چارسو پرس: «من دختری هستم که اسیدپاشی نشدم اما در 28 سالگی در خیابان سکته کردم» این یکی از منولوگ‌های نمایش «کامنت» به کارگردانی یوسف باپیری بود که دو اجرا در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر داشت. نمایشنامه این اثر را بهار کاتوزی و محمد منعم نوشته‌اند و کارگردانی اثر برعهده یوسف باپیری بوده است. بین دو اجرای این نمایش، با کارگردان و یکی از دو نمایشنامه‌نویس «کامنت» درباره مضمون اثر و چگونگی رسیدن به این شکل از اجرا صحبت کردم.
محمد منعم با اشاره به ایده اولیه و نقطه آغازین نوشتن نمایشنامه گفت: «ایده اولیه کار از بهار بود. او خیلی به به درام مستند علاقمند شده بود. البته من و یوسف [باپیری] قبلاً با هم تئاتر مستندی به نام "ویران" را کار کرده بودیم. بهار 2،3 اجرای مستند در سوئیس دیده بود و خیلی شگفت‌زده شده بود. دلش می‌خواست این کار را انجام دهیم. یوسف هم یک کانسبت تحت عنوان خشونت داشت که خیلی دلش می‌خواست متنی درباره‌اش کار شود».
به گفته منعم تلاقی این علاقه‌ها باعث شده که در مورد کانسبت خشونت در گروه سه نفره‌شان صحبت کنند و مطالعه نظری تئوریکی را هم انجام دهند. او اضافه می‌کند: «در مورد این که خشونت چیست و چه انواعی دارد مطالعه کردیم و برای انواع خشونت که در کتاب ژیژک مطرح شده بود، مصداق‌هایی پیدا کردیم. بعد به این مرحله رسیدیم که در پیرامون خودمان این مصداق‌ها را پیدا کنیم».
منعم با تاکید بر این که متن اولیه برای بازیگرانی که در ذهن داشتند، نوشته شد و بعد در طول اجرا تغییر کرد، گفت: «متن اولیه در طول اجرا توسط یوسف به معنای واقعی کلمه دراماتورلژی شد چون یوسف عادت دارد متن را به عنوان یک ماده خام اولیه بگیرد و مدام تغییر دهد تا به محصول نهایی اجرا که می‌خواهد، برساند».
به گفته منعم متن نهایی که در اجرا شکل گرفت، محصول نهایی همه اعضای گروه است چرا که خلاقیت‌های فردی بازیگران هم در آن بروز و ظهور پیدا کرده است. مثلاً در برخی از قسمت‌ها دیگر درباره بازیگرها چیزهایی را می‌شنویم. مثل بخشی که نوید محمدزاده، درباره خودش صحبت می‌کند یا بچه‌ها از ستاره پسیانی درباره تاثیر دختر یک آدم معروف بودن، می‌پرسند.
یوسف باپیری، هم درباره مضمون ضد خشونت نمایش «کامنت» توضیح داد: «من نمی‌توانم در مورد موضوع نمایش به طور واضح صحبت کنم به نظرم هیچ کس هم نمی‌تواند حرف بزند. واقعیت این است که تئاتر قصه نیست. تئاتر به مصابحه موضوع مربوط به دوره‌ای بوده که کار من در آن نمی‌گنجد».
کارگردان کامنت تاکید کرد: «خشونت لزوماً این نیست که در مورد سربریدن داعش صحبت کنیم. کانسبت کار این است که این افزایش خشونت در جهان یک دلیل باید داشته باشد. افزایش خشونت که در زندگی روزمره می‌بینیم یا همین دعواهایی که با راننده‌ها می‌کنیم... این طوری نیست که داعش در جهان دیگری زندگی کند و من در جهان دیگری! ما نمایش را با آن خشونت‌های پررنگ شروع کردیم».
به گفته باپیری، خرده روایت‌های کامنت، مستند هستند مثل پسر 17 ساله‌ای که دختر 8 ساله‌ای را ساطوری کرده و در انتظار حکم اعدام است یا دختری که در خیابان به جای اسید، آب روی صورتش پاشیده‌اند و او سکته کرده است. سوال «کامنت» این است که «خشونت چه نسبتی با ما دارد، ما چه سهمی در تولید و افزایش خشونت در زندگی روزمره‌مان داریم؟»
یوسف باپیری درباره سبک اجرای کامنت گفت: «من از اول بگویم مدعی نیستم این تئاتر مستند است. این هم مثل هر سبک دیگری، تاریخی شده است. در این کار هم دریافت ما از موضوع، مطالعه ما از تئاتر مستند، رگه‌هایی از اتفاقاتی که در درون ما افتاده، روی صحنه بازتولید می شود ولی تئاتر است. صرفاً تئاتر است».
او ادامه داد: «مثل این است که بگویید من یک کار رئالیستی می‌کنم، کار سمبلیستی می‌کنم. شاید این حرفم به بعضی‌ها بربخورد ولی ما نمی‌توانیم بگوییم کار رئالیستی تولید می‌کنیم. رئالیسم را به عنوان یک سبک در یک برهه زمانی در تاریخ هنر است که می‌فهمیم اما داشته‌های ما از رئالیسم مالِ منِ آرتیست هستند. من از همه اینها استفاده می کنم برای این که کار خودم را انجام دهم».
