چارسو پرس: در این مطلب به معرفی مورد انتظارترین فیلم‌های هنری پاییز ۱۴۰۲ پرداخته‌ایم تا ببینیم در آخرین هفته‌های سال جاری میلادی چه فیلم‌های جذاب و قابل توجهی انتظارمان را می‌کشند.
به عقیده بسیاری از سینمادوستان سال ۲۰۲۳ تا به اینجا بهترین دوران سینما پس از جهان‌گیری ویروس کرونا بوده است. دو فیلم «باربی» و «اوپنهایمر» توانستند جان تازه‌ای به گیشه بدهند و منتقدان سخت‌پسند نیز با فیلم‌هایی همچون «یک کشور ناشناخته» و «با من حرف بزن» به وجد آمدند. به هرحال این فیلم‌ها تا به امروز اکران و پخش شده‌اند و تکلیف‌مان با آن‌ها مشخص است، در نتیجه می‌بایست این پرسش را مطرح کرد که در فصل جوایز پیش رو باید شاهد درخشش چه آثاری باشیم و در ماه‌های آتی چه فیلم‌هایی به جرگه‌ی مدعیان مجسمه‌ها و نشان‌های طلایی برترین‌های سال اضافه خواهند شد.
همانطور که از عنوان پیداست در این مطلب قرار نیست به معرفی مورد انتظارترین فیلم‌هایی پاییز ۲۰۲۳ بپردازیم، بلکه در اینجا به سراغ فیلم‌هایی رفته‌ایم که در زمره آثار جریان هنری –و نه صرفا تجاری- سینمای هالیوود و اروپا قرار می‌گیرند و نگاهی به فیلم‌های جدید کارگردان‌های سرشناس و محبوبی همچون نوری بیلگه جیلان، مارتین اسکورسیزی و کریستین پتزولد انداخته‌ایم.
۱. روی علف های خشک (About Dry Grasses)
- کارگردان: نوری بیلگه جیلان
- نویسنده: نوری بیلگه جیلان، ابرو جیلان، آکین آکسو
- بازیگران: دنیز سلیلوغلو، مروه دیزدار، مصعب اکیچی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه بلو-ری: اواخر آذر ماه
شما را نمی‌دانم، اما من شیفته فیلمسازانی هستم که به دور از شلوغ‌بازی‌های مرسوم هالیوود در دل داستانی ساده و باورپذیر پیام‌های انسانی مهمی مطرح می‌کنند. نوری بیلگه جیلان فیلمساز شصت‌وچهار ساله اهل ترکیه از آن دست کارگردان‌هایی است که با تسلط بر زبان سینما به دور از هیاهو قصه مد نظرش را روایت می‌کند و شخصیت‌های محوری فیلم‌های خود را به نقطه‌ای می‌رساند که شدیدا هم‌دلی تماشاگر را برمی‌انگیزند، اما تماما سفید نیستند و نکته‌ی تحسین‌برانگیز همین جاست که ما شخصیت‌های فیلم‌های جیلان را آنقدر باورپذیر می‌یابیم که با وجود دیدن خطاها و اشتباهات‌شان بازهم آن‌ها را دوست داریم! آیا در زندگی واقعی نیز همین کار را نمی‌کنیم؟ آیا مدام در حال فراموش کردن کوتاهی‌های اطرافیان‌مان نیستیم؛ زیرا عشق و محبت قلبی‌مان نسبت به آن‌ها بر هرچیز دیگری ارجحیت دارد. این حس عمیق انسانی و تمرکز بر روابط پیچیده جهان امروز با محوریت وصال و جدایی شاکله اصلی سینمای بهترین فیلمساز ترکیه –به عقیده من- را تشکیل می‌دهند.
جیلان تا به امروز با فیلم‌های «سه میمون»، «روزی روزگاری در آناتولی» و «خواب زمستانی» جوایز بسیاری از جمله نخل طلای جشنواره کن را از آن خود کرده است. اما فیلم «درخت گلابی وحشی» به عنوان نهمین ساخته‌ی او چندان مورد توجه قرار نگرفت و انتظار می‌رود نوری بیلگه جیلان با «روی علف‌های خشک» (About Dry Grasses) دوباره به روزهای اوج‌اش بازگردد. این فیلم در جشنواره کن ۲۰۲۳ به نمایش درآمد و مورد توجه عموم منتقددان قرار گرفت و احتمالا در اواخر آذر ماه شاهد پخش نسخه دیجیتالی و بلو-ری آن باشیم.
«روی علف‌های خشک» داستان یک معلم به نام سامت (با بازی دنیز جلیل‌اغلو) را به تصویر می‌کشد که درگیر حواشی و مشکلاتی در محل کارش می‌شود. آرام آرام شایعاتی درباره رابطه‌ی ناسالم او او با شاگردان‌اش و به خصوص یکی از آن‌ها به نام سویم (با بازی ایچه باگچی) قوت می‌گیرند و معلم به انحطاط اخلاقی محکوم می‌شود. این اتفاق تمام زندگی او را دگرگون می‌کند. خلاصه داستان «روی علف‌های خشک» یادآور فیلم‌هایی همچون «شکار» و «جشن» به کارگردانی توماس وینتربرگ است و تماشای چگونگی برخورد جیلان با هیستری جمعی در این بستر بسیار جذاب خواهد بود.
۲. آتشین (Afire)
قطعا ساخته جدید پتزولد در میان مورد انتظارترین فیلم‌های هنری پاییز قرار می‌گیرد؛ زیرا او هرگز طرفداران‌اش را ناامید نمی‌کند.
- کارگردان: کریستین پتزولد
- نویسنده: کریستین پتزولد
- بازیگران: توماس اسکوب، رتپائولا بیر، لانگستون یبل، انو تربز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه بلو-ری: اوایل آبان ماه
کریستین پتزولد آلمانی از معدود فیلمسازانی است که هرگز طرفداران خود را ناامید نمی‌کنند. پتزولد همواره بر نوار موفقیت قدم برداشته و از زمان برنده شدن جایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی در جشنواره برلین به خاطر فیلم باربارا پیوسته سطح کیفی خود را بهبود بخشیده است.
«اوندین» به عنوان آخرین فیلم پخش شده از پتزولد تا به امروز داستان یک عشق چند وجهی را در دل حکایتی اساطیری و چند لایه روایت می‌کرد که زبان سخت و متکلفی داشت، اما او در «آتشین» (Afire) با داستان ساده‌تری مواجه هستین که احتمالا اغلب جوان‌ها ارتباط بهتری با آن برقرار خواهند کرد. ماجرا از این قرار است که چهار جوان طی یک تعطیلات در خانه‌ای ویلایی نزدیک دریای بالتیک طی تابستانی گرم و خشک با یکدیگر ملاقات می‌کنند. به علت گرما یک آتش‌سوزی در جنگل رخ می‌دهد و زبانه کشیدن این آتش سویه‌های تازه‌ای از شخصیت و روابط این جوان‌ها را نشان می‌دهد و عشق، شهوت و حسادت تمام جهان‌شان را فرا می‌گیرد.
همانطور که می‌بینید «آتشین» نیز همان المان‌های همیشگی سینمای پتزولد را در خود دارد و چرخش در جهان‌بینی و نگرش افراد به عشق داستان را به جلو خواهد برد. خوشبختانه برای تماشای نسخه بلو-ری این فیلم تنها کافی‌ست چند روز صبر کنیم و به زودی می‌توانیم ماجراجویی‌های لئون، ناجا، فلیکس و دیوید را ببینیم.
۳. آناتومی یک سقوط (Anatomy of a Fall)
- کارگردان: ژوستین تریه
- نویسنده: آرتور هراری
- بازیگران: زاندرا هولر، اسوان آرلو، میلو ماچادو-گرانر، آنتوان رینارتز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه بلو-ری: اواخر مهر ماه
مگر می‌شود از مورد انتظارترین فیلم‌های هنری پاییز صحبت کرد و حرفی از برنده نخل طلای ۲۰۲۳ به میان نیاورد؟ فیلم «آناتومی یک سقوط» (Anatomy of a Fall) به کارگردانی ژوستین تریه تا چند روز دیگر با کیفیت بلو-ری در دسترس قرار می‌گیرد تا بتوانیم چهارمین فیلم بلند داستانی این کارگردان چهل‌وپنج ساله به‌نام فرانسوی را تماشا کنیم.
با توجه به نظر منتقدان و بازخوردهای سینمادوستان تا به امروز به نظر تریه سراغ زیر ژانر درام دادگاهی رفته، اما تماما به اصلوب این گونه از فیلم‌ها وفادار نبوده و با نگرش خود به واکاوی یک پرونده احساسی و دراماتیک در سیستم قضایی و دادگاهی پرداخته است. چیزی شبیه به فیلم «عمر مقدس» آلیس دیوپ؛ گرچه این دو کارگردان مسیر متفاوتی را طی کرده‌اند. پیتر دبروج متنقد ورایتی معتقد است در حالی که فیلم دیوپ مثل الماس تیز و نیش‌دار بود به شدت تابع قالب اصلی، فیلم تریه در دقایق پایانی نفس‌گیر خود متهم بی‌رحمش را نگه می‌دارد و با سبک شبه مستند و انتخاب روایتی نیش‌دار‌تر در مدت زمان زمان دو ساعت و نیم نمایش فیلم خود راز‌های یک زوج را می‌کاود و آن‌ها را فاش می‌کند.
داستان فیلم درباره‌ی یک زوج نویسنده به نام‌های ساموئل (با بازی اسوان آرلو) و ساندرا (با بازی زاندرا هوله) است. ساندرا نویسنده‌ی موفقی است و در حالی که چشمه‌ی خلاقیت ساموئل خشک شده و با کار پاره‌وقت تدریس امور زندگی‌اش را می‌گذراند. این دو پسر ۱۱ ساله‌ای به نام دنیل دارند که در تصادف رانندگی بینایی خود را از دست داده است. مشکل دنیل زندگی زناشویی این زوج با تنشی جدی روبه‌رو و بنیان خانواده‌شان سست می‌کند. ماجرای فیلم از جایی شروع می‌شود که پسر خانواده هنگام بازگشت به خانه پدر خود را غرق در خون و دراز روی زمین پیدا می‌کند مرگی مشکوک که در ابتدا تصور می‌شود یک خودکشی بوده اما بعدا انگشت اتهام به سمت ساندرا نشانه می‌رود و او را برای ارتکاب این قتل مرموز به دادگاه می‌کشاند؛ گرچه تا آخرین لحظه مشخص نمی‌شود که دقیقا چه اتفاقی افتاده و طی سال‌ها چه بر سر اعضای این خانواده آمده است.
۴. فردایی روشن تر (A Brighter Tomorrow)
- کارگردان: نانی مورتی
- نویسنده: فرانچسکا مارچانو، نانی مورتی
- بازیگران: نانی مورتی، مارگریتا بوی، سیلویو اورلاندو، ماتیو آمالریک، باربورا بوبولوا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۸ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه بلو-ری: آذر ماه
نانی مورتی یکی از فیلمسازان محبوب جشنواره کن طی سه دهه اخیر بوده که توانسته در سال ۱۹۹۴ برای فیلم «خاطرات عزیز» جایزه بهترین کارگردانی و سال ۲۰۰۱ برای فیلم «اتاق پسر» نخل طلا را به خانه ببرد. امسال او فیلم «فردایی روشن‌تر» (A Brighter Tomorrow) را آماده نمایش دارد که به ادعای خودش پیچیده‌ترین فیلم او تا به امروز محسوب می‌شود.
در سال ۱۹۵۶، یک کارگردان به نام جیووانی و یک تهیه‌کننده به نام پائولا به دنبال ساخت فیلمی بر اساس اقتباسی از داستان کوتاه شناگر اثر جان چیور هستند؛ جیووانی طی مراحل تولید آهنگ‌های ایتالیایی زیادی را برای فیلم تصور می‌کند که این اتفاق جو سرخوشانه‌ای به اثر جدید مورتی بخشیده است.
خود مورتی در «فردایی روشن‌تر» نقش جیووانی را ایفا می‌کند که با وجود ست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات روانی همیشه آماده انجام یک کار جدید بوده و در تلاش است به فیلم جدیدش رنگ و بوی سیاسی ببخشد و آن را با حال سیاست‌های چپ‌گرای دهه ۱۹۵۰ ایتالیا درآمیزد. با توجه به نظر منتقدان در جشنواره کن مورتی موفق می‌شود دید تازه‌ای به معقوله‌ی خیرخواهی و سرخوشی ارائه دهد و با ارجاعات نوستالژیک و بهره‌گیری از موسیقی توانسته رنگ و بوی دلچسبی به فردایی روشن‌تر ببخشد.
۵. قاتلان ماه کامل (Killers of the Flower Moon)
برای بسیاری از سینمادوستان قاتلان ماه کامل در صدر لیست مورد انتظارترین فیلم‌های هنری پاییز ۱۴۰۲ قرار دارد.
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- نویسنده: اریک راث، مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو؛ رابرت دنیرو؛ لیلی گلداستون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه با کیفیت: ۵ آبان ماه
کمتر کسی پیدا می‌شود که خود را به‌عنوان آدمی اهل فیلم دیدن و گشت و گذار در جهان سینما معرفی کند و تابه‌حال فیلمی از مارتین اسکورسیزی تماشا نکرده باشد. کارگردان صاحب سبک و بزرگی که در طول دوران حرفه‌اش، آثار شاخص بسیاری را ساخته و جوایز متعددی را به‌دست آورد. از «راننده تاکسی» تا «رفقای خوب» و از «گاو خشمگین» تا جزیره شاتر و… همگی دارای ویژگی‌هایی‌اند که مجموع‌شان نشان از نظرگاه و جهان‌بینی عمیق و چندلایه‌ی یک فیلمساز درجه یک دارد. کارگردان هشتاد ساله‌ای که پس از ساخت «مرد ایرلندی» در سال ۲۰۱۹، حالا امسال با اثری تازه، اقتباسی و به‌شدت منحصربه‌فرد به سینماها بازگشته تا عشاق هنر هفتم را باری دیگر به‌‌وجد آورد؛ فیلمی با بازی لئوناردو دی‌کاپریو و رابرت دنیرو.
فیلم «قاتلان ماه کامل» (Killers of the Flower Moon) برای نخستین‌بار در هفتادوششمین جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و باعث شد حضار به‌مدت ۹ دقیقه، مارتین اسکورسیزی و فیلم تازه‌اش را سراپا تشویق کنند. اکران فیلم در تاریخ ۲۸ مهر ۱۴۰۲ (۲۰ اکتبر ۲۰۲۳) آغاز خواهد شد و پس از یک هفته به اپل تی‌وی پلاس می‌آید. اثر جدید اسکورسیزی قرار است در سینماهای آی‌مکس نیز نمایش داده شود تا مانند فیلم اوپمهایمر تجربه‌ای فراموش‌نشدنی در سالن سینما از طریق پرده‌ی نقره‌ای به مخاطبین منتقل شود.
داستان فیلم مورد انتظار قاتلان ماه کامل به دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی بازمی‌گردد. جایی که در شمال شرق اوکلاهاما، اتفاقاتی غیرمنتظره رخ داده و اعضای قبیله بزرگ اوسیج به‌شکل عجیب و نامعلومی کشته شده‌اند. این ماجرای مرموز و هولناک، پای پلیس و اداره‌ی تحقیقات فدرال را به داستان باز می‌کند تا به علت و چرایی قتل‌ها پی ببرند. داستان فیلم جدید مارتین اسکورسیزی بر اساس کتاب قاتلان ماه کامل به قلم دیوید گرن نوشته شده و نگارش فیلمنامه‌ی آن بر عهده‌ی اریک راث بوده است؛ فیلمنامه‌نویس مطرحی که برای فارست گامپ موفق شد اسکار بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی را از آن خود کند. با توجه به تیم تولید حرفه‌ای، حضور اسکورسیزی ۸۰ ساله و کماکان سرحال به‌عنوان کارگردان، ایده جذاب، ژانر فیلم و امتیاز بسیار بالای منتقدان، بدون شک با یک اثر درجه‌یک و بسیار تماشایی مواجه‌ایم که قطعا می‌تواند هر سینمادوستی را راضی کند. «قاتلان ماه کامل» بدون شک موردانتظارترین فیلم امسال است که برای تماشای آن لحظه‌شماری می‌کنیم.
۶. هیولا (Monster)
- کارگردان: هیروکازو کورئیدا
- نویسنده: یوجی ساکاموتو
- بازیگران: ساکورا آندو؛ ناگایاما ایتا؛ سویا کوروکاوا؛ هیناتا هیراگی، یوکو تاناکا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه بلو-ری: اواخر آذر ماه
هیروکازو کورئیدا یک سال پس از نمایش فیلم «دلال» با «هیولا» (Monster) به سینماها بازمی‌گردد. پس از دو فیلم نه‌چندان موفق بسیاری از منتقدان هیولا را به آثار محبوب این فیلمساز شصت‌ویک ساله ژاپنی همچون دزدان فروشگاه و پسر کو ندارد نشان از پدر مقایسه می‌کنند که همین امر سبب می‌شود عطش ما برای تماشای آن بیشتر شود. داستان فیلم از این قرار است که مادر مجردی به نام سائوری رفتارهای عجیب‌وغریبی از پسر کوچک‌اش، میناتو می‌بیند و رفته رفته به سلامت او شک می‌کند. او درمی‌یابد که یک معلم مسئول تغییر ناگهانی فرزندش است. سائوری به مدرسه میناتو می‌رود تا حقیقت را کشف کند، اما هیچ‌چیز آن‌طور که انتظار داریم پیش نمی‌رود.
بن‌مایه بیشتر داستان‌های کورئیدا را جزییات زندگی و روابط انسانی تشکیل می‌دهند، به همین خاطر اغلب فیلم‌های او در لوای قصه پیام‌های اخلاقی درستی را بیان می‌کنند که به جان مخاطب می‌نشینند. دیوید رونی منتقد هالیوود ریپورتر در این خصوص بیان می‌کند طی فیلم هیولا مضامین و موضوعاتی همچون ترس از دست دادن عزیزان، انزواطلبی انسان، ماهیت گریزان خوشبختی و کشمکش‌های خانواده‌های مشکل‌دار به چشم می‌خورد که به لطف ظرافت، شفقت و حساسیت همیشگی هیروکازو کورئیدا در این درام به خوبی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. یوجی ساکاموتو در فیلمنامه تمام این موارد را با باورهای سنتی ژاپنی درهم می‌آمیزد و نشان می‌دهد که چگونه سکوت سنتی ژاپنی، چه از روی رسم، شرم یا تمایل به در امان ماندن از احساسات دیگران می‌تواند مانع از برملا شدن حقیقت و نمایش خود واقعی انسان‌ها شود.
۷. کاخ (The Palace)
- کارگردان: رومن پولانسکی
- نویسنده: رومن پولانسکی، یژی اسکولیموفسکی
- بازیگران: میکی رورک، ژواکیم دی آلمیدا، جان کلیز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۰ از ۱۰۰
- تاریخ پخش نسخه بلو-ری: اواخر آذر ماه
رومن پولانسکی بی‌شک جزو مهم‌ترین و تاثیرگذارترین کارگردانان زنده‌ی تاریخ سینماست. فیلمساز فرانسوی-لهستانی ۹۰ ساله‌ای که با ساخت آثاری نظیر «پیانیست» بیش از پیش در میان سینمادوستان سراسر جهان مطرح و محبوب شد و با ساخت درام‌های روان‌شناختی، تریلرهای تکان‌دهنده، آثار تاریخی و فیلم‌های بحث‌برانگیز، به منبع الهام بسیاری از کارگردانان معاصر تبدیل شد. شاید مهم‌ترین چیزی که باعث رومن پولانسکی در طول دوران حرفه‌ای خود آن‌طورکه باید مورد اقبال جشنواره‌ها و مجامع بین‌المللی قرار نگیرد، حواشی متعدد و تکان‌دهنده‌ی زندگی شخصی‌اش باشد که خواسته یا ناخواسته، بر آثار سینمایی‌اش نیز سایه انداخته است.
پولانسکی امسال با فیلم «کاخ» به سینماها بازگشت. یک کمدی سیاه پراتفاق و ظاهرا عجیب با رگه‌های سوررئال که حداقل در میان نظر منتقدان و سینمایی‌نویس‌ها، هیچ رنگ و بویی از پولانسکی همیشگی ندارد. حواشی این فیلم با امتیازات باورنکردنی منتقدان آغاز شد و اگر همین حالا به صفحه‌ی این فیلم در سایت رایتن تومیتوز رجوع کنید، امتیاز ۰ از ۱۰۰ «کاخ» شوکه‌تان خواهد کرد؛ اوضاع در IMDB هم چنگی به دل نمی‌زند!
داستان این فیلم در شب سال نو سال ۱۹۹۹ رقم می‌خورد. اتمام قرن بیستم، پرواز بادکنک‌های کریسمس که عدد ۲۰۰۰ روی‌شان حک شده و آغاز قرن جدید. در این شب، یک مهمانی شام بزرگ در هتل گستاد پالاس سوئیس برپاست و افراد زیادی در این ضیافت حضور دارد. اما ماجرا از جایی غیرعادی جلوه می‌کند که ناگهان ورق برمی‌گردد و اتفاقاتی عجیب در مهمانی رخ می‌دهد که زندگی افراد حاضر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ چیزی شبیه به اتفاقات فیلم «ملک‌الموت» از لوئیس بونوئل. پولانسکی فیلم کاخ را با بودجه ۱۷ میلیون یورویی ساخته و از بازیگران مطرح و ستارگان هالیوودی استفاده‌ای نکرده است. با تمام این مباحث، هنوز نمی‌دانیم که انتقادات تند سینمایی‌نویس‌ها و منتقدان از این فیلم، صرفا به‌واسطه‌ی ضعف‌های بی‌شمار آن بوده یا به حواشی و اتفاقات اخیر رومن پولانسکی هم مرتبط است! باید صبر کنیم و ببینیم «کاخ» در اکران گسترده چگونه عمل می‌کند؛ زیرا شرایط یکی از بزرگ‌ترین فیلمسازان تاریخ اصلا عادی نیست و به این دلیل جدیدترین ساخته او کماکان در انتهای فهرست مورد انتظارترین فیلم‌های هنری پاییز ۱۴۰۲ قرار می‌گیرد.
///.
منبع: دیجی‌مگ
علیرضا فدایی
علیرضا فدایی
یکشنبه 30 مهر 1402 11:47
همه این فیلم ها عالی هستند