چارسو پرس: فیلمهای علمی-تخیلی طیف گستردهای از داستانها و جهانها را شامل میشوند و میتوان آنها را به زیرژانرهای علمی-تخیلی سخت و علمی-تخیلی نرم تقسیم کرد. در ژانر علمی-تخیلی سخت، تمرکز بر قوانین واقعی علم، کاربرد فناوری و روابط علت و معلولی است، در حالی که ژانر علمی-تخیلی نرم بیشتر به احساسات و شخصیتها میپردازد و جزئیات علمی را بهطور دقیق دنبال نمیکند. برخی فیلمها اما هر دو رویکرد را به شکلی استادانه ترکیب کردهاند.
۱. پارک ژوراسیک (1993)
مایکل کرایتون با تحقیق گسترده علمی داستانی درباره دایناسورها نوشت، اگرچه بسیاری از جزئیات علمی آن ساخته ذهن او بود. فیلم استیون اسپیلبرگ این علم را با یک صحنه انیمیشنی نشان میدهد که توضیح میدهد دایناسورها چگونه با ترکیبی از DNA حفظشده و مهندسی ژنتیک بازسازی شدهاند.
اگرچه فیلم بیشتر بر جنبه انسانی و هیجان بصری تمرکز دارد، همین نکته علمی جزئی باعث میشود فیلم هم علمی-تخیلی سخت باشد و هم علمی-تخیلی نرم، و از آثار ماجراجویانه کلاسیک متمایز شود.
۱۲ فیلم علمی-تخیلی که از هر نظر بینقص هستند
۲. گزارش اقلیت (2002)
فیلم علمی-تخیلی نوآر اسپیلبرگ بر اساس داستانی از فیلیپ کی. دیک، درباره فناوری پیشبینی جرم توسط سه پیشآگاه (Precogs) است و به بررسی مسائلی مانند اختیار انسان و خطرات پلیس پیشگویانه میپردازد.
جنبه علمی-تخیلی سخت فیلم در تکنولوژیهای پیشرفتهای است که روی لبه واقعیت قرار دارند، از جمله تبلیغات هدفمند، خودروهای خودران و رابطهای بدون لمس. این فناوریها با تحقیق علمی توسعه یافتهاند، نه صرفاً خیالپردازی.
۳. گاتاکا (1997)
این فیلم کمتر شناختهشده درباره آیندهای است که در آن جامعه بهواسطه انتخاب ژنتیکی به دو گروه «مجازها» و «غیرمجازها» تقسیم شده است. اتان هاوک نقش فردی طبیعی را بازی میکند که برای تحقق رویای سفر فضایی، از ژنهای یک فرد مجاز استفاده میکند.
تمرکز فیلم بر مسائل انسانی و اجتماعی آن را در دسته علمی-تخیلی نرم قرار میدهد، اما فناوری ژنتیکی و پیامدهای آن، جنبه علمی-تخیلی سخت فیلم را تقویت میکند.
۸ فیلم علمی-تخیلی جنجالی و بحثبرانگیز تاریخ سینما
۴. میانستارهای (2014)
کریستوفر نولان با تمرکز بر واقعگرایی علمی، داستان زمین در بحران و سفر به سیارات دیگر از طریق کرمچاله را روایت میکند. فیزیک نظری پشت داستان توسط کیپ تورن ارائه شد و نولان با سبک حماسی خود، فیلمی ترکیبی از علمی-تخیلی سخت و نرم خلق کرد.
این فیلم با ارائه داستان انسانی قوی و همزمان پایبندی به اصول علمی، یکی از بهترین آثار علمی-تخیلی دهه ۲۰۱۰ محسوب میشود.
بهترین فیلمهای علمی-تخیلی ۲۰۲۴؛ از «فیوریوسا» تا «تلماسه: بخش دو»
۵. ورود (2016)
«Arrival» روایت تلاش انسان برای برقراری ارتباط با موجودات فضایی است و با تمرکز بر زبانشناسی و ارتباط، به بررسی موضوعات عاطفی عمیق مانند روابط مادرانه و سرنوشت میپردازد.
علم در این فیلم وسیلهای برای فهم بهتر شخصیتها و شکلدهی به داستان است و ترکیبی کامل از علمی-تخیلی سخت و نرم ارائه میدهد.
سوالات متداول درباره بهترین فیلمهای علمی-تخیلی واقعیگرا و احساسی
۱. علمی-تخیلی واقعیگرا و علمی-تخیلی احساسی چه تفاوتی با هم دارند؟
فیلمهای علمی-تخیلی واقعیگرا تمرکز بر قوانین علمی، فناوری ممکن و منطق علت و معلولی دارند، در حالی که فیلمهای علمی-تخیلی احساسی بیشتر بر شخصیتها، روابط انسانی و پیامهای فلسفی تمرکز میکنند و جزئیات علمی را بهطور دقیق دنبال نمیکنند.
برخی آثار موفق، توانستهاند ترکیبی از هر دو سبک ارائه دهند؛ یعنی هم اصول علمی قابل قبول را رعایت کنند و هم داستان و شخصیتها به گونهای پرداخته شوند که مخاطب به آنها عاطفی پاسخ دهد.
از جمله بهترین فیلمها میتوان به «پارک ژوراسیک»، «گزارش اقلیت»، «گاتاکا»، «میانستارهای» و «ورود» اشاره کرد که هر کدام در ترکیب علم و احساس، موفق عمل کردهاند.
خیر، بسیاری از فیلمهای علمی-تخیلی در یک طیف قرار میگیرند و ممکن است بیشتر به یک سبک متمایل باشند. اما نمونههای منتخب این مقاله، تعادل خوبی بین دو رویکرد ایجاد کردهاند.
۵. آیا فیلمهای علمی-تخیلی احساسی ارزش علمی ندارند؟
نه الزاماً. حتی در فیلمهای احساسی، ممکن است نکات علمی یا فناوریهای واقعی در داستان لحاظ شده باشند، اما تمرکز اصلی بر شخصیتها و پیامهاست، نه علم دقیق.
منبع: collider
نویسنده: نسرین پورمند







