چارسو پرس: چند روز دیگر جشنواره فیلم ونیز در میانه یک دوره بحران بیسابقه برای صنعت سینما افتتاح می شود: اعتصابات هالیوود به این معنی است که بازیگران قادر به تبلیغ فیلمهای خود نیستند و تعدادی از اکرانهای فیلمهای مهم به تعویق افتادهاند. فرشهای قرمز امسال کمتر و کنفرانسهای مطبوعاتی روزانه نیز محدود خواهد بود.
حتی در یک برهه زمانی فهرست فیلمهای جشنواره ونیز در معرض خطر قرار داشت؛ «آلبرتو باربرا» مدیر باسابقه در این باره میگوید: «وقتی خبر اعتصابها به ما رسید، من انتخاب فیلمهای جشنواره را بسته بودم. چند روز را نگران این بودیم که ممکن است همه فیلمهای آمریکایی را از دست بدهیم و آخر هفته فوق العاده سختی بود. خوشبختانه از استودیوهای بزرگ و شرکتهای تولید مستقل تأییدیه گرفتیم که میخواهند فیلمهایشان در جشنواره به نمایش بگذارند، حتی اگر ستارههای این فیلمها نتوانند در نمایش فیلم شرکت کنند».
مدیر جشنواره ونیز ادامه می دهد: «تا کنون تنها فیلمسازی که قطعاً در ونیز حضور نخواهد داشت، بردلی کوپر است، زیرا او علاوه بر کارگردانی، ایفاگر نقش اصلی در درام «مایسترو»، بر اساس زندگی لئونارد برنشتاین است. او با من تماس گرفت و گفت که شدیداً میخواهد فیلم در ونیز باشد، این رویای او محقق میشود، اما او نمیخواهد در مقابل اعتصاب قرار گیرد و البته این موضوع را درک میکنم».
«مایستر»یکی از فیلمهایی است که در کنار «پریسیلا» ساخته «سوفیا کاپولا»، «آدمکش» از «دیوید فینچر»، «منشأ» به کارگردانی «آوا دوورنی»، «بیچارگان» ساخته «یورگوس لانتیموس» و «فراری» ساخته جدید «مایکل مان» به عنوان نامزدهای احتمالی جوایز اسکار در نظر گرفته میشوند و همه این آثار بزودی در جشنواره ونیز رونمایی خواهند شد.
این تصور که ونیز سکوی پرتابی برای فصل جوایز سینمایی و اسکار است، گواهی بر تلاشهای «آلبرتو باربرا» پس از بازگشت به عنوان مدیر هنری ونیز در سال ۲۰۱۲ با هدف حمایت بیشتر از فیلمهای آمریکایی است.
«باربرا» در این باره میگوید: «استودیوهای آمریکایی به سادگی از آمدن منصرف میشدند و ترجیح میدادند به تورنتو بروند زیرا آسانتر و ارزانتر بود. خطر تبدیل شدن ونیز به جشنواره فیلم درجه دو در مقایسه با کن، تورنتو یا تلوراید بسیار قوی بود».
«باربرا» شروع به رفتن به لس آنجلس برای مأموریتهای ارتباطی کرد و در سال ۲۰۱۳ جشنواره با فیلم «جاذبه» اثر «آلفونسو کوارون» افتتاح شد که هفت جایزه اسکار را از آن خود کرد. این یک آغاز بود. سال بعد فیلم «بردمن» در ونیز رونمایی شد که آن فیلم نیز برنده اسکار شد و در ادامه نیز با فیلمهای «اسپاتلایت»، «جوکر»، «شکل آب» و «لالالند»، جشنواره ونیز شهرت خوبی به دست آورد.
ترکیب فیلمهای امسال جشنواره ونیز به دلیل گنجاندن فیلم هایی از «رومن پولانسکی»، «وودی آلن» و «لوک بسون»،با توجه به اتهامات سوء رفتار جنسی علیه آنها، جنجال برانگیز بوده است. پولانسکی در سال ۱۹۷۸ پس از اعتراف به تجاوز قانونی به یک دختر ۱۳ ساله از ایالات متحده گریخت و اخیراً با اتهامات تجاوز جنسی از سوی پنج زن دیگر مواجه شده است که آنها را رد میکند.
«باربرا» در مورد تصمیم به حضور این کارگردان که فیلم قبلی او نیز در سال ۲۰۱۹ در ونیز اکران شد، میگوید: «پولانسکی یکی از آخرین استادان بزرگ سینمای اروپاست. او ۵۰ سال پیش اشتباهات بزرگی مرتکب شد. او تشخیص داد که در پرونده مربوط به این نوجوان ۱۳ ساله مقصر است و خواستار بخشش شد و فرد شاکی او را بخشید. من قاضی نیستم که بخواهم در مورد رفتار بد کسی قضاوت کنم. من یک منتقد سینما هستم، کار من قضاوت در مورد کیفیت فیلمهای اوست. البته، شرایط بسیار دشواری است».
مدیر جشنواره ونیز تأکید میکند که باید بین مرد و هنرمند تمایز قائل شد. او میگوید: «کل تاریخ هنر مملو از پروندههای هنرمندانی است که مشکلساز یا حتی مجرم بودند. با این حال ما هنوز کار آنها را تحسین می کنیم. من تقریباً مطمئن هستم که در چند دهه آینده، همه تاریخچه تجاوز جنسی پولانسکی را فراموش خواهند کرد، اما همچنان فیلمهای او را تحسین خواهند کرد».
او همچنین می گوید موضع «وودی آلن» با «پولانسکی» کاملاً متفاوت است: «این فیلمساز به تجاوز جنسی به دختر خواندهاش متهم شده است، او هرگز محکوم نشده و همیشه ابراز بیگناهی کرده است. آلن تحت دو تحقیق توسط یک کلینیک سوء استفاده جنسی از کودکان و همچنین خدمات اجتماعی قرار گرفت که هیچ مدرک معتبری مبنی بر تخلف وی پیدا نکرد. پس از گذشت تقریباً ۲۵ سال، چرا باید به ممنوعیت فیلمهای او ادامه دهیم؟ اکنون غیرممکن است که فیلمهای او را در ایالات متحده اکران کنیم، که این موضوع کاملاً باورنکردنی است».
او ادامه میدهد: «به طور مشابه، این واقعیت که تحقیقات تجاوز جنسی مطرح شده علیه لوک بسون نیز توسط دادستانهای فرانسوی لغو شده است و این بدان معناست که توجیه کمی برای قرار دادن او در لیست سیاه وجود دارد. به چه دلیل باید فیلمی از آلن و بسون را وقتی که آنها در برابر عدالت گناهکار نیستند، ممنوع کنیم؟ چرا باید در برابر آنها سختگیرتر باشیم؟ ما باید به سیستم قضایی ایمان داشته باشیم».
«آلبرتو باربرا» در پاسخ به این که آیا انتظار واکنش منفی به دلیل این انتخابها را داشته یا خیر، گفت: «البته. موضوع را با همه همکاران در میان گذاشتم. می دانستیم که با حمله و توهین روبرو خواهیم شد. اما این لحظه ای است که ما در آن زندگی می کنیم، نوعی حساسیت خاص در مورد این مسائل وجود دارد. کاملاً موافقم که مبارزه ای منصفانه و درست علیه رفتارهای غیرقابل قبول مردان علیه زنان وجود داشته باشد که توسط جنبش #MeToo برجسته شد.
او قاطعانه معتقد است که جشنوارهها منعکس کننده جنبشها و حالات و دریچهای به تمام رویدادها، مسائل و دغدغههای معاصر است. برای مثال، سال گذشته ونیز به فیلمهای سینماگران ایرانی و اوکراینی توجه کرد و امسال نیز به افزایش آگاهی ادامه خواهد داد.
هشتادمین جشنواره فیلم ونیز از ۳۰ آگوست تا ۹ سپتامبر (۸ تا ۱۸ شهریور) در ایتالیا برگزار خواهد شد و طبق اعلام پیشین «دیمین شزل» کارگردان فیلم «لا لا لند» ریاست هیات داوران بخش مسابقه اصلی ونیز ۲۰۲۳ را بر عهده خواهد داشت.