رقم فروش امسال حدود ۲۰ میلیون دلار است. ۲۰ میلیون دلار (با دلار ۹۳ هزار تومانی) تقریباً به اندازه یک‌پنجم فروش بدترین فیلم امسال یعنی «مادام وب» می‌شود.
چارسو پرس: «یعنی می‌فروشه؟» این مهم‌ترین پرسشی است که تهیه‌کنندگان سینمای ایران در چند سال اخیر از خود و کارگردانان آثارشان پرسیده‌اند. پرسشی که نتیجه‌اش شده حدود 1902 میلیارد تومان. اگر هنوز هم یک همت یا هزار میلیارد تومان برایتان قابل هضم نیست باید گفت، رقم فروش امسال حدود 20 میلیون دلار است. 20 میلیون دلار (با دلار 93 هزار تومانی) تقریباً می‌شود به اندازه یک‌پنجم فروش بدترین فیلم امسال یعنی «مادام وب»؛ با این حال رقم فروش نزدیک به 2 همت و حدود 34 میلیون بلیت فروخته‌شده، یک موفقیت چشمگیر را برای سینمای ایران به ارمغان آورد، موفقیتی که آمار و ارقام جالبی را با خود به دوش می‌کشد.

وقتی اواخر سال گذشته بالاخره «فسیل» بی‌خیال پرده‌های نقره‌ای سینما شد، بسیاری گفتند این کار درست نیست و «فسیل» اگر هنوز می‌فروشد باید در جدول باقی بماند تا سینما از رونق نیفتد. حتی سیدابراهیم عامریان، تهیه‌کننده «فسیل»، هم به این تصمیم اعتراض کرد و گفت: «باید ببینیم چه تفکری در پشت پرده باعث شده که بخواهند پرده سینما را تاریک کنند و ترمز رونق سینمای ایران را بکشند.» چند ماه پس از این صحبت‌ها، نه ترمز عامریان کشیده شد و نه سینمای ایران. اگر در سال 1402 ابراهیم عامریان سیصد و خرده‌ای میلیارد تومان فروش کرد، در سال 1403 این رقم با دو فیلم «هفتاد سی» و »تگزاس3» به حدود 500 میلیارد رسید و سهم ابراهیم عامریان از کل فروش سینمای ایران در سال از 26 درصد در سال 1402 به 30 درصد در سال 1403 رسید. با آنکه «هفتاد سی» عامریان دوباره توانست چند رکورد فسیل را بشکند اما هنوز هم رکورد بیشترین سهم یک فیلم از کل حجم فروش، دست «فسیل» است.

عامریان پنجه‌درپنجه آمار‌ها
اطلاعات فیلم‌های عامریان به اینجا خلاصه نمی‌شود. «هفتاد سی» و «تگزاس3» در سال 1403، حدود 10 میلیون بلیت فروختند و چراغ‌های 1457 سالن برایشان روشن و حدود 170.509 سانس در سال 1403 برای این دو فیلم اختصاص داده شدند. البته در مقایسه میان سال 1402 و 1403 باید خبر روز 8 آذرماه امسال را هم در نظر گرفت. هشتم آذرماه امسال، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه روز‌های نیم‌بهای سینما حذف شده‌اند و دیگر سینمای 40 هزار تومانی حذف شد. البته دوباره و برای اکران نوروز این امکان در خدمت گیشه قرار گرفت اما به هر ترتیب اثرش را روی گیشه سال 1403 گذاشت. اگر کمی دقیق‌تر به جدول گیشه نگاه کنید، متوجه تفاوت 120 هزار نفره میان «مست عشق» و «صبحانه با زرافه‌ها» می‌شوید. با این حال میزان فروش «صبحانه با زرافه‌ها» حدود 300 میلیون تومان از «مست عشق» بیشتر است. البته این تفاوت در تماشاگر و فروش تنها مربوط به نیم‌بها شدن سینما نیست. افزایش قیمت بلیت‌ها در دی‌ماه 1402 به 80 هزار تومان و قرار گرفتن این عدد کنار حذف بلیت نیم‌بها، از اتفاقاتی است که باعث شد هم در بلیت و هم در میزان مخاطب در فیلم‌های نیمه دوم سال تغییری مشهود احساس شود.

حذف نکردن نیم‌بها سینما را به 2 همت می‌رساند؟
پس از تغییر قیمت بلیت و حذف روز‌های نیم‌بها، عملاً در بازه زمستان، فروش هم کاهشی جدی کرد و «استراتژی مناسب‌سازی قیمت» جایش را به کاهش مخاطب داد و عملاً با شکست مواجه شد و آمار‌های 50 و 60 میلیارد تومانی فروش در هفته، بدل به فروش 30 و 20 میلیارد تومانی در دی و بهمن‌ماه شد. در ادامه همین استراتژی قرار است بلیت‌های سینما دوباره گران شود و به رقم 100 هزارتومان برسد. این تغییر قیمت با آنکه نتیجه منطقی بازار است اما پای مخاطب را از سینما بیرون می‌کشد. با این حال، سینمای ایران منتظر اکران نوروز است و می‌خواهد ببیند آیا فیلم‌های 1404، به اندازه 100 هزارتومان بلیت می‌ارزند یا خیر. در این میان آنچه مشخص است، سینمای ایران برای رسیدن به رقم دو همت نیاز به یک فیلم دیگر داشت.

پس از آنکه سینمای ایران در آذرماه با «هفتاد سی» آخرین تیر ترکشش را ر‌ها کرد، عملاً دیگر فیلمی وجود نداشت که بخواهد در ادامه سال مخاطب را به خود جذب کند. فیلم‌های چون «پروین» هم نتوانستند در جدول فروش تغییری ایجاد کنند و حتی به جمع 20 فیلم پرفروش هم نپیوست.

بیشتر بخوانید: مطالب و اخبار سینمای سینمای ایران

پدیده‌ها تنوع را ایجاد کردند
با آنکه تنها 4 فیلم از میان 20 فیلم حاضر در فجر امسال، غیرکمدی هستند اما رقم فروش 194.430.305.300 همین چهار فیلم نشان داد مخاطب غیر کمدی‌ها را هم می‌بیند، البته به شرطی که کیفیت لازم را ارائه دهند. البته در میان این چهار فیم حضور اثر تاریخی «مست عشق» هم به غیرکمدی‌ها کمک کرد و آمار فروششان را به‌صورت نجومی افزایش داد. مورد جالب توجه دیگر جدول 1403، حضور پررنگ آثار کودک و نوجوان است. 4 اثر «شهر گربه‌ها2»، «شنگول و منگول»، «باغ کیانوش» و «ببعی قهرمان» چهار اثری‌اند که در مجموع 126.587.667.500 فروش کرد و حدود 2.893.915 بلیت فروختند. از طرف دیگر فروش قابل‌توجه انیمیشن هم مانند سال 1402 تداوم داشت. سال گذشته برخی حضور و فروش فوق‌العاده «بچه زرنگ» و «پسر دلفینی» را حاصل یک اتفاق می‌دیدند با این حال حضور «ببعی قهرمان» و «شنگول و منگول» در جدول فروش امسال نشان داد در چینش پرفروش‌های هر سال باید جایی را برای انیمیشن‌های ایرانی باز کرد، انیمیشن‌های که هم‌پا با جدول فروش‌های بین‌المللی جای خود را در میان آثار محبوب مخاطبان باز کرده‌اند.

حضور چهار فیلم «تمساح خونی»، «صبحانه با زرافه‌ها»، «ببعی قهرمان»، «باغ کیانوش» و« قلب رقه» از فجر 1402 نمایندگان این جشنواره در جدول فروش 1403 هستند. رتبه چهارم، پنجم، نهم، چهاردهم و هجدهم رتبه‌های فیلم‌های فجر در جشنواره امسال است. فروش حدود 319.219.656.250 میلیارد تومان فروش برای این فیلم‌ها نشان می‌دهد جشنواره چهل‌ودوم عملکرد موفقی در فجر امسال داشتند. در میان این فیلم‌ها «باغ کیانوش» با ایده‌ای متفاوت وارد جشنواره شد و به‌عنوان یک اثر فیلم‌اولی متفاوت‌ترین پدیده فجر و جدول فروش امسال بود.

سانس‌ها در جدول فروش امسال متفاوت است
دیگر نیاز به استدلال و زیاده‌گویی نیست، سینمای ایران تمام و کمال در خدمت کمدی است با این حال مسیر باریکی از خلاقیت در فجر امسال وجود دارد که توانسته است مخاطبان را به خود جذب کنند. با توجه به وقایع سیاسی امسال و اتفاقات فروردین تا شهریورماه امسال نشان می‌دهد، مخاطب انتظارات متفاوت از سینما دارد و این مسئله با تنوع می‌تواند تا حدودی پوشش داده شود.

جدول فروش امسال و رونق سینما در سال 1403 با آنکه از نظر تعداد تماشاگر ۳۳ میلیونی سینما نسبت به افت مخاطبی که در چند سال گذشته پس از شیوع کرونا و حوادث اجتماعی و سیاسی تجربه شد، قابل‌توجه است اما هنوز فاصله زیادی با مخاطب ۸۰ و ۸۱ میلیونی سال‌های ۱۳۶۶ و ۱۳۶۹ دارد؛ آن هم در زمانی که جمعیت کشور با الان قابل مقایسه نبود. با این حال حضور فیلم‌اولی‌ها و کارگردانان تازه‌کاری که توانسته‌اند با چند اثر مخاطبان را سینما بکشند نشان می‌دهد، سینمای ایران می‌تواند به جدول 1404 امیدوار باشد. جدولی که در سال 1403 با صدرنشینی کمدی‌ها پیش رفت و برخی فیلم‌های اکران نوروز نوید این را می‌دهند که کار از دستان کمدی‌ها خارج شود. کمدی‌هایی که البته در اکران نوروز هم وزن سنگین‌تری دارند و امید به شکستن رکورد «هفتاد سی» دارند. رکورد‌هایی که با افزایش قیمت بلیت‌ها در ابهام قرار می‌گیرند و کار را هم برای مخاطبان و هم سینما‌داران سخت‌تر می‌کنند. اگر اکران 1403 توانست در جدول فروش حدود 5 میلیون مخاطب بیشتر نسبت به سال 1402 پیدا کند و حدود 700 میلیارد تومان بیشتر بفروشد دلیلی ندارد جز تنوع بهتر اکران نسبت به سال 1402 و البته عدم تغییر قیمت بلیت از دی ماه سال گذشته. البته نکته‌ای که کمتر به چشم اهالی رسانه می‌آید، نجابت مخاطبی است که ضعف بسیاری از آثار را تحمل می‌کند و پای فیلم‌های متوسط و حتی ضعیف اکران می‌ایستد و آن را تماشا می‌کند. مخاطبی که با افزایش هزینه‌ها و البته ایرادهای آثار هنوز هم سینما را خالی نکرده و برای زنده نگه‌داشتن پرده نقره‌ای به تغییرات قیمت بلیت تن می‌دهد. مخاطبی که توقعی از سینما ندارد به جز افزایش کیفیت فیلم‌ها.

 


منبع: فرهیختگان