پایگاه خبری تئاتر- خبرآنلاین: اسامی آثار راه یافته به «بخش خارج از صحنه (Offstage)» سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در حالی یکشنبه 12 آذر در دو گرایش «تئاتر خیابانی» و «مرور خارج از صحنه» اعلام شد که کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر و دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی، برخلاف سال‌های قبل خود را کنار کشیده و در برگزاری آن مشارکتی نداشته‌اند.
اختلاف دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی با سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اولین بار در نشست خبری این جشنواره که 24 تیر سال جاری، همزمان با انتشار فراخوان برگزار شد خود را نشان داد. جایی که سامان خلیلیان، مدیر دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی و عضو هیئت‌مدیره کانون نمایشگران تئاتر خیابانی خانهتئاتر در میان خبرنگاران حاضر شد و اعتراضاتی را خطاب به فرهاد مهندس‌پور، دبیر دوره سی و ششم مطرح کرد.
فراخوان گنگ است/ الزام اجرای عمومی برای تئاتر خیابانی جهت حضور در جشنواره بی‌معناست
آن‌چه اعتراض سامان خلیلیان را در پی داشت، این بود که به عقیده او اولا فراخوان گنگ بوده و نمایشگران خیابانی نتوانسته‌اند فرم ثبت‌نام را تکمیل کنند و دوما شرط داشتنِ اجرای عمومی پیش از ورود به جشنواره برای تئاتر خیابانی، شرط درستی نیست. به عبارت دیگر نمایش‌های خیابانی اصولا چیزی به نام اجرای عمومی ندارند که بتوانند پس از گذراندن آن متقاضی حضور در جشنواره شوند.
باز شدن مجدد سایت ثبت‌نام و برداشتن الزام پشت سر گذاشتن اجرای عمومی
این اعتراض که 24 تیر مطرح شد سرانجام در جلسه‌ای که 15 مهر با حضور حمید پورآذری و سامان خلیلیان برگزار شد پاسخ گرفت. در این جلسه مقرر شد که «امکان باز کردن سایت جشنواره و ثبت‌نام مجدد برای تمام گروه‌های خیابانی که خواهان حضور در جشنواره بوده و از اجرای خود فیلم آماده دارند (به این دلیل که گروه‌های تئاتر خیابانی در ایران تاکنون امکانی برای اجرای عموم نداشته‌اند) بررسی شود»، این امکان بررسی و سایت جشنواره مجددا باز شد.
حمید پورآذری، مدیر «بخش خارج از صحنه (Offstage)» در جلسه‌ای که یکشنبه 12 آذر با خبرنگاران داشت در این مورد گفت: «ما فراخوان را براساس چیزی که سال گذشته داشتیم نوشتیم و در واقع فراخوان سال گذشته را مبنا قرار دادیم. ایده ما این بود که باید به جشنواره‌های تخصصی اهمیت داد. همان طور که مبنای پذیرش کارهای دانشجویی، جشنواره تئاتر دانشگاهی است. مهمترین جشنواره تئاتر خیابانی که من معتقدم «تئاتر در خیابان» نام بهتری برای آن است، جشنواره مریوان است. در فراخوان هم محدودیتی برای تعداد نمایش‌هایی که این جشنواره می‌توانست به تئاتر فجر معرفی کند وجود نداشت و ما آن را به عنوان مجرا در نظر گرفتیم.»
او ادامه داد: «ما چند جشنواره دیگر تئاتر خیابانی هم داریم که همگی می‌توانند خروجی‌هایشان را به جشنواره مریوان بفرستند و مریوان هم می‌تواند بهترین‌های آن‌ها را راهی جشنواره تئاتر فجر کند. این راه در غیاب اجراهای عمومی نمایش‌های خیابانی می‌تواند بسیار موثر باشد.»
پورآذری در مورد اعتراض به الزام اجرای عمومی تئاتر خیابانی پیش از حضور در جشنواره و فراهم نبودن شرایط آن برای اکثر گروه‌ها هم گفت: «درست است که این نکته در فراخوان آمده بود و ما اشتباه کرده بودیم اما در جلسه 15 مهر اعلام شد که گروه‌های تئاتر خیابانی کافی است تنها فیلم اجرایشان را برای دبیرخانه بفرستند و سایت ثبت‌نام را هم مجددا باز کردیم.»
پورآذری گفت: «جشنواره ساختاری دارد و نمی‌شود قاعده‌اش را بهم زد. ورود همه آثار به جشنواره از طریق اجراهای عمومی است و نمی‌شود استثنا قائل شد ولی با توجه به این مسئله که تئاترهای خیابانی عموما اجرای عمومی ندارند قرار شد بدون آن که اجرای عمومی رفته باشند فیلم کارشان را برای ما بفرستند. این استثنا را به این دلیل که ترکیب کلی فراخوان به هم نخورد و دچار چندگانگی نشود گذاشتیم.»
در وقت قانونی 80 طرح ثبت شد و بعد از باز کردن مجدد سایت 99 طرح
حمید پورآذری با اشاره به این که در زمان قانونی فراخوان، 80 طرح تئاتر خیابانی در سایت جشنواره ثبت شده بود ادامه داد: «یکی از بحث‌های سامان خلیلیان این بود که فراخوان گنگ بوده و نمایشگران خیابانی متوجه نشده‌اند که چطور باید ثبت‌نام کنند. هر چند می‌شد در جواب گفت پس آن 80 طرح چطور ثبت شد؟! و این که می‌گویید متوجه نشده‌اند، توهین به خود آن آدم‌هاست. با وجود این سایت باز و شرط اجرای عموم برداشته شد و به فیلم اتکا کردیم و 80 طرح تبدیل شد به 99 طرح.»
سهم‌خواهی چیز قشنگی نیست
پورآذری گفت: «ما نمی‌خواستیم و نمی‌خواهیم چیزی را حذف کنیم اما سهم‌خواهی چیز قشنگی نیست. گرفتن حق خوب است ولی سهم‌خواهی نه. این که تصور کنیم حق آب و گلی داریم و سهمی از پیش معین شده، باعث نازل شدن بحث می‌شود.»
او ادامه داد: «وقتی مسائل شخصی‌مان را به رسانه‌ها می‌بریم، منی که شکایتم را به رسانه برده‌ام انگار شاکی‌ام از این که چرا تحویلم نگرفته‌اند! و این صورت خوبی ندارد. می‌پذیرم که اشتباه از ما بود و می‌شد جلسه 15 مهر را زودتر برگزار کرد، قبل از آن که سوتفاهم شکل بگیرد. به عبارت دیگر می‌شد بعد از 24 تیر و اعتراضات صورت گرفته، همان جلسه‌ای را که 15 مهر برگزار کردیم، زودتر برگزار کنیم و بابت انجام نشدنش همین جا می‌گویم ما خطا کردیم و عذر می‌خواهم.»
کدام یک متولی باشند؟! کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر یا دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی
در یکی از بندهای صورت‌جلسه 15 مهر که پیش‌تر به آن اشاره شد آمده است «بنا به پیشنهاد بخش Offstage، بازبینی و انتخاب آثار بخش خیابانی به صنف مربوطه (کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر) واگذار می‌شود. پیشنهاد سامان خلیلیان برای این مورد، ارزیابی توسط دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی بود.»
حمید پورآذری در این مورد گفت: «یکی از محل‌های مناقشه ما این بود که سامان خلیلیان اعتقاد داشت بازبینی و انتخاب آثار باید به دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی واگذار شود و ما عقیده داشتیم باید کار را به نهاد صنفی مربوطه یعنی کانون نمایشگران خیابانی خانه تئاتر بسپاریم. هر سال این کار توسط دفتر انجام می‌شد و ما گفتیم این کانون است که باید انتخاب کند. چون خود دفتر بخشی از یک مجموعه دولتی به حساب می‌آید و ما ترجیح می‌دهیم کار را به صنف واگذار کنیم.»
او ادامه داد: «به پیشنهاد بخش Offstage، بازبینی و انتخاب آثار بخش خیابانی به صنف مربوطه یعنی انجمن نمایشگران خیابانی خانه تئاتر واگذار شد اما پیشنهاد خلیلیان، بازبینی توسط دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی بود و این یکی از اختلافاتی بود که حل هم نشد.»
انصراف کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر از پذیرفتن بازبینی/ حضور فریندخت زاهدی، لیلا ارجمند و لیلی رشیدی
پایان آبان بود که سامان خلیلیان، مدیر دفتر تئاتر خیابانی مرکز هنرهای نمایشی و عضو هیئت‌مدیره کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر از اعلام انصراف این کانون برای بازبینی فیلم‌های رسیده از آثار خیابانی و انتخاب اثر برای حضور در جشنواره تئاتر فجر خبر داد، چون مدعی بود هنوز پاسخی برای اعتراضاتش نگرفته است.
پورآذری در این مورد گفت: «اشاره شد که در سری دوم که سایت را باز کردیم تعداد طرح‌های ثبت شده از 80 به 99 رسید اما تعداد فیلم‌هایی که در نهایت به دبیرخانه رسید 45 فیلم بود و باقی بعد از ثبت طرح‌شان فیلمی نفرستادند و فقط ثبت‌نام کردند. از این 45 فیلم، 35 فیلم به حوزه تئاتر خیابانی ربط داشت که برای بازبینی و انتخاب به سامان خلیلیان تحویل داده شد. 10 اثر باقی‌مانده نیز به حوزه اجرا در مکان‌های نامتعارف و جاهایی که از اساس جای اجرای تئاتر نبودند مربوط بود.»
او ادامه داد: «با انصراف کانون نمایشگران خیابانی از بازبینی این 35 فیلم، هیئت‌انتخابی سه نفره فیلم‌ها را دید تا آثاری را برگزیند. این هیئت‌انتخاب سه نفره تشکیل شده بود از فریندخت زاهدی، لیلا ارجمند و لیلی رشیدی. این سه نفر از میان 35 فیلم تئاتر خیابانی، چهار اثر را برگزیدند. قرار ما این بود که در مجموع 15 گروه در بخش خیابانی پذیرفته شوند و این 15 گروه شامل 9 اثر از مریوان باشد به علاوه شش اثر انتخابی. 9 اثر تبدیل شد به 11 اثر و از این سو هیئت‌انتخاب چهار کار را واجد شرایط ورود به جشنواره تشخیص داد و نه شش اثر را.»
پورآذری تصریح کرد: «در مورد 10 فیلمی که به اجرا در مکان‌های نامتعارف مربوط بود، هیئت‌انتخابی چهار نفره تشکیل شد، شامل گلرخ نفیسی، نسیم احمدپور، آزاده گنجه و آزاده شاهمیری که سه اثر را انتخاب کردند. بنای ما بر این بود که نام آثار پذیرفته شده در «بخش خارج از صحنه (Offstage)» را بین 10 تا 15 آبان اعلام کنیم اما برنامه‌ریزی‌هایمان با کناره‌گیری کانون عقب افتاد و این اسامی یکشنبه 12 آذر اعلام شد.»
نامه بی‌جواب دبیرخانه جشنواره سی و ششم به خانه تئاتر
پورآذری گفت: «نکته‌ای را به خود سامان خلیلیان هم گفتم این بود که کارهایی در بخش خیابانی هست که قدمی رو به جلو محسوب می‌شود. از جمله کارهای امیرحسین شفیعی، اتفاقاتی که می‌تواند منجر به رشد تئاتر خیابانی شود و اعلام کردیم کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر اگر مایل باشد می‌تواند به افرادی از این دست سفارش ساخت کار دهد و از آن‌ها دعوت کند که در جشنواره حضور داشته باشند اما اساسا نمی‌دانم او این پیشنهاد را در کانون مطرح کرد یا خیر.»
پورآذری در مورد درخواستش برای صحبت رو در رو با اعضای کانون نمایشگران خیابانی خانهتئاتر و بی‌جواب ماندن آن هم گفت: «دبیرخانه جشنواره فجر برای حل کردن سوتفاهم خطاب به اصغر همت، مدیرعامل خانهتئاتر نامه‌ای نوشت و درخواست کردیم با اعضای کانون نمایشگران خیابانی به گفت‌وگو بنشینیم. نامه‌ای که تا هنوز جوابی بابت آن نگرفته‌ایم.»
او ادامه داد: «طی این نامه فرهاد مهندس‌پور، دبیر جشنواره بابت همه سوتفاهم‌ها عذرخواهی و درخواست تشکیل جلسه کرد اما جوابی به آن داده نشد.»
حمید پورآذری در پایان گفت: «تئاتر خیابانی از بعد از انقلاب تا به امروز عمری طولانی را پشت سر گذاشته اما متاسفانه به اندازه سنش، رشد نکرده است. اگر امسال در مجموع بتوانیم کیفیت این بخش از تئاتر را حتی پنج درصد افزایش دهیم به آن‌چه می‌خواستیم رسیده‌ایم.»
صفحه رسمی سایت خبری تئاتر در تلگرام
https://telegram.me/onlytheater
