پایگاه خبری تئاتر: نشست خبری نمایش «کسی نیست همه داستانها را به خاطر آورد» صبح امروز چهارشنبه 19 شهریورماه با حضور رضا حداد کارگردان، محمد چرمشیر نویسنده، کیومرث مرادی مجری طرح و تهیه کننده و محسن فیضی مدیر کل ارتباطات عمرانی رایتل و حامی مالی این نمایش برگزار شد.
در ابتدای این نشست چرمشیر با اشاره به وضعیت نامناسب تئاتر در کشور عنوان کرد: این روزها فشار زیادی روی تئاتر قرار دارد و ما باید به عنوان هنرمندان کمک کنیم که بار این فشار برداشته شود. بنابراین باید از حاشیه کم کنیم و به متن بیافزاییم. پیشنهاد می کنم این روزها دوستان کمتر به حواشی بپردازند چون ما عضو یک خانواده هستیم و همگی یک ماشین را جلو می بریم و هر کاری بکنیم به نفع یا ضرر خودمان است.
تجربیاتمان در تئاتر یک شبه به وجود نیامده است
وی درباره بازتولید نمایش «کسی نیست همه داستانها را به خاطر آورد» توضیح داد: 10 سال قبل این نمایش به وسیله گروه تئاتر سایه روی صحنه رفت. بنابراین بعد از 10 سال اجرای مجدد این نمایش به نوعی بازتولید محسوب می شود و به این دلیل این اتفاق رخ داده که در فاصله این 10 سال نسل ها و مخاطبانی به تئاتر ایران پیوسته اند که با پیشینه تئاتر ما غریبه هستند. ما باید با اجرای مجدد چنین آثاری به جوانها نشان دهیم که تجربیات ما در تئاتر یک شبه به وجود نیامده است.
وی ادامه داد: اگر نسل جوان نخواهد این تجربیات را بیاموزد، در آینده نیز شاهد اتفاقی که این روزها در تئاتر رخ می دهد و آن هم پرداختن به حاشیه ها است، هستیم. ما نیازمند راهها و تجربیات جدید در تئاتر هستیم اما لازم نیست دوباره چرخ را اختراع کنیم تنها باید بدانیم که این تجربیات چطور شکل گرفته است. با همین هدف باز تولید این نمایش در سرلوحه کار کمپانی تئاتر آفتاب قرار گرفت.
چرمشیر درباره تغییراتی که در متن نمایشنامه نسبت به اجرای گذشته به وجود آمده است، توضیح داد طی صحبتی که با گروه اجرایی انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که تغییراتی در متن و اجرا ایجاد نکنیم از این جهت که بیشتر نسل ها و مخاطبات جدید تئاتر متوجه شوند گذرگاه تئاتر امروز کجاها بوده و چه راهی را تا رسیدن به امروز طی کرده است.
در ادامه رضا حداد درباره پروژه دیگرش با عنوان «داش آکل» توضیح داد: نمایش «داش آکل» پروژه ای است که نیاز به تکنولوژی ویژه ای برای اجرا دارد و همچنین نیازمند صحنه بزرگی مثل سالن اصلی تئاتر شهر یا تالار وحدت است. طی توافقات شفاهی که انجام داده بودیم، قرار بود این نمایش آذرماه امسال به صحنه برود اما باز هم طی توافقات شفاهی زمان اجرا منتفی شد. اما چند ساعت قبل به ما اعلام کردند که مهر سال آینده می توانیم این نمایش را در سالن اصلی تئاتر شهر به صحنه ببریم البته این امکان در صورتی فراهم می شود که ما بتوانیم از شش ماه قبل با برنامه مدون و مشخص با گروه تولید وارد مذاکره شویم.
کیومرث مرادی نیز در این زمینه توضیح داد: بعد از بازسازی مجموعه تئاتر شهر اجرای نمایش «داش آکل» اولین یا دومین پروژه ای خواهد بود که در این مکان به صحنه می رود که این امر فرصت مناسبی به ما برای آغاز پیش تولید نمایش می دهد.
در بخش دیگری از این نشست محمد چرمشیر درباره نمایش «کسی نیست همه داستانها را به خاطر آورد» یادآور شد: این نمایش اولین تجربه گروهی و همکاری من با رضا حداد در گرو تئاتر سایه بود. بنابراین وقتی این گروه قصد بازگشت به تجربه های گذشته اش را داشت دیدیم که این نمایش امکان خوبی برای اجرای مجدد دارد.
وی افزود: 10 سال قبل برای اولین بار در این نمایش تکه های نمایشی متفاوتی کنار هم قرار گرفته بود که بعد در یک زنجیره داستانی کنار هم مستقر شدند. این تجربه جدید در آن سال، بعدها در نوشته های بسیاری از جوانها به شکل الگو تکرار شد. در واقع این بازتولید بازگشت به نقطه آغازین نگارش چنین نمایشنامه هایی است.
یادآوری به نسل امروز برای شناخت آثار گذشته
کیومرث مرادی نیز در ادامه عنوان کرد: به عنوان یک تئاتری معتقدم که تاریخ ادبیات ایران صاحب نمایشنامه های بسیار تاثیرگذاری همچون این نمایشنامه، «خواب در فنجان خالی»، « حشمت»، «خروس»، « شکلک» و ... است که در دهه 60 70 جزو آثار شاخص ادبیات نمایشی ما محسوب می شدند. باید این آثار توجه کنیم چون این کار به نسل امروز یادآوری می کند که چه آثاری در گذشته وجود داشته است.
رضا حداد کارگردان این اثر نمایشی در ادامه مذکر شد: تنها حدود 1200 نفر 10 سال قبل این نمایش را در تالار قشقایی دیدند. احساس ما این است که باید با مخاطبان بیشتری حرف بزنیم. همچنین با این نمایش بود که دوره دوم تئاتری من و همکاری ام با آتیلا پسیانی و محمد چرمشیر آغاز شد.
وی درباره لزوم وجود تئاتر خصوصی در ایران گفت: در تئاتر خصوصی وجود سالن نمایش یکی از ارکانهای اصلی این نوع تئاتر است که متاسفانه این اتفاق در ایران رخ نمی دهد. ما باید ساختارها را در تئاتر تغییر دهیم چون این تئاتر ورشکسته ای که امروز با آن روبرو هستیم نمی تواند ما را به سمت درستی سوق دهد. در حال حاضر هیچ گروهی نیست که از مرکز هنرهای نمایشی طلبکار نباشد.
کارگردان «مکاشفه در باب یک مهمانی خاموش» با اشاره به حمایت هایی که دولت در کشور های دیگر از تئاتر خصوصی می کند ادامه داد: دولت باید کمپانی های تئاتر را به وجود آورد و بعد از آن است که باید بیاید سالن های تئاترش را به این کمپانی ها اختصاص دهد و بر مبنای برنامه هایی که این کمپانی ها ادامه می دهند برای دو یا چهار سال به آنها بودجه اختصاص دهد. در ایران هم راهی جز این کار نداریم اول باید مکان های تئاتری درست کنیم و بعد به سراغ تئاتر درجه یک برویم.
این کارگردان تئاتر یادآور شد: متاسفانه سالن های تئاتر ما هیچ هویتی ندارند حتی تماشاخانه ایرانشهر هم که در دوره ای مختص برخی اجراهای خاص بود کم کم دارد هویتش را از دست می دهد و نمایشهایی در آنجا اجرا می شوند که قابلیت روی صحنه رفتن در آن مکان را ندارند. من و دوستانم به دنبال این هستیم تا تئاتر را به سمت یک وضعیت مستقل ببریم. البته این امر به معنای این نیست که دولت نباید پول و سوبسید به تئاتر بدهد.
حداد با اشاره به اینکه دولت به جای حمایت دارد از گروههای نمایشی پول هم دریافت می کند، متذکر شد: وقتی که ما به دولت برنامه ارائه می دهیم آنها موظف هستند که به ما بودجه پرداخت کنند. دولت در تئاتر یک حوزه ورشکسته را به ما تحویل داده و الان به هیچ نوع گونه تئاتر از تئاترهای خصوصی گرفته تا تجربی و دانشجویی هیچ کمکی نمی کند.
چرمشیر نیز در این زمینه عنوان کرد: مسئله این است که ما الان داریم تئاتر خصوصی را تعریف می کنیم در صورتی که هنوز در تئائر ما تعریفی از هیچپکدام از تئاترهایی مثل دانشجویی، حرفه ای و نیمه حرفه ای وجود ندارد. برای همین است که این روزها شاهد حضور دانشجویان بی تجربه روی صحنه مهمترین سالن تئاتری کشور هستیم اگر این جوانان اولین کارشان را درچنین سالنی اجرا کنند پس قرار است دهمین نمایششان را در کجا به صحنه ببرند.
چرمشیر با اشاره به حضور اسپانسرها و حامیان مالی ادامه داد: از وقتی اسپانسرها وارد تئاتر شدند ما دچار یک تصور غلط در این زمینه شده ایم که باید آن را اصلاح کنیم. با وجودی که گروههای نمایشی بضاعت مالی ندارند نباید برای تامین بودجه به سراغ هر حامی مالی بروند. مثلا شرایط به گونه ای پیش رفته که شاهد بودیم یک چلوکبابی حامی مالی یک کار شده است. بنابراین نباید به اسپانسر ها فقط به عنوان جیب های پر از پول نگاه شود بلکه باید وجهه فرهنگی آن کار هم در نظر گرفته شود.
لزوم شکل گیری سازمان تئاتر
حداد در بخش دیگری از این نشست رسانه ای با اشاره به اینکه چندین متولی در تئاتر کشور وجود دارد، بیان کرد: متاسفانه در معاونت هنری چندین متولی به نام تئاتر فعالیت می کنند. این نهاد محلی به نام مرکز هنرهای نمایشی راه اندازی کرده که تعریف مشخصی از وظایفش معلوم نیست و اینکه انجمن نمایش هم در دل این مرکز به وجود آمده که پول ها به آنجا سرازیر می شود حتی باید دید خانه تئاتر چه قدرت و جایگاهی در حوزه تئاتر کشور دارد.
این هنرمند تئاتر تصریح کرد: متاسفانه خانه ها و انجمن های ما هیچ کمکی از دستشان بر نمی‌آید. باید سازمان تئاتر در حوزه تئاتر کشور شکل بگیرد و به شکل اداری و اجرایی برای نمایش ها تصمیم گرفته شود این سازمان تئاتر است که می تواند مصوباتش را حتی برای دولت لازم الاجرا کند.
محسن فیضی در بخشی از این نشست رسانه ای درباره حضور حامیان مالی در آثار فرهنگی توضیح داد: فکر می کنم زمان آن رسیده که نگاه تازه ای به وادی اسپانسرینگ و حمایت گری در حوزه های فرهنگی و اجتماعی داشته باشیم. نگاه ها در این زمینه باید تغییر کند و من نیز خوشحالم که سهم کوچکی در این اثر نمایشی دارم.
وی افزود: اگر بتوانیم کاری کنیم که حتی یک دعوای خیابانی در سطح شهر تهران کاهش پیدا کند من به عنوان یک شخص حقیقی و حقوقی برنده این جریان خواهم بود. مکانیزم حمایتگری های فرهنگی مبتنی بر شخص است و متاسفانه ممکن است اتفاقی که الان در رایتل در زمینه اسپانسرینگ رخ می دهد در نبود من متوقف شود که این امر جای نگرانی دارد.
در پایان این نشست رسانه ای محمد چرمشیر درباره دیگر فعالیت های کمپانی آفتاب توضیح داد: در آغاز تابستان کمپانی تئاتر آفتاب با همکاری کمپانی فیرلی ارمنستان و سفارتخانه های دو کشور ایران و ارمنستان و همچنین موسسه پژوهشی کودکان دنیا پروژه ای را در دستور کار قرار دادند بر این اساس که تفاهم نامه ای بین این دو کمپانی تئاتری منعقد شد تا نمایشی با عنوان «اصفهان شعر بچه های لهستان» در کشور لهستان اجرا شود. این نمایش نوشته من، کارگردانی رکسانا مهر افزون، طراحی صحنه رضا حداد و موسیقی فردین خلعتبری دو اجرا در سالن کمپانی فیلری و سالن آزمایشگاه گروتفسکی داشته است.
وی متذکر شد: اینکه یک نمایش کودک و نوجوان در کمپانی گروتفسکی به صحنه برود برای اولین بار در 50 سال گذشته رخ داده است. همچنین قرار است یک تور فرانسه – آلمان نیز برای این نمایش در نظرگرفته شود. این اثر نمایشی در ارتباط با حضور کودکان لهستانی در سالهای 1320 و در بحبوحه جنگ جهانی دوم در آینده نیز قرار است نوجوانان ایران و لهستان نمایشی را با محوریت موضوع «آب» روی صحنه ببرد.
