چارسو پرس: سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر این روزها در مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه ایرانشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالار حافظ، خانه هنرمندان ایران، تماشاخانه مهر حوزه هنری و تئاتر باران برگزار است و از آنجا که از اول بهمن اجراهای خود را آغاز کرده و ۱۲ بهمن هم اختتامیه خود را برگزار می‌کند، تا به امروز نیمی از راه خود را با همه نقاط قوت و ضعفش طی کرده است.
رشد پیش فروش اینترنتی بلیت نسبت به دوره سی و دوم
سامانه فروش اینترنتی بلیت سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ۳ روز مانده به زمان برگزاری این دوره، از ۲۸ دی‌ماه آغاز به کار کرد و سایت «ایران کنسرت» همچون دوره سی و دوم عهده‌دار فروش اینترنتی بلیت‌های جشنواره تئاتر فجر شد.
طبق گفته حسن جودکی مدیر سامانه فروش اینترنتی بلیت جشنواره سی و سوم، استقبال و آمار کاربران متقاضی پیش خرید اینترنتی بلیت این دوره از جشنواره نسبت به دوره سی و دوم بالاتر بود و درصد بالایی از بلیت‌ها در همان ۲ روز ابتدایی فعالیت سامانه، پیش فروش شدند.
وی دلیل این استقبال را جا افتادن خرید اینترنتی بلیت تئاتر و جشنواره در بین مخاطبان و علاقه‌مندان دانست و راحتی و صرف زمان کمتر در خرید بلیت را به عنوان دیگر دلایل این رشد آماری ذکر کرد.
البته با شروع جشنواره و سر زدن به تالارها و سالن‌های مختلف متوجه می‌شویم که برخی نمایش‌ها بیش از ظرفیت سالن مخاطب دارند و مردم روی زمین هم نشسته‌اند و نمایش‌هایی هم هستند که یک سوم صندلی‌های آن پر نشده‌اند.
بیکار بودن سامانه فروش بلیت مجموعه تئاتر شهر در جشنواره سی و سوم
نکته مهمی که در بخش پیش فروش اینترنتی بلیت آثار سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر همچون دوره سی و دوم جشنواره دیده شد، به کار گرفته نشدن سامانه فروش اینترنتی بلیت مجموعه تئاتر شهر بود.
به گفته معاون مالی مجموعه تئاتر شهر و مدیر سامان فروش اینترنتی بلیت جشواره سی و سوم، سامانه فروش اینترنتی بلیت جشنواره برای فعالیت در جشنواره تئاتر فجر تجهیز نشده بود و تلاش می‌شود که این سامانه برای جشنواره سی و چهارم تجهیز و عهده‌دار فروش اینترنتی بلیت آثار جشنواره آینده شود.
تئاتر فجر سی و سوم به دانشجویان تئاتر تخفیف نداد
اتفاق دیگری که در ابتدای راه سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر رخ داد، لحاظ نشدن تخفیف دانشجویی در خرید بلیت آثار این دوره از جشنواره بود.
طی تصمیم ستاد برگزاری جشنواره سی و سوم تنها تعدادی بلیت رایگان در اختیار مدیران گروه‌های تئاتر دانشگاه‌های تهران، هنر، سوره و هنر و معماری قرار گرفت تا بین دانشجویان تئاتری خود تقسیم کنند.
پوستر جشنواره سی و سوم خبرسازتر از سی و سه دوره تئاتر فجر
یکی از حواشی پر رنگ سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، پوستر این دوره از جشنواره بود که بعد از انتقاد شدید هنرمندان و مخاطبان به اولین پوستر طراحی و انتخاب شده، تغییر کرد و در قالب فراخوانی از سوی دبیر جشنواره و توسط هیأت انتخابی ۵ نفره متشکل از ابراهیم حقیقی، قباد شیوا، محیط طباطبایی، ابراهیم حسینی و امیر اسمی انتخاب شد.
اما این پوستر جدید که روز یکشنبه ۲۸ دی‌ماه رونمایی و معرفی شد همزمان با افتتاح جشنواره سی و سوم، وارد حواشی دیگری مبنی بر کپی بودن از پوسترهایی دیگر شد. با آغاز سی و سومین جشنواره تئاتر فجر همچنان پوستر جشنواره خبرسازترین اتفاق بود و اشتباه نوشتاری در این پوستر نیز آن را در صدر اخبار تئاتر فجر سی و سوم نگه داشت.
برپایی نمایشگاه پوستر و «تابوتی له تاوان» اولین گام‌های تئاتر فجر سی و سوم
روز اول بهمن، جشنواره تئاتر فجر در سی و سومین دوره خود با برپایی نمایشگاه پوستر تئاتر در خانه هنرمندان و همچنین اجرای نمایش خیابانی «تابوتی له تاوان» در فضای باز مجموعه تئاتر شهر اولین گام‌های خود را برداشت.
ارائه پوسترهای تئاتر طراحی شده توسط کاری پیپو طراح مطرح فنلاندی از ویژگی‌های نمایشگاه پوستر این دوره از جشنواره بود و افتتاح سی و سومین تئاتر فجر با اجرای تئاتر خیابانی نشان از اهمیت این گونه تئاتری داشت.
اما افتتاحیه جشنواره سی و سوم تئاتر فجر، افتتاحیه‌ای در حد و اندازه مهم‌ترین رویداد بین‌المللی تئاتر ایران نبود و تحت تأثیر سرمای زمستان قرار گرفت و انرژی قابل توجهی در اولین گام جشنواره تولید نکرد.
بضاعت کمِ سخت افزار در میزبانی آثار تئاتر فجر
جشنواره سی و سوم تئاتر فجر نسبت به دوره‌های اخیر خود از بضاعت بسیار کمتری به لحاظ بودجه و امکانات برخوردار است. مجموعه تئاتر شهر که در سال‌های اخیر سیری نزولی را در تمام جهات پیش گرفته، نتوانست تمام قد میزبان این دوره از تئاتر فجر باشد. سالن اصلی و سالن چهارسو در فضایی سرد و خاموش از شور و حال برگزاری جشنواره، میزبان تعدادی از آثار خارجی و ایرانی جشنواره شده‌اند.
تماشاخانه ایرانشهر با ۲ سالن سمندریان و ناظرزاده کرمانی با وجود اینکه میزبانی گرمتری از مجموعه تئاتر شهر دارد، اما تحت تأثیر فضای کلی حاکم بر جشنواره سی و سوم قرار گرفته است و تفاوتی نسبت به روزهای عادی و اجراهایی که در برخی از آنها به دلیل استقبال، مخاطبان روی زمین هم می‌نشینند، ندارد. تالار مولوی هم که در سال جاری نتوانست به جشنواره تئاتر فجر یاری برساند و خود همچنان در حاشیه قرار گرفته است.
تماشاخانه سنگلج، تالار حافظ، تالار هنر، تماشاخانه مهر حوزه هنری، تالار انتظامی خانه هنرمندان ایران، تماشاخانه سه نقطه و تماشاخانه باران نیز از شرایط بهتری برخوردار نبودند و شور و هیاهیوی مهم ترین جشنواره تئاتری کشور در آنها احساس نمی شود، اما نکته مهم در این بضاعت کم و ناچیز، حضور پرتلاش بخش خصوصی در میزبانی از جشنواره سی و سوم بود.
تماشاخانه باران به عنوان سالن تئاتری که توسط بخش خصوصی ساخته شده و سالنی قابل قبول است، میزبانی تعدادی از آثار جشنواره را عهده‌دار شد. همچنین تماشاخانه سه نقطه نیز پذیرای آثار بخش رادیوتئاتر جشنواره شد تا اهمیت فعالیت بخش خصوصی در تئاتر پر رنگ‌تر از گذشته شود.
تبلیغاتی که با نبودشان فضای پیرامون تئاتر فجر را سرد و خاموش کردند
مساله نبود تبلیغات و فضاسازی محیطی مؤثر و تأثیرگذار پیرامون مجموعه تئاتر شهر و دیگر سالن‌های میزبان جشنواره یکی از نکاتی است که قطعا باید در سال‌های آینده مورد بازبینی قرار گیرد و تمهیدی اندیشید که فضاسازی های محیطی به کمک جذب مخاطب بیاید. علیرغم اینکه انتظار می‌رفت تبلیغات میحطی و شهری مناسب و در شأن جشن تئاتر فجر ایران شور و هیجان برگزاری جشنواره را به مردم و مخاطبان منتقل کنند، در نظر گرفته نشدن چنین برنامه و امکاناتی فضایی سرد و خاموش پیرامون جشنواره سی و سوم تئاتر فجر ایجاد کرد.
اجرای ۳۶ اثر صحنه‌ای ایرانی و خارجی طی ۵ روز اول سی و سومین جشنواره تئاتر فجر
سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در ۵ روزی که از زمان برگزاری خود پشت سر گذاشت، میزبان ۳۶ اثر صحنه‌ای ایرانی و خارجی بود که در مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه ایرانشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، تالار انتظامی خانه هنرمندان، تالار حافظ، تماشاخانه مهر حوزه هنری و تماشاخانه باران روی صحنه رفتند.
در این میان در بخش آثار داخلی، نمایش‌هایی از تهران، رشت، کرج، آبادان، گچساران، سنندج، کرمانشاه، خمین، بابل، مشهد و شیراز طی ۵ روز اول جشنواره سی و سوم تئاتر فجر اجرا شدند و در بخش آثار خارجی نیز نمایش‌هایی از کشورهای آلمان، فرانسه، ارمنستان، کویت، عمان و اثری مشترک از ایران و ایتالیا روی صحنه رفتند.
۳۴ اجرای نمایش خیابانی طی ۵ روز اول سی و سومین جشنواره تئاتر فجر
در بخش نمایش‌های خیابانی این دوره از جشنواره نیز که در فضای باز مجموعه تئاتر شهر، باغ هنر خانه هنرمندان و برج میلاد اجرا شدند، در مجموع ۳۴ اجرای نمایشی از گروه‌های شرکت کننده از شهرهای تهران، کرمانشاه، مریوان، ورامین، بوشهر، آمل، سقز، دامغان، سیاهکل، گنبدکاووس، ملایر، پیشوا و رزن انجام شد.
اجرای ۵ رادیوتئاتر در ۵ روز اول سی و سومین جشنواره تئاتر فجر
بخش رادیوتئاتر این دوره از جشنواره نیز طی ۵ روز سپری شده، شاهد اجرای ۵ رادیوتئاتر از استان‌های تهران و فارس بود. بخش رادیوتئاتر سی و سومین جشنواره تئاتر فجر در تماشاخانه سه نقطه که یکی از ۲ سالن بخش خصوصی حاضر در جشنواره است، برگزار می‌شود.
استقبال از نمایش آلمان و بالانویس نداشتن اجراهای فرانسه و ارمنستان
همچون دوره‌های گذشته جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، مخاطبان و علاقه‌مندان به تئاتر بیشترین تمایل را به تماشای آثار خارجی شرکت کننده در جشنواره دارند. طی ۵ روز اول این دوره از جشنواره تئاتر فجر، نمایش «کمپلکس اودیسه» از کشور آلمان که در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفت، توانست نظر مخاطبان را به خود جلب کند.
نمایش‌های «کودک وحشی» و «پرواز بر فراز شهر» از کشورهای فرانسه و ارمنستان هم که در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر اجرا شدند، در اجرای خود با استقبال مخاطبان همراه بودند اما به دلیل نبود بالانویس فارسی در اجرای این دو اثر، رضایت علاقه‌مندان حاضر در این اجراها جلب نشد.
کارگردان فرانسوی حاضر در جشنواره در گفتگو با رادیو اعلام کرد که جشنواره به آنها گفته نیازی به ارائه بالانویس به زبان فارسی نیست.
حضور نماینده انجمن طراحان صحنه و لباس در هیأت داوری بین‌الملل
طبق وعده اردشیر صالح‌پور دبیر سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر مبنی بر در نظر گرفتن جایزه طراحی لباس و طراحی گریم در این دوره از جشنواره، منیره ملکی به عنوان نماینده طراحان صحنه و لباس خانه تئاتر در هیأت داوری بخش بین‌الملل این دوره از جشنواره تئاتر فجر حضور پیدا کرد تا ارزیابی طراحی لباس آثار را بر عهده داشته باشد.
قرار است در روز اختتامیه جشنواره سی و سوم، با همکاری دفتر مد و لباس معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جایزه طراحی لباس نیز به برگزیدگان اهدا شود. همچنین هیأت داوری بخش بین‌المللی ارزیابی طراحی گریم آثار را هم بر عهده دارند تا در پایان این دوره از جشنواره جایزه طراحی گریم نیز به برگزیدگان این بخش اهدا شود.
همکاری اداره‌کل هنری بنیاد شهید با جشنواره تئاتر فجر
در این دوره از جشنواره، هیأت داوری اداره‌کل هنری معاونت فرهنگی و امور اجتماعی بنیاد شهید به ارزیابی آثار حاضر در بخش‌های مختلف جشنواره می‌پردازند تا در پایان این دوره، از نمایش‌هایی که با موضوعاتی مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت یا زندگینامه شهدا تولید و اجرا شده‌اند توسط بنیاد شهید تجلیل به عمل آید.
آغاز به کار بخش کارگاه و سمینار جشنواره سی و سوم و اجرای آثار ملل مسلمان
در روز پنجم از دوره سی و سوم جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، بخش کارگاه و سمینار جشنواره آغاز به کار کرد. در این روز سمینار تئاتر ملل مسلمان در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد که غیر از کارگردان‌های حاضر در بخش تئاتر ملل مسلمان و چند تن مسئولان جشنواره، شرکت کننده دیگری در این سمینار حضور نداشت.
در این روز کارگاه آموزشی «از تست تا تصویر» از ایتالیا در تالار محراب آغاز به کار کرد. همچنین کارگاه آموزشی «بازیگری و کارگردانی خلاق» نیز توسط علیرضا کوشک جلالی اولین روز خود را در کارگاه دکور بنیاد رودکی سپری کرد. «تئاتر عروسکی معاصر اروپا» هم عنوان کارگاه آموزشی از کشور بلژیک است که در سالن امیرخانی خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در پنجمین روز از جشنواره سی و سوم تئاتر فجر نیز نمایش‌های شرکت کننده از کویت و عمان در جشنواره روی صحنه رفتند.
