چارسو پرس: از کارگردانانی چون «استیون اسپیلبرگ»، «مارتین اسکورسیزی» و «ریدلی اسکات»، شماری از بهترین حماسههای تاریخی دو دهه و نیم اخیر جزو بهترینهای تاریخ سینما محسوب میشوند. این فیلمها به موضوعاتی چون جنگها، بردهداری، استعمار و رویدادهای سرنوشتساز تاریخ پرداخته و در عین حال مقیاسی باشکوه و پرعظمت ارائه کردهاند؛ مقیاسی که همواره بخشی از جذابیت این ژانر بوده است. هرچند بزرگتر بودن همواره به معنای بهتر بودن نیست، اما وقتی صحبت از دراماتیزه کردن یا حتی بازآفرینی تخیلی تاریخ باشد، این ۱۰ فیلم قرن بیست و یکم واقعاً شایسته توجهاند.
۱۰. «لینکلن» (۲۰۱۲)
فیلم «لینکلن» ساخته «استیون اسپیلبرگ» بر آخرین و سرنوشتسازترین ماههای زندگی یکی از محترمترین رؤسایجمهور تاریخ آمریکا تمرکز دارد. این پروژه سالها در دست توسعه بود؛ تا آنجا که بازیگر اولیه نقش «آبراهام لینکلن»، یعنی «لیام نیسون»، از سن مناسب برای این نقش عبور کرد و در نهایت «دنیل دی لوییس» وارد میدان شد و بار دیگر با اجرای درخشانش اسکار گرفت. دی-لوییس با اصالت و قدرتی بینظیر، حضور لینکلن را زنده کرد و ستون اصلی یکی دیگر از درامهای تاریخی تیره و تأثیرگذار اسپیلبرگ شد.
فیلم در روزهای پایانی جنگ داخلی آمریکا روایت میشود، زمانی که لینکلن تلاش میکند اصلاحیه سیزدهم قانون اساسی را به تصویب برساند. این اثر، دوران بحرانی تاریخ آمریکا را به تصویر میکشد؛ دورانی سرشار از شکاف و تفرقه که شباهتهای نگرانکنندهای با فضای سیاسی امروز دارد. نمایش بحثهای پرتنش در مجلس نمایندگان، مهارت لینکلن در سخنوری و تواناییاش در مذاکره، تصویری الهامبخش از ارزشهای دموکراتیک و آنچه جامعه میتواند برای آن تلاش کند ارائه میدهد.
بیشتر بخوانید: شخصیتهای «شکسته» پل توماس اندرسون؛ رتبهبندی تمام فیلمهای کارگردان، از آغاز تا «یک نبرد پس از دیگری»
۹. «آر.آر.آر» (۲۰۲۲)
فیلم هندی «آر.آر.آر» نشان داد که حماسه تاریخی لزوماً نباید خشک و رسمی باشد. این فیلم روایتی کاملاً تخیلی از دو انقلابی واقعی را به تصویر میکشد که سرشار از اکشن پرهیجان، جلوههای ویژه انفجاری و حتی شمارههای موزیکال است. اثری حماسی تاریخی که با رویکردی شبیه به بلاکباسترهای بزرگ، هالیوود را کمرمق جلوه داد. داستان فیلم در دوران استعمار بریتانیا در هند جریان دارد و ملاقات خیالی دو قهرمان فولکلور هندی را روایت میکند که علیه ستمگران قیام میکنند.
«آر.آر.آر» با استقبال جهانی روبهرو شد، به سومین فیلم پرفروش تاریخ سینمای هند بدل شد و توجهات بینالمللی را به فیلمهای زبان تلوگو جلب کرد. این فیلم بسیاری از بلاکباسترهای آمریکایی را پشت سر گذاشت، چراکه بدون شوخی یا ارجاعات متای خستهکننده، صرفاً اکشنی خالص، تخیلی و حماسی ارائه داد که فراروی از تاریخ را در بستهای تماشایی و پرشور عرضه میکرد.
۸. «قلمرو بهشت» (۲۰۰۵)
ریدلی اسکات با فیلم «گلادیاتور» احیای ژانر حماسه تاریخی را در هزاره جدید آغاز کرد و سپس با آثاری چون «ناپلئون» و «آخرین دوئل» این مسیر را ادامه داد. با این حال، بهترین فیلم تاریخی او در قرن بیست و یکم بیتردید «قلمرو بهشت» است؛ اثری که در دوران جنگهای صلیبی روایت میشود. این فیلم هرچند از منظر تاریخی چندان دقیق نیست، اما بهعنوان سرگرمی عظیم و پرهیجان، جایگاه ویژهای دارد. «قلمرو بهشت» هنگام اکران با واکنشهای متفاوتی مواجه شد، اما نسخه بلند کارگردان با روایتی کاملتر و شخصیتپردازی عمیقتر، باعث بازنگری مثبت در ارزیابی آن شد.
فیلم با بازی «اورلاندو بلوم» در نقش نسخهای داستانی از «بالین اهل ایبلین»، رویدادهای مهم بسیاری از جمله نبردهای سرنوشتساز و محاصره اورشلیم را پوشش میدهد. صحنههای نبرد بزرگ و خشونتآمیز که همواره از نقاط قوت اسکات بوده، در این فیلم نیز پررنگ است. این حماسه کمتر دیدهشده، تجربهای کوبنده از جنگهای قرون وسطی ارائه میدهد که در نسخه درست (نسخه کارگردان) تأثیری ماندگار بر مخاطب میگذارد.
۷. «بروتالیست» (۲۰۲۴)
فیلم «بروتالیست» به کارگردانی «برِیدی کُربت»، روایتی عظیم و تکاندهنده از تجربه مهاجرت در آمریکا را ارائه میدهد؛ تجربهای که از نگاه یک بازمانده هولوکاست روایت میشود. این فیلم طولانی و طاقتفرسا، تصویری تلخ از مسیری که یک مهاجر باید برای رسیدن به رؤیای آمریکایی طی کند ترسیم میکند. در دومین نقشآفرینی اسکاری خود، «آدریان برودی» در نقش «لازلو توث»، معمار یهودی-مجارستانی بازی میکند که برای ساختن زندگی جدید به آمریکا میآید، اما با خشونت، یهودستیزی و تحقیرهای سرمایهداران آمریکایی مواجه میشود.
فیلم با استفاده از فناوری «ویستاویژن» که همدوره با زمان وقوع داستان توسعه یافته بود، ساخته شده و همانند سبک معماری بروتالیستی شخصیت اصلی، بهشدت دقیق و چشمگیر طراحی شده است. «بروتالیست» تصویری بیپروا و گزنده از تجربه مهاجرت ارائه میدهد که پیوندی جداییناپذیر با مسائل معاصر دارد و با اجرای تکاندهنده دیگری از برودی، به اثری درگیرکننده و عمیق تبدیل میشود.
بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم برتر اورجینال پنج سال اخیر
۶. «نامههایی از ایوو جیما» (۲۰۰۶)
فیلم «نامههایی از ایوو جیما» که پشتسرهم با «پرچمهای پدران ما» ساخته شد، بهعنوان اثر مکملی از کلینت ایستوود شناخته میشود. این فیلم بهجای روایت آمریکایی، بر سوی ژاپنی نبرد معروف در جزیره ایوو جیما تمرکز دارد و در نهایت از نظر قدرت و موفقیت هنری فراتر از فیلم همتای خود ظاهر شد. ایستوود با همان خویشتنداری عاطفی همیشگی، رویدادهای تاریخی را بازآفرینی کرد و پرترهای حساس و اندیشمندانه از سربازان ژاپنی ارائه داد که در موقعیتی بدون پیروزی گرفتار شده بودند؛ رویکردی که در سینمای جنگ جهانی دوم هالیوود کمسابقه است.
فیلم با بازی بازیگران عمدتاً ژاپنی از جمله «کن واتانابه» و به زبان اصلی ساخته شد و اصالت بیشتری به روایت بخشید. این اثر با نگاهی انسانی، اشتراکات همه سربازانی را که برای کشورشان میجنگند به تصویر کشید. «نامههایی از ایوو جیما» حماسهای ضدجنگ است که بیپروا به پیچیدگیهای موضوع میپردازد و در عین حال به یادآوری این حقیقت تلخ میپردازد که جنگ همیشه خسارتی جبرانناپذیر بر نسلها باقی میگذارد.

۵. «قاتلان ماه گل» (۲۰۲۳)
۴. «اوپنهایمر» (۲۰۲۳)
بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم خندهدار برتر ۴۰ سال اخیر | از «لبوفسکی بزرگ» تا «اتاق»
۳. «۱۲ سال بردگی» (۲۰۱۳)
۲. «خون به پا خواهد شد» (۲۰۰۷)
۱. «کاپیتان و فرمانده: آن سوی دنیا» (۲۰۰۳)
به گزارش چارسو پرس: از «قاتلان ماه گل» و «اوپنهایمر» تا «خون به پا خواهد شد» و «کاپیتان و فرمانده»، این فهرست نشان میدهد که قرن بیست و یکم، حماسههای تاریخی فراموشنشدنی بسیاری به سینما هدیه داده است. فیلمهایی که هم تاریخ را بازتاب دادهاند و هم در مقیاسی باشکوه و سینمایی، تجربهای فراموشنشدنی برای تماشاگران خلق کردهاند.
منبع: collider
نویسنده: نسرین پورمند