چارسو پرس: در دنیای تلویزیون کم نیستند سریالهایی که بر اساس پروندههای واقعی جنایی ساخته شدهاند، اما تنها تعداد محدودی از آنها واقعاً شاهکار محسوب میشوند. با توجه به ضربالمثل قدیمی که میگوید «واقعیت از داستان عجیبتر است"، طبیعی است بسیاری از نویسندگان و سازندگان تلویزیونی برای خلق درامهای خود به دنیای واقعی رجوع کنند.
البته هر سریالی که داستان فردی آشفته یا دادگاهی جنجالی را به تصویر میکشد، الزاماً موفق نیست. برخی آثار بیش از حد جنجالی و اغراقآمیزند، مانند «هیولا» (Monster) ساخته رایان مورفی. هرچند فصل مربوط به جفری دامر بر پایه واقعیت بود، اما بسیاری از مخاطبان و منتقدان معتقد بودند سریال به قربانیان بیاحترامی کرده است. نسخه جدید این مجموعه با نام «هیولا: داستان اد گین» (Monster: The Ed Gein Story) حتی جنجال بیشتری برانگیخته است.
با این حال، چه این آثار چهرهای انسانیتر از شخصیتهای خبری ارائه دهند، چه تغییراتی در جهت روایت داستان ایجاد کنند، نتیجه نهایی مجموعههایی بسیار قدرتمند و تأثیرگذار است.
۱. داستان جنایی آمریکایی (American Crime Story) — ۲۰۱۶ تا امروز
بازآفرینی خیرهکننده از دادگاه قتل «او.جی. سیمپسون»
هرچند فصلهای دوم و سوم این مجموعه به قتل «جیانی ورساچه» و رسوایی و استیضاح «بیل کلینتون» میپردازند، اما فصل نخست همچنان بهترین و تأثیرگذارترین فصل آن است.
فصل اول با عنوان «مردم در برابر او.جی. سیمپسون» (The People vs. O.J. Simpson) دادگاه معروف سیمپسون را بازسازی میکند، ورزشکاری که به قتل «رونالد گلدمن» و «نیکول براون سیمپسون» (همسر سابقش) متهم بود.
طبق گزارش «اسلیت» (Slate)، برخی جزئیات داستان برای تلویزیون تغییر کردهاند؛ برای مثال، در سریال، سیمپسون با «رابرت شاپیرو» (با بازی دیوید شوایمر) تماس میگیرد تا وکالتش را بپذیرد، در حالی که در واقعیت، «راجر کینگ» از مدیران شبکه CBS، این پیشنهاد را داده بود.
با این وجود، نکات مهم و واقعی ماجرا حفظ شدهاند، از جمله بخشهایی که «مارشیا کلارک» (با بازی سارا پلسون) فاش میکند نیکول براون نه بار با پلیس تماس گرفته بود تا از سیمپسون شکایت کند.
«داستان جنایی آمریکایی» اثری ضروری در ژانر جنایی است؛ مجموعهای که همزمان درباره نژاد، خشونت خانگی و سیرک رسانهای یک دادگاه بزرگ سخن میگوید.
۲. دوستی خانوادگی (A Friend of the Family) — ۲۰۲۲
روایت تکاندهنده از پرونده واقعی «جان بروبرگ»
سریال «A Friend of the Family» بر اساس ماجرای واقعی و هولناک «جان بروبرگ» ساخته شده است؛ دختری که توسط همسایهاش «رابرت برشتولد» (با بازی جیک لیسی) ربوده شد و در نهایت او را متقاعد کرد با وی ازدواج کند. نقش «جان» را «مکنا گریس» به شکلی درخشان بازی کرده است.
تماشای این سریال دشوار است اما اهمیت زیادی دارد، زیرا تصویری واقعی از خطرات «فریبدادن و وابستهسازی کودکان» (grooming) ارائه میدهد.
طبق گزارش «ایندیوایر» (IndieWire)، برخی جزئیات برای روایت بهتر تغییر یافتهاند؛ از جمله اینکه در سریال، پدر جان (باب) با اسلحه دیده میشود، در حالی که در واقع چنین چیزی وجود نداشت. همچنین گفته میشود برادر رابرت، «جو برشتولد"، در واقعیت درباره تماس با FBI تردید نداشت، اما در سریال چنین شکی نشان داده میشود.
این تغییرات کوچک اما تأثیرگذارند و خللی در اصالت روایت ایجاد نمیکنند. «A Friend of the Family» به شکلی دراماتیک، درد و آسیب روانی جان و تأثیر ربایش او بر خانوادهاش را به تصویر میکشد.
۳. نمایش (The Act) — ۲۰۱۹
بازآفرینی جنایت شوکهکننده «جیپسی رز بلنچارد» در Hulu
جهان سالها مجذوب پرونده عجیب «جیپسی رز بلنچارد» (Gypsy-Rose Blanchard) بوده است. زنی که به اتهام مشارکت در قتل مادرش «دی دی بلنچارد» به ده سال زندان محکوم شد. در این جنایت، گفته میشود دوستپسرش «نیک گودجون» (Nick Godejohn) عامل اصلی قتل بوده است.
سریال «The Act» داستان تکاندهندهای از رابطه مادر و دختری بیمارگونه را روایت میکند. بازیهای «جوی کینگ» در نقش جیپسی و «پاتریشیا آرکت» در نقش دیدی از نقاط قوت سریال هستند.
اکنون که جیپسی رز از اواخر سال ۲۰۲۳ از زندان آزاد شده است، این سریال Hulu اهمیت تازهای پیدا کرده و احساسیترین بخشهای ماجرا را بهخوبی بازگو میکند. از رابطه آنلاین جیپسی و نیک تا رنجی که به خاطر بیماری ساختگی (سندروم مونشهاوزن با واسطه) از سوی مادرش متحمل شد.
در اصل، «The Act» تصویری ویرانگر از سندروم «مونشهاوزن با واسطه» است. این سریال همچنین مکملی برای مستند Lifetime با عنوان «اعترافات زندانی جیپسی رز بلنچارد» (The Prison Confessions of Gypsy-Rose Blanchard) و سریال «جیپسی رز: زندگی پس از آزادی» (Gypsy Rose: Life After Lockup) محسوب میشود که در آن خود جیپسی تجربیاتش را بازگو میکند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ سریال جذاب برای طرفداران «Alice in Borderland» که نباید از دست بدهید
۴. زیر پل (Under the Bridge) — ۲۰۲۴
اقتباسی از کتاب غیرداستانی ربکا گادفری درباره قتل «رینا ویرک»
سریال «Under the Bridge» اثری است که چنان واقعی به نظر میرسد که گویی مستندی درباره قتل دلخراش «رینا ویرک"، نوجوانی از بریتیش کلمبیا، باشد. با این حال، این مینیسریال Hulu بهطور کامل بر اساس واقعیت ساخته نشده است.
خبرنگار فقید «ربکا گادفری» (Rebecca Godfrey) درباره این پرونده تحقیق کرد و کتابی نوشت، اما برخلاف روایت سریال، او در تحقیق مستقیم قتل حضور نداشت. این تغییر اما دراماتیک و هوشمندانه است، زیرا به شخصیت ربکا (با بازی «رایلی کیوف») قدرت و حضور بیشتری در داستان میدهد.
در مسیر تحقیق درباره پرونده رینا، ربکا با تراژدی شخصی خودش نیز روبهرو میشود و دلیل ترک خانه را درمییابد. این تغییر باعث میشود سریال نهتنها روایتگر یک قتل، بلکه داستانی درباره غم، فقدان و بازتاب آن در خانوادهها باشد.
«Under the Bridge» تلاشی است برای انسانیکردن قربانی و نگاهی همدلانه به پدر و مادر او، در حالی که انگیزهها و احساسات دختر نوجوان پیش از مرگش نیز به تصویر کشیده میشود.
۵. زیر پرچم بهشت (Under the Banner of Heaven) — ۲۰۲۲
اقتباس تکاندهنده از کتاب «جان کراکاور» درباره قتلهای مذهبی
سریال «Under the Banner of Heaven» یکی از آثار سنگین و نفسگیر در ژانر جنایی است که بر اساس پرونده واقعی اعضای کلیسای «عیسی مسیح مقدسین آخرالزمان» (LDS Church) ساخته شده است. دو برادر به نامهای «دن» و «ران لافرتی» به قتل خواهرزن خود و فرزندش محکوم شدند.
اگرچه این وقایع در واقعیت رخ داده، اما شخصیت اصلی سریال، کارآگاه «جب پایر» (Jeb Pyre) با بازی «اندرو گارفیلد» ، تخیلی است و برای جذابیت بیشتر داستان افزوده شده است.
پرداختن به موضوع مذهب همیشه دشوار است، بهویژه وقتی پای خشونت در میان باشد. افزودن شخصیت جب بهعنوان پلیس، مخاطب را با شخصیتی انسانی و ملموس همراه میکند.
این مجموعه محصول شبکه FX و Hulu با بازی بازیگرانی چون «روری کالکین» و «وایت راسل» است و فضایی دلهرهآور و تماشایی دارد. «Under the Banner of Heaven» همانقدر که تاریک و دردناک است، بیننده را میخکوب میکند.

۶. ناباورانه (Unbelievable) — ۲۰۱۹
روایتی دردناک از یک داستان واقعی در مینیسریال نتفلیکس
طبق گزارش مجله «ووگ» (Vogue)، سریال Unbelievable داستان «ماری» را روایت میکند. زنی که دو کارآگاه به نامهای «ادنا هندرشات» (Edna Hendershot) و «استیسی گالبریث» (Stacy Galbraith) متوجه شدند برخلاف گزارش اولیه پلیس، او درباره تجاوزش حقیقت را گفته است.
در ابتدا ماری به پلیس گفت مورد حمله قرار گرفته، اما بعد تحت فشار و بیاعتمادی، ادعا کرد دروغ گفته است. این موضوع باعث شد داستان او نادیده گرفته شود. تا اینکه دو کارآگاه زن با دقت و همدلی ماجرا را دوباره بررسی کردند.
در سریال نتفلیکس، «کیتلین دیور» (Kaitlyn Dever) نقش ماری را ایفا میکند و «مریت ویور» (Merritt Wever) و «تونی کولت» (Toni Collette) در نقش دو کارآگاه جدید ظاهر میشوند که نامهایی متفاوت از همتایان واقعیشان دارند.
این سریال هشت قسمتی بر اساس کتاب A False Report نوشتهی «کن آرمسترانگ» (Ken Armstrong) و «تی. کریستین میلر» (T. Christian Miller) و همچنین مقاله تحقیقی آنان درباره همین پرونده ساخته شده است.
«Unbelievable» بر دشواری و رنج گزارش تجاوز و بیاعتمادی دیگران تمرکز دارد. از آنجا که ماری تنها زنی نیست که چنین تجربهی تلخی داشته، این سریال به روایتی مهم و ضروری تبدیل شده است؛ داستانی درباره باور قربانی، همدلی و عدالت.
بیشتر بخوانید: ۸ سریال فانتزی برتر نتفلیکس برای تماشا؛ از «Arcane» تا «Wednesday»
۷. دراپاوت (The Dropout) — ۲۰۲۲
روایت زندگی الیزابت هولمز پیش و پس از تأسیس شرکت ترانوس (Theranos)
سریال «The Dropout» درامی جنایی درباره بنیانگذار یک شرکت فناوری پزشکی است که به جرم کلاهبرداری به زندان محکوم شد. چنین نقشی نیاز به بازیگری قدرتمند دارد، زیرا برانگیختن همدلی نسبت به چنین شخصیتی دشوار است.
خوشبختانه، «آماندا سایفرد» (Amanda Seyfried) در نقش «الیزابت هولمز» (Elizabeth Holmes) اجرایی خیرهکننده و تحسینبرانگیز ارائه داد. اجرایی که برای او جایزه امی را نیز به ارمغان آورد. او حتی صدای خود را تغییر داد تا تُن گفتار واقعی هولمز را تقلید کند.
هرچند هیچکس با اقدامات او موافق نیست، اما «The Dropout» به مخاطب اجازه میدهد فراتر از تیترهای خبری، شخصیت واقعی پشت چهرهی رسانهای را درک کند. این سریال داستان مهمی درباره جاهطلبی، آرزو و خطرات از دستدادن ارتباط با واقعیت در مسیر موفقیت است.
سریال به جزئیات مهمی از زندگی هولمز میپردازد، از جمله دوران تحصیلش در دانشگاه استنفورد، جایی که نخستین ایدههای علمی و فناوریاش شکل گرفت.
۸. نارکوس (Narcos) — ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷
سه فصل پرهیجان از شکار پابلو اسکوبار در نتفلیکس
چند سال پیش از آنکه «پدرو پاسکال» (Pedro Pascal) نقش جوئل را در سریال The Last of Us بازی کند، او در سریال Narcos در نقش «خاویر پنیه» (Javier Peña) مأمور اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا (DEA) ظاهر شد؛ مأموری که مأموریت دارد امپراتور قاچاق مواد مخدر «پابلو اسکوبار» (با بازی واگنر مورا — Wagner Moura) را متوقف کند.
تماشای تقابل میان این دو شخصیت در فصلهای اول و دوم هیجانانگیز و نفسگیر است، چرا که سریال مملو از صحنههای اکشن، درگیریهای سیاسی و بازی قدرت است.
در فصل سوم، پس از مرگ اسکوبار، داستان تمرکز خود را بر سایر کارتلها میگذارد. برخی معتقدند که تمرکز سریال باید همچنان بر اسکوبار باقی میماند، اما با این حال، «Narcos» یکی از بهترین آثار نتفلیکس در ژانر جنایی است.
از آنجا که اسکوبار چهرهای بدنام و شناختهشده در تاریخ معاصر است، ساخت مجموعهای تلویزیونی بر محور زندگی و سقوط او تصمیمی هوشمندانه و پرمخاطب بود.
۹. وقتی ما را میبینند (When They See Us) — ۲۰۱۹
سریال تکاندهنده آوا دوورنی درباره پرونده مشهور «پنجنفر سنترال پارک» (Central Park Five)
سریال «When They See Us» محصول نتفلیکس با امتیاز ۹۶ درصد در سایت Rotten Tomatoes یکی از احساسیترین و تأثیرگذارترین آثار اقتباسی از پروندههای واقعی است.
این سریال نسخهای دراماتیک از پرونده سال ۱۹۸۹ است، زمانی که «تریشا میلی» (Trisha Meili) در پارک مرکزی نیویورک مورد حمله و تجاوز قرار گرفت و پنج نوجوان سیاهپوست و لاتینتبار بهاشتباه به جرم آن بازداشت و متهم شدند. گروهی که بعدها با عنوان «پنجنفر سنترال پارک» شناخته شدند.
هرچند سریال برخی جزئیات را برای روایت سینمایی تغییر داده، اما پیام اصلی آن درباره بیعدالتی نژادی، تعصب رسانهها و رفتار غیرمنصفانه پلیس با نوجوانان رنگینپوست همچنان پرقدرت است.
با وجود اینکه تنها چهار قسمت دارد، «When They See Us» روایت کاملی از بازداشت، محاکمه، و در نهایت تبرئهی این پنج جوان ارائه میدهد. قسمت پایانی نیز زندگی آنان پس از لغو محکومیتشان در سال ۲۰۰۲ را بررسی میکند. پایانی تلخ و در عین حال رهاییبخش.
بیشتر بخوانید: ۸ مینیسریال که در ۵ دقیقه نشان دادند شاهکار هستند
۱۰. شنود (The Wire) — ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸
درام انقلابی HBO الهامگرفته از تجربههای «اد برنز» و «دیوید سایمون»
سریال تحسینشده «The Wire» مستقیماً از یک پرونده خاص واقعی اقتباس نشده است، اما خالق آن، «دیوید سایمون» (David Simon)، هنگام ساخت سریال از تجربههای شخصی خود بهعنوان خبرنگار جنایی روزنامه Baltimore Sun بهره برد.
برخی از صحنههای مهم سریال نیز برگرفته از زندگی «اد برنز» (Ed Burns) یکی از نویسندگان و تهیهکنندگان سریال است که پیشتر پلیس و معلم بوده است.
او در گفتوگویی با برنامه رادیویی Fresh Air شبکه NPR، توضیح داد که یکی از صحنههای تکاندهنده سریال، جایی که دختری نوجوان با تیغ به چهره همکلاسیاش حمله میکند. واقعاً در مدرسهای که او در آن تدریس میکرد رخ داده است.
برنز گفت این حمله «کاملاً از پیش برنامهریزی شده بود، چون هر یک از این بچهها در خیابانها شخصیتی برای خود دارند، و این تنها چیزی است که در زندگیشان دارند.»
چنین صحنههایی، که ترسناک اما واقعگرایانهاند، دلیل محبوبیت ماندگار The Wire هستند؛ سریالی که بدون اغراق، واقعیت زندگی خبرنگاران، معلمان، مأموران پلیس، نوجوانان و قاچاقچیان مواد مخدر در شهر بالتیمور را نشان میدهد.
منبع: screenrant
نویسنده: اعظم خالقی