چارسو پرس ژانر نبرد مرگبار یا Battle Royale، یکی از مهیجترین و پرفشارترین زیرژانرهای سینماست؛ جایی که شخصیتها نهفقط برای قهرمانی، بلکه برای زنده ماندن میجنگند. این فیلمها معمولاً ترکیبی از خشونت بیپرده، نقدهای اجتماعی تند و موقعیتهای بسته و اضطرابآور هستند که در آنها شرکتکنندگان باید همدیگر را نابود کنند تا بتوانند از مهلکه بگریزند. این سبک که با فیلم ژاپنی Battle Royale به اوج رسید، در دهههای اخیر به شکلهای گوناگون در هالیوود و سینمای مستقل تکرار شده است.
وقتی مشغول تماشای یک فیلم هستید، مهم است که درگیر موقعیت و خطرات آن شوید. خب، چه خطری بالاتر از مرگ و زندگی؟
در فیلمهای بتل رویال، خیلی زود متوجه میشوید که اگر شخصیت مورد علاقهتان در نبرد پیروز نشود، احتمالاً کشته خواهد شد. این باعث میشود خیلی زود مشخص شود که قرار است طرفدار چه کسی باشید و چرا.
بیشتر بخوانید: معرفی فیلمهای سینمایی
ریشههای فیلمهای بتل رویال از کجاست؟
ژانر مدرن بتل رویال در سینما، نام و هویت سینمایی خود را از فیلم ژاپنی بحثبرانگیز «بتل رویال» به کارگردانی کینجی فوکاساکو در سال ۲۰۰۰ گرفته است. این فیلم خود بر اساس رمانی از کوشون تاکامی در سال ۱۹۹۹ ساخته شده بود.
البته ایدهی انسانهایی که برای بقا یکدیگر را میکشند، خیلی پیشتر از این فیلم و رمان وجود داشته است.
از جمله آثار تأثیرگذار پیشزمینه میتوان به داستان کوتاه «خطرناکترین بازی» نوشته ریچارد کانل در سال ۱۹۲۴ و نسخه سینمایی آن در سال ۱۹۳۲ اشاره کرد که ایدهی «شکار انسان توسط انسان» را پایهگذاری کرد. همچنین رمان ارباب مگسها اثر ویلیام گلدینگ نیز نسخهای برجسته از این مفهوم است که در آن افراد در یک جزیره گیر افتاده و برای بقا مجبور به انتخابهای سخت میشوند.
کلیشهها و عناصر ثابت در فیلمهای بتل رویال
وقتی میخواهید فیلمی در این ژانر بسازید، لازم است با عناصر و الگوهای تکرارشونده آن بازی کنید. بیایید نگاهی بیندازیم به ویژگیهایی که معمولاً در همه فیلمهای این سبک دیده میشوند:
میدان نبرد (The Arena):
- شرکت اجباری: شخصیتها معمولاً داوطلب نیستند. آنها اغلب ربوده میشوند، مجبور میشوند یا توسط حکومتهای سرکوبگر یا سازمانهای مخفی به این بازی مرگبار کشیده میشوند.
- مکان محدود و غیرقابل فرار: نبرد تقریباً همیشه در منطقهای محدود و محصور انجام میشود: جزیرهای دورافتاده، ساختمانی پر از تله، یک منطقه شهری قرنطینهشده یا حتی محیطی مجازی. این موضوع تنش را بالا میبرد و برخورد میان شخصیتها را اجتنابناپذیر میکند.
اعلام قوانین: شخصیتی با اقتدار (مثلاً گیممستر یا سیستم خودکار) قوانین خشن بازی را اعلام میکند: یا بکش یا کشته شو، تنها یک بازمانده خواهد بود. معمولاً قوانین شامل محدودیت زمانی یا کوچکتر شدن محیط امن برای ایجاد درگیری میشود.
زمانبندی اضطراری: برای بالا بردن اضطراب، اغلب یک شمارش معکوس، محدودیت زمانی یا کاهش تدریجی منطقه امن وجود دارد که مانع از پنهان شدن همیشگی بازیکنان میشود.
یورش اولیه برای منابع: شروع بازی معمولاً با هجوم دیوانهوار برای دستیابی به سلاح، تجهیزات یا موقعیتهای استراتژیک همراه است که اغلب منجر به تلفات اولیه میشود و لحن بقا را مشخص میکند.
شخصیتها (The Players):
- قهرمان مردد / وجدان اخلاقی: حداقل یک شخصیت اصلی معمولاً از کشتن امتناع میورزد یا سعی میکند راهی متفاوت بیابد. این شخصیت اغلب نقطه اتکای اخلاقی برای تماشاگر است.
- قاتل بیرحم / روانی: از طرف دیگر، معمولاً شخصیتی هست که با لذت وارد خشونت میشود و آنتاگونیست اصلی داستان را تشکیل میدهد.
استراتژیست / فرد باهوش: شخصیتی زیرک که با استفاده از هوش، برنامهریزی و مشاهده زنده میماند و اغلب اتحادهای موقتی تشکیل میدهد یا میشکند.
شخصیت سادهلوح / معصوم: معمولاً فردی جوانتر یا بیتجربه که برای این خشونت آماده نیست و ممکن است قربانی اولیه یا نماد بیگناهی از دست رفته باشد.
فدای نجیبانه: شخصیتی که برای نجات دیگران یا حفظ اصول اخلاقی خود، جانش را فدا میکند.
اتحادهای غیرمنتظره: در مواجهه با شرایط سخت، شخصیتهایی که معمولاً دشمن هم هستند، برای بقا اتحادهایی شکننده تشکیل میدهند.
خیانت اجتنابناپذیر: این اتحادها اغلب بهخاطر بیاعتمادی، کمبود منابع یا قوانین بازی شکسته میشوند.
ناظر بازی / گیممستر: شخصیتی قدرتمند که اغلب بیاحساس یا سادیستی است و بازی را طراحی و کنترل میکند و گاهی برای سرگرمی خود آن را دستکاری میکند.
تمها (Themes):
- نقد اجتماعی / دیدگاههای ضدآرمانشهری: بسیاری از فیلمهای بتل رویال، بازی مرگبار را به عنوان ابزار انتقاد از مسائلی چون نابرابری اجتماعی، سرکوب دولتی، رسانهمحوری یا بیحسی نسبت به خشونت استفاده میکنند.
- کاوش در طبیعت انسانی: شرایط افراطی شخصیتها را با تاریکترین تمایلاتشان مواجه میکند و نشان میدهد چقدر ظرفیت خشونت یا همدلی دارند. پرسش «برای زنده ماندن چه بهایی باید پرداخت؟» در مرکز داستان قرار دارد.
توهم انتخاب / کنترل: گرچه شخصیتها تصمیم میگیرند، چارچوب کلی بازی آنقدر محدودکننده است که عملاً سرنوشت آنها از قبل تعیینشده بهنظر میرسد.
فلشبک به زندگی عادی: نگاههای کوتاه به گذشته شخصیتها برای انسانیتر کردن آنها و نشان دادن آنچه از دست دادهاند یا برای بازگشت به آن میجنگند، رایج است.
قهرمان نهایی: در پایان معمولاً یک بازمانده داریم که پس از تحمل تراژدیهای فراوان، دگرگونشده و گاه سختتر یا سردتر از پیش ظاهر میشود.
امروز میخواهیم برخی از بهترین فیلمهای این ژانر را مرور کنیم.در اینجا نگاهی میاندازیم به هفت فیلم برتر این ژانر که هرکدام به شیوهای خاص تماشاگر را میخکوب میکنند.
معرفی فیلمهای برتر ژانر بتل رویال

1. Battle Royale (2000)
اولین فیلمی که به صورت غیرقانونی در دوران راهنمایی دانلود کردم (نمیتونستم مقاومت کنم!). داستان کلاس نهمیهایی که مجبورند در جزیرهای بهجان هم بیفتند. فیلمی خشن، پر از نقد اجتماعی و با شخصیتپردازی عالی.

2. The Hunger Games (2012)
اگر کسی Battle Royale را ندیده باشد، این اولین چیزیست که به ذهنش میرسد. با بازی جنیفر لارنس در نقش کتنیس، و تمرکزی جدی روی نمایش تلویزیونی خشونت.

3. The Running Man (1987)
با بازی آرنولد شوارتزنگر. زندانیان باید در یک برنامه تلویزیونی زنده زنده بمانند یا کشته شوند. نقد تند و تیز به رسانه و سرگرمیسازی خشونت.

4. The Belko Experiment (2016)
یک "بازی مرگ" در محیط اداری! کارکنان یک شرکت باید یکدیگر را بکشند یا کشته خواهند شد. تلفیقی جالب از وحشت، بقا، و نقد فرهنگ کاری.
بیشتر بخوانید: اخبار و مطالب سینمای جهان

5. Death Race 2000 (1975)
فیلمی بیپول ولی با دل! مسابقهی اتومبیلرانیای که در آن با زیر گرفتن عابران امتیاز میگیرید. عجیب، خشن، سرگرمکننده و نمادین.

6. Ready or Not (2019)
فیلمی ترسناک-کمدی دربارهی عروسی که شب ازدواجش باید در یک بازی مرگبار شرکت کند. از نظر فرم یک Battle Royale کامل است.
7. The Hunt (2020)
فیلمی طنزآمیز و سیاسی که بسیار بد برداشت شد. گروهی "نخبهی لیبرال" انسانها را برای سرگرمی شکار میکنند. خشونت، طنز، و نقد سیاسی در یک بسته هیجانانگیز.
فیلمهای ژانر بتل رویال نهتنها مخاطب را با صحنههای هیجانانگیز سرگرم میکنند، بلکه لایههای عمیقی از نقدهای اجتماعی و روانشناسی را نیز در خود جای دادهاند. از جزیرههای دورافتاده گرفته تا دنیای مجازی و حتی دفاتر اداری، این آثار نشان میدهند انسانها در شرایط مرگ و بقا چگونه تغییر میکنند. حالا نوبت شماست—شما کدام فیلم را در این لیست کم دارید؟ یا کدام یکی را بیشتر از همه دوست دارید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
منبع: nofilmschool
نویسنده: نسرین پورمند