تعطیلی سینماها همچنان ادامه دارد و می‌توان حدس زد، حتی درصورت باز شدن سینماها هم، بسیاری از مردم برای حفظ سلامت‌شان تا مدت‌ها قید رفتن به این معابد خاطره و خیال را بزنند. در این وضعیت، برخی از فیلم‌ها ترجیح داده‌اند شانس خود را در طرح اکران آنلاین محک بزنند.

پایگاه خبری تئاتر:  قیمت بلیت اکران آنلاین ۱۵ هزار تومان اعلام شده و مدت‌زمان اعتبار هر بلیت تا 8 ساعت پس از خرید است. مخالفان این طرح دلایلی همچون متروک شدن آیین تماشای دسته‌جمعی فیلم در سینما، انتشار نسخه قاچاق و کاهش فروش فیلم‌ها را ایراد این طرح می‌دانند و موافقانش اختصاص سود 70درصدی از فروش به تهیه‌کنندگان (در مقابل سود 30درصدی آنها از اکران پرده)، جلوگیری از طولانی شدن زمان انتظار برای دریافت نوبت نمایش و همراهی با گسترش این شیوه اکران در جهان را از مزایای آن برمی‌شمارند. با این حال، فیلم‌هایی که تاکنون در اکران آنلاین به نمایش درآمدند، احتمالا روی پرده هم چندان عاقبت خوشی نداشتند.

آنچه گذشت...
«خروج» (ابراهیم حاتمی‌کیا) نخستین فیلمی بود که ترجیح داد شانس خود را در اکران آنلاین بیازماید؛ خصوصا بعد از نقدهای منفی‌ای که در جشنواره سال گذشته به این فیلم نشان داده شد و با توجه به داستان و ترکیب بازیگران نه‌چندان گیشه‌پسندش، پیش‌دستی سازمان هنری رسانه‌ای اوج ـ به‌عنوان تولیدکننده خروج ـ در نمایش آنلاین فیلم حرکت حساب‌شده‌ای بود که از نقدهای منفی بیشتر و مهم‌تر از آن، شکست فیلم در گیشه و تردید در توانایی حاتمی‌کیا برای برقراری ارتباط با طیف‌های گوناگون مخاطبان کاست.

پس از خروج، «طلا» به کارگردانی پرویز شهبازی و تهیه‌کنندگی رامبد جوان دومین مسافر اکران آنلاین شد که مسلما بهترین کار کارگردانش نیست و دوستداران و منتقدان شهبازی هنوز باید منتظر باشند تا این کارگردان 57ساله در آینده استعداد خود را نشان دهد. در ادامه این طرح، «زیرنظر» ساخته مجید صالحی به تهیه‌کنندگی محمد شایسته که در اواخر سال گذشته روی پرده رفت، اما با شیوع کرونا و تعطیلی سینماها اکرانش کامل نشد، اکران آنلاین را امتحان کرد. قرار بود برگ برنده این فیلم رضا عطاران باشد، اما رکب زدن به کرونا حتی از عهده پرفروش‌ترین بازیگر سال‌های اخیر سینمای ایران نیز خارج است و زیرنظر نتوانست چه در اکران نصف‌ونیمه قبل از تعطیلی سینماها و چه در اکران آنلاینش توجه خاصی را برانگیزد.

سیمای زنی در دوردست
«مهمانخانه ‌ماه نو» محصول مشترک ایران و ژاپن و ساخته تاکه‌فومی تسوتسویی دیگر فیلمی است که از اکران آنلاین سر درآورد. با توجه به حضور مهناز افشار در این فیلم، احتمالا اکران آنلاین تنها گزینه ممکن برای نمایش رسمی آن در ایران بود. افشار که مدتی است حضور از راه دور را در سینمای ایران تجربه می‌کند، در پستی توییتری از بازی در این فیلم عذر خواست و اینطور نوشت: «با احترام و عشق به تمامی فیلم‌هایی که بازی کردم باید بگم از حضورم در فیلم «مهمانخانه ‌ماه نو» عذرخواهی می‌کنم؛ از عدم‌صداقت بعضی از عوامل فیلم بگیر تا تغییراتی که بدون اطلاع من انجام شد و...اما همکاری با بازیگر ژاپنی و تجربه ژاپنی صحبت کردن بسیار برام جالب بود. خلاصه اینکه به عشق ژاپن اگر بخواین ببینین ژاپن خاصی در کار نیست و کلا یک چیز دیگه شد. اونم از صدقه سر «م‌ ق».» جواد نوروزبیگی و شهره گلپریان که تهیه‌کنندگی این فیلم را بر عهده دارند، تاکنون واکنشی به این اظهارنظر مهناز افشار نشان نداده‌اند.

تلاش برای صعود از گروه بازنده‌ها
به‌تازگی نیز اکران آنلاین 3 فیلم «تیغ و ترمه» ساخته کیومرث پوراحمد، «کشتارگاه» ساخته عباس امینی و «بهت» ساخته عباس رافعی در سامانه‌های VOD آغاز شده است.

تیغ و ترمه محصول سال 1397و آخرین ساخته کیومرث پوراحمد به تهیه‌کنندگی علی قائم‌مقامی است که قرار بود آذر سال 1398اکران شود اما سازندگان فیلم به‌دلیل شرایط نامناسب اکران فیلم‌ها و عدم‌نمایش این فیلم در برخی سینماهای دولتی از عرضه آن منصرف شدند و ترجیح دادند فیلم‌شان در زمان بهتری روی پرده برود، اما آنچه پیش‌بینی نکرده بودند، شیوع ویروسی عالم‌گیر بود که سینماها را برای بیش از 3‌ماه به تعطیلی کشاند. حالا بعد از حدود 2سال که از ساخت این فیلم می‌گذرد، تیغ و ترمه چند روزی است که به شکل آنلاین به نمایش درآمده است. اما اکران آنلاین هم مصایب خودش را دارد؛ چراکه تنها چند روز بعد از اینکه این فیلم از طریق 2 سامانه VOD عرضه شد، نسخه قاچاق رایگان آن در کانال‌های تلگرامی و سایت‌های غیرمجاز منتشر شد. پیش از این هم، نسخه قاچاق فیلم‌های اکران آنلاین در فضای مجازی پخش شده بود که «ساترا» (سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی) سایت‌هایی را که اقدام به انتشار غیرمجاز 2 فیلم خروج و طلا کرده‌ بودند، شناسایی و مسدود کرد.

کیومرث پوراحمد در پیامی کوتاه از مردم خواست فیلمش را تنها از طریق سایت‌های رسمی ببینند. تیغ و ترمه روایتگر زندگی دختری به نام ترمه است که پدرش را در کودکی از دست داده و مادرش هم او را رها کرده و پس از سال‌ها با فاش شدن رازهایی در زندگی‌اش مواجه می‌شود. این فیلم که اقتباسی از کتاب «کی از این چرخ‌وفلک پیاده می‌شم» نوشته گلرنگ رنجبر است، پیش از این با حاشیه دیگری مواجه شده بود. پس از نمایش تیغ و ترمه در جشنواره فجر سال 1397، رنجبر با انتشار متنی از کیفیت فیلم اظهار نارضایتی کرد و نوشت: «...این شخصیت‌های روی پرده، این داستان بی‌چفت و بست و بی‌منطق که آقای پوراحمد تصویر کرده، شخصیت‌ها و داستان من نیستند.» واکنش اغلب منتقدان نیز به فیلم منفی بود. در این فیلم دیبا زاهدی، پژمان بازغی، لاله اسکندری، مهران رجبی، کورش سلیمانی، آویسا سجادی، شراره رنجبر و هومن برق‌نورد بازی می‌کنند.

از کشتار تا بهت 

کشتارگاه ساخته عباس امینی به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی درامی اجتماعی است که به مسئله قاچاق گوشت می‌پردازد و ماجرای پسری است که چند‌ماه است از فرانسه دیپورت شده و با پدرش در اتفاقی هولناک شریک می‌شود. اکران این فیلم در جشنواره سال پیش با نقدهای نسبتا مثبتی مواجه شد و احتمالا از این بابت در میان فیلم‌های اکران آنلاین یک استثنا به شمار می‌رود.

با اینکه نسخه قاچاق کشتارگاه نیز چند روز بعد از عرضه قانونی آن منتشر شد و این مسئله به درآمد آن لطمه خواهد زد، اما بعید به‌نظر می‌رسد این فیلم درصورت اکران روی پرده با بازیگرانی همچون امیرحسین فتحی، باران کوثری، مانی حقیقی و حسن پورشیرازی می‌توانست فروش زیادی داشته باشد.

«بهت»، جدیدترین فیلم طرح اکران آنلاین، ساخته عباس رافعی است که معمولا فیلم‌هایش در گیشه فروش چندانی ندارند و گرفتار فصل سرد فراموشی می‌شوند. 2 فیلم دیگر رافعی در دهه 90 «آوازهای سرزمین من»(1393) و « فصل فراموشی فریبا» (1392) در خاطر کمتر علاقه‌مندی به سینما مانده است و می‌توان حدس زد سرنوشت بهتری در انتظار بهت نخواهد بود. در خلاصه‌داستان این فیلم که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته چنین آمده: «زوجی از قشر متوسط ایران امروز، پس از ۲۰ سال فراق اکنون که همدیگر را یافته‌اند برای تحکیم این عشق، سرنوشت بچه‌هایشان را با زوجی از طبقه پایین جامعه گره می‌زنند؛ غافل از اینکه این آغازی برای فروپاشی هر ۲ خانواده است.» تهیه‌کنندگی بهت را محمد نشاط بر عهده داشته و مهتاب کرامتی، رعنا آزادی‌ور و علیرضا آقاخانی در آن بازی می‌کنند.

عیارسنجی با اکران آنلاین
هنوز هیچ‌ یک از فیلم‌های پرسروصدای جشنواره سال گذشته همچون «شنای پروانه» و «درخت گردو» یا حتی «خوب، بد، جلف 2: ارتش سری» که فقط چند روزی رنگ پرده نقره‌ای را دید، برای شرکت در اکران آنلاین اظهار تمایل نکرده‌اند. چه بسا طرح اکران آنلاین مشخص کند سینمای ایران چقدر مخاطب دارد و این مخاطبان درصورت داشتن گزینه‌های بهتر و متنوع‌تر برای سرگرمی چه واکنشی به بسیاری از فیلم‌های ایرانی نشان خواهند داد. اکران آنلاین می‌تواند به تشخیص عیار واقعی تولیدات سینمای ایران کمک کند و نشان دهد که در میان کرور کرور چدن، آهن، مفرغ و مس چقدر طلا در سینما داریم.


منبع: همشهری