رضا آشفته درباره نمایش "پلیس" نوشت: فهم آثار "اسلاومیر مروژک" بستگی به درک عمیق از کمدی سیاه، گروتسک، ابزورد و بلوک شرق اروپایی پس از جنگ جهانی دوم دارد.

 

سایت خبری تئاتر به نقل از آرتنا: این روزها نمایش "پلیس" نوشتۀ اسلاومیر مروژک و ترجمۀ بابک تبرایی و کار مهدی صناعتی روی صحنه است.


فهم پلیس اسلاومیر مروژک بسیار سخت است و برای همین هم در زمان اجرا تبدیل به اثری دور از آنچه باید خواهد شد. فهم آثار مروژک بستگی به درک عمیق از کمدی سیاه، گروتسک، ابزورد (شبه ابزورد) و بلوک شرق اروپایی پس از جنگ جهانی دوم دارد.


پلیس میخواهد ما را متوجۀ یک نظام بسته و تحت فشار بودن مردم در شکل افراطی اش نماید و اینکه اگر قرار باشد همه چیز به زور و ستم بر همگان دیکته شود، نتیجه اش این خواهد بود که به ظاهر همه مطیع و فرمانبر هستند اما در باطن دشمن خونی خواهند بود تا اینکه به دنبال امور کورکورانه باشند . وقتی انسان آزاد است پس نمیشود به دست و پایش بنابر وضع قید و بندهای بیهوده و باطل غل و زنجیر زد. با این تعبیر درک پلیس برایمان راحت تر خواهد شد چون درک انسان در طبیعت خودش رمزگشای فهم درستش و به عبارت بهتر یافتن تحلیل درست برای اجرایش در هر نقطه از جهان خواهد بود.


مهدی صناعتی درک درستی از آن وضعیت کاریکاتوروار دارد و بنابر همین رویکرد است که به دنبال بیان یک کمدی و طنز سیاه است که ما را درگیر این وضعیت دوگانه کند که ته بستگیها و وابستگیها به یک نظم ستمگر چگونه خواهد شد. این روایت مروژک از نظام کمونیستی لهستان است که روال درستی در مواجهه با مردم کشورش در پیش نگرفته بود و در نهایت هم این نظم پلیسی و امنیتی فروکش میکند و جایگزینش نظامی مردمسالار بوده است. باید دانست که هر استبدادی تاریخ مصرف دارد به ویژه امروز که رسانه های در دسترس مانع از دوام و بقای زورگویان در جهان خواهد شد.


کارگردان بر آن بوده تا با استقرار رفتارها و روابط قابل استناد و درک در بازیگری و همچنین در ارجاع به تصاویر القاگر و مفهومی در طراحی صحنه و لباس به ارتباطی پویا و مفهوم ساز با مخاطبانش برسد. در اینجا بازیگران دو گونه بازی دارند. یا به آشکار کمدی بازی می کنند مثل گروهبان (مرتضا پورعلی) و ژنرال (محمود نوری) و یا بیان پنهانی از کمدی دارند مثل آخرین زندانی (ابوالفضل محترمی)، کلنل (مهدی صناعتی)، همسر گروهبان (مهسا شاملو) و مامور (رضا شهابی). آن دو نفر بسیار آشکار رفتاری اغراق شده دارند و یا اینکه لحن و بیان کمیکی دارند اما دیگران در ظاهر بازی و شخصیت جدی ای دارند اما در باطن به دنبال ارائه افراد کاریکاتورگونه ای هستند و این دلیلی بر تضاد رفتار در بازیگری است و این صف آرایی به تنوع بازی و چیدمان درستی از بازی ها شده که بشود مراحل غیر قابل پیش بینی را برای درک بهتر و لحظه ای اتفاقات پشت سر نهاد. در این بازی، فراز و نشیبی هم هست که هر یک به نوعی بر روال عادی تاثیرگذارند که بشود در غایت کلیتی طنز و کاریکاتور را جلوه کرد. از سوی دیگر گروتسک هم به واسطۀ ترس و لرز ناشی از اتفاقات و روابط احساس می شود و اینکه فضایی امنیتی ساخته و پرداخته می شود اما می شود به آن لبخند هم زد و ضمن ترسیدن و هولناک بودن از آن لذتی هم برد. این نوع مواجهه است که درک ما را از گروتسکی ویرانگر تشدید خواهد کرد و ظالمانه بودن موقعیت را بر ما گوشزد خواهد کرد.


عناصر بصری هم گویای مطلبی است که بازهم دامنۀ تاثیر را گسترده میسازد. اینکه اتاق رییس پلیس و زندان (اتاق زندانی) تو هم فرو رفته و این فضا تبدیل به خانۀ گروهبان به عنوان یک شهروند میشود، بیانگر بسته بودن تمام شهر و کشور در دوران کمونیستی لهستان می کند. به هر حال این تفکر و ایده مناسب این وضعیت پلیسی و مستبدانه است که فکرش هم تعمیم پذیری وهم میزان پذیرش آنی و درازمدتی خواهد داشت. بنابراین این نوع کار کردن دلالتی آشکار بر درک درست پلیس خواهد کرد.

این نمایش از تاریخ 5 لغایت 29 خرداد ساعت 20 در تماشاخانه فانوس به نشانی: میدان هفت تیر، جنب مجتمع یاس، کوچه آذری، پلاک ۲۵ برای علاقمندان به این عرصه از هنر به روی صحنه خواهد رفت.

 

اخبار تئاتر:

تخفیف گروهی برای تماشای «نمایش هیچ کس نبود بیدارمان کند»

راه اندازی سیستم سرمایشی پلاتوهای اداره تئاتر

لیلی رشیدی: نمی دانم کارگردان می‌مانم یا نه

توضیح مدیر تماشاخانه باران درباره فشردگی اجراها

«پرده سوم، صحنه چهارم» در سنگاپور روی صحنه رفت

"مدیر امور اجرایی و روابط عمومی" تماشاخانه سنگلج منصوب شد

آخرین تمرین‌های «تخلف ميزانسنيك سهراب»

آغاز پیش‌فروش تخفیف‌دار نمایش «ستوانِ اینیشمور»

تعطیلی جلسات نمایشنامه خوانی در چایخانه اداره تئاتر

رضا مولایی: دیرآمدم اما زود رسیدم

«در بار انداز» آماده اجرا می شود

معجونی در نشست «ستوان آینیشمور» چه گفت؟