پایگاه خبری تئاتر: تئاتر یکی از هنرهایی هست که وابستگی مستقیم با مخاطب و همراهی او دارد، هنرمندان تئاتر انگیزه و انرژی خود را از حضور تماشاگران در سالن می‌گیرند و علاوه بر این نیز تأمین هزینه‌هایشان منوط به حضور تماشاگر است، چیزی که این روزها شاهد ریزش آن در سالن‌های نمایشی از دولتی تا خصوصی هستیم.
این روزها زیاد مطرح می‌شود که تئاتر ایران با بحران مخاطب روبه رو شده است، هر چند برخی نمایش‌ها و کارها نقض این را نشان می‌دهد اما آنها استثناء هستند و بیشتر سالن‌های نمایشی نشان می‌دهند که در این زمینه دچار مشکل هستیم.
محمدرضا خاکی کارگردان تئاتر در ابتدای صحبتش عنوان کرد که با توجه به نبود آمار در زمینه کمبود یا افزایش تعداد تماشاچی در این زمینه نمی‌تواند نظر قطعی بدهد که تماشاگر تئاتر به طور کلی کاهش یافته است.
وی در ادامه افزود: در این زمینه ما شاهد نمایش‌هایی در هتل مجلل تهران یا تالار وحدت هستیم که هر شب پر اجرا می‌روند بنابراین ما نیاز به یک آمار متقن در این زمینه داریم که از سوی مرکز هنرهای نمایشی یا تالارهای نمایشی ارائه شود.
خاکی با بیان اینکه برای دریافت سالن نمایشی از سوی گروه‌ها مسابقه ایجاد شده است،گفت: هر کسی که زرنگ‌تر باشد یا زودتر اقدام کند بهتر می‌تواند سالن بگیرد، من در این شرایط نمی‌توانم در این مسابقه شرکت کنم یا داد و فریاد راه بیاندازم، با وجود اینکه قرارداد تالار وحدت هم داشتم باز هم داد و فریاد نکردم و چیزی نگفتم!
وی در ادامه افزود: این شرایط متأسفانه فقط در تئاتر کشور ما وجود دارد که آدم‌ها باید برای گرفتن سالن بدوند من خیلی سال پیش در تالار مولوی نمایش مرغ دریایی را اجرا کردم و الان هم امکان دارد آتش سوزی‌ها را باز در همان سالن مولوی به صحنه ببرم.
این کارگردان تئاتر با تأکید بر اهمیت مطالعه در بررسی شرایط تئاتر گفت: چیزی که در سال‌های اخیر دیده می‌شود این است که فضا برای یک سری کارهای خصوصی و تجاری باز شده است وگرنه در غیر از این صورت تکلیف نرم‌افزاری تئاتر ما روشن است.
وی افزود: تعداد خروجی دانشگاهیان ما زیاد شده است تنها دانشگاه آزاد هر سال هزار دانشجو خروجی دارد که این از تعداد خروجی دانشگاه‌های پاریس و لندن در هر سال بیشتر است. تازه این آمار برای دانشگاه‌های ایران فقط برای یک دپارتمان است!
خاکی با اشاره به شرایط سخت افزاری تئاتر نیز گفت: به لحاظ سالن و امکانات فنی هم خیلی تحول پیدا نکرده‌ایم تنها چند سالن غیر استاندارد به اسم سالن خصوصی درست شده که خیلی‌هایشان تنها یک اتاق بزرگ است، بنابراین وضعیت تئاتر ما متحول نشده است، چرا که تحول در شاخص‌های مختلف از جمله رشد جمعیت تماشاگر، تیراژ آثار و کتاب‌ها و نمایشنامه‌ها، کتاب‌ها نظری و فنی و رشد کیفی اوضاع آموزش در تئاتر و همینطور توسعه سالنها و افزایش تعداد نمایش‌ها دیده می‌شود.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه متأسفانه آمار دقیقی در این شاخصه‌ها وجود ندارد،گفت: به نظر من شرایط امروز خیلی به تئاتر ما کمک نکرده است یعنی تئاتر ما در حال حاضر شاید به لحاظ کمی افزایش یافته ولی واقعیت این است که روز به روز این کمیت در جهت بهبود کیفیت نبوده است.
* تئاتر از نظر کیفی رشد چندانی ندارد
وی اظهار داشت: تئاتر ما به لحاظ کیفی بهتر از ۱۰ سال قبل نشده است، حداقل در این ۵۰ سالی که من در عرصه تئاتر فعال هستم چنین بهبود کیفی را شاهد نبوده‌ام. در حال حاضر تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که امیدوارم شرایط با کیفیت بهتری بهبود یابد و امکانات تئاتر گسترش یابد ولی وقتی سالن های تئاتر و نمایش‌هایی که واقعا ضعف‌های عدیده دارد روی صحنه می‌بینم یا خیلی وقت‌ها قواعدی که مربوط به حقوق مؤلفین و مصنفین است را رعایت نمی‌کنیم ناراحت می‌شوم.
خاکی در این باره افزود: به طور مثال چندی پیش نمایشی روی صحنه دیدم که متأسفانه بدون اجازه من و با دستکاری و تعویض و اسم نمایشنامه‌ام روی صحنه رفته بود این کارها خوب نیست و آسیب به تئاتر وارد می‌کند. قدری باید با هم همفکری کنیم، به حقوق هم تجاوز نکنیم و بدانیم تئاتر یک هنر والا است که باعث تعالی و رشد فرهنگ جامعه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه یک هنرمند مسئول است و متأسفانه خیلی از این هنرمندان ارزش کار خود را نمی‌دانند، توضیح داد: ما می‌توانیم اثری ایجاد کنیم که به رشد فرهنگ کمک کند متأسفانه بعضاً کارهایی تولید می شود که به جای جلب جامعه آنها را از تئاتر دور می‌کند و فضای نامتعادلی را فراهم می‌کند که به نفع هیچکس نیست. جامعه هنرمندان هم می‌بایست از هم حمایت کنند و هم در جاهایی به نقد هم بپردازند تنها راه دستیابی به شرایط بهتر در تئاتر این است.
خاکی با بیان اینکه متأسفانه برخی اوقات نمایش‌هایی روی صحنه می‌آیند که به سختی می‌توان نام آنها را تئاتر گذاشت، افزود: امیدوارم ما همه دقت بیشتری داشته باشیم تا خوشنودی و خوشحالی تماشاگران را شاهد باشیم.
وی درباره نمایش آتش سوزی‌ها که به تازگی فراخوان برای جذب بازیگر در آن مطرح شده، گفت: الان ما در حال انتخاب بازیگر هستیم از طیف‌های مختلف سنی که اکثرا هم جوان و دانشجو باشند امیدوارم به زودی بتوانیم به گروه اجرایی خوبی برسیم بخشی هم از دوستان با تجربه و حرفه‌ای تئاتر کمک بگیریم که نمایشنامه را هم خوانده و ابتکار عمل داشته باشند.
وی درباره سالن مولوی نیز گفت: فعلا هنوز شرایط برای گرفتن سالن قطعی نشده پیشنهاداتی داشتیم و گفت‌وگوهای اولیه صورت گرفته که امیدوارم با توجه به زمان بتوانیم در افتتاحیه جشنواره تئاتر دانشجویی کار را آماده کنیم البته ممکن است به این تاریخ هم نرسیم ولی فعلا همه صحبت‌ها در حد قول و قرار شفاهی بوده است.
