پایگاه خبری تئاتر: کاظم ملایی با فیلم «گورکن» از سال گذشته تا کنون در جشنواره‌های مختلف خارجی حضور داشته و جایزه‌های متعددی نیز کسب کرده است، اما طبق آیین‌نامه‌ای که بعضی سال‌ها در جشنواره فجر اجرا می‌شود؛ به دلیلِ شرکت در جشنواره‌های خارجی ،امکان حضور در فجر را از دست می‌دهد.
البته تهیه‌کننده این فیلم - سینا سعیدیان - به ایسنا گفته است که در حال رایزنی برای حضور «گورکن» در جشنواره فجر امسال هستند و از این اتفاق استقبال می‌کنند. این رایزنی از باب شرکت در جشنواره‌های خارجی و نیز ارائه سال گذشته این فیلم به دبیرخانه فجر است که منتها به دلیل کامل نبودن فیلم و اصلاحاتی که به آن وارد شده ، نسخه کاملی دراختیار هیات انتخاب نبوده است.
اما جدا از بحث پروانه نمایش که «گورکن» در فجر 38 نداشت، موضوع پریمیر فیلم‌های حاضر در این جشنواره هم دغدغه برخی فیلمسازانی شده که علیرغم شرکت در جشنواره‌های خارجی به نمایش فیلم خود در فجر هم تمایل دارند.
او که پیش‌تر با ساخت فیلم «کوپال» شناخته می‌شد گفت: پر واضح است که اکثر فیلمسازان به دلایل زیادی دوست دارند که اولین نمایش جهانی یا اصطلاحا (World Premiere) اثرشان در خاک کشور خودشان و برای مردم خودشان باشد و اتفاقا نمایش یک اثر سینمایی ایرانی در جشنواره ملی فجر، هیچ مانعی برای نمایش آن در جشنواره‌های الف جهانی بوجود نمی‌آورد که فیلمسازان بخواهند نگران این موضوع شوند. چرا که بر اساس قوانین فیاپف، فیلم‌های متقاضی در جشنواره‌های «الف» صرفا باید اولین نمایش بین‌المللی (International Premiere) خود را در این جشنواره‌ها داشته باشند و جشنواره ملی فجر و حتی جشنواره جهانی فجر برای فیلمسازان ایرانی یک رویداد بین‌المللی محسوب نمی‌شود. به همین خاطر به ضرس قاطع تمام فیلمسازان ما ترجیح می‌دهند که فیلمشان را برای اولین بار در کشور خودشان نمایش دهند و می‌دانند که در ادامه هم هیچ منع قانونی برای حضور در فستیوال‌های الف جهانی نخواهند داشت.
قانون «اولین نمایش» چه منفعتی برای فجر دارد؟
او ادامه داد: ولی مساله اینجاست که وقتی تولید یک فیلم سینمایی بعد از مهلت جشنواره فجر به پایان می‌رسد، طبیعی است که اکثر تهیه‌کننده‌ها یا پخش‌کننده‌های فیلم، دیگر نمی‌توانند به دلایل بسیار زیادی تا دوره بعدی آن صبر کنند، برای همین بدیهی است که تلاش می‌کنند آن را هر چه زودتر در یکی از رویدادهای معتبر جهانی رونمایی کنند. حال سوال اینجاست چرا فیلمی که شایستگی دارد در این بازه زمانی در یک جشنواره معتبر جهانی به نمایش درآید و بعضا خوش بدرخشد، نتواند بخاطر این قانون فجر (قانون اولین نمایش جهانی در فجر) در جشنواره ملی کشور خودش به نمایش دربیاید؟! من واقعا نمی‌دانم و نمی‌فهمم که این قانون "اولین نمایش جهانی" چه منفعتی به حال جشنواره ملی فجر دارد؟ اگر برای کسب اعتبار است، اتفاقا به نظر من جشنواره فجر بخاطر این قانون، اعتبار را از خود و فرصت را از فیلمساز خوب خودش سلب می‌کند. مگر غیر از این است که بهترین رویدادهای ملی، تلاش می‌کنند تا بهترین تولیدات سالانه خودشان را در معرض نمایش مخاطبانشان قرار دهند؟
ملایی گفت: پس انگار سیاست جشنواره فیلم فجر این نیست که از فیلم‌های خاص سینمای ایران حمایت کند و برعکس می‌خواهد ظرفیت نمایش آثار سفارشی و دولتی خود را محفوظ نگه دارد. اما امروز این تولیدات ارزشی چه جایگاهی در عرصه بین‌الملل دارند و به غیر از درخشش در خود جشنواره فجر، چه فستیوال دیگری به آن‌ها فرصت نمایش می‌دهد؟ ارزش و اعتبارِ امروزِ سینمای ایران به واسطه نمایش چه آثاری در محافل بین‌الملل کسب می‌شود؟ مگر نه این است که عیار یک جشنواره بر اساس فیلم‌های بخش مسابقه آن مشخص می‌شود؟ کدام جشنواره معتبر برای بخش مسابقه‌اش فیلم تجاری یا کمدی سخیف انتخاب می‌کند؟ آیا واقعا جشنواره فجر از تمام ظرفیت سینمایی کشور استفاده می‌کند؟ یا سال به سال با یک افت کیفی برگزار شده و از چشم سینماگران نسل جدیدش می‌افتد؟ یا چرا هنوز باید مساله پروانه ساخت برای این جشنواره مهم باشد، در صورتی که این موضوع دیگر در هیچ کجای دنیا کوچکترین اهمیتی ندارد. همین امسال اتفاقا یکی از فیلم‌های ویدیویی ما (دشت خاموش) در جشنواره ونیز می‌درخشد، در صورتی که سال گذشته جشنواره فجر آن را بخاطر پروانه ویدیویی‌اش رد می‌کند!
انتقاد از قوانین شناور جشنواره فجر
این کارگردان اضافه کرد: به هر حال سال‌هاست که سینماگران ما سوالات بی‌شماری از این جشنواره دارند و هیچ وقت هم پاسخ روشنی برای آن دریافت نمی‌کنند. چرا مدام دبیر این جشنواره عوض می‌شود؟ چرا امروز جامعه سینمایی نسبت به مراحل انتخاب و داوری این جشنواره بدبین و ناامید و بی‌اعتماد هستند؟ چرا این جشنواره نمی‌تواند هر سال تعداد مشخصی فیلم را نمایش دهد؟ چرا هر سال باید تعداد یا عناوین جوایزش تغییر کند؟ یک سال بخش فیلم اولی هست، سال دیگر نیست! چند سال فیلم کوتاه می‌گیرد، چند سال نمی‌گیرد! یک سال بخش هنروتجربه است، سال بعدش نیست! چرا تندیس آن تغییر می‌کند؟ این قوانین شناور را چه کسانی وضع می‌کنند؟
ملایی گفت: کشور ما پتانسیلی غنی از لحاظ فرهنگی دارد و در زمینه سینما به راحتی می‌تواند حرف اول را در منطقه بزند، ولی ببینید که روز به روز جشنواره‌های موضوعی خوب خود را مثل جشنواره فیلم سبز (در حوزه محیط زیست) یا جشنواره فیلم پروین اعتصامی (در مورد زنان) و خیلی جشنواره‌های دیگر از دست می‌دهد و کسی هم اتفاقا صدایش درنمی‌آید! اصلاً چه زمانی قرار است قانون مهمی همچون کپی رایت بررسی شود تا از حقوق تمام خانواده‌های هنرمندان محافظت شود؟ مگر غیر از این است که امروز به همین دلیل ساده توانایی برگزاری یک جشنواره آنلاین را نداریم؟
جشنواره فجر حق تمام سینماگران کشور است
کارگردان فیلم "گورکن" در پایان خاطرنشان کرد: جشنواره فیلم فجر به عنوان مهم‌ترین رویداد سینمایی کشورمان، حق تمام سینماگران این کشور است و اگر ما سوالاتی از آن داریم و انتقاداتی بر آن وارد می‌کنیم، بخاطر این است که آن را سهم خودمان می‌دانیم. جشنواره فجر باید یک بار برای همیشه سنگ‌هایش را با خودش وا بکند و عمیقا خود را آسیب شناسی کرده و در نهایت هم به اساس‌نامه جدید خود وفادار بماند. این کمترین انتظار ما از سازمان سینمایی است که یک کارگروه حرفه‌ای از ظرفیت درست سینمای ایران تشکیل داده و یک بار برای همیشه چالش‌های مهم این جشنواره را بررسی و مرتفع کند.
برای مشاهده دیگر اخبار سینما اینجا کلیک کنید
منبع: خبرگزاری ایسنا
