جعفر پناهی؛ این فیلم را کسانی ساختند که مرا به زندان انداختند

چارسو پرس: جعفر پناهی، فیلمساز مقاوم و تحسین‌شده ایرانی که در سال ۲۰۱۰ به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به شش سال زندان و بیست سال ممنوعیت فیلمسازی محکوم شد، در گفت‌وگویی تازه درباره فیلم اخیرش «فقط یک تصادف بود» گفت: «اگر به زندان نمی‌رفتم، این فیلم ساخته نمی‌شد. این فیلم را کسانی ساختند که مرا به زندان انداختند.»

پناهی که در ماه‌های اخیر چندین‌بار در جشنواره‌های بین‌المللی از جمله کن، تلیوراید و اوهای حضور یافته است، درباره چگونگی شکل‌گیری این فیلم گفت: «در زندان با آدم‌هایی آشنا شدم که هرکدام داستانی برای گفتن داشتند. ما برای گذر زمان با هم حرف می‌زدیم، اما همان حرف‌ها بعداً تبدیل به ریشه‌ی فیلم شد.»

فیلم «فقط یک تصادف بود» روایت مردی است که پس از آزادی از زندان، گمان می‌کند بازجوی سابقش را در بیرون یافته و تصمیم می‌گیرد او را رو‌به‌رو کند. پناهی در توضیح مضمون اثر گفت: «فیلم درباره چرخه‌ی خشم، عدالت، بخشش و این است که آیا این چرخه خشونت ادامه پیدا می‌کند یا نه.»

پناهی در بخش دیگری از گفت‌وگو با اشاره به تأثیر جنبش «زن، زندگی، آزادی» گفت: «همه‌چیز بعد از آن تغییر کرد. پیش از آن، سینما از جامعه جلوتر بود. حالا جامعه از سینما جلوتر است و ما باید خود را به آن برسانیم.»

جعفر پناهی که با فیلم‌هایی چون «دایره»، «طلای سرخ»، «تاکسی» و «این فیلم نیست» شناخته می‌شود، همواره با وجود فشارها و محدودیت‌ها به ساخت آثار اجتماعی ادامه داده است. او درباره‌ی خطرات ساخت فیلم بدون مجوز در ایران گفت: «برای فیلمبرداری از تجهیزات بزرگ استفاده نمی‌کنیم، گروه کوچک است، و همه چیز طوری پیش می‌رود که جلب توجه نکند. حتی بازیگران ۲۴ ساعت فرصت دارند تصمیم بگیرند که می‌خواهند در پروژه باشند یا نه.»

پناهی در پایان هشدار داد که شرایط امروز ایران تنها به یک کشور خاص محدود نیست و گفت: «چیزی که ما امروز در ایران تجربه می‌کنیم، ممکن است فردای خیلی از کشورها باشد. نشانه‌هایش را می‌بینیم.»