المپیاد فیلمسازی نوجوانان از دل جشنواره فیلم کودک بیرون می‌آید
دبیر سی و یکمین جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان معتقد است «المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران» ازجمله رویدادهای فرهنگی است که از دل جشنواره فیلم کودک بیرون می‌آید و به شکل مستقل و براساس تعاریف مشخص به حیات خود در چرخه صنعت سینما ادامه خواهد داد.
علیرضا رضاداد دبیر سی و یکمین جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان با بیان این مطلب، درباره ضرورت برگزاری المپیاد فیلمسازی نوجوانان گفت: جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان فرزند جشنواره فیلم فجر است. این جشنواره براساس شرایط فرهنگی و ایجاد ظرفیت‌های جدید، از دل یک رویداد سینمایی بزرگتر بیرون آمد و در قالب یک جشنواره سینمایی تعریف شد و تا امروز به حیات خود ادامه داده است. بنابراین با تغییر شرایط روز و بنابر نیازهای موجود ، رویدادهای جدید شکل می‌گیرند و به تبع، المپیاد فیلمسازی نوجوانان نیز از همان رویدادهای جدید است که می‌تواند پس از چند سال به شکل مستقل و جدا از جشنواره فیلم کودک برگزار شود.
او ادامه داد: چون مخاطب جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان خود کودک و نوجوان است برگزاری المپیاد فیلمسازی موقعیت مناسبی است تا کودکان با فضایی که هم نسلانشان برای آنها فیلم می‌سازند آشنا شوند و از سوی دیگر وقتی فیلم‌های همسالان خود را به واسطه این المپیاد می‌بینند با رویاهای هم نسلان خود نیز روبرو می‌شوند، رفتاری تشویقی است برای استفاده نوجوان از ظرفیت تصویر سازی.
رویاهای خود را به تصویر می‌کشند
رضاداد در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به خاصیت دیده شدن فیلم‌هایی که کودکان و نوجوانان به بهانه این المپیاد برای همسالان خود می‌سازند، گفت: کودکان و نوجوانان به واسطه سینما می‌توانند رویاهای خود را به تصویر بکشند و با فناوری های جدید قادر هستند سطحی از میزان توانمندی‌های خودشان را به نمایش بگذارند. از همین رو باید فضایی فراهم شود تا توانمندی‌های کودکان و نوجوانان هم برای سینماگران و هم برای هم‌نسلان به نمایش گذاشته شود. ادامه این روند باعث می‌شود تا در فضای رقابتی و رفته رفته تمایل به فیلمسازی ایجاد شود و نسل به نسل به گردش درآید و در سنین پایین‌تر جامعه نیز قرار گیرد.
او در ادامه تاکید کرد: در کشور ما سینما اهمیت بسیاری دارد و فیلمسازی در بین جوان‌ها بسیار مطرح و مقبول است و به آن تعلق خاطر دارند و چون ظرفیت فناوری‌های نوین جامعه بالا رفته کودکان و نوجوانان هم می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند و المپیاد فیلمسازی با گروه سنی ۹ تا ۱۶ سال که تعریف شده است این امکان را به آنها می‌دهد. تداوم در برگزاری این بخش از جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان باعث می‌شود ساختار جدیدی در فیلمسازی یعنی دست یافتن کودکان و نوجوانان به سینما شکل بگیرد که این ساختار می‌تواند در آینده به شکل مستقل در قالب یک رویداد سینمایی یا به گسترش ماموریت انجمن سینمای جوانان عمل کند.
دبیر سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان تاکید کرد: در دورانی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با توجه به مختصات زندگی اجتماعی در زمانه خود، نماینده این جریان در ایران بود. در آن دوران کانون نوشته‌ها و نقاشی‌های گروه سنی ۹ تا ۱۶ سال که گروه سنی المپیاد فیلمسازی هم هست را در اختیار مراکز مرتبط با فعالیت‌های کودک و نوجوان قرار می‌داد. به اعتقاد من همین تولیدات مانند مطالعه انشای بچه عمل می‌کند. بسیاری از کارشناسان در حوزه‌های فکری و روانشناسی کودک و نوجوان، به این محصولات به چشم منبع مطالعاتی نگاه می‌کنند تا دریابند فرایند تبدیل رویا به تصویر در ذهن بچه‌ها چگونه است و تا چه اندازه توانمند شده‌اند تا ایده‌های خود را به صورت تصویر بیان کنند.
نهالی در المپیاد فیلمسازی کاشته می‌شود که شاخ و برگ می‌دهد
رضاداد تاکید کرد: در حقیقت قرار است نهالی در المپیاد فیلمسازی کودکان و نوجوانان کاشته شود که بعدها شاخ و برگ زیادی بدهد و رفته رفته به یک درخت تناور تبدیل شود و در نهایت خودش بتواند رویدادی بزرگتر از درون جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان باشد.
این مدیر سینمایی در پاسخ به این سئوال که تناور شدن نهال المپیاد فیلمسازی به چه عواملی بستگی دارد گفت: مهمترین عامل، امکانی است که در اختیار کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرد. به این معنا که باید ارزیابی کرد که تا چه اندازه می‌توان، فرصت و ظرفیت درست را به بچه‌ها منتقل کرد. نکته دیگر اینکه باید بچه ها را به مشارکت بیشتر تشویق کرد. جهان آینده جهان پیروزی خلاقیت و تفکر خلاق است و تلاش برای تبدیل اندیشه و رویا به تصویر تلاشی در جهت بروز خلاقیت است .
آموزش تبدیل رویا به زبان
او ادامه داد: ممکن است خیلی از کودکان و نوجوانان امروز با وسایل شخصی تصویربرداری، برای خودشان لحظاتی را خلق کنند اما هیچ‌وقت به این فکر نکنند که در لحظه خلق شده، یک موقعیت سازمان یافته‌تر ایجاد کنند و آن را با دیگران به اشتراک و داوری بگذارند. یا حتی از افراد دیگر کمک بگیرند تا این تصویر سازی حرفه‌ای‌تر صورت بگیرد. یکی از اهداف این المپیاد همین است. اینکه کسانی که این ظرفیت و آگاهی را دارند متوجه بشوند که سازوکار تبدیل یک رویا به زبان تصویر چیست. در حقیقت درحال آموزش شیوه تبدیل رویا به زبان تصویر به بچه‌ها هستیم.
*رضاداد با بررسی این المپیاد از زاویه‌ای دیگر و تشبیه آن به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای گفت: المپیاد فیلمسازی کودکان و نوجوانان مانند خیلی از حرفه‌های دیگر که در مراکز فنی و حرفه ای انجام می‌شود، عمل می‌کند اما صرفا جنبه آموزشی ندارد. فرقی که المپیاد فیلمسازی با حرفه‌های دیگر دارد، این است که کاملا در دسترس است. حال اینکه موقعیت جشنواره به بچه‌ها این امکان را می‌دهد که اولا بتوانند با مخاطبان همفکر، آثار خود را ببینند. دوم اینکه کسانی که آثارشان پذیرفته شده است، فیلم‌های خودشان را بر پرده بینند و تجربیات به یکدیگر منتقل شود. جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان فضایی است که حرفه‌ای‌ها هم فیلم ساخته‌اند و بچه‌ها می‌توانند از حضور این حرفه‌ای‌ها استفاده کنند. یکی از خاصیت‌هایی که با سینما سازگار است این است که بچه‌ها در مدت آموزش، زندگی جمعی می‌کنند. و یکی از الزامات حوزه فیلمسازی مشارکت و مدیریت و رهبری جمعی است. در این زندگی جمعی یک هفته‌ای، یاد می‌گیرند که با دیگران چگونه تعامل کنند. در کل این بخش جشنواره، همه ویژگی‌هایی یک اردو و تاثیر آن در رشد شخصیت بچه ها و آموزش های اجتماعی را توامان دارا است.
این مدیر سینمای در پاسخ به این سوال که برگزاری این المپیاد تا چه اندازه خانواده‌ها را مشتاق به حضور نوجوانان خود می‌کند، گفت: امکان برگزاری المپیاد ممکن است در کوتاه مدت تعارضی ظاهری بین کودک و خانواده ایجاد کند. ممکن است برخی خانواده ها این فرصت را در اختیار نوجوان ها قرار ندهند. ولی آرام آرام به مطالبه بچه ها از خانواده ها تبدیل می شود. مثل بچه ای که می خواهد کتاب بخواند اما خانواده برای او به اندازه کافی کتاب خریداری نکرده است. ولی با اشاعه کتابخوانی در جامعه، بچه ها می توانند کتاب را از خانواده ها مطالبه کنند و این خود چرخه کتابخوانی را قوی‌تر می‌کند. ضمن اینکه من فکر می‌کنم فنآوری هم روی این موضوع تاثیر خواهد گذاشت. احتمالا همینطور که در حال حاضر، امکان دسترسی بچه ها به فضاهای مناسب اطلاعاتی فراهم است، در آینده خلاقان و تولیدکنندگان تکنولوژی، به این فکر می‌افتند که شیوه‌های دسترسی کودکان به روش‌های تصویرسازی مختص خود را شکل دهند. الان یک بچه 9ساله می‌تواند با تلفن هوشمند یکی از اعضای خانواده‌اش تصویرسازی کند. به نظرم باید آرام آرام کاری کنیم که این فرصت، به عنوان یکی از حقوق کودکان شناخته شود. باید همانطور که در مقابل نوشتن انشا یا خاطره توسط کودکان مقاومتی نداریم و تشویقش هم می کنیم، به امکان تصویر سازی توسط آنان و حضور در المپیاد هم به همین چشم نگاه کنیم. زمانی می خواستند داستانش را بنویسند و حالا می خواهند تصویرسازی کنند و رویایشان را به زبان تصویر به دیگران ارائه دهند. حتما خانواده ها گرایش بیشتری پیدا خواهند کرد. به هر حال فیلمسازی یک کار مشارکتی است و بچه ها برای تصویر سازی باید بتوانند خصوصیات لازم برای ارتباط مناسب با جامعه را کسب کنند.
المپیاد رویدادی نخبه‌گرا است
دبیر سی و یکمین جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان در ادامه صحبت‌های خود به انتخاب واژه المپیاد برای این رویداد سینمایی اشاره کرد و گفت: به انتخاب آقای شجاع نوری، آقای تابش و دوستانی که بنیانگذار این المپیاد بودند و آن را عملیاتی کردند احترام می گذاریم. وقتی واژه المپیاد را ارزیابی می کنیم. رویداد های المپیاد در رشته های گوناگون در گروه سنی مخاطب خودش، جایگاه ممتازی پیدا کرده است. بچه هایی که توانسته اند به المپیاد برسند، در محیط آموزشی و اطراف خود بچه های مقبول تری شده اند و رویداد المپیاد اصولا یک رویداد نخبه گراست. شاید بتوان اسم های دیگری انتخاب کرد اما استفاده از فضای مثبت موجود، معقول و منطقی بوده است. این واژه یادآور این هم هست که اصل کار، علمی است و باید به بچه‌ها فهماند که شما با ساختن چند فیلم، فیلمساز نشده‌اید. این هم مثل خاطره‌نویسی و داستان نویسی است. برای داستان‌نویس یا فیلمساز حرفه‌ای شدن، باید خیلی چیزها را آموزش ببینید. این رویداد می‌تواند تمایلات بچه ها برای آموزش پذیری را بروز و افزایش دهد. بنابراین اگر سایرین هم به این نتیجه رسیده اند که واژه المپیاد بار علمی و آموزشی را به ذهن متبادر می کند، به خودی خود نتیجه بدی نیست. چرا که مثل هر رویداد علمی در هر رشته دیگری، لازمه ورود به حوزه تصویرسازی و سینما، کسب دانش مناسب است و این باید به بچه‌ها آموزش داده شود. لفظ المپیاد برای خود من همیشه لفظ جالب و جذابی بوده است. از همان دوره‌ای هم که این ایده در دبیرخانه جشنواره فیلم کودک و نوجوان ساخته و پرداخته شد، احساس نکردم که واژه نامناسبی باشد.
فیلم‌های المپیادی برای عموم نمایش داده می‌شود
رضاداد در پایان گفت: در اصفهان بخش اردوی دانش آموزی را برای پذیرفته شدگان به المپیاد فیلمسازی تدارک دیده‌ایم تا زندگی اجتماعی را به همراه مربیان در آنجا تجربه کنند. این امکان را هم فراهم می‌کنیم که در این محل استقرار، علاوه بر یک نمایش که کارگاهی است و بحث و بررسی می‌شود، خود بچه‌ها نیز به فیلم‌های یکدیگر امتیاز دهند. سالنی وجود دارد که بچه‌ها می‌توانند به همراه حرفه‌ای‌ها فیلم ببینند و با هم بحث و تبادل نظر کنند. یکبار هم این فیلم‌ها در سالن‌های مخصوص برای مردم نمایش داده می‌شود و بچه‌ها در آن سالن‌ها هم می‌توانند کنار مردم فیلم ببینند. یعنی هم نمایش اختصاصی دارند و هم نمایش عمومی. همچنین پیش بینی کرده‌ایم که اگر آثاری وجود داشت که مناسب، قابل قبول و از استانداردهای لازم برخوردار بود، قبل از نمایش فیلم‌های بخش مسابقه در سانس‌های مختلف نمایش دهیم.
