اصر تقوایی، هنرمند درگذشته سینمای ایران، علاوه بر آثار ماندگارش در فیلمسازی، روحی کنجکاو و عمیق در عرصه عکاسی و هنرهای تجسمی نیز داشت. او در نوشته‌ای قدیمی (سال ۱۳۵۲) هنر عکاسی را «مشاهده‌ی روحیه جامعه» و «فضا»ی تیره دانسته که در جان آدمی نهفته است. در این گزارش، ضمن نگاهی به فعالیت‌های تقوایی دور از سینما، آثار هنرمندان گرافیست و کاریکاتوریست مانند بهزاد خورشیدی، بزرگمهر حسینی‌پور و امین منتظری که به چهره و ویژگی‌های این فیلمساز بزرگ واکنش نشان داده‌اند، مرور می‌شود.
چارسو پرس: ناصر تقوایی علاوه بر سینما، عاشق عکاسی بود. او در روزنامه کیهان به سال ۱۳۵۲ ، ۱۳ اردیبهشت درباره هنر عکاسی گفته است: «عکس گرفتن از یک گوشه این جامعه، یا بازسازی یک گوشه‌ی آن به همان شکلی که ظاهرا به چشم می‌آید کار مهمی نیست، مشکل مشاهده‌ی روحیه جامعه است. روح جامعه همان چیزی است که من به آن می‌گویم فضا. نه آن چیزی که فقط به چشم دیده می‌شود. فضای تیره، در یک روز روشن و آفتابی هم تیره است. پس این تیرگی در کجاست؟ در جان آدمی که دارد زیر آفتاب راه می‌رود.» 

عکسی که در ادامه ناصر تقوایی را در حال عکاسی نشان می‌دهد، توسط پویان مقدسی از شاگردانش گرفته شده است.

ناصر تقوایی، فراتر از سینما؛ عکاسی، روح جامعه و نگاه هنرمندان گرافیک به خالق «ناخدا خورشید»

اما عکس‌های ناصر تقوایی که در حال حاضر در اختیار خانواده‌اش است، بسیارند. اما یکی از این عکس‌ها از مجموعه‌ای که در اختیار سیف‌الله صمدیان است، سال گذشته به نمایشگاهی با نام «چند تکه آینه» سپرده شد که حالا مهتا محدت ـ کیوریتور نمایشگاه ـ آن را در اختیار ایسنا قرار داده است.

ناصر تقوایی، فراتر از سینما؛ عکاسی، روح جامعه و نگاه هنرمندان گرافیک به خالق «ناخدا خورشید»
عکس از ناصر تقوایی

در کنار عرض‌اندام تقوایی در هنرهای تجسمی و به طور خاص عکاسی، هنرمندان این عرصه هم تمایلی ویژه به او نشان داده‌اند که در آثاری که در ادامه خواهید دید، بخشی از آن نمایان است.  

بهزاد خورشیدی، هنرمند گرافیست به مناسبت زادروز ناصر تقوایی با انتشار طرحی از چهره او، به ویژگی‌های این فیلمساز موج نوی سینمای ایران پرداخت. این اثر سال ۱۴۰۰ همزمان با زادروز تقوایی در ایسنا منتشر شد.

ناصر تقوایی، فراتر از سینما؛ عکاسی، روح جامعه و نگاه هنرمندان گرافیک به خالق «ناخدا خورشید»

۱۴ سپتامبر در صفحه رسمی ناصر تقوایی در فضای مجازی طرحی منتشر شد همراه با این جمله: «انگار که شلیک شده باشد به شقیقه آنکه اندیشمندانه خلق می‌کند.»

طراح این اثر بزرگمهر حسینی‌پور، طراح و کاریکاتوریست باسابقه کشورمان است.  

ناصر تقوایی، فراتر از سینما؛ عکاسی، روح جامعه و نگاه هنرمندان گرافیک به خالق «ناخدا خورشید»
اثر بزرگمهر حسینی‌پور

در میان کاریکاتورهای تصویرشده از ناصر تقوایی، تماشای این اثر حتی در روز مرگش برای ثانیه‌ای لبخند بر لب تماشاگر می‌نشاند. هنرمند این کاریکاتور، امین منتظری ـ  کارتونیست، گرافیست و کارگردان انیمیشن ـ است.   

ناصر تقوایی، فراتر از سینما؛ عکاسی، روح جامعه و نگاه هنرمندان گرافیک به خالق «ناخدا خورشید»

اثرِ نقاشی زیر با هنرمندی هادی جمشیدی، پنج سال قبل در صفحه هنرمند منتشر شده است. با گله از آنچه بر فضای کاری تقوایی گذشت. در بخشی از توضیح آن آمده است: « ... او هرگز ریا را بر همواری راهش نگزید. شفاف، آرام و صبور در حضور دیگران ایستاد. راضی از ایستادگی‌اش و خیره با افقی دورتر که تنها با سخن راست سپیده خواهد زد... او از خود نگفت. همیشه از «ما» گفت...»

ناصر تقوایی، فراتر از سینما؛ عکاسی، روح جامعه و نگاه هنرمندان گرافیک به خالق «ناخدا خورشید»