۲۵ افسانه‌ی هالیوودی که شایسته دریافت اسکار افتخاری هستند

چارسو پرس با نزدیک شدن زمان اعلام برندگان جوایز سالانه Governors Awards (جوایز هیئت مدیره آکادمی)، گمانه‌زنی‌ها داغ شده‌اند و حامیان در حال لابی‌گری برای نام‌هایی هستند که در طول سال‌ها نادیده گرفته شده‌اند.

جایزه اسکار افتخاری که در سال ۱۹۵۰ بنیان‌گذاری شد، به منظور تجلیل از «دستاوردهای برجسته‌ی مادام‌العمر، مشارکت‌های استثنایی در هنر و علوم سینما، یا خدمات برجسته به آکادمی» اهدا می‌شود. این جایزه در سال‌های اخیر به شکل ابزاری برای ادای احترام به اسطوره‌هایی تبدیل شده که علی‌رغم تأثیرات عمیقشان، شاید در رقابت‌های عادی آکادمی چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند.

در دهه‌های اخیر، هنرمندانی همچون ساموئل ال. جکسون (۲۰۲۱)، لینا ورت‌مولر (۲۰۱۹)، و جکی چان (۲۰۱۶) موفق به دریافت این افتخار شده‌اند. همچنین، جوایز ویژه‌ای چون «جایزه بشردوستانه ژان هرشولت» و «یادبود اروینگ تالبرگ» نیز با هدف بزرگداشت مشارکت‌های بشردوستانه یا تهیه‌کنندگی سطح بالا، همراه با تندیس اسکار اهدا می‌شوند.

پیش از آنکه بپرسید: «پس تام کروز، کیانو ریوز، توماس نیومن چی؟» باید گفت: برخی هنوز زیادی جوان‌اند! وقتی احتمال می‌رود یک فرد به‌زودی اسکار رقابتی دریافت کند، بهتر است روند طبیعی آکادمی طی شود؛ درست مثل پاول نیومن که یک سال پس از دریافت اسکار افتخاری، بالاخره اسکار رقابتی‌اش را هم گرفت.

در ادامه، از بازیگران پیشگام تا کارگردانان خلاق و عوامل فنی برجسته، ۲۵ چهره‌ای را مرور می‌کنیم که باید برای دریافت این افتخار مورد توجه جدی قرار گیرند.

۲۵. جان لگویزامو (John Leguizamo)

جان لگویزامو با حرفه‌ای چندوجهی در سینما، تلویزیون، تئاتر و کمدی، همواره سعی کرده از جایگاه خود برای برجسته کردن هویت لاتین‌تبارها و مسائل اجتماعی استفاده کند. از نقش‌های برجسته‌اش در «راه کارلیتو» و «تو وانگ فو، با تشکر از همه چیز، جولی نیومار» گرفته تا صداپیشگی در مجموعه «عصر یخبندان» و بازی درام در فیلم «منو»، همواره با تمام وجود در نقش‌هایش ظاهر شده است. نمایش‌های تک‌نفره‌اش همچون «Freak» و «تاریخ لاتین برای ابله‌ها»، ترکیبی بی‌نظیر از طنز، آموزش و کنش‌گری اجتماعی‌اند. او مدافع خستگی‌ناپذیر نمایندگی بهتر در هالیوود است و نقش مهمی در هموار کردن راه برای اقلیت‌ها ایفا کرده است.

۲۴. کرت راسل (Kurt Russell)

کرت راسل با حرفه‌ای طولانی و متنوع در هالیوود، نمونه‌ای برجسته از ماندگاری و انعطاف‌پذیری است. از دوران کودکی‌اش در فیلم‌های دیزنی تا موفقیت‌های دوران بزرگسالی‌اش در آثار کالتی چون «فرار از نیویورک»، «چیز»، «دردسر بزرگ در چین کوچک» و «توم‌استون»، مسیر حرفه‌ای او منحصربه‌فرد و فراموش‌نشدنی است. جذابیت سرد و مردانه‌اش، همراه با توانایی‌های بازیگری پنهان، او را به ستاره‌ای خاص در ژانر اکشن و نقش‌های شخصیت‌محور تبدیل کرده است. همکاری‌هایش با کارگردانانی چون جان کارپنتر، کوئنتین تارانتینو و ران هاوارد، لحظاتی نمادین در تاریخ سینما خلق کرده‌اند. با وجود نداشتن حتی یک نامزدی اسکار، راسل چهره‌ای شایسته برای دریافت اسکار افتخاری است.

۲۳. جان تراولتا (John Travolta)

جان تراولتا یک نماد فرهنگی در هالیوود است که حرفه‌اش دوران‌های مختلفی از فرهنگ عامه را پوشش داده است؛ از ستاره‌ی دوران دیسکو در «تب شنبه شب» تا بازگشت باشکوهش در «داستان عامه‌پسند». او ابتدا با سریال تلویزیونی «به خانه خوش آمدی، کوتر» به شهرت رسید و سپس با فیلم‌هایی چون «گریس»، «صورت/بی‌صورت» و «بگیرش کوتاه» بارها چهره خود را بازآفرینی کرد. تراولتا با کاریزما، مهارت رقص و نزدیکی با تماشاگر، به یکی از محبوب‌ترین چهره‌های فرهنگ عامه‌ی آمریکا بدل شده است. هرچند فراز و نشیب‌هایی در مسیر حرفه‌اش داشته، اما تأثیر ماندگارش غیرقابل انکار است.

۲۲. میا فارو (Mia Farrow)

میا فارو با بازی‌های ظریف اما مقاوم خود در برخی از مهم‌ترین فیلم‌های دهه‌های ۶۰ تا ۹۰، حضوری ماندگار در تاریخ سینما داشته است؛ از «بچه رزمری» تا «رز بنفش قاهره»، «هانا و خواهرانش» و «آلیس». او پیچیدگی روانی و قدرت درونی را در نقش‌هایی که اغلب به‌ظاهر شکننده بودند به تصویر کشید. فارو همچنین فعالیت‌های بشردوستانه‌ی چشمگیری دارد و به‌عنوان سفیر حسن‌نیت یونیسف، در زمینه حقوق کودکان، به‌ویژه در مناطق جنگ‌زده، فعال بوده است. با وجود این سابقه درخشان، هرگز نامزد اسکار نشده است. یک اسکار افتخاری یا جایزه ژان هرشولت می‌تواند پاسخی شایسته به سال‌ها هنر و فداکاری او باشد.

۲۱. ایان مک‌کلن (Ian McKellen)

سر ایان مک‌کلن غولی در دنیای صحنه و پرده است که از نمایشنامه‌های شکسپیر تا حماسه‌های فانتزی را با درخشش طی کرده است. مخاطبان جهانی او را به‌خاطر نقش گندالف در مجموعه «ارباب حلقه‌ها» و «هابیت» و مگنیتو در سری فیلم‌های «افراد ایکس» می‌شناسند. اما بازی‌های درخشان او در آثار تحسین‌شده‌ای چون «خدایان و هیولاها» و «آقای هولمز» نشان از عمق و وسعت بی‌نظیر هنرش دارند. مک‌کلن که دو بار نامزد اسکار شده و برنده جایزه تونی است، همچنین از چهره‌های پیشرو در حمایت از حقوق LGBTQ+ به‌شمار می‌رود.

۲۰. میشل فایفر (Michelle Pfeiffer)

میشل فایفر یکی از تحسین‌شده‌ترین و متنوع‌ترین بازیگران نسل خود است؛ بازیگری که شکوه زنانه را با توانایی بازیگری بی‌نظیر در هم آمیخته است. از درخشش اولیه‌اش در «صورت‌زخم» تا نقش‌آفرینی‌های ماندگارش در «روابط خطرناک»، «پسران بی‌نظیر بیکر» و «بازگشت بتمن»، فایفر چهار دهه است که با هوشمندی و پیچیدگی بر پرده سینما می‌درخشد. او سه بار نامزد اسکار شده و برنده گلدن گلوب است، اما هنوز تندیس اسکار را به خانه نبرده است. انتخاب‌های جسورانه و غیرمتعارفش، گواهی است بر دامنه بازیگری‌اش و عدم تمایلش به کلیشه شدن.

۱۹. کلب دشانل (Caleb Deschanel)

کلب دشانل فیلم‌برداری است که آثارش ترکیبی از دقت فنی و تصویرپردازی شاعرانه‌اند. او تاکنون شش بار نامزد اسکار شده است؛ از جمله برای فیلم‌های «The Right Stuff»، «The Passion of the Christ»، «The Natural»، «The Patriot» و «Fly Away Home». سبک فیلم‌برداری او به‌خاطر بافت‌های غنی و نورپردازی احساسی‌اش شناخته شده است؛ عناصری که بدون آن‌که بر داستان غلبه کنند، در خدمت تقویت روایت عاطفی هستند. دشانل همچنین نقشی تأثیرگذار در تربیت نسل بعدی فیلم‌برداران و کارگردانان ایفا کرده است.

۱۸. گراهام گرین (Graham Greene)

گراهام گرین سال‌هاست که حضوری تأثیرگذار در سینمای هالیوود و آثار بومی ایفا کرده است. او برای نقش‌آفرینی برجسته‌اش در فیلم برنده‌ی اسکار «Dances with Wolves» نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار شد. گرین همواره شخصیت‌هایی پیچیده و واقعی را به تصویر کشیده که کلیشه‌های نادرست درباره‌ی مردم بومی را به چالش می‌کشند.

حضور او در فیلم‌هایی مانند «Thunderheart»، «The Green Mile» و «Wind River» و همچنین در پروژه‌های تلویزیونی مختلف، بیانگر قدرت درونی و وقار اوست که همواره سطح کیفی پروژه‌ها را ارتقا داده است. او همچنین مدافع صریح بازنمایی اصیل و محترمانه‌ی بومیان در صنعت سرگرمی است.

۱۷. ادوارد لاچمن (Edward Lachman)

ادوارد لاچمن شاعری بصری است که با فیلم‌برداری‌هایش به برخی از احساسی‌ترین آثار سینمای قرن ۲۱ عمق بخشیده است. همکاری‌های او با کارگردان‌هایی مانند تاد هینز و استیون سودربرگ در آثاری چون «Carol»، «Far from Heaven»، «Erin Brockovich» و «The Virgin Suicides» نشان از مهارتی بی‌نظیر در استفاده از رنگ، نور و فضا دارد.

ترکیب‌بندی‌های نقاشی‌گونه‌ی او اغلب یادآور هالیوود کلاسیک است، اما در عین حال مرزهای مدرن روایت بصری را نیز گسترش می‌دهد. لاچمن چهار بار نامزد اسکار شده، از جمله اخیراً برای فیلم «Maria» در سال ۲۰۲۴، و نقشی اساسی در حفظ و پیشرفت هنر فیلم، چه در قالب آنالوگ و چه دیجیتال، داشته است.

۱۶. جت لی (Jet Li)

آکادمی با اعطای اسکار افتخاری به جکی چان در سال ۲۰۱۶ تصمیمی هوشمندانه گرفت. حال وقت آن است که این روند با تقدیر از جت لی ادامه پیدا کند.

جت لی تنها یک اسطوره‌ی هنرهای رزمی نیست، بلکه یک انسان‌دوست متعهد نیز هست. او فعالیت حرفه‌ای خود را با مجموعه‌ی نمادین «Shaolin Temple» و فیلم‌های «Once Upon a Time in China» در کشور چین آغاز کرد و سپس به موفقیت در هالیوود دست یافت؛ با نقش‌هایی ماندگار در فیلم‌هایی چون «Lethal Weapon 4»، «Romeo Must Die» و «Hero».

توانایی منحصربه‌فرد لی در ارائه‌ی مبارزات اصیل رزمی به مخاطبان جهانی، همراه با وقار و نظم خاصی که در بازی‌هایش دیده می‌شود، جایگاه او را در تاریخ سینما تضمین کرده است. او همچنین از طریق «One Foundation» در حوزه‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه و سلامت کودکان فعال است.

۱۵. برایان دی پالما (Brian De Palma)

برایان دی پالما کارگردانی است که با جسارت و نوآوری سبکی، جایگاهی منحصربه‌فرد در سینمای مدرن یافته است. از آثار برجسته‌ی او می‌توان به «Carrie»، «Scarface»، «Blow Out» و «The Untouchables» اشاره کرد. دی پالما اغلب با آلفرد هیچکاک مقایسه می‌شود؛ به‌ویژه به‌خاطر تکنیک‌های تعلیق و مضامین دگرآگاهی که در آثارش دیده می‌شود.

او سبکی خاص خلق کرده که در آن خشونت اغراق‌شده، نماهای طولانی تعقیب و روان‌شناسی عمیق نقش پررنگی دارند. چنین نبوغی سزاوار تقدیر است.

۱۴. اد هریس (Ed Harris)

اد هریس چهار بار نامزد جایزه‌ی اسکار شده و بازی‌هایی ارائه داده که به‌واسطه‌ی قدرت درونی و عمق احساسی‌شان، احترام عمومی را برایش به ارمغان آورده‌اند. نقش‌آفرینی‌های او در فیلم‌هایی مانند «Pollock»، «The Truman Show»، «Apollo 13» و «The Hours» نمونه‌هایی از تعهد به نمایش انسان‌هایی پیچیده و درگیر در کشمکش‌های اخلاقی هستند.

او علاوه بر سینما، در تئاتر و کارگردانی نیز فعال بوده و در تمامی این حوزه‌ها به‌خاطر دقت و وسواس در کارش شناخته شده است. با وجود این بدنه‌ی چشمگیر از آثار، هرگز برنده‌ی اسکار نشده است. این بی‌عدالتی است!

۱۳. فیلیپ گلس (Philip Glass)

فیلیپ گلس از تأثیرگذارترین آهنگ‌سازان عصر مدرن است که سبک مینیمالیستی‌اش موسیقی کلاسیک و موسیقی فیلم را متحول کرده است. آثار او با فضاهای هیپنوتیزم‌کننده و غنی احساسی‌شان شناخته می‌شوند.

از جمله فیلم‌هایی که گلس برای آن‌ها موسیقی ساخته می‌توان به «Koyaanisqatsi»، «The Hours»، «The Truman Show» و «Notes on a Scandal» اشاره کرد. موسیقی او اغلب به‌عنوان یک عنصر روایی عمل می‌کند و مرز بین آهنگ‌سازی و داستان‌گویی را از میان برمی‌دارد. گلس سه بار نامزد اسکار شده و با نزدیک شدن به سن ۹۰ سالگی، زمان آن فرا رسیده که از میراث تأثیرگذارش تقدیر شود.

۱۲. آرنولد شوارتزنگر (Arnold Schwarzenegger)

سفر آرنولد شوارتزنگر از بدن‌ساز اتریشی به ستاره‌ی جهانی فیلم‌های اکشن، یکی از مسیرهای باورنکردنی و نمادین در تاریخ سینماست. با نقش‌آفرینی در فیلم‌هایی همچون «The Terminator»، «Predator»، «Total Recall» و «True Lies»، او در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ تبدیل به چهره‌ای محوری در فیلم‌های بلاک‌باستر شد.

او همچنین توانایی شگفت‌انگیزی در بازی در کمدی‌هایی مانند «Twins» و «Kindergarten Cop» نشان داد. شوارتزنگر در خارج از دنیای سینما نیز تأثیرگذار بوده و دو دوره فرماندار ایالت کالیفرنیا بود. اگرچه هرگز نامزد اسکار نشده، اما اثرگذاری‌اش بر سینمای اکشن، بازی فیزیکی و بازار جهانی فیلم، غیرقابل انکار است.

۱۱. دیوید کراننبرگ (David Cronenberg)

دیوید کراننبرگ پیشگام ژانر وحشت روان‌شناختی و بدنی است؛ سبکی که بیننده را به لرزه می‌اندازد. با فیلم‌هایی چون «Videodrome»، «The Fly» و «Dead Ringers» و همچنین درام‌های تحسین‌شده‌ای مانند «A History of Violence» و «Eastern Promises»، او از سینما به‌عنوان بستری برای کاوش در هویت، فناوری و دگرگونی انسان استفاده کرده است.

آثار او اغلب ناراحت‌کننده، اما همواره از لحاظ فکری پیچیده‌اند. با وجود تأثیرگذاری بر نسل‌هایی از فیلم‌سازان، کراننبرگ هرگز حتی نامزد اسکار هم نشده است. وقت آن است که این اشتباه اصلاح شود.

۱۰. جان مالکوویچ (John Malkovich)

جان مالکوویچ یکی از بازیگران منحصربه‌فرد و ماجراجوی سینماست که نقش‌آفرینی‌هایش ترکیبی از هوشمندی، پیچیدگی و قدرت درونی‌اند. از جمله آثار برجسته‌ی او می‌توان به «Dangerous Liaisons»، «Being John Malkovich»، «In the Line of Fire» و «Places in the Heart» اشاره کرد، که برای آخری یکی از دو نامزدی اسکار خود را دریافت کرد.

او با صدای خاص و حضور مرموزش، نوعی از بی‌نظمی کنترل‌شده را به نقش‌هایش می‌آورد؛ چه در کمدی‌های سورئال، چه در درام‌های تکان‌دهنده. مالکوویچ همچنین در تئاتر و کارگردانی نیز فعالیت دارد و همواره مرزهای هنری را جابه‌جا کرده است.

۹. لارنس فیشبرن (Laurence Fishburne)

فیشبرن برنده جوایز تونی و امی نیز هست، تهیه‌کننده‌ای پرکار و حامی روایت داستان‌های سیاه‌پوستان آمریکایی. با وجود نامزدی یک‌باره برای اسکار، تاکنون موفق به دریافت آن نشده — که با توجه به وسعت و ثبات کارنامه‌اش، یک غفلت شگفت‌انگیز به شمار می‌رود.

۸. مایک لی (Mike Leigh)

توانایی لی در به تصویر کشیدن کشمکش‌های روزمره با صداقت، او را به یکی از صداهای معتبر سینمای جهان بدل کرده است. تأثیرش در آثار بسیاری از فیلم‌سازان مستقل قابل مشاهده است. وقت آن رسیده که سهم بی‌همتای او با یک اسکار افتخاری به رسمیت شناخته شود.

۷. پم گری‌یر (Pam Grier)

حضور خالص، قدرت و کاریزمای او، کلیشه‌های هالیوود را به چالش کشید و الهام‌بخش نسل جدیدی از بازیگران و فیلم‌سازان شد. بعدها با بازی در فیلم Jackie Brown به کارگردانی تارانتینو، تحسین منتقدان را برانگیخت و بار دیگر توانایی‌های بازیگری‌اش را به رخ کشید. میراث فرهنگی و پیشگامی گری‌یر، او را به گزینه‌ای شایسته برای دریافت اسکار افتخاری تبدیل می‌کند.

۶. جیم کری (Jim Carrey)

کری با بازی‌هایی پرانرژی و اغراق‌آمیز در فیلم‌هایی مانند Ace Ventura: Pet Detective، The Mask و Liar Liar، تعریف جدیدی از کمدی در سینمای آن دوران ارائه داد. اما کارنامه‌اش در ادامه عمق غیرمنتظره‌ای از خود نشان داد. نقش‌های تحسین‌شده‌اش در The Truman Show، Man on the Moon و Eternal Sunshine of the Spotless Mind، اثبات کرد که فراتر از طنز و اغراق، می‌تواند احساس و معنا را نیز منتقل کند.

توانایی‌اش در تلفیق طنز و آسیب‌پذیری، الگوی جدیدی برای بازیگران کمدی خلق کرد. با وجود بردن گلدن گلوب و موفقیت‌های تجاری، جیم کری هرگز حتی نامزد اسکار هم نشده. وقت آن رسیده که طلا را به او بدهند.

۵. بیلی کریستال (Billy Crystal)

 بیش از همه به عنوان مجری ۹ دوره‌ی مراسم اسکار شناخته شود؛ کسی که طنز و گرما را به این مراسم آورد.

او همچنین در فیلم‌های محبوبی مانند When Harry Met Sally…، City Slickers و Analyze This بازی کرد و ترکیب بی‌نظیری از زمان‌بندی کمدی و عمق احساسی ارائه داد.

فراتر از بازیگری، کریستال در نویسندگی و کارگردانی نیز موفق بوده؛ از جمله در فیلم تأثیرگذار Mr. Saturday Night. با اینکه هرگز نامزد اسکار نشده، بیش از چهار دهه در قلب فرهنگ عامه آمریکا حضور داشته است.

۴. ریدلی اسکات (Ridley Scott)

اسکات چهار بار نامزد اسکار شده — برای بهترین کارگردانی در فیلم‌های Thelma & Louise (1991)، Gladiator (2000) و Black Hawk Down (2001)، و یک‌بار برای تهیه‌کنندگی فیلم The Martian (2015). اما تاکنون هیچ‌گاه برنده این جایزه نشده.

و این تازه بخشی از ماجراست. ۳۱ فیلم او به عنوان کارگردان، بیش از ۱.۷ میلیارد دلار فروش داخلی داشته‌اند که او را در میان ۲۰ کارگردان پرفروش تاریخ آمریکا قرار می‌دهد. فروش جهانی آثارش بیش از ۴.۳ میلیارد دلار است؛ جایگاهی که او را در رتبه یازدهم پرفروش‌ترین کارگردانان جهان می‌نشاند.

با پروژه‌های متعدد در دست ساخت، ممکن است آخرین فیلمش را بسازد بدون آن‌که ما بدانیم این آخرین فیلم خواهد بود.

۳. گلن کلوز (Glenn Close)

کلوز فراتر از بازیگری، یک فعال اجتماعی در زمینه سلامت روان است. او سازمان غیرانتفاعی Bring Change to Mind را برای از بین بردن برچسب‌های اجتماعی در مورد بیماری‌های روانی تأسیس کرده است.

ترکیب فعالیت‌های اجتماعی و کارنامه چشمگیرش در سینما، تلویزیون و تئاتر، او را گزینه‌ای برازنده برای اسکار افتخاری یا جایزه بشردوستانه Jean Hersholt می‌کند.

بر اساس گزارش‌ها، نام کلوز چند بار به‌عنوان گزینه احتمالی برای دریافت این جوایز مطرح شده. شاید به‌زودی نوبتش فرا برسد؟

۲. مرلین مونرو (Marilyn Monroe)

و چه کسی بهتر از مرلین مونرو برای آغاز این رسم؟ یکی از نمادین‌ترین چهره‌های تاریخ هالیوود، با بازی در فیلم‌های کلاسیکی چون Some Like It Hot، The Seven Year Itch و Gentlemen Prefer Blondes. او ترکیبی بود از زرق‌وبرق، آسیب‌پذیری و درخشش کمدی؛ ترکیبی که هنوز هم بر فرهنگ سینما سایه انداخته است.

در زمان حیات، اغلب دست‌کم گرفته شد، اما امروزه بازی‌هایش از نو تحلیل شده و به‌عنوان نقش‌هایی پیچیده و مهم شناخته می‌شوند. مونرو حتی کمپانی تولید خودش را تأسیس کرد تا بر حرفه‌اش کنترل بیشتری داشته باشد — حرکتی نادر برای یک زن در هالیوود دهه ۵۰.

اجرای این ایده نه‌تنها ادای احترامی به مونرو خواهد بود، بلکه راه را برای قدردانی از نام‌هایی چون کری گرانت، نورا افرون، جیمز دین، رائول جولیا و دیگران هموار می‌کند.

۱. هریسون فورد (Harrison Ford)

او پیش‌تر جایزه دستاورد یک عمر از موسسه فیلم آمریکا و جایزه Cecil B. DeMille را دریافت کرده، اما هنوز اسکار رقابتی نگرفته است. اسکار افتخاری می‌تواند تأثیر همیشگی او را در ژانرها و نسل‌های مختلف، به رسمیت بشناسد — میراثی که همچنان الهام‌بخش فیلم‌سازان آینده خواهد بود.