سمینار و مسابقه مقالات رادی شناسی نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی، صبح روز یکشنبه 16 دی ماه 97 و از ساعت 10 صبح در محل تالار مشاهیر ایران مجموعه تئاتر شهر برگزار شد
پایگاه خبری تئاتر: در این سمینار که با حضور شهرام زرگر دبیر علمی سمینار، روح الله جعفری و بهزاد صدیقی با همراهی پژوهشگران برگزیده ، اعضای گروه داوری بخش مسابقه مقالات و مشارکت جمعی از پژوهشگران، اساتید و دانشجویان و سخنرانی محمد چرمشیر، بهروز محمودی بختیاری و رامتین شهبازی برگزار شد، روح الله جعفری دبیر بخش مسابقه مقالات رادی شناسی در سخنان کوتاهی به تاثیر پژوهش در حوزه های فرهنگی و اهداف جشنواره تئاتر اکبر رادی در برگزاری این بخش اشاره کرد و گفت: در برپایی جشنوارههای متعدد به اصطلاح فرهنگی که نمونههای زیادی از آن را در تهران و سایر شهرهای ایران شاهد هستیم، عدهای پژوهشگر به تولید محتوا میپردازند، اما این تولید محتواها مورد استفاده هنرمندان قرار نمیگیرد و منجر به امر آفرینشگری بهوسیله ایشان نمیشود؛ چراکه کاربردی نیستند و از آنها نمیتوان به صورت عملیاتی در آثار نمایشی استفاده کرد.
جعفری ادامه داد: هدف از برگزاری بخش مسابقه مقالات و سمینار رادیشناسی در جشنواره تئاتر استاد اکبر رادی، پُر کردن خلأ نبود رابطه بین تولید محتوا با امر آفرینشگری است. وی افزود: تحول و پویایی هر جامعهای مرهون توسعه و اعتلای فرهنگ آن جامعه است و توسعه و اعتلای فرهنگ نیز در گرو پژوهش، خلاقیت، ابتکار و نوآوری افراد آن جامعه است. لذا مهمترین ابزار برای نیل به توسعه فرهنگی، پژوهش است. آثار بهیادگار مانده از استاد اکبر رادی در زمره سرمایه فرهنگی ملت ایران بهحساب میآید و تعریف میشود که چندوجهی و چندساحتی است و با استفاده از تئوریها و نظریههای مختلف در حوزههای بینارشتهای، میتوان آنها را تحلیل و خوانش کرد.
پس از سخنان دبیر این بخش، سید مصطفی مختاباد یکی از اعضای گروه داوری بخش سمینار و مسابقه مقالات رادی شناسی در سخنان کوتاهی پیرامون این رخداد گفت: سمينار رادي شناسي چنان گشودن دريچه اي است به سبز دشت زيبا و با شكوه طبيعت خلاقه اسطوره درام ايراني " اكبر رادي،" ؛ بي شك اين آئين گامي بلند در پي شناخت هرآنچه عميقتر براي يافتن مفاهيم و معناي اصيل از افق هاي هستمند آثار گرانسنگ بجا مانده از رادي شمرده مي شود، ميدان انديشگي كه نسل تازه نفسي به آن پا نهاده است تا با ذهنيت متفاوت و نو انديش به پديداري و كشف و شهود جهان رادي دست يازد، كاوش و بازخواني دگرانديشانه أي كه پارادايم ها و نقد و نگاهي با نظر داشت به پژوهش هاي دقيق در حوزه مطالعات فرهنگي و پست دراماتيك را در بر مي گيرد انواع پژوهش با رويكرهاي نظري و نظريه پردازانه چند متنيت، فرايندي كه نشان از اعتبار عميق آثار نمايشي رادي براي چنين پژوهش ها و مطالعات بنيادي در خوانش و قرائت هاي پژوهشي بر مبناي نظريه هاي نقد مدرن و پست مدرن ميدهد.
بر پایه این گزارش در ادامه سمینار دو پژوهشگر این رخداد مقالات خود را به حاضران ارائه کردند. مقاله نخست به محسن صادقی اصفهانی با عنوان: "تحلیل گفتمانی سکوت در نمایشنامههای اکبر رادی با بررسی موردی نمایشنامههای از پشت شیشهها و مرگ در پائیز" تعلق داشت که این پژوهشگربه تشریح پژوهش مذکور برای حضار پرداخت. پس از آن بهروز قیاسی دیگر پژوهشگر برگزیده جشنواره مقاله خود با عنوان: نقش تأثیر محیط بر رفتار فردی در آثار اکبر رادی با رویکرد نظریهی تنظیم خلوت آلتمن (بررسی آثار نمایشی دههی 50) را برای حاضران تشریح کرد.
در ادامه این برنامه و در پنل دوم سمینار با عنوان ارائه طرح سئوال پژوهش، اکبر احمدی شیخزاده، امیرحسین پاشامقدم، فضه خاتمینیا، سید حسین رسولی، سروناز آقازمانی، محمدرضا رسولی، پریسا کیومرثی، احسان روحی، رضا عاشوریفر، مصطفی لعلیان و طیبه نصراللهی از دیگر راه یافتگان به مرحله نهایی بخش سمینار و مسابقه مقالات رادی شناسی به صورت جداگانه و در زمان های معین موضوع سئوال پژوهشی خود را به حاضران ارائه کردند.
در پنل سوم و پایانی محمد چرمشیر، بهروز محمودی بختیاری و رامتین شهبازی سخنرانان مدعو سمینار و مسابقه مقالات رادی شناسی برای حاضران سخنرانی کردند.
محمد چرمشیر به عنوان سخنران نخست با موضوع: چگونه رادی بخوانیم؟ (بررسی موردی: نمایشنامهی روزنهی آبی) به ایراد سخن پرداخت. وی در بخشی از سخنانش گفت: باید در دوره های بعدی جشنواره و برنامه های رادی شناسی به تکنیک و فرم آثار رادی توجه کنیم. وی با ابراز خرسندی از توجه نسل جوان به آثار اکبر رادی افزود: از این که نسل جدیدتر و جوان تر دارد آثار رادی را می خواند بسیار خوشحالم و چه اتفاق خوبی است.
چرمشیر با اشاره به ویژگی های نمایشنامه روزنه آبی در سخنانش خاطرنشان ساخت: ما اکبر رادی رئالیست را در روزنه آبی می بینیم . این در حالی است که رادی بعد از این اثر وارد تکنیک ها و شیوه های دیگری در نویسندگی می شود و ما تغییر گرایش او را مجموعه داستانش با نام جاده شاهد هستیم.
در ادامه این پنل بهروز محمودی بختیاری سخنرانی خود را با موضوع ترجمهی متون نمایشی فارسی به انگلیسی و جای خالی اکبر رادی (بررسی موردی: ترجمه نمایشنامهی پلکان) آغاز کرد و گفت: ترجمه متون نمایشی از فارسی به زبان انگلیسی سابقهای دراز دارد و دیرینه آن به دوره قاجار بازمی گردد، زمانی که سر لوییس پلی به عنوان نماینده دولت بریتانیا در ایران تعداد بیش از ۳۰ نسخه تعزیه را به انگلیسی ترجمه کرد و اندکی بعد "تمثیلات" آخوندزاده هم به زبان انگلیسی برگردانده شدند. با شروع دهه ۱۹۷۰ تعداد دیگری از نمایشنامه های ایرانی توانستند با ترجمه انگلیسی خود به فرهنگ غرب راه یابند، اما دریغا که در میان این آثار، جای خالی آثار ترجمه شده آقای اکبر رادی به شدت احساس می شود.
بهروز محمودی بختیاری در سخنرانی خود با بررسی تنها اثر ترجمه شده اکبر رادی به نام پلکان به مواردی اشاره کرد که دشواریهای اصلی ترجمه آثار آقای رادی مربوط به صنعت کنایه و استفاده از زبان مردم کوچه و خیابان است که ترجمه آن برای بسیاری از مترجمان تازهکار دشوار می نماید. وی همچنین با معرفی پیکره در حال تدوین متون ادبیات معاصر، امکان پدیدآوردن فرهنگ لغت مناسبی برای ترجمه آثاری از جنس نوشته های رادی را مورد بررسی قرار داد.
بر پایه این گزارش رامتین شهبازی نیز به عنوان آخرین سخنران این سمینار با موضوع: زندگی و امر قهرمانی در نمایشنامههای اکبر رادی (بررسی موردی: نمایشنامهی آمیزقلمدون) سخنرانی کرد. بخشی ازسخنان رامتین شهبازی به این شرح است: روایت ها در دنیای درام حاصل تجربه زیسته ی پدید آورنده و شخصیت هاست؛ زندگی روزمره و فقدان امر قهرمانی بخشی از این تجربه زیسته بشمار می آید. نگاه به امر روزمره در دنیای هنر دو سویه مختلف داشته است .سویه اول به عنوان امری زیبا شناسانه نگریسته و سویه دوم حاصل انگاره های انتقادیست.
به گفته شهبازی ،اکبر رادی در نمایش نامه آمیز قلمدون از منظری انتقادی روزمرگی شخصیت اصلی خود را بازنمایی کرده و گذشته ی قهرمانی اورا در تقابلی دو گانه روبه روی زندگی امروزش قرار میدهد وی در سخنانش از منظر مایک فِدرستون این زوال را به بحث نشست و نتیجه گرفت که روزمرگی در آمیز قلمدون با مرگ شخصیت اصلی پایان می یابد.
نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی با دبیری بهزاد صدیقی و توسط بنیاد اکبر رادی از 14 تا 22 دی ماه سال جاری در مجموعه ایرانشهر، خانه هنرمندان، نگارخانه آریا ، مرکز هنر پژوهی نقش جهان و تئاتر شهر تهران برگزار می شود
https://teater.ir/news/16898