پایگاه خبری تئاتر: مستندهایی که شمارا از واقعیت حال حاضر خارج می‌کنند…
سرزمین عسل (2019) Honey Land
در یک روستای دورافتاده مقدونی، هاتیدز به مادر مریضش، گربه‌ها، سگ‌ها و خیل عظیمی از زنبورهای وحشی می‌رسد که در کندوهایی دست‌ساز در اعماق کوهپایه سکنی گزیده‌اند. مستند سرزمین عسل از هاتیدز، یکی از آخرین زنبورداران منطقه، تغییراتی که به این قلمروی در آرامش آورده است را نشان می‌دهد، جایی که آهنگ‌های شامگاهی و زمزمه‌های رازآلود جای خود را به موتورهای غران، هفت کودک پرهیاهو و 150 گاو خطری می‌دهند که دائم برای سبک زندگی او به‌حساب می‌آیند. این مستند پویا، ازنظر بصری خیره‌کننده و داستانی احساساتی درباره مشقات بقای یک زن در دنیایی است که صنعتی سازی را به هارمونی اکولوژیکی ترجیح می‌دهد.
مراقب شکاف بودن (2018) Minding the Gap
برنده جایزه بهترین مستند مراسم جوایز اسکار، این مستند روایتگر بلوغ بینگ لئو است. داستان از دیدگاه کارگردان اثر و دو دوست نزدیک وی روایت می‌شود و در آن نگاهی به زندگی جامعه اسکیت برد سواران می‌شود. مستند به خوبی زیبایی نمای خیابان‌ها، فشارهای مالی، مشکلات خانوادگی و مشقات شخصیت‌های محوری داستان خود را درحالی‌که بزرگ می‌شوند به تصویر می‌کشد.
صعود انفرادی آزاد (2018) Free Solo
این مستند روایتگر داستانی خیره‌کننده، خودمانی و جانخوردنی از صعودکننده آزاد انفرادی (بدون طناب) الکس هانولد است و او را در حالی که آماده می‌شود رؤیای تمام طول زندگی خود را محقق کند فیلم‌برداری می‌کند: صعود از آل کاپیتان سه هزار پایی واقع در پارک ملی یوسیمیتی بدون طناب. فیلم به‌راحتی القاکننده هیجانی است که شمارا به لبه صندلی‌تان می‌کشاند و تصویری الهام‌بخش به همراه این هیجان به نمایش می‌گذارد که درک ما را از پتانسیل ذهنی و جسمی انسان به چالش می‌کشد.
مستنداتی که اطلاعات شمارا از فرهنگ و جامعه بالا می‌برد…
استودیو 54 (2018) Studio 54
استودیو 54 کانون خوش‌گذرانی دهه هفتاد میلادی، تبدیل به آهنربایی برای ستارگان زیبا، روابط جنسی آزاد، و کوکائین بسیار شده بود. لانه‌ای از افراط و زیاده‌روی که قوانین خود را با پذیرفتن طردشده، کوئیر و شگفت‌انگیز وضع کرد. این کلاب شبانه خود را به سمبلی پایدار و متناقض از آزادی و انحصاری بدل کرد. روایت اوج‌گیری و سقوط کلابی که در تاریخ بیش از هر کلاب دیگری درباره آن صحبت شده، استودیو 54 مت تیرنائر روایت گر داستان دو دوست صمیمی از بروکلین، یان شراگر و استیو روبل است که فاتح شهر نیویورک شدند اما خیلی زود از عرش به فرش رسیدند.
اسب دریایی (2019) Sea Horse
ساخته‌شده با ظرافت طبعی خاص، مستند اسب دریایی داستانی است جسور درباره آن چیزهایی که ما را به آنچه هستیم تبدیل می‌کند. وقتی فِردی مک کانل سی ساله، تصمیم می‌گیرد به‌عنوان شخصی تراجنسیتی بارور شود و فرزندی از خود داشته باشد، او به تقابل با جامعه‌ای می‌رود که مصمم است معنا و مفهوم «خانواده» را از لنز همسو جنسی و دگر جنس گرایی نظاره کند.
کی کی (2016) Ki Ki
سی سال پس از عرضه «پاریس در حال سوختن است» مستند کی کی به تفحص در عرصه فرهنگ رقص باله مدرن نیویورک می‌پردازد. اما این بار داستان از دیدگاه خود جامعه آن روایت می‌شود. دوربین، اعضای این جامعه را درحالی‌که برای اجرا در مراسم‌ها و برنامه‌ها آماده می‌شوند دنبال می‌کند. مستند بیشتر بر روی عملکردهای اجتماعی فرهنگ باله به‌عنوان یک ساختار فرعی خانوادگی تمرکز دارد و در کنار این وارسی، تحسین‌کننده خلاقیت و انرژی فرهنگ کوئیر نیز هست.
مستنداتی که شمارا شوکه می‌کنند…
قلقلک (2016) Tickled
به جد یکی از عجیب‌ترین و بی‌نظیرترین مستنداتی که تاکنون ساخته شده است. 4 سال از تماشای آن برای اولین بار می‌گذرد اما من هنوز این مستند را به هرکسی که نمی‌داند چه تماشا کند توصیه می‌کنم. مستندی که به‌صورت تحقیقی درباره «مقاومت به قلقلک رقابتی» آغاز می‌شود در میانه راه به داستانی تاریک و آزاردهنده منتهی می‌شود. این تحول واقعاً محیرالعقول است.
مستند جاناتان شگفت‌انگیز (2019) The Amazing Johnathan Documentary
توصیف مستند جاناتان شگفت‌انگیز نیز بدون برملا کردن جزئیات و تاروپودی که منجر به خلق این مستند حیرت‌انگیز می‌شود عملی نیست و توصیه می‌کنم خودتان به دیدن آن بنشینید. یک اثر گیرا، سورئال و کنایه‌آمیز، مستندی که مانند سایر مستندها آغاز می‌شود ولی به تفسیری هوشمندانه و آگاهانه روی پروسه خود امر مستندسازی تبدیل می‌شود.
زنده‌باد شیطان؟ (2019) Hail Satan?
در سن شش سالگی، معبد شیطانی احتمالاً یکی از پررنگ و لعاب‌ترین و جنجالی‌ترین جنبش‌های مذهبی در تاریخ ایالات‌متحده آمریکا است. مستند زنده‌باد شیطان؟ روایتگر خیزش یک بعد عجیب مذهبی است که «دیگری» را گرامی می‌دارد. در این مستند شاهد تزویر در نحوه برخورد آمریکا با آزادی مذهبی خواهید بود.
مستنداتی که دورنمایی از مسائل پیچیده ارائه می‌دهند…
برای سماء (2019) For Sama
به‌سادگی می‌توان گفت برای سماء یکی از قدرتمندترین، تکان‌دهنده‌ترین و حیاتی‌ترین اجزای فیلم‌سازی دهه اخیر است. به کارگردانی وعد الخطیب و ادوارد واتس که پیش‌ازاین برنده جایزه‌امی شده بودند، این مستند با به تصویر کشیدن تجربه زنان از جنگ به‌طور برابر تجربه‌ای حماسی و ملموس برای بینندگان به ارمغان می‌آورد. نامه‌ای از جانب یک مادر جوان به دخترش، برای سماء داستان زندگی الکاتب را در طی پنج سال زندگی وی از عاشق شدن، ازدواج و به دنیا آوردن فرزندش در حلب سوریه با اوج گرفتن مبارزات در اطراف او را دنبال می‌کند.
نسل ثروتمند (2018) Generation Wealth
فیلمساز و عکاس لارن گرین فیلد (برنده جایزه ساندنس و امی) بیست‌وپنج سال گذشته را صرف مستندسازی از تأثیر مصرف‌گرایی روی نسل جوان، جنسیت و تصویر بدنی و سنت‌های اجتماعی وسیع‌تر کرده است. در نسل ثروتمند او ثروت و سرمایه بیش‌ازحد و اعتیاد را با مجموعه‌ای از پرتره‌هایی گرفت شده از گوشه گوشه جهان بررسی می‌کند. از سرمایه‌گذاران رسواشده وال‌استریت تا مربیان آموزش‌دهنده اتیکت چینی تا همسران جوان و زیبای روسی تا نوجوانان لس‌آنجلسی، این فیلم یک مقاله تاریخی موشکافانه، پرده‌برداری سرگرم‌کننده و سفری عمیقاً شخصی است که گواهی دهنده هزینه گزاف انسانی پیشروی کاپیتالیسم است.
آنتروپوسین: عصر بشریت (2018) Anthropocene: The Human Epoch
تعمقی سینمایی با محوریت باز سازماندهی وسیع سیاره توسط بشریت، جنیفر بایکوال، نیکولاس دی پنسیر و ادوارد برتینسکی، بیش از چهار سال از عمر خود را صرف ساخت آنتروپوسین: عصر بشریت کرده‌اند. با دنبال کردن گروهی از دانشمندان، فیلم از مارپیچ گسترده خاکریزهای سیمانی چین، معدن‌های پتاس کوه‌های اورال روسیه و برکه‌های تبخیر لیتیوم در بیابان آتاکاما بازدید می‌کند تا تغییرات برجسته و ماندگاری که ما روی سیاره زمین ایجاد کرده‌ایم را ثبت و فهرست کند.
مستنداتی که شمارا به صندلی‌تان میخکوب می‌کند…
بازی در نقش جانبنت (2017) Casting JonBenet
این مستند هوشمند و بدیع در سبک جنایت واقعی آینه‌ای درخور برای این ژانر است و پیرامون کشته شدن یک بازیگر کودک و مساله پدوفیلی است. این مستند به طور آشکار چشم‌چرانی سازندگان را در انتخاب بازیگران به نمایش می‌گذارد و با روایت مجدد جزئیات پرونده واقعی و فیلم‌های آرشیوشده تماشاگر را میخکوب می‌کند. مستند بازی در نقش جانبنت اثری ظریف و خوش‌ساخت درباره یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های قتل کودک ایالات‌متحده است، معمای حل‌نشده مرگ ملکه زیبایی شش‌ساله جانبنت رمزی.
لبه (2019) The Brink
با کارگردانی آلیسون کلیمن، فیلمساز مستند نامزد دریافت جایزه‌امی آی وی‌وی و مستند دیدنی قرص‌هایت را بخور نتفلیکس. در این مستند فیلمساز به دنبال «استیو به نون» (مشاور ترامپ) به توری از سم پراکنی در اروپا و آمریکا می‌رود. با ضبط و به ثبت رساندن زبر دستانه و هشیارانه استراتژی‌های دموکراتیک به نون، لبه مستندی است که تماشای آن به همه توصیه می‌شود، زیرا به همان اندازه که آگاهی‌بخش است غضب برانگیز نیز هست.
او را گاندا بخوان (2018) Call Her Ganda
وقتی جسد زن فیلیپینی تراجنسیتی 26 ساله و ظاهراً روسپی، جنیفر لاد، درحالی‌که سرش داخل توالت یک اتاق مسافرخانه فرورفته بود کشف می‌شود، قاتل این جنایت به‌سرعت سرباز 19 ساله نیروی دریایی ایالت متحده آمریکا جوزف اسکات پمبرتون شناسایی می‌شود. سربازی در سرزمینی غریب، پمبرتون وقتی جنیفر را برای اولین بار در یک دیسکو ملاقات کرد در مرخصی به سر می‌برد. پس‌ازآنکه پمبرتون متوجه شد جنیفر ترا جنسیتی است او را به طرز فجیعی به قتل رساند و در محل ارتکاب جرم رها کرد تا توسط دوستش و متصدی پذیرش مسافرخانه جسدش کشف شود. مستند او را گاندا بخوان داستان زنانی بااراده و راه مبارزه آنان با برخی از قدرتمندترین عرف‌ها و سنت‌های این دنیا را دنبال می‌کند. این مستند ازنظر بصری بی‌پروا و افشاگری تحقیقی درباره این قشر تراجسنیتی را داراست.
منبع: ویجیاتو
