به‌همراه کتاب جان راسل تیلور - «هیچ: زندگی و زمانه آلفرد هیچکاک» - کتاب «نیمه‌تاریک نابغه؛ زندگی‌نامه آلفرد هیچکاک» به قلم دونالد اسپوتو را باید یکی از منابع مهم درباره این کارگردان برجسته سینما به‌حساب آورد.

پایگاه خبری تئاتر: اسپاتو از کودکی شیفته فیلم‌های هیچکاک بود و پیش از کتاب نیمه‌تاریک نابغه، کتاب دیگری به نام «هنر آلفرد هیچکاک» منتشر کرده بود که بابت آن ضیافت ناهاری با هیچکاک نصیبش می‌شود. حالا تصور کنید که شما با کارگردان محبوبتان که کلی داستان و شایعه در موردش وجود دارد سر میز غذا نشسته‌اید و سعی می‌کنید، ضمن رعایت احترام، سؤالات پرشمارتان را با او در میان بگذارید؛ اما طرف مقابل با زرنگی و رندی تنها چیزهایی را به شما بگوید که خودش دوست دارد.

خب، گویا سر همان میز بوده که نطفه کتاب نیمه‌تاریک نابغه اسپوتو در ذهن بسته شده و نتیجه‌اش یکی از خواندنی‎ترین کتاب‌هایی است که درباره این نابغه عالم سینما پیدا می‌کنید. اسپوتو برای نگارش این کتاب در سال1980 به سراغ خانواده هیچکاک رفت تا از آنها کمک بگیرد، اما دختر هیچکاک، پاتریشیا، آب پاکی را روی دستش ریخت و گفت بعد از مرگ پدرشان در نگارش هیچ کتابی تمایل به همکاری ندارند.

پنهان‌کاری‌ای از جنس رفتار خود هیچکاک که دوست نداشت هیچ‌چیز از زندگی شخصی‌اش به رسانه‌ها درز کند. اصلا شاید به‌خاطر نگرانی وسواس‌گونه‌ای که درباره تصور دیگران از خودش داشت، از قابلیت همه رسانه‌هایی که به آنها دسترسی داشت استفاده می‌کرد تا مردم تنها چیزی را درباره او بدانند که خودش می‌خواهد. از مجله و کتاب گرفته تا تلویزیون و سینما، هیچکاک تصویر مرد گرد و قلنبه مرموز، خوددار و طنازی را از خود شکل داده بود که همیشه می‌توانست با قصه‌ای که به‌خوبی پرداخت‌شده مخاطبانش را سرگرم کند.

اسپوتو ناامید نشد؛ به منابع مختلفی، از مجلات و روزنامه‌ها گرفته تا نقدها و کتاب‌ها، مراجعه کرد تا بتواند چیزی را که هیچکاک نمی‌خواست دیگران بدانند پیدا کند. این نویسنده خوش‌قریحه متوجه شد فیلم‌های هیچکاک در حکم دفترچه خاطرات و یادداشت‌های شخصی او هستند که به شکل حیرت‌آوری مسائل زندگی شخصی وی را بازتاب می‌دهند. اسپوتو با جدیت تحقیقاتش در انگلستان و آمریکا را آغاز کرد و سرانجام به تصویری از هیچکاک دست یافت که به قول خودش از قصه‌هایش به‌مراتب مرموزتر است. برای مثال، رابطه خاص و عجیب هیچکاک با اینگرید برگمن و تیپی هِدِرن - و در کل بازیگران زن نقش اولش - ازجمله موضوعاتی است که اسپوتو به آن می‌پردازد.

«نیمه‌تاریک نابغه؛ زندگی‌نامه آلفرد هیچکاک» می‌تواند در کنار کتاب «تروفو - هیچکاک» که سال‌ها پیش با ترجمه پرویز دوایی به فارسی درآمد، یکی از منابع مهم و البته خواندنی و لذتبخش درباره کارگردانی باشد که تاکنون چندین کتاب در ادبیات سینمایی فارسی درباره وی منتشر شده است. این کتاب در کنار منابع دیگری که در سال‌های اخیر منتشر شده‌اند، به شناخت کامل هیچکاک و آگاهی از توازی زندگی هنری و شخصی او کمک فراوانی می‌کند.

«نیمه‌تاریک نابغه؛ زندگی‌نامه آلفرد هیچکاک» نوشته دونالد اسپوتو با ترجمه محسن امیری توسط انتشارات بنیاد سینمایی فارابی در 808صفحه به قیمت 75هزار تومان منتشر شده است.


منبع: همشهری
نویسنده: محمد ناصر احدی