یک انصراف و چند نکته

چارسو پرس: به فاصله اندکی بعد از اعلام اعضای شورای سیاست‌گذاری چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر که از سوی محمود سالاری، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حکم خود را دریافت کرده‌اند، مسعود دلخواه، یکی از اعضای این شورا، از حضور در آن کناره‌گیری کرد.

او با نگارش نامه‌ای، عنوان کرده به دلیل همکاری خود با جشنواره‌ای دیگر و از آنجاکه عضو شورای سیاستگذاری آن جشنواره است و نیز به خاطر سفر و مشغله‌های دیگر، امکان حضور در شورای سیاستگذاری جشنواره تئاتر فجر را ندارد.

این موضوع در حالی است که مدتی است مسعود دلخواه به عنوان دبیر جشنواره تئاتر شهرزاد انتخاب شده و با این جشنواره همکاری دارد و انصراف او از حضور در شورای سیاستگذاری جشنواره فجر که بعد از اعلام اعضای شورا انجام شد، این ذهنیت را ایجاد کرد که او از اساس با بودن در شورای سیاستگذاری مشکلی نداشته ولی مشخص نیست چرا بعد از اعلام رسمی اعضای شورا، از این همکاری منصرف شده است.

دلخواه البته تمایلی ندارد که افزون بر این نامه، توضیح بیشتری درباره کناره‌گیری خود اعلام کند.

واقعیت این است که شورای سیاست‌گذاری، ترکیبی است که در بسیاری از جشنواره‌ها وجود دارد. ترکیبی از چند هنرمند مورد اعتماد که سیاست‌های کلی جشنواره را هدایت کنند . در وضعیتی که جشنواره‌های ما اساسنامه ندارند، شورای سیاستگذاری می‌تواند دبیر جشنواره را در برگزاری بهتر این رویداد، یاری رساند اما نکته قابل تامل این است که اصولا شورای سیاست‌گذاری در طول سال‌های گذشته و در جشنواره‌های گوناگون چقدر کارایی داشته است.

معمولا یکی از انتقادهایی که بعد از اعلام اعضای شورای سیاست‌گذاری جشنواره مطرح می‌شود، انتخاب کسانی است که برای حضور در این شورا دعوت شده‌اند.

این موضوع البته بیشتر در جشنواره تئاتر فجر نمود دارد. عموما دبیر این جشنواره به سبب اهمیت این رویداد و با توجه به اینکه جشنواره فجر بیش از دیگر جشنواره‌ها در معرض دید است، سراغ گزینه‌هایی می‌رود که کمترین حساسیت را ایجاد کنند. بنابراین دست دبیر برای انتخاب اعضای شورا چندان باز نیست. حال آنکه بعضی از این گزینه‌ها، حتی با وجود پیشینه درخشان خود، کسانی هستند که در سال‌های گذشته کمتر در فضای تئاتر حضور داشته‌اند و با شرایط فعلی تئاتر کشور و مناسبات آن آشنایی لازم را ندارند. همین مساله سبب می‌شود که گاه نقدهایی در این زمینه به وجود بیاید.

به نظر می‌رسد یکی از راه‌هایی که می‌تواند وجاهت بیشتری به شورای سیاست‌گذاری ببخشد، دعوت از هنرمندان جوان و فعال در کنار اعضای پیشکسوت است. جوانان به سبب بودن در فضای فعلی، بهتر می‌توانند دبیر را در بعضی تصمیم‌گیری‌ها یاری دهند و اعضای باسابقه‌تر نیز ، تسلط بیشتری به سیاست‌های کلان فرهنگی کشور دارند.

با این همه از آنجا که بخش بزرگی از جامعه تئاتری، شورای سیاست‌گذاری را امری تشریفاتی و نه چندان تاثیرگذار می‌دانند، معمولا در این زمینه کمتر اظهار نظری صورت می‌گیرد.

با همین نگاه است که بعضی از دبیران جوان که به نوآوری اعتقاد دارند، دلیلی نمی‌بینند که کسانی را به عنوان شواری سیاستگذاری انتخاب کنند. هادی حجاری‌فر، دبیر نوزدهمین جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران مبارک هم از کسانی است که چنین باوری دارد و به همین دلیل علاقه‌ای ندارد تا در این دوره از جشنواره، شورای سیاستگذاری تشکیل بدهد.

اما حساسیت خانواده تئاتر بیشتر در زمینه انتخاب هیات انتخاب متون و نیز هیات انتخاب آثار جشنواره‌ها دیده می‌شود. همان کسانی که در دهه‌های گذشته به عنوان بازخوان و بازبین آثار از آنان یاد می‌شد و یکی از دشواری‌های کار دبیر جشنواره، انتخاب گزینه‌هایی است که هم مورد تایید جامعه هنری باشند و هم مدیران فرهنگی را راضی نگه دارند.

از آنجا که در ترکیب اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره چهل و یکم تئاتر فجر، جای هنرمندان جوان و فعال خالی است، به نظر می رسد کورش زارعی، دبیر این دوره از جشنواره باید در انتخاب اعضای هیات‌های انتخاب جشنواره، دقت نظر بیشتری داشته باشد.

این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که هنوز فراخوان این دوره از جشنواره منتشر نشده و این در حالی است که تنها 6 ماه تا زمان برگزاری چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر باقی مانده است.