چارسو پرس جکی چان یکی از نمادهای جهانی سینمای رزمی است که با ترکیب کمدی فیزیکی و حرکات رزمی پیچیده، سبک خاص و ماندگاری را خلق کرده است. در حالی که اکثر مردم او را با فیلمهای پرانرژی و هیجانانگیز هالیوودی مانند «ساعت شلوغی» (Rush Hour) میشناسند، او سالها پیش از آن نیز در سینمای هنگکنگ فعالیت داشته و نقشهای متعددی ایفا کرده است. جکی چان نه تنها بازیگر، بلکه کارگردان و بدلکار حرفهای نیز هست. در این متن به مرور کامل و رتبهبندی ۱۳ فیلمی میپردازیم که او هم کارگردانی کرده و هم بازی کرده است؛ آثاری که نشاندهنده درک عمیق او از سینما و هنرهای رزمی است.

۱۳. ۱۹۱۱ (۲۰۱۱)
کارگردان: ژانگ لی و جکی چان
فیلم «۱۹۱۱» روایتگر انقلاب ووچانگ در چین است که به پایان سلسله آخر امپراتوری و آغاز جمهوری چین انجامید. جکی چان در نقش فرمانده نظامی هوانگ شینگ بازی میکند و فیلم تلاش میکند با دقت تاریخی و تصویربرداری زیبا، این رویداد مهم را به تصویر بکشد. با وجود صحنه اکشن آغازین جذاب که جکی چان به تنهایی ارتش امپراتوری را به چالش میکشد، «۱۹۱۱» بیشتر تمرکز خود را بر درام و تنشهای انقلاب گذاشته است و شاید برای طرفداران اکشن چندان راضیکننده نباشد.

۱۲. چینی زودیاک (۲۰۱۲)
کارگردان: جکی چان
اگر تا به حال فکر کردهاید که اندیانا جونز چطور میتوانست هنرهای رزمی را انجام دهد، جکی چان خودش هم همین ایده را داشت. شخصیت «آسیان هاوک» که نخستین بار در فیلم «زره خدا» (۱۹۸۶) معرفی شد، در این فیلم هم نقش اصلی است. هرچند سکانسهای بدلکاری مثل همیشه دیدنی و هیجانانگیز است، داستان در «چینی زودیاک» کمی نامنسجم و به هم ریخته است. این فیلم با وجود فروش خوب، نقدهای ضعیفی دریافت کرده و در سایت راتن تومیتوز تنها ۲۵ درصد امتیاز دارد.

۱۱. دراگون لرد (۱۹۸۲)
کارگردان: جکی چان
«دراگون لرد» داستان دو دوست صمیمی و کمی بامزه است که روزی تصمیم میگیرند وارد یک ماجرای جدی شوند. جکی چان در نقش دراگون و مارز در نقش کابوی، با مهارتهای ورزشی و پارکور خود تلاش میکنند نقشهای را خنثی کنند. فیلم پر از حرکات رزمی خارقالعاده و بدلکاریهای دیدنی است، اما داستان نتوانسته آنطور که باید احساسات را منتقل کند. با این حال، تماشای صحنههای اکشن فوقالعاده جکی چان ارزشش را دارد.
بیشتر بخوانید: خاطره جکی چان از مبارزه با بروس لی/ ساخت «ساعت شلوغی ۴» تأیید شد

۱۰. زره خدا (Armour of God) (۱۹۸۶)
کارگردان: جکی چان و اریک تسنگ چی-وای
«زره خدا» یکی از شاخصترین آثار ژانر ماجراجویی و هنرهای رزمی است که از نظر تئوری در رده بهترینها قرار میگیرد. اما داستان سطحی، تعداد زیاد شخصیتها و یک ضدقهرمان کمجاذبه، از درخشش فیلم میکاهد. جکی چان در نقش «آسیان هاوک» بازی میکند؛ یک ماجراجوی سبک اندیانا جونز. جذابیت و مهارتهای رزمی بینظیر جکی چان شخصیت او را دیدنی کرده، اما یک داستان فرعی که به جایی نمیرسد، کمی فیلم را تحت تاثیر قرار داده است.
با این وجود، «زره خدا» با سکانس اکشن پیچیده و هیجانانگیز پایانی کمی خود را از ضعفهای روایی رها میکند. جکی چان در اوج تمرکز و سرعت خود قرار دارد و ضربات و شوخیهایش در این بخش به بهترین شکل دیده میشود. اگر داستان قویتر و شخصیتها پرداختهتر بودند، این فیلم میتوانست یکی از آثار برجسته او باشد.

۹. من کیستم؟ (Who Am I?) (۱۹۹۸)
کارگردان: جکی چان و بنی چان موک-سینگ
در «من کیستم؟» جکی چان نقش مردی را بازی میکند که به دلیل حادثهای دچار فراموشی شده و نام مستعار او «Whoami» برگرفته از سوالی است که دائم میپرسد. فیلم تعادل خوبی میان کمدی فیزیکی و سکانسهای رزمی بهخوبی طراحی شده برقرار میکند و یکی از هیجانانگیزترین بدلکاریهای جکی چان، سقوط چرخشی از پشتبام با طنابی که به خود بسته، در این فیلم به نمایش درآمده است. تنها نکته منفی فیلم گاهی پیچیدگی بیمورد داستان است که میتوانست با پرداخت جدیتر، تجربهای هیجانانگیزتر ارائه کند.
بیشتر بخوانید: بهترین بدلکاریهای جکی چان در فیلمهای سینمایی

۸. هیانای بیباک (The Fearless Hyena) (۱۹۷۹)
کارگردان: جکی چان
«هیانای بیباک» اولین تجربه کارگردانی جکی چان است که نه تنها هنرهای رزمی او را نشان میدهد، بلکه تواناییهای بازیگریاش را نیز به رخ میکشد. در نیمه اول فیلم، جکی چان با کمدی فیزیکی همیشگیاش ظاهر میشود، اما پیچش داستانی و مسیر انتقام شخصیتش، لحن فیلم را کاملاً تغییر میدهد. مبارزات رزمی او در این فیلم با همراهی احساسات عمیق، یک ترکیب بینظیر را میسازد.
گرچه ریتم متفاوت و ناگهانی فیلم در بخش پایانی ممکن است برای برخی مخاطبان نامأنوس باشد، «هیانای بیباک» یک فیلم کونگفو برجسته است که مفاهیم سنتی هنرهای رزمی را به شکل تازه و احساسی به تصویر میکشد.

۷. معجزات: سرسخت کانتون (Miracles: The Canton Godfather) (۱۹۸۹)
کارگردان: جکی چان
جکی چان بهعنوان کارگردان و بازیگر، همواره جسارت تجربه ژانرهای مختلف را داشته است. «معجزات» یک فیلم تاریخی و جدی است که بخشهای دراماتیک قابل توجهی دارد و در عین حال، چند سکانس اکشن بیادماندنی نیز در آن دیده میشود. این فیلم نمایشی است از تواناییهای دراماتیک جکی چان و همچنین بدلکاریهای نفسگیر او که تماماً توسط خودش اجرا شدهاند.
اگر طرفدار آثار اولیه جکی چان هستید و میخواهید کارهای او پیش از هالیوود را ببینید، «معجزات» انتخاب خوبی است. با این حال، تعداد سکانسهای اکشن فیلم محدود است و باید برای تماشای آنها صبور باشید.

۶. پروژه آ: بخش دوم (Project A: Part II) (۱۹۸۷)
کارگردان: جکی چان
دنباله «پروژه آ» که یکی از بهترین آثار کارگردانی جکی چان به حساب میآید، بار دیگر با حضور جذاب و طنز او، داستان یک سرباز را در برابر سختیهای غیرممکن روایت میکند. این فیلم نسبت به قسمت اول کمی محتاطتر است، اما همچنان همان اکشن و کمدی سبک جکی چان را حفظ کرده است.
داستان شاید به اندازه قسمت اول جذاب نباشد و جای پرداخت بیشتری به دزدان دریایی که شخصیتهای طنزآمیزی دارند، خالی است. اما سکانسهای اکشن، به ویژه پایانی، از بهترینهای جکی چان هستند که با لبخند و ضربات محکم، دشمنان را از سر راه برمیدارد.
بیشتر بخوانید جکی چان: بدلکاری در هالیوود دیگر مثل گذشته نیست

۵. عملیات کوندور (Operation Condor) (۱۹۹۱)
کارگردان: جکی چان
دنبالهای تکنفره از «زره خدا» که هیجان را تا حد زیادی بالا میبرد و یک ماجراجویی جدید از «آسیان هاوک» را روایت میکند، این بار در جستجوی گنج نازیها در صحراهای صحرا. فیلم گستردهتر و پیچیدهتر از قسمت اول است و با افزودن لحنی اغراقآمیزتر به ماجراهای شخصیت اصلی، جذابیت بیشتری پیدا کرده است.
«عملیات کوندور» یکی از بهترین فیلمهای اکشن جکی چان در دهه ۹۰ است و بهویژه به خاطر نقش منفی به یادماندنیاش شناخته میشود. کل داستان حکم ادای احترام به اندیانا جونز را دارد که جکی چان را به خلق این شخصیت الهام بخشید. اما نگارش کلیشهای شخصیتهای بومی و زنان در فیلم، حال و هوای امروزی ندارد و مهمترین کمبود فیلم، کمبود صحنههای اکشن بیشتر از جکی چان است.

۴. استاد جوان (The Young Master) (۱۹۸۰)
کارگردان: جکی چان
یکی از اولین تجربههای کارگردانی جکی چان و نخستین بازی او در فیلمهای استودیو گلدن هاروست، که نقشی کلیدی در جهانی شدن سینمای هنگکنگ و معروف شدن جکی چان ایفا کرد. بدنسازی فوقالعاده و مهارتهای رزمی بینظیر او، فیلم را پر از لحظات دیوانهوار میکند، بهویژه صحنه نبرد پایانی ۲۰ دقیقهای که تا انتها بیوقفه ادامه دارد و روند تسلط جکی چان بر دشمنان را نشان میدهد.
«استاد جوان» از نظر نظم و ترتیب در مقایسه با فیلمهای اکشن پرآشوب جکی چان، نسبتا مرتب و منظم است و نمایشی از تواناییهای کارگردانی او به شمار میرود. این فیلم ترکیبی است از معمای جنایی و اکشن که هر دو ژانر را با تعادل و انسجام روایت میکند.

۳. داستان پلیس ۲ (Police Story 2) (۱۹۸۸)
کارگردان: جکی چان
دنبالهای وفادار به قسمت اول اما با لحن متفاوت که تنشها و فشارهای شغل شخصیت اصلی را بیشتر نشان میدهد. دشمنان جدید و قدیمی بازگشتهاند و داستان تبدیل به یک قصه کلاسیک پلیسی شده که در نهایت فرنچایز را تا دو فیلم پیش برد و پس از آن در سال ۲۰۰۴ با «داستان پلیس جدید» ریبوت شد. دنباله «داستان پلیس جدید ۲» نیز در سال ۲۰۲۳ معرفی شده اما خبری از پیشرفت آن نشده است.
اگرچه تغییر لحن داستانی به نفع روایت است و همچنان طنز قسمت اول دیده میشود، ممکن است برخی مخاطبان دوست داشته باشند بخش کمدی جکی چان بیشتر پررنگتر باشد. با این حال، طرفداران هنر رزمی جکی چان از حرکات استادانه او لذت میبرند. صحنههای اکشن نه تنها پرجزئیات بلکه با سرعتی نفسگیر پیش میروند، بهخصوص سکانس بازی در زمین بازی که هیجان را به اوج میرساند.

۲. پروژه آ (Project A) (۱۹۸۳)
کارگردان: جکی چان
پیش از آنکه تام کروز به عنوان ستاره سینما و بدلکار پرخطر شناخته شود، جکی چان با اجرای بدلکاریهای مرگبار خود، طرفداران زیادی جذب کرده بود. نمونه بارز این تعهد، سقوط ۲۲ متری (۷۲ فوت) در «پروژه آ» است که میتوانست به راحتی به فاجعه تبدیل شود.
«پروژه آ» نقطه عطفی در حرفه جکی چان بود که باعث شد خودش بدلکاریهایش را انجام دهد و شهرتش را بسازد. اما این فیلم فراتر از این نقطه شروع است؛ داستانی پرهیجان درباره دزدان دریایی با پیچشهای جذاب دارد. نقطه اوج فیلم اجرای کنترل دقیق جکی چان بر بدنش و استفاده از نیروی گرانش و تعادل لرزان کشتی است که باعث خلق بدلکاریهای خندهدار و هیجانانگیز میشود.

۱. داستان پلیس (Police Story) (۱۹۸۵)
کارگردان: جکی چان
«داستان پلیس» نه تنها بهترین اثر جکی چان به عنوان کارگردان است، بلکه شاید بهترین فیلمی باشد که در آن بازی کرده است. تماشای دوباره این فیلم مانند مرور گلچینی از نمادینترین لحظات جکی چان است، چرا که تقریباً هر صحنهاش تبدیل به یک لحظه کلاسیک در کارنامه او شده است. ترکیب بینقص کمدی و اکشن، یکی از ویژگیهای برجسته این فیلم است.
فیلم «داستان پلیس» تأثیر فرهنگی بزرگی بر سینمای اکشن کمدی داشته و بسیاری از آثار معاصر این ژانر از آن الهام گرفتهاند. حضور جکی چان در مقام کارگردان نیز بر جذابیت فیلم افزوده، چرا که تمرکز بر خطر بدلکاریهای او، هیجان و ارتباط احساسی مخاطب را چند برابر میکند. «داستان پلیس» به واقع فیلمی است که حال و هوای خاص جکی چان را به بهترین شکل منتقل میکند.
به گزارش چارسو پرس: جکی چان بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین چهرههای سینمای رزمی جهان، تنها در قامت یک بازیگر ظاهر نشده است؛ بلکه به عنوان کارگردان نیز آثار ماندگاری خلق کرده که هرکدام به نحوی نمایانگر نبوغ، خلاقیت و تعهد او به هنر سینما هستند. فیلمهایی که هم خود نقش اصلی را ایفا کرده و هم پشت دوربین هدایت پروژه را بر عهده داشته، شاهکارهایی هستند که ترکیبی بینظیر از هنر رزمی، کمدی و درام را به مخاطب عرضه میکنند.
با نگاهی به این ۱۳ فیلم شاخص، میتوان مسیر تکامل جکی چان را از یک بدلکار جوان تا استاد بیرقیب هنر اکشن و کارگردانی مشاهده کرد؛ مسیری که نشان از عشقی عمیق به سینما و درک بینظیر از روایت داستان دارد. هر فیلم، بخش مهمی از تاریخ سینمای هنگکنگ و حتی جهان را شکل داده است و برای علاقهمندان به ژانر اکشن و هنرهای رزمی، یک گنجینه بینظیر محسوب میشود.
بنابراین اگر به دنبال فیلمهای اکشن پر از هیجان، بدلکاریهای نفسگیر و داستانهایی با طنز و احساس هستید، تماشای این آثار جکی چان که خود هدایتشان کرده، قطعا تجربهای فراموشنشدنی خواهد بود.
منبع: screenrant
نویسنده: نسرین پورمند