پایگاه خبری تئاتر: تماشاخانه استاد مشایخی این روزها میزبان نمایش "برای کلاه آهنیها" به نویسندگی و کارگردانی پژمان عبدی است. نمایشی که اجرای آن سه سال و نیم پس دریافت پنج جایزه از جشنواره ماه با استقبال بسیار خوب مخاطبان روبرو شده است.
پژمان عبدی، کارگردان و بازیگر نمایش "برای کلاه آهنیها" درباره روند و چگونگی نگارش این نمایشنامه گفت: راستش من از زمانیکه تصمیم گرفتم وارد کار تئاتر بشوم همیشه دغدغهام بازیگری بود و در واقع روزهای اول اصلا به دو مقوله نویسندگی و کارگردانی زیاد فکر نمیکردم اما بعد از اینکه به مرور وارد عرصه حرفهای شدم کمکم به این دو مقوله هم فکر کردم و نهایتا نمایشنامه "برای کلاه آهنیها" در یک پروسه یک و نیم ساله، خلق شد.
عبدی با بیان اینکه این متن از سال 86 که در واقع مهر پایان نگارش آن را زدم چندین بار بازنویسی شده و نمایشی که امروز میبینیم حتی با نمایشی که در جشنواره ماه روی صحنه رفت تفاوتهای عمدهای دارد، در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث شد تا موضوع جنگ را به عنوان نخستین موضوع نمایشنامه خود انتخاب کند، اظهار داشت: در واقع پاسخ دادن به این سوال زیاد سخت نیست، اول اینکه من درست دو ماه بعد از به دنیا آمدنم کشورم وارد یک جنگ تحمیلی شد و من با اینکه به طور مستقیم جبهه را تجربه نکردم اما فضای جنگ، موشکبارانها، رفتن به پناهگاهها و... را دیدم. بعد از آن در دوره نوجوانیام که جنگ خودمان تمام شده بود جنگ اول خلیج فارس شروع شد، ضمن اینکه خودمان هم درگیر مصائب و مشکلات بعد از جنگ بودیم. همه اینها و دیدن سرمایههای عظیمی انسانی و مادی که نه تنها ما بلکه تمام کشورهایی که درگیر جنگ بودند و هستند از دست دادند و همچنین جهانشمول بودن مقوله جنگ در واقع عمده دلائلی بودند که به این موضوع البته با نگاهی متفاوت بپردازم.
این کارگردان تئاتر در ادامه با بیان اینکه؛ اهمیت انسانهایی که در تمام جنگها در سراسر دنیا جانشان را از دست میدهند بیش از دو مقوله جنگ و صلح در این نمایش مد نظرش بوده، ادامه داد: بعد از اهمیت آدمها، پرداختن به فاجعه جنگ و نشان دادن آن به تماشاگر دومین دغدغه ما بوده و اتفاقا در این نمایش کمترین بخشی که به آن پرداختیم، صلح بود و تا جای ممکن سعی کردیم از شعارزدگی و گفتن حرفهای زیبا درباره صلح جهانی و زیباییهایش پرهیز کنیم.
او در ادامه درباره علت نامگذاری این نمایش نیز گفت: و منظورش از برای از کلاه آهنیها سربازان و جنگجوها هستند. هیچ کس دیگری به جز سربازان، کلاه آهنی بر سر خود نمیگذارد و بجای کلمه کلاه خود از کلاه آهنی استفاده کردهام به خاطر اینکه آهن جنسی سخت دارد و سختی برای من دغدغه و مسئله بود که به این اسم رسیدم.
عبدی با تاکید بر اینکه در نمایش "برای کلاه آهنیها" به مقوله جنگ و صلح از زاویهای متفاوت نگاه انداخته و فضایی واقعگرا را با فانتزی آمیخته، اظهار داشت: این نمایش درباره آدمهایی است که در حالیکه برای خود زندگی معمول و عادی را داشتند، با این وجود به جنگ رفتند و کشته شدند. اینکه فکر کنیم تنها با نثار یک شاخه گل به کلاههای آهنی جا مانده از آنان میتوانیم یادشان را گرامی بداریم، اشتباه است و به نظرم حق کلاه آهنیها خیلی فراتر از این چیزهاست و ما نیز در این نمایش میخواهیم مخاطب را به اندیشیدن در این زمینه واداریم.
او با یادآوری دفاع کلاه آهنیها از مرزهای کشورمان در جنگهای مختلف تصریح کرد: در برابر کاری که این انسانها برای ما کردند ما در عمل کاری نکردیم و به نظرم سهم آنها بیشتر از نثار کردن یک شاخه گل و یا نامگذاری کوچه یا خیابانی به نامشان است.
این کارگردان و بازیگر جوان تئاتر در ادامه درباره روند طولانی شدن اجرای عمومی این اثر و همچنین انتخاب تماشاخانه مشایخی برای اجرای عمومی "برای کلاه آهنیها" گفت: گروه ما نزدیک به سه سال برای اجرای عمومی این نمایش صبر کرد و اکنون هم بدون هیاهو در یک سالن نوپا کار را اجرا میکنیم که تماشاگرانش با بازتابهای مثبتی که در فضای اینترنت از کار دیدهاند یا با شنیدن از دیگران، به تماشای کار ما میآیند و ما هم به حمایت همین تماشاگران دل بستهایم و به آن امیدوار هستیم.
محمد حسینعلیپور، یکی از بازیگران اصلی نمایش "برای کلاه آهنیها" نیز درباره ویژگیهای نقشی که در این نمایش آن را بازی میکند، گفت: در وهله اول اینکه به خاطر رفاقت قدیمی که من با پژمان عبدی دارم از روز نخست در جریان نگارش متن بودم و وقتی که متن کامل شد نخستین چیزی که به خود او گفتم این بود که اصلا تصور نمیکردم که در نهایت به چنین جمعبندی در نگارش یک نمایشنامه برسد.
حسینعلیپور در ادامه افزود: نکته بعدی که برایم خیلی جالب بود بکر بودن نگاهی بود که در متن نسبت به مقوله جنگ، صلح و انسانهایی که به جنگ میروند، وجود داشت. ضمن اینکه به نظرم نویسنده هم از نظر درام و هم از نظر شخصیتپردازی تمام فاکتورهای لازم یک نمایشنامه استاندارد را در اثرش لحاظ کرده بود و به همین خاطر نقشی را که به من پیشنهاد شد را واقعا دوست داشتم.
گفتنی است، نمایش "برای کلاه آهنیها" به نویسندگی و کارگردانی پژمان عبدی، و نقشآفرینی آسیه ضیایی، محمدعلی حسینعلیپور، میثاق زارع و پژمان عبدی این روزها هر شب ساعت 19 در تماشاخانه استاد مشایخی اجرا میشود.