چارسو پرس در دنیای هنر، بعضی از چهرهها آنقدر متفاوت، جسور و در عین حال فروتن هستند که تبدیل به افسانه میشوند. «خوسه ایگناسیو سولورسانو» یا همان «Jis»، یکی از همین چهرههاست؛ کارتونیستی که با نگاهی تلخ، طنزی گزنده و سبک بیپروا، سالها فرهنگ عامه مکزیک را به چالش کشیده است. حالا مستندی تازه از مائوریشیو بیدائولت با نام «مولوسکو» (Mollusk)، روایتی سینمایی از زندگی، دغدغهها، دوستیها و نگاه فلسفی این هنرمند ارائه میدهد؛ روایتی که با استقبال هنرمندان بزرگی چون گییرمو دلتورو و دیهگو لونا همراه شده است.
نگاهی به یک ذهن یاغی با قلبی آرام
«مولوسکو» همانطور که از نامش پیداست، سفری آرام ولی عمیق در درون پوسته سخت و گاهی مرموز Jis است. این مستند که توسط کمپانی Erredoce Cine تهیه شده، کمتر از دو ساعت است اما زندگی چند دههای پرهیاهوی Jis را در قالبی شاعرانه و مستندگونه به تصویر میکشد.
Jis؛ هنرمندی برای قانونشکنها
در فضای محافظهکار و مذهبی شهر گوادالاخارا، Jis با آثاری پر از طنز سیاه، نقد اجتماعی و عناصر تابوشکن مثل سکس، مواد و ابعاد فلسفی زندگی، تحولی بنیادین ایجاد کرد. همراهی دیرینهاش با ترینو کاماچو در خلق کمیکهای «ال سانتوس» و سپس ساخت انیمیشن «El Santos contra la Tetona Mendoza» (که در آن گییرمو دلتورو و چیچ مارین صداپیشگی کردند)، نقطه عطفی در کارنامهاش به شمار میرود.
دلتورو، لونا و لینیرس؛ جمعی از ستایشگران یک ذهن آزاد
مستند «مولوسکو» با حضور چهرههایی چون گییرمو دلتورو، دیهگو لونا، کارتونیست مشهور آرژانتینی لینیرس، و سایر دوستان و نزدیکان Jis، تنها روایتگر زندگی فردی نیست، بلکه به بهانه او، گفتوگویی عمیق درباره هنر، خلاقیت، رهایی فردی و مبارزه با سانسور شکل میگیرد.
مستند به مثابه تقطیر واقعیت
به گفته کارگردان، تدوین این مستند فرآیندی «تقطیرگونه» بوده؛ چراکه انتخاب بخشهایی از حجم بالای گفتوگوها، خاطرات و آرشیوها برای رسیدن به هسته اصلی روایت، چالشی بزرگ اما لذتبخش بوده است. صحنهای ماندگار از مستند، لحظهایست که Jis و ترینو با لبخندهایی کودکانه، در حین نوشیدن شراب از گذشتهشان میگویند و از اینکه چگونه طنز تلخ آنها چنین گسترده شنیده شد، متعجب و خوشحالاند.
هنری ضد سیاست اما سراسر اعتراضی
با وجود آنکه آثار Jis بهطور مستقیم سیاسی نیستند، اما پر از روحیهی انتقادی، ضدساختار و خلافجریاناند. در دورانی که هنر و بیان آزاد با تهدید روزافزون مواجهاند، «مولوسکو» تلنگریست به اهمیت آزادی در خلاقیت. این مستند به وضوح نشان میدهد که چگونه هنرمندی میتواند بدون شعارهای مستقیم، ولی با طنز، تصویر و لحن خاص خود، تأثیری عمیقتر از هر بیانیه سیاسی بگذارد.
به گزارش چارسو پرس: «مولوسکو» تنها یک مستند پرتره نیست؛ ادای دینیست به هنرمندی که در سکوت و شوخی، دنیایی ساخت پر از اندیشه، پرسش و زیبایی. برای مخاطبانی که با دنیای کمیک و کارتونهای مکزیکی آشنا نیستند، این فیلم مدخلی ارزشمند است. و برای طرفداران Jis، فرصتی دوباره برای همنشینی با ذهنی بیقرار و نگاهی همیشه جوان.
منبع: variety
نویسنده: فرشته پورمند