چارسو پرس: فیلم‌های جنایی معمایی جذابیتی جاودانه دارند که نسل‌های زیادی از مخاطبان را مجذوب خود کرده‌اند. برای مخاطبان سینما، تماشای گره‌گشایی از یک معمای قتل بر پرده سینما لحظات پرتنش اما لذت‌بخشی را رقم می‌زند. این فیلم‌ها به دلیل توانایی‌شان در خلق طرح‌های پیچیده، روایت داستان‌های پرتعلیق و معرفی شخصیت‌های خاطره‌انگیز شهرت دارند. چیزی که فیلم‌های جنایی معمایی را جذاب‌تر می‌کند این است که بعضی‌هاشان از کتاب‌های مشهور الهام می‌گیرند؛ جایی که نویسندگان داستان‌های پر رمز و راز، فریب و قتل را به دقت ساخته و پرداخته‌اند. در این مطلب به ۱۰ فیلم جنایی معمایی اقتباسی که از منابع غنی ادبی متولد شده‌اند، می‌پردازیم که بعضی از بهترین نمونه‌های افسون‌کننده ادبیات و سینما به شمار می‌آیند که روایت‌های پرکششی از قتل، دسیسه و تعلیق را به نمایش می‌گذارند.
۱. دختر گمشده (Gone Girl)؛ فیلم جنایی معمایی اقتباسی برتر
- سال اکران: ۲۰۱۴
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: بن افلک، رزمند پایک، نیل پاتریک هریس، تایلر پری، کری کون
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
دختر «گمشده» بر اساس رمان پرفروش گیلیان فلین، داستانی تاریک و پیچیده از یک ازدواج ظاهراً بی‌نقص را روایت می‌کند که به طرز وحشتناکی به انحراف کشیده شده است. این فیلم به کارگردانی دیوید فینچر موفق می‌شود جوهره قصه‌گویی پیچیده فلین را به تصویر بکشد و همان تعلیق و غیر قابل پیش‌بینی بودن رمان را که آن را به اثری پرکشش تبدیل کرده است، حفظ می‌کند. داستان این فیلم در میزوری داستان نیک دان (بن افلک) را دنبال می‌کند که مظنون اصلی ناپدید شدن ناگهانی همسرش امی (رزمند پایک) می‌شود. نیک در مرکز توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرد و همه شواهد علیه اوست.
این فیلم به مسائلی همچون اختلاف فرهنگی، اقتصادی و خیانت در زندگی زناشویی، رسانه، انتقام، تأثیر فرایندهای اقتصادی روی زندگی خانوادگی و ظاهرسازی می‌پردازد. بازی خوب روزاموند پایک در نقش امی دان و بن افلک در نقش همسرش نیک تکمیل‌کننده نگاه کاوشگرانه فیلم به فریب و بازی‌های رسانه‌ای است. «دختر گمشده» یک کلاس درس پیشرفته در اقتباس از یک روایت پیچیده برای سینماست و جایگاه خود را در بین بهترین نمونه‌های فیلم جنایی معمایی اقتباسی تثبیت کرده است.
۲. دختری با خالکوبی اژدها (The Girl with the Dragon Tattoo)
- سال اکران: ۲۰۱۱
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: دنیل کریگ، رونی مارا، کریستوفر پلامر، استیون برکوف، رابین رایت، جولی ریچاردسون، یوسفین آسپلوند، آرلی خوبر، الستر دانکن
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰
رمان تحسین‌شده استیگ لارسون خوانندگان را با لیزبث سالاندر، یک هکر باهوش اما مشکل‌دار، و میکائیل بلوم‌ویست، روزنامه نگار تحقیقی آشنا کرد. میکائیل بلوم‌ویست در مسیر جست‌وجویش برای پیدا کردن زنی که چهل سال است ناپدید شده، از لیزبث کمک می‌گیرد. اقتباس دیوید فینچر از «دختری با خالکوبی اژدها» این معمای جذاب را با رونی مارا و دنیل کریگ در نقش های اصلی زنده کرد. این فیلم به رازهای یک خانواده ثروتمند می‌پردازد و به فضای تلخ و شخصیت‌های پیچیده کتاب وفادار می‌ماند. فضای تاریک و بازی بی عیب و نقص بازیگران، این فیلم جنایی معمایی اقتباسی را به یکی از برجسته‌ترین اقتباس‌های جنایی معمایی تبدیل کرده است.
۳. رودخانه مرموز (Mystic River)
- سال اکران: ۲۰۰۳
- کارگردان: کلینت ایستوود
- بازیگران: شان پن، تیم رابینز، کوین بیکن، لارنس فیشبرن، مارسیا گی هاردن، لورا لینی، آری گرینر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
رمان «رودخانه مرموز» نوشته دنیس لیهان به کند و کاو در تأثیر ماندگار آسیب‌های دوران کودکی و رازهای وحشتناک گذشته می‌پردازد. اقتباس کلینت ایستوود از این رمان هم کاوشی پرکشش در روان انسان است و بازیگران قدرتمندی همچون شان پن، تیم رابینز و کوین بیکن را به نمایش می‌گذارد. فیلم داستان زندگی سه دوست دوران کودکی را روایت می‌کند که پس از اینکه برای یکی از آن‌ها یک تراژدی خانوادگی اتفاق می‌افتد، از هم می‌پاشد. تصویری که فیلم از تحقیق درباره قتل در محله‌ای مخوف به تصویر می‌کشد، به همان اندازه که از نظر احساسی مخاطب را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، پر از تعلیق است. کارگردانی ایستوود و بازی‌های خیره‌کننده؛ این فیلم جنایی معمایی اقتباسی برتر را به یک معمای قتل فراموش‌نشدنی تبدیل می‌کند که مورد تحسین منتقدان و جشنواره‌ها قرار گرفت.
۴. زودیاک (Zodiac)؛ فیلم جنایی معمایی اقتباسی برتر
- سال اکران: ۲۰۰۷
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: جیک جیلنهال، مارک رافلو، رابرت داونی جونیور، آنتونی ادواردز، برایان کاکس، الیاس کوتیاس، دانل لوگ، جان کارول لینچ، درموت مالرونی، کلیا دووال، جون دایان ری‌فیل، تام وریکا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰
«زودیاک»، بر اساس کتابی با همین نام به قلم رابرت گری‌اسمیت، اقتباسی دلخراش از ماجرای واقعی جست‌وجوی قاتل زودیاک در سانفرانسیسکو در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ است. کارگردانی دقیق دیوید فینچر و توجه به جزئیات، فضایی از پارانویا و وسواس خلق کرده است. گروه بازیگران فیلم، از جمله جیک جیلنهال، رابرت داونی جونیور، و مارک روفالو، در فرایند پیگیری این پرونده هر روز بیشتر درگیرش می‌شوند و ما شاهد بازی‌هایی استثنایی از آن‌ها هستیم. زودیاک عناصر ژانر معمای قتل را با ژانر تریلر جنایی ترکیب می‌کند و تماشای آن را برای طرفداران این ژانر از ضروریات است.
۵. سکوت بره ها (The Silence of the Lambs)
- سال اکران: ۱۹۹۱
- کارگردان: جاناتان دمی
- بازیگران: جودی فاستر، آنتونی هاپکینز، اسکات گلن، تد لواین
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
جودی فاستر در این فیلم معمایی جنایی که در ژانر وحشت روانشناختی هم قرار می‌گیرد، نقش یک کارآموز جوان اف‌بی‌آی را بازی می‌کند که از دکتر آدمخوار و فوق باهوش در زندان به نام هانیبال لکتر با بازی آنتونی هاپکینز تقاضای کمک می‌کند. کلاریس استارلینگ با وجود اینکه او تازه‌کار است، مأموریت پیدا می‌کند که لکتر را متقاعد کند تا اطلاعاتی را درباره تعدادی از زنانی که در جریان یک قتل زنجیره‌ای به طرز وحشتناکی به قتل رسیده و پوست کنده شده‌اند، فاش کند. لکتر و استارلینگ در این فرایند، ارتباط نزدیکی با هم برقرار می‌کنند و احترام متقابل آن‌ها به یکدیگر به حل پرونده کمک می‌کند. «سکوت بره‌ها» از فرنچایز هانیبال که از رمان‌های توماس هریس اقتباس شده بود، برنده پنج جایزه بزرگ اسکار یعنی جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین فیلمنامه اقتباسی شد. هر صحنه این فیلم، شما را محسور خود می‌کند و با اینکه ممکن است وحشت‌زده شوید، به تماشا ترغیب می‌کند.
۶. مینی‌سریال «اشیا تیز» (Sharp Objects)
- سال اکران: ۲۰۱۸
- کارگردان: مارتی نوکسون
- بازیگران: ایمی آدامز، پاتریشا کلارکسون، کریس مسینا، الیزا اسکانلن، مت کریون، هنری چرنی، تیلر جان اسمیت، مدیسون دونپورت، میگل ساندووال، ویل چیس، جکسون هرست، سوفیا لیلیس، لولو ویلسون، الیزابت پرکینز
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
اولین رمان گیلیان فلین، «اشیاء تیز»، در قالب یک مینی سریال جذاب با بازی ایمی آدامز در نقش کامیل پریکر، روزنامه‌نگاری مبتلا به مشکلات روانی که برای پوشش یک پرونده قتل به زادگاهش بازمی‌گردد، به اقتباس درآمد. فیلم داستان پی بردن به رازهای وحشتناک خانوادگی، آسیب‌های روحی و اسرار شهر کوچک است. روایت بصری کارگردان ژان مارک والی موفق شده است فضای وهم‌انگیز کتاب را به تصویر بکشد و ایمی آدامز هم بازی مسحورکننده‌ای را ارائه کرده است. «اشیاء تیز» یک نمونه بارز از این است که چگونه یک مینی سریال خوش‌ساخت می‌تواند یک قصه پیچیده جنایی معمایی را در مدیوم تصویر خوب دربیاورد.
۷. خواب بزرگ (The Big Sleep)؛ فیلم جنایی معمایی اقتباسی برتر
- سال اکران: ۱۹۴۶
- کارگردان: هاوارد هاکس
- بازیگران: هامفری بوگارت، لورن باکال، دوروتی مالون، مارتا ویکرز، رجیس تومی، باب استیل، الیشا کوک جونیور، جی ایتن، امت ووگان
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
«خواب بزرگ» نمونه‌ای کلاسیک از یک فیلم جنایی معمایی است که از ادبیات نشئت گرفته است. این فیلم محصول ۱۹۴۶ به کارگردانی هاوارد هاکس اقتباسی از رمانی به همین نام اثر ریموند چندلر است. این رمان که در سال ۱۹۳۹ منتشر شد، جهان را با کارآگاه خصوصی معروف فیلیپ مارلو آشنا کرد. هم در کتاب و هم در فیلم، مارلو وظیفه دارد پرونده پیچیده‌ای را که شامل باج‌گیری، فریب و قتل در خانواده‌ای ثروتمند است، بررسی کند. این فیلم با بازی همفری بوگارت در نقش فیلیپ مارلو و لورن باکال در نقش ویویان راتلج، فضای تاریک و تلخ رمان چندلر را به خوبی به تصویر می‌کشد. این اقتباس نه تنها گواهی بر جذابیت ماندگار آثار چندلر است، بلکه یک اثر کلاسیک در ژانر فیلم نوآر است.
۸. قتل در قطار سریع السیر شرق (Murder on the Orient Express)
- سال اکران: ۲۰۱۷
- کارگردان: کنت برانا
- بازیگران: کنت برانا، جانی دپ، پنلوپه کروز، ویلم دفو، جودی دنچ، میشل فایفر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۰ از ۱۰۰
«قتل در قطار سریع السیر شرق» محصول ۲۰۱۷ اقتباسی جدید از رمان پلیسی مشهور آگاتا کریستی است که اولین بار در سال ۱۹۳۴ منتشر شد. این فیلم به کارگردانی کنت برانا که در نقش کارآگاه بلژیکی معروف هرکول پوآرو نیز ایفای نقش می‌کند، رمز و راز جذاب رمان را، که تا به حال اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی زیادی از آن شده است، بار دیگر زنده می‌کند. رمان کریستی حول محور قتل یک مسافر در قطار مجلل اورینت اکسپرس می‌چرخد. پوآرو که به خاطر قدرت زیادش در استنباط معروف است، مسافر این قطار است و از او خواسته می‌شود تا معمای این قتل گیج‌کننده را حل کند. فیلم با گروه بازیگران ستاره‌ای همچون جانی دپ، میشل فایفر و جودی دنچ به لحاظ خط روایی شبیه رمان است اما چیزی که این اقتباس را متمایز می‌کند، عظمت بصری و رویکرد مدرنی است که به قصه‌گویی دارد. کارگردانی برانا، شکوه قطار و تنش‌های موجود میان مسافران را به تصویر می‌کشد، و خوانشی که از شخصیت پوآرو داشته است، در عین وفادار ماندن به شخصیتی که کریستی خلق کرده است، به آن عمق می‌بخشد.
۹. عزیز از دست رفته (Gone Baby Gone)
- سال اکران: ۲۰۰۷
- کارگردان: بن افلک
- بازیگران: کیسی افلک، میشل موناهن، مورگان فریمن، اد هریس، امی رایان، جان اشتون، رابرت والبرگ، ایمی مدیگان، تیتوس ولیور
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
پس از اینکه پلیس موفق نمی‌شود یک کودک چهار ساله گمشده را پیدا کند، عمه دختر دو بازپرس خصوصی را استخدام می‌کند. با وجود اینکه کارآگاهان در کشف کودکان گمشده متخصص نیستند، اما محله خشن بوستون را به خوبی می‌شناسند، که وقتی خانواده در جست‌وجوی دختر جوان با فروشندگان مواد مخدر، اعضای باند و کودک‌آزارها برخورد می‌کنند، مفید واقع می‌شود. داستانی که با آدم‌ربایی شروع می‌شود به یک معضل اخلاقی تبدیل می‌شود که ثبات جمعی آن‌ها را تهدید می‌کند. دنیس لیهان، نویسنده کتاب «عزیز از دست‌رفته» که فیلم بر اساس آن ساخته شده است، با کتاب‌های معمایی غریبه نیست. گروه ساخت نسخه سینمایی این کتاب توانستند با کمک بن افلک، در اولین کارگردانی‌اش، کتاب او را به فیلمی بسیار محبوب تبدیل کنند. این فیلم یک تریلر پیچیده و جذاب است که گروهی قوی را پشت خود دارد.
۱۰. ربکا (Rebecca)
- سال اکران: ۲۰۲۰
- کارگردان: بن افلک
- بازیگران: لیلی جیمز، آرمی همر، کریستین اسکات توماس
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۳۸ از ۱۰۰
زن جوانی با مرد زن‌مرده جذابی به نام ماکسیم دو وینتر ازدواج می‌کند و آن‌ها بعد از دیدار اولیه در مونت کارلو، برای زندگی به عمارت خانوادگی مرد می‌روند. این دختر کوچولو که ساده‌لوح و بی‌تجربه است، کم‌کم خودش را با زندگی جدیدش تطبیق می‌دهد تا اینکه احساس می‌کند روح همسر اول ماکسیم، ربکا، که خاطره‌اش را خانم دانورس، خدمتکار خانه و شخصی شیطان‌صفت او حفظ می‌کند، همچنان بر خانه حاکم است. خدمتکار هم به او القا می‌کند که هرگز نمی‌تواند جا پای ربکا بگذارد و شوهرش هنوز به ربکا علاقه‌مند است. دختر جوان به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباه ربکای جذاب و مرگ نابهنگام اوست و این مرد جوان را آشفته می‌کند. رمان تعلیق روانشناختی دافنه دو موریه در سال ۱۹۳۸ چندین بار به اقتباس سینمایی درآمده است. یکی از معروف‌ترین‌ها ساخته آلفرد هیچکاک با بازی لارنس الیویه است که فیلم بسیار خوبی است. نسخه سینمایی محصول ۲۰۲۰ هم از تنش برای جلب توجه مخاطب استفاده می‌کند و هم او را وادار به دانستن حقیقت می‌کند؛ همان کاری که رمان با خواننده می‌کند.
///.
منبع: دیجی‌مگ
