چارسو پرس: به نقل از ورایتی، ویم وندرس با تواضع و طنز همیشگی‌اش با برگزاری یک مستر کلاس در جشنواره فیلم لومیر ۲۰۲۳ در لیون فرانسه با پاسخ به این سوال که آیا خود را مثل یک بازمانده تاریخ سینما حس می‌کنید؟ گفت: بله، گاهی احساس می‌کنم دایناسور هستم.
این کارگردان ۷۸ ساله که روز جمعه جایزه یک عمر دستاورد جشنواره لومیر را دریافت کرد، در این مستر کلاس به پرسش‌های شرکت‌کنندگان پاسخ داد و گفت آن‌قدر خوش شانس بوده که در طول زندگی‌اش بتواند تغییرات بزرگی را در سینما تجربه کند و از سینما جان سالم به در ببرد.
این کارگردان آلمانی با نگاهی به فیلم مشهور «پاریس، تگزاس» خودش در سال ۱۹۸۴ که برای آن جایزه نخل طلای کن را دریافت کرد، توضیح داد که این فیلم نقطه اوج بزرگترین درس‌های زندگی او بوده است.
درس زندگی او این بود: فهمیدم هرگز آمریکایی نخواهم شد و هرگز فیلم آمریکایی نخواهم ساخت. در قلب و روحم یک رمانتیک آلمانی بودم و به عنوان حرفه‌ای یک فیلمساز اروپایی بودم.
وی افزود: برای اثبات آن «پاریس، تگزاس» را با قوانین خودم، تولید خودم، بودجه کم و بهترین آدم‌های دنیا ساختم؛ رابی مولر، سم شپرد و رای کودر و این فیلم به من اجازه داد تا با سر بالا به اروپا برگردم.
وندرس که کارش را به عنوان یک فیلمساز جوان سینمای جدید آلمان با چهره‌هایی چون ورنر هرتسوگ و راینر ورنر فاسبیندر آغاز کرد، گفت بخشی از موفقیت آن‌ها به دلیل همبستگی بود که در میان‌شان وجود داشت.
وی افزود: ما از یکدیگر نمی‌ترسیدیم، چون هیچ چیز مشترکی نداشتیم. تخصص من سینمای کلاسیک آمریکا بود و همه ما به موفقیت دیگری وابسته بودیم. کمپانی توزیع کننده فیلم که سال ۱۹۷۱ برای کمک به توزیع فیلم‌های مستقل آلمانی تأسیس شد هم از ۱۵ نفر تشکیل شده بود که ما جزوشان بودیم و هر فیلم توسط ۱۴ نفر دیگر تأیید می‌شد. بنابراین هیچیک از ما نمی‌توانستیم به تنهایی فیلمی بسازیم.
وی با تاکید گفت: در زندگی، هر یک از ما با دید خودمان محدود شده‌ایم، در حالی که دیدن چشم‌انداز دیگران یک ماجراجویی عالی است. امروز ماجراهای بسیار کمی باقی مانده و همه ماجراهای بزرگ قبلاً اتفاق افتاده و ماجراجویی بزرگ امروز ماجراجویی انسان است، روح انسان. لازم است تا با مشارکت کار کنیم و دیگران هم بتوانند این را تجربه کنند. من هم به نوبه خودم می‌خواستم ویروس را منتقل کنم. این به نوعی کارکرد سینماست: انتقال ویروس!
تیری فرمو مدیر جشنواره هم از وندرس که در پایان جنگ جهانی دوم به دنیا آمده است، درباره انتخابش برای بازگشت به اروپا و به ویژه آلمان، پس از سفر در جهان پرسید. پاسخ وندرس این بود که از ظهور ناسیونالیسم رادیکال در اروپا بسیار ناراحت است.
وی گفت: آن زمان رویای بزرگ دوران جوانی و شاید زندگی‌ام این بود که اروپا به عنوان مکانی برای صلح و اتحاد وجود داشته باشد؛ در حالی که این همه جنگ را در تاریخ تجربه کرده است.
وندرس افزود: آنچه من را آزار می‌دهد این است که این رویا، حتی اگر به دلایل اقتصادی آغاز شده باشد، به فرهنگ و ایده‌هایی که احساس مردم را تحت تأثیر قرار دهد، بدل نشده است. این اروپای سیاستمداران است، نه شهروندان و من تا زمان مرگم برای آن مبارزه خواهم کرد.
روز جمعه پس از برگزاری این مستر کلاس، وندرس جایزه یک عمر دستاورد لومیر را از آلفونسو کوارون و هنرپیشه فرانسوی اورور کلمان بازیگر فیلم «پاریس، تگزاس» دریافت کرد.
وی گفت: و نور بود. باورنکردنی و غیرقابل تصور است که نام مخترعان سینما «لومیر» [نور در فرانسه] باشد. نور جوهر سینماست.
وندرس در ادامه از همراهانش در طول سال‌ها تشکر کرد و از نویسنده همکارش، پیتر هاندکه برنده جایزه نوبل ادبیات و بازیگر برجسته فیلم‌هایش رودیگر فوگلر که هر ۲ برای مراسم به لیون آمده بودند، تشکر ویژه کرد.
در کنار این چهره‌های مشهور دیگری از جمله میشل ازاناویسیوس کارگردان «هنرمند»، کلود للوش و ژان ژاک آنو اسطوره سینما روی صحنه با وی همراه شدند.
پیش از وندرس برگزیدگان این جایزه شامل چهره‌هایی چون کلینت ایستوود، میلوش فورمن، ژرار دوپاردیو، کن لوچ، کوئنتین تارانتینو، پدرو آلمادوار، مارتین اسکورسیزی، کاترین دنوو، وونگ کار وای، جین فوندا، فرانسیس فورد کاپولا، ژان پیر و لوک دارن، جین کمپیون و تیم برتون بوده‌اند.
جشنواره فیلم لومیر تا ۲۲ اکتبر ادامه دارد.
