چارسو پرس: هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم برلین درحالی جایزه خرس طلایی بهترین فیلم امسال خود را نیز به یک اثر مستند با نام «داهومی» به کارگردانی متی دیوپ کارگردان فرانسوی-سنگالی اعطا کرد که سال گذشته نیز مستند «در اَدمان» ساخته «نیکلاس فیلیبر» موفق به کسب این جایزه شده بود.
مستند «داهومی» روایتی از آثار هنری غارت شده آفریقا توسط استعمارگران را به تصویر می‌کشد.
این سومین باری است که جشنواره برلین جایزه نخست خود را به یک اثر مستند می‌دهد. پیش از این در سال ۲۰۱۶ فیلم «آتش در دریا» ساخته «جان فرانکو رُزی» برنده خرس طلای برلین شده بود.
البته در نخستین دوره جشنواره فیلم برلین که در سال ۱۹۵۱ برگزار شد و ۵ برنده بر اساس گونه سینمایی به آثار درام، کمدی، مستند، هیجانی و ماجراجویانه و همچنین موزیکال تعلق گرفت، جایزه بخش مستند به فیلم کوتاه مستند «در دره سگ آبی» ساخته «جیمز الگار» رسید. این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه در سال ۱۹۵۱ نیز شد.
پیش از این جشنواره ونیز، قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان در سال ۲۰۱۳ برای نخستین بار جایزه اصلی خود را به یک اثر مستند داد و مستند «سکرو جی. ئه‌ره. آ» ساخته «جان فرانکو رُزی» برنده شیر طلای بهترین فیلم شد و در سال ۲۰۲۲ نیز مستند «تمام زیبایی و خون‌ریزی» به کارگردانی «لورا پویترس» این جایزه را به خود اختصاص داد.
جشنواره فیلم کن نیز در سال ۱۹۵۶ جایزه نخل طلای خود را به مستند فرانسوی «جهان خاموش» به کارگردانی «ژاک-ایو کوستو» و «لویی مال» داد و این فیلم تا سال‌ها تنها مستند برنده نخل طلا در جشنواره کن بود، تا سال ۲۰۰۴ که «مایکل مور» هم برای مستند سیاسی « فارنهایت ۹/۱۱» این جایزه را کسب کرد.
مروی بر همه برندگان ۷۴ دوره جشنواره برلین حاکی از آن است که «آنگ لی»، کارگردان آمریکایی تایوانی‌تبار تنها کارگردان سینمای جهان است که موفق به کسب دو جایزه خرس طلا در سال‌ها ۱۹۹۳ و ۱۹۹۶ شده است و نخستین بار در سال ۱۹۹۳ با فیلم «ضیافت عروسی» و بار دوم هم در سال ۱۹۹۶ با فیلم «عقل و احساس» این جایزه را کسب کرد.
در زیر فهرست برندگان تمام ادوار جشنواره برلین آمده است:
*در اولین سال برگزاری جشنواره فیلم برلین ۵ فیلم به عنوان برگزیده در ژانرهای مختلف درام، کمدی، مستند، هیجانی و ماجراجویی و فیلم موزیکال معرفی شدند.
۱۹۵۱- «چهار نفر در یک جیپ»/ «لئوپولد لیندبرگ»- سوئیس
«بدون آدرس ارسال»/ «ژان پل لو شانوا»- فرانسه
«دره سگ آبی»/ «جیمز الگار»- آمریکا
«عدالت برقرار است»/ «آندره کایات»- فرانسه
«سیندرلا»/ «ویلفرید جکسون»- آمریکا
*بین سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۵ جایزه خرس طلای جشنواره برلین به بهترین فیلم از نگاه تماشاگران تعلق گرفت.
۱۹۵۲- تابستان خوشبختی/«آرنه متسون»- سوئد
۱۹۵۳- مزد ترس/ «هانری-ژرژ کلوزو»/ فرانسه/ ایتالیا
۱۹۵۴- انتخاب آقای هابسون/ «دیوید لین»- انگلیس
۱۹۵۵- موشها/ رابرت سیادمک- آلمان غربی
*از سال ۱۹۵۶ میلادی، جشنواره فیلم برلین از سوی فدراسیون بین‌المللی انجمن تهیه‌کنندگان فیلم (فیاپف) به رسمیت شناخته شد و از آن زمان تا به امروز هیئت داوران بین‌المللی برندگان بخش اصلی جشنواره را انتخاب می‌کنند.
۱۹۵۶- دعوت به رقص/ «جین کلی»-آمریکا
۱۹۵۷- مرد خشمگین/ «سیدنی لومت»-آمریکا
۱۹۵۸- توت فرنگی‌های وحشی/ «اینگمار برگمن»- سوئد
۱۹۵۹- پسرعموها/«کلود شابرل»- فرانسه
۱۹۶۰- لازاریو دی تورمس/«سزار فرناندز اردوین»-اسپانیا
۱۹۶۱- شب/ «میکل‌آنجلو آنتونیونی»- ایتالیا/ فرانسه
۱۹۶۲- یک نوع عشق/«جان شلزینگر»-انگلیس
۱۹۶۳- شیطان/ «جیان لوئیجی پولیدورو»-ایتالیا
*بوشیدو، حماسه سامورایی/ «تاداشی ایمایی- ژاپن
۱۹۶۴- تابستان خشک/«متین ارکسان»-ترکیه
۱۹۶۵- آلفاویل/ «ژان لوک گدار»- فرانسه/ ایتالیا
۱۹۶۶- بن‌بست/ «رومن پولانسکی»-انگلیس
۱۹۶۷- آغاز/ «یرژی اسکولیمووسکی»-بلژیک
۱۹۶۸- چه کسی مرگ او را دید؟/ «یان تروئل»- سوئد
۱۹۶۹- کارهای اولیه/ «ژلیمیر ژیلنیک»- یوگسلاوی
۱۹۷۰- بدون برنده
۱۹۷۱- باغ فینزی کوینتینی/ «ویتوریو د سیکا»- ایتالیا/ آلمان غربی
۱۹۷۲- حکایت‌های کانتربوری/ «پیر پائولو پازولینی»- ایتالیا
۱۹۷۳- رعد دوردست/ «ساتیاجیت ری»- هند
۱۹۷۴- کارآموزی دادی کراویتز/ «تد کاچف»- کانادا
۱۹۷۵- فرزندخواندگی/ «مارتا مشاورس»-مجارستان
۱۹۷۶- بوفالو، بیل و دوستان/ «رابرت آلتمن»-آمریکت
۱۹۷۷- صعود/«لاریسا شپیتکو»- اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۷۸- ماهی قزل آلا/ «خوزه لوئیس گارسیا سانچز»-اسپانیا
*آسانسور /«وماس مونز »- اسپانیا
*آنچه مکس گفت/ «امیلیو مارتینز-لازارو»-اسپانیا
۱۹۷۹- دیوید/ «پیتر لیلینتال»-آلمان غربی
۱۹۸۰- منطقهٔ حیاتی/ ریچارد پیرس»-آمریکا
*پالرمو یا وولفسبورگ/ «ورنر شرودر»-آلمان غربی
۱۹۸۱- عجله کن! عجله کن/ «کارلوس سائورا»-اسپانیا/ فرانسه
۱۹۸۲- ورونیکا واس/ «راینر ورنر فاسبیندر»-آلمان غربی
۱۹۸۳- تسلط/ «ادوارد بنت»- انگلیس
*تجمع/ «ماریو کاموس»-اسپانیا
۱۹۸۴- جویبارهای عشق/«جان کاساوتس»-آمریکا
۱۹۸۵- زن و غریبه/ «راینر سیمون»-آلمان شرقی
*واتربی/ «دیوید هیر»-انگلیس
۱۹۸۶- زندان استام‌هایم/«راینهارد هاف»-آلمان غربی
۱۹۸۷- مضمون/ «گلب پانفیلوف»-اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۸۸- ذرت سرخ/ «ژانگ ییمو»-چین
۱۹۸۹- مرد بارانی/ «بری لوینسون»/آمریکا
۱۹۹۰- جعبهٔ موسیقی/«کوستا گاوراس»-آمریکا
*چکاوک‌ها روی بند/ «یری منزل»- چک
۱۹۹۱- سرای لبخندها/«مارکو فراری»-ایتالیا
۱۹۹۲- گراند کانیون/ «لارنس کاسادن»-آمریکا
۱۹۹۳- زن کنجد کار/ «ژی فی»-چین
* ضیافت عروسی/ «آنگ لی»-امریکا/ تایوان
۱۹۹۴- به نام پدر/ «جیم شرایدن»-ایرلند/ انگلیس
۱۹۹۵- طعمه/ «برتران تاورنیه»-فرانسه
۱۹۹۶- عقل و احساس/«آنگ لی»-امریکا
۱۹۹۷- مردم علیه لری فلینت/ «میلوش فورمن»-آمریکا
۱۹۹۸- ایستگاه مرکزی/«والتر سالس»-برزیل
۱۹۹۹- خط باریک سرخ/ «ترنس مالیک»-آمریکا
۲۰۰۰- مگنولیا/ «پل توماس آندرسون»- آمریکا
۲۰۰۱- اُنس/ «پاتریس شرو»- انگلیس(همراه فرانسه، آلمان، اسپانیا)
۲۰۰۲- شهر اشباح/«هایائو میازاکی»- ژاپن
*یکشنبه خونین/«پل گرینگرس»-انگلیس- ایرلند
۲۰۰۳- در این جهان/ «مایکل وینترباتم»-انگلیس
۲۰۰۴- با سر توی دیوار/«فاتح آکین»-آلمان/ ترکیه
۲۰۰۵- یوکارمن ای کایلیشا/ «مارک دارنفورد-می»-آفریقای جنوبی
۲۰۰۶- گرباویتسا/ «یاسمیلا ژبانیچ »- بوسنی و هرزگوین (همراه
اتریش، آلمان، کرواسی)
۲۰۰۷- ازدواج تویا/ «وانگ کوآنان»-چین
۲۰۰۸- یگان ویژه/ «خوزه پادیلیا»- برزیل
۲۰۰۹- شیر اندوه/ «کلودیا یوسا»- پرو
۲۰۱۰- عسل/ «سمیح کاپلان‌اوغلو»- ترکیه
۲۰۱۱- جدایی نادر از سیمین/اصغر فرهادی- ایران
۲۰۱۲- سزار باید بمیرد/ برادروان «تاویانی»-ایتالیا
۲۰۱۳- مسأله بچه/ «کالین پیتر نتسر»-رومانی
۲۰۱۴- ذغال سیاه، یخ نازک/ «دیائو ینان»-چین
۲۰۱۵- تاکسی/ جعفر پناهی- ایران
۲۰۱۶- آتش در دریا/ جیانفرانکو روسی- ایتالیا و فرانسه
۲۰۱۷- در جسم و روح/ ایلدیکو انیدی-مجارستان
۲۰۱۸- مرا لمس نکن/ آدینا پنتیلی- رومانی
۲۰۱۹- مترادف‌ها/ نداو لاپید/ فرانسه
۲۰۲۰- شیطان وجود ندارد / محمد رسول‌اف- ایران
۲۰۲۱- رابطه بدفرجام/ رادو ژوده- رومانی
۲۰۲۲- آلکاراس/ کارلا سیمون- اسپانیا، ایتالیا
۲۰۲۳-در اَدمان / نیکلاس فیلیبر / فرانسه، ژاپن
۲۰۲۴- داهومی/ متی دیوپ / فرانسه، سنگال، بنین
///.
