چارسو پرس: با اینکه صنعت انیمیشن هم‌اکنون در تسخیر آثار سهبعدی است اما آن‌ها لزوما بهترین و جذاب‌ترینِ بازار نیستند، انیمیشن‌های دوبعدی کماکان منسوخ نشده‌اند و هرازگاهی اثری از راه می‌رسد که امضاهای رایج انیمیشن‌های روز را کنار می‌گذارد و علیه استانداردهای انیمیشن‌سازی مدرن قیام می‌کند. این عناوین جذاب و خاطره‌انگیز، به ما یادآور می‌شوند که تکنیک‌های در ظاهر کهنه‌ی انیمیشن‌سازی تا چه اندازه کارآمد و اصیل هستند.
۱۰- فرار کن (Flee)
- سال انتشار: ۲۰۲۱
- کارگردان: یوناس پوهر راسموسن
- صداپیشگان: امین نوابی، یوناس پوهر راسموسن، بلال فائز، زهرا مهرورز، فردین مجیدزاده، دنیل کریم یار
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
این مستند انیمیشنی منحصربه‌فرد، به زندگی جوانی به نام امین می‌پردازد که حالا در آستانه‌ی ازدواج، قصد دارد گوشه‌هایی از دوران کودکی غم‌انگیزش در افغانستان و اتفاقاتی که به مهاجرت او ختم شد را روایت کند. یوناس پوهر راسموسن موفق شده است تا خاطرات امین را از طریق ساختار انیمیشن، به شکل تاثیرگذارتری ارائه دهد. سفر پرفرازونشیب این کودک از افغانستان به روسیه و اتفاقات تلخی که در ادامه تجربه می‌کند، شما را بی‌گمان تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
«فرار کن» یک مثال خوب از کارایی انیمیشن‌های دوبعدی است و نشان می‌دهد که این فرمت چگونه می‌تواند به بهترین مدیوم برای روایت داستان‌های درام واقعی تبدیل شود. این فیلم اگر به‌صورت لایواکشن ساخته می‌شد، شاید چندان در کانون توجه قرار نمی‌گرفت. خوشبختانه یوناس پوهر راسموسن سعی کرده است تا حقایق را تغییر ندهد و قصه‌ی امین را بدون تحریف عرضه کند تا بتوانیم نگاهی واضح به زندگی مهاجران و پناهندگان داشته باشیم.
۹- افسانه شاهدخت کاگویا (The Tale of the Princess Kaguya)
- سال انتشار: ۲۰۱۳
- کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
- صداپیشگان: کنگو کورا، تاکه‌ئو چی، آتسوکو تاکاهاتا، توموکو تاباتا، تاکایا کامیکاوا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰
این ساخته‌ی ایسائو تاکاهاتا اگرچه محصول استودیو جیبلی است اما شباهتی به دیگر آثار آن‌ها ندارد (ضمن اینکه در آن دوران، پرخرج‌ترین فیلم ژاپنی تاریخ به حساب می‌آمد). این انیمه‌ی درخشان که با الهام از نقاشی‌های آبرنگ ساخته شده است، به افسانه‌ی ژاپنی «داستان بامبوشکن» می‌پردازد. قصه درباره‌ی یک کشاورز است که روزی دختر کوچکی را پیدا می‌کند و آن را به خانه برده و به‌عنوان فرزند خود بزرگ می‌کند. دخترک بزرگ می‌شود و آموزش می‌بیند تا به یک شاهزاده تبدیل شود، خواستگار پیدا می‌کند و در نهایت مورد توجه امپراتور قرار می‌گیرد.
«افسانه‌ی شاهدخت کاگویا» یکی از طولانی‌ترین انیمه‌های سینمایی تاریخ است (با دو ساعت و ۱۷ دقیقه) اما خسته‌کننده نمی‌شود و خلاقیت زیادی در آن به چشم می‌خورد، همانند لحظاتی که کاگویا غمگین است و سبک انیمیشنی دوبعدی اثر تغییر پیدا می‌کند تا بازتاب حس‌وحال دخترک در آن لحظات باشد. وقتی به آثار دوبعدی می‌رسیم، استودیو جیبلی همیشه این قابلیت را دارد که شما را شوکه کند و اینجا هم موفق می‌شود تا قدرت خود را به رخ بکشد. افسانه‌ی شاهدخت کاگویا شاید در کنار بهترین انیمه‌های استودیو جیبلی قرار نگیرد اما از جنبه‌ی هنری، یکی از شاخص‌ترین‌ها است.
۸- شاهدخت و قورباغه (The Princess and the Frog)
- سال انتشار: ۲۰۰۹
- کارگردان: ران کلمنتس، جان ماسکر
- صداپیشگان: آنیکا نونی رز، برونو کپوس، کیث دیوید، جنیفر لوئیس، جنیفر کدی، پتر بارتلت، اپرا وینفری
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
یکی از آخرین و بهترین انیمیشن‌های دوبعدی استودیوی دیزنی که می‌توانیم آن را خداحافظی شکوهمند این شرکت با فرم دوبعدی توصیف کنیم. قصه درباره‌ی یک خدمتکار پرتلاش به نام تیانا است که همه‌ی زندگی‌اش را کار کرده تا به آرزویش که باز کردن یک رستوران است برسد. با این حال، نقشه‌های او مطابق برنامه پیش نمی‌رود زیرا تصادفا با یک قورباغه‌ی طلسم‌شده ملاقات می‌کند و تلاش‌هایش برای نجات این قورباغه، باعث می‌شود تا دخترک هم به قورباغه تبدیل شود. حالا پیش از اینکه دیر شود، این دو باید راهی برای نجات پیدا کنند و به فرم انسانی خود بازگردند.
دیزنی همواره یکی از بزرگان انیمیشن‌سازی دوبعدی بوده است و با اینکه تمرکز اصلی این شرکت در سالهای اخیر بر روی تولید آثار سهبعدی قرار دارد اما آن‌ها همیشه می‌توانند به فرم دوبعدی بازگردند و یکی از برترین‌های بازار باشند. در «شاهدخت و قورباغه»، هر آنچه که از یک انیمیشن دوبعدی فوق‌العاده انتظار دارید را پیدا خواهید کرد و این برداشت مدرن از قصه‌های پرنسسی کلاسیک، هر نوع مخاطبی را مجذوب خود می‌کند.
۷- صدای خاموش (A Silent Voice)
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- کارگردان: نائوکو یامادا
- صداپیشگان: میو ایرینو، سائوری هایامی، آئویی یوکی، کنشو اونو، یوکی کانکو، یوی ایشیکاوا، مگومی هان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
«صدای خاموش» قصه‌ی شویا ایشیدا را روایت می‌کند از احساس گناه شدید رنج می‌برد. چند سال قبل، او که یک نوجوان دردسرساز و نادان بود، یک دختر ناشنوا به نام نیشیما را مورد آزارواذیت قرار داد. این مسئله باعث شد تا هم‌کلاسی‌های ایشیدا از او بیزار شوند. حالا ایشیدا که بالغ و عاقل‌تر شده است، قصد خودکشی دارد و می‌خواهد پیش از مرگ، از نیشیما عذرخواهی کند. نیشیما اما دخترک مهربانی است که تصمیم می‌گیرد گذشته را فراموش و به ایشیدا کمک کند تا با مشکلات روانی‌اش روبه‌رو شود.
انیمیشن‌های دوبعدی این فرصت را در اختیار فیلم‌سازان قرار می‌دهند که مضامین بزرگسالانه را بررسی کنند و بهترین برداشت ممکن از آن‌ها را ارائه دهند. صدای خاموش در این زمینه، کار بزرگی را انجام می‌دهد و برداشت تاثیرگذاری از بلوغ، افسردگی و خودکشی ارائه می‌دهد. فیلم از تکنیک‌های دوبعدی به شکل خلاقانه‌ای استفاده کرده است اما برگ برنده‌ی آن را باید قصه و شخصیت‌ها بدانیم؛ شما تا مدت‌ها به داستان و آدم‌های جهانِ صدای خاموش فکر خواهید کرد.
۶- بازیگر هزاره (Millennium Actress)
- سال انتشار: ۲۰۰۱
- کارگردان: ساتوشی کن
- صداپیشگان: میوکی شوجی، مامی کویاما، فومیکو اوریکاسا، شوزو ایزوکا، هریتاکا سوزوکی، کوئیچی یامادرا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
دیگر ساخته‌های ساتوشی کن افسانه‌ای در قرن بیست‌ویکم هم سزاوار حضور در چنین فهرستی هستند اما از «بازیگر هزاره» در مقایسه با «پدرخوانده‌های توکیو» (۲۰۰۳) یا «پاپریکا» (۲۰۰۶) کمتر صحبت می‌شود. قصه درباره‌ی دو فیلم‌ساز مستند است که از طریق مصاحبه می‌خواهند رازهای زندگی یک ستاره‌ی بازنشسته‌ی مشهور را کشف کنند. این بازیگر زن، سرگذشت خود را برای آن‌ها تعریف می‌کند و همزمان با کم‌رنگ شدن مرز میان حقیقت و داستان، رازها یکی پس از دیگری فاش می‌شوند.
بازیگر هزاره در نگاه اول قصه‌ی ساده‌ای دارد اما ساتوشی کن از مدیوم انیمیشن استفاده کرده است تا مضامینی همچون فیلم‌سازی، بازیگری و عشق را بررسی کند. فیلم‌های معدودی را پیدا می‌کند که چنین قدرتمند، عزم راسخ و اراده‌ی روح انسان را به تصویر می‌کشند. این انیمه‌ی خوش‌ساخت در یک‌سوم پایانی به اوج هیجان می‌رسد و دیالوگ نهایی آن، فیلم را به یک اثر بی‌نقص تبدیل می‌کند.
۵- ولف واکرز (Wolfwalkers)
- سال انتشار: ۲۰۲۰
- کارگردان: تام مور، راس استورات
- صداپیشگان: هونور کنافسی، اوا ویتاکر، شان بین، سایمن مک‌برنی، تامی تیرنان، جان کنی، جان مورتون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰
یکی دیگر از بهترین انیمیشن‌های دوبعدی قرن ۲۱ که اغلب کمتر از آن صحبت می‌شود. «ولف واکرز» ما را به اواسط قرن هفدهم می‌برد، جایی که دخترکی شکارچی به نام رابین، همراه با پدرش به ایرلند سفر کرده و استخدام شده است تا آخرین انسان‌های گرگ‌نما را از بین ببرد. شرایط هنگامی تغییر می‌کند که رابین با یکی از اعضای این قبیله آشنا می‌شود، پسرک جوانی که او هم شب‌ها قابلیت تبدیل شدن به گرگ را دارد. دخترک خیلی زود متوجه می‌شود که آن‌ها موجودات بدی نیستند و نباید کشته شوند.
کارتون سالون، یکی از معدود استودیوهای انیمیشن‌سازی مدرن است که منحصرا روی تولید آثار دوبعدی تمرکز کرده است و کارنامه‌ی درخشانی دارد: «راز کِلز» (۲۰۰۹)، «ترانه‌ی دریا» (۲۰۱۴)، «نان‌آور» (۲۰۱۷) و «اژدهای پدرم» (۲۰۲۲). ولف واکرز را باید شاهکار آن‌ها بدانیم که با الهام از قصه‌های فولکلور ایرلندی ساخته شده است و از سبک بصری متفاوتی بهره می‌برد.
۴- قلعه متحرک هاول (Howl’s Moving Castle)
- سال انتشار: ۲۰۰۴
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: چیکو بایشو، تاکویا کیمورا، آکیهیرو میوا، ریونوسوکه کامیکی، هاروکو کاتو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰
«قلعه‌ی متحرک هاول» بار دیگر نبوغ، جسارت و هوشمندی‌های تمام‌نشدنی هایائو میازاکی را یادآور می‌شود. داستان پیرامون سوفی اتفاق می‌افتد، زن جوان خجالتی و مهربانی که یک جادوگر باعث می‌شود افزایش سن پیدا کند و به یک پیرزن تبدیل شود. سوفی که خجالت‌زده و سرگردان است، مدتی بعد با جادوگر دیگری به نام هاول آشنایی پیدا می‌کند، کسی که احتمالا می‌تواند این طلسم را بردارد و دخترک را به دوران جوانی‌اش بازگرداند.
تقریبا همه‌ی ساخته‌های هایائو میازاکی فوق‌العاده هستند و قلعه‌ی متحرک هاول هم از این قاعده مستثنی نیست. این انیمه شاید در نگاه اول کمدی عاشقانه به نظر برسد اما در حقیقت فیلمی در نقد جنگ است که میازاکی آن را در راستای سیاست‌های ایالات متحده و حمله‌ی آن‌ها به خاک عراق ساخت. فیلم همچنین موضوع پیری را بررسی می‌کند و تصویر خوش‌بینانه‌ای از آن ارائه می‌دهد.
۳- کلاوس (Klaus)
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- کارگردان: سرجیو پابلوس
- صداپیشگان: جیسون شوارتزمن، جی. کی. سیمونز، رشیدا جونز، جون کیوسک، ویل ساسو، نورم مک‌دانلد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
این برداشت متفاوت از بابانوئل، ما را به قرن نوزدهم می‌برد و بی‌تردید یکی از بهترین انیمیشن‌های دوبعدی یک دهه‌ی اخیر است. جسپر، یک پستچی تازه‌وارد است که به روستایی در نروژ فرستاده می‌شود زیرا پستچی قبلی استعفا داده است. جسپر رفته‌رفته متوجه می‌شود که این روستا اصلا به پستچی نیاز ندارد تا اینکه با یک نجار مرموز به نام کلاوس آشنا می‌شود که خانه‌اش پر از اسباب‌بازی‌های دست‌ساز است.
سرجیو پابلوس در «کلاوس»، تکنولوژی‌های دوبعدی را با سهبعدی تلفیق کرده است تا برداشت مدرن‌تری از آثار دوبعدی ارائه دهد و در این زمینه به موفقیت رسیده است. ما با یک فیلم متفاوت روبه‌رو هستیم که نشان می‌دهد همچنان می‌توان انیمیشن‌های دوبعدی خلاقانه‌ای تولید کرد. کلاوس اولین محصول انیمیشنی سرویس استریم نتفلیکس بود که نامزد جایزه‌ی اسکار شد اما نتوانست «داستان اسباب‌بازی ۴» را شکست دهد.
۲- نام تو (Your Name)
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- کارگردان: ماکوتو شینکای
- صداپیشگان: ریونوسوکه کامیکی، مونه کامیشیرایشی، ماسامی ناگاساوا، اتسوکو ایچی‌هارا، ریو ناریتا، آئویی یوکی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
«نام تو» که یکی از پرفروش ترین انیمه‌های تاریخ هم محسوب می‌شود، قصه‌ی دو دانش‌آموز به نام میتسوها و تاکی را روایت می‌کند که تصادفا بدنشان با یکدیگر عوض می‌شود و حالا باید با چالش‌های یک زندگی متفاوت دست‌وپنجه نرم کنند. همانند کلاوس، ماکوتو شینکای هم تصمیم گرفته است تا تلفیقی از هنر سهبعدی و دوبعدی ارائه دهد. شینکای به سنت علاقه‌مند است اما برای خلق آنچه که در ذهن دارد، از تکنولوژی‌های انیمیشنی مدرن استفاده می‌کند.
به گفته‌ی شینکای، آن‌ها تصاویر پس‌زمینه، شخصیت‌ها و دیگر افکت‌های سهبعدی را ابتدا با دست کشیده‌اند و حتی عناصر دیگری همچون پرندگان و ماشین‌ها ابتدا نقاشی شده‌اند. آن‌ها سپس این عناصر را تلفیق و میان آن‌ها هارمونی ایجاد کرده‌اند. توجه کم‌نظیر سازندگان به جزئیاتِ هر نما، برگ برنده‌ی فیلم است و حتی کسانی که به انیمه یا آثار دوبعدی علاقه‌ای ندارند را شیفته‌ی خود می‌کند. این ساخته‌ی شینکای در سالهای اخیر به منبع الهام آثار متعددی تبدیل شده و قرار است یک نسخه‌ی لایو اکشن هم از آن ساخته شود که باید دید تا چه اندازه موفق خواهد بود.
۱- شهر اشباح (Spirited Away)
- سال انتشار: ۲۰۰۱
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: رومی هیراگی، ماری ناتسوکی، میو ایرینو، بونتا سوگاوارا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
هایائو میازاکی بزرگ می‌تواند ۵۰ شاهکار دیگر هم بسازد اما «شهر اشباح» تا ابد در جایگاه ویژه‌ای قرار خواهد داشت و بهترین ساخته‌ی او در نظر گرفته خواهد شد. قصه پیرامون دختر ده سالهای به نام چیهیرو اتفاق می‌افتد که می‌تواند ارواح را ببیند. هایائو میازاکی در ترسیم این جهان از چشمان یک کودک معصوم تبحر ویژه‌ای به خرج داده است و در هنگام تماشای فیلم، حس‌وحال عجیبی خواهید داشت. شهر اشباح از هر نظر کیفیت تحسین‌برانگیزی دارد و یک تجربه‌ی سینمایی متفاوت برای همه‌ی سینمادوستان است.
اگر میازاکی را می‌شناسید، حتما می‌دانید که به انیمیشن‌سازی سنتی گرایش دارد اما او در شهر اشباح از فناوری‌های مدرن نیز استفاده کرده است. برای مثال، در یکی از نماها، گل‌هایی که با دست نقاشی شده‌اند را مشاهده می‌کنید که به‌واسطه‌ی تکنیک‌های رایانه‌ای، عمق پیدا کرده‌اند. میازاکی همواره باور داشته است که دیجیتالیزه کردن نقاشی‌های دستی کمک می‌کند تا از نظر بصری چشم‌نواز‌تر باشند و این مسئله را به‌وضوح در شهر اشباح مشاهده می‌کنید، اثری که یک موفقیت هنری بزرگ است و میراث میازاکی با آن معنا پیدا می‌کند.
///.
