسب فیلم‌های سینمایی با سلیقه مخاطبان دلایل مختلفی دارد و آنچه که در یک نگاه کلی می‌توان نتیجه‌گیری کرد این است که فضای سینمای ما خالی از تنوع شده و نمی‌تواند سلایق مختلف را پوشش دهد. این مسئله باعث می‌شود که خیل عظیمی از مخاطبان تمایلی به سینما رفتن نداشته باشند.
اگر بخواهیم نگاهی منصفانه داشته باشیم باید به این نکته هم اشاره کنم که طبیعتاً شرایط جدید تکنولوژی و عرضه فیلم در سینما هم در میزان کاهش مخاطبان در سالن‌های سینما تأثیر می‌گذارد. در واقع شکل سنتی فیلم دیدن تحت تأثیر شرایط جدید قرار گرفته است اما همچنان معتقدم وجود فیلم‌هایی متناسب با سلایق مختلف و متفاوت می‌تواند سالن‌های سینما را پر کند اما عدم وجود آن منجر به کاهش میزان مخاطبان در سینمای ایران شده است.
برای وجود نگاه‌های مختلف و آثار متنوع در سینمای ایران، سازمان سینمایی باید چه اقداماتی انجام دهد؟
موثرترین کاری که سازمان سینمایی در این مورد می‌تواند انجام دهد این است که فضا و شرایط را مهیا کند. در واقع فیلمسازان مختلف با گرایش‌ها و تفکرات مختلف باید امکان فیلمسازی داشته باشند. سازمان سینمایی می‌تواند این کار را انجام دهد اما شرط اول آن این است که این اتفاق دغدغه و خواسته سازمان سینمایی هم باشد و پس از آن برنامه‌ریزی و پیگیری است که باید در اولویت‌های سازمان سینمایی باشد. در زمان جنگ تحمیلی هم تمایلاتی برای کانالیزه کردن نوع تولیدات بود اما معاونت سینمایی باید برای ایجاد تنوع اقدام می‌کرد و این جزو وظایف و مسئولیت‌های این نهاد دولتی نسبت به سینماگران و مخاطبان سینما است.
در این موضعیت خانه سینما چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد تا بحران کمبود تولید و مخاطب در سینمای ایران مدیریت شود؟
خانه سینما موسسه‌ای است که در حوزه اصناف در ارتباط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کند و در حوزه مدیریت سرمایه‌گذاری وظیفه و قدرتی ندارد اما با این حال خانه سینما مشغول رایزنی‌های لازم با سازمان سینمایی و دیگر دست اندرکاران سینما است تا به یک راه حل عملی مناسب برسیم اما سیاستگذاری در دست سازمان سینمایی است و آنچه که شرط بلاغ است را خانه سینما در تبیین شرایط و ارائه پیشنهادات مطرح کرده است و امیدواریم با یک خرد جمعی به نگاه و نتیجه‌ای برسیم که حاصلش خروج از این رکود و یأس با چشم‌اندازی امیدبخش باشد. برای حل معضلات موجود در سینمای ایران باید هر چه سریع‌تر به نتیجه برسیم چرا که به درازا کشیده شدن عمر این معضلات، حل آن‌ها را قطعاً سخت‌تر خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری ایلنا
