چارسو پرس: ژانر وحشت به طور معمول با سرگرمی‌های مناسب خانواده هیچ ارتباطی ندارد. فیلم‌های ترسناک از زمان ظهور در سینماها، کابوس‌های زیادی را برای مردم سراسر دنیا به ارمغان آوردند. جامپ اسکر، خون، تابوشکنی، فریاد و هیولاهایی از ماورا الطبیعه تنها بخش کوچکی از مضامین ژانر ترسناک را تشکیل می‌دهند که بدون شک برای گذراندن یک آخر هفته‌ی دوست‌داشتنی و آرام کنار اعضای خانواده مناسب نیستند اما به این معنی نیست که نمی‌شود تماشای فیلم‌های ترسناک را در محیطی خانوادگی تجربه کرد.
با کم کردن بعضی از جنبه‌های ژانر ترسناک و تمرکز بیش‌تر روی یک داستان سرگرم‌کننده یا حتی استفاده از بعضی عناصر کمدی برای گرفتن ضربات مهلک این ژانر می‌توان فیلم‌های ترسناکی تولید کرد که برای همه‌ی افراد در سنین و جنسیت‌های مختلف مناسب باشد. در این مقاله ۹ فیلم که همه‌ی عناصر ژانر وحشت را در خود جای داده‌اند اما برای کل اعضای خانواده مناسب هستند را بررسی می‌کنیم. البته پیشنهاد می‌کنیم اگر با کودکان به تماشای این فیلم‌ها می‌نشینید، ابتدا درباره‌ی مفاهیمی که احساس می‌کنید ممکن است بچه‌های را بیش از حد وحشت‌زده کند با هم صحبت کنید.
* توجه: معرفی این فیلم‌ها به معنی تائید آن‌ها برای کودکان نیست و بهتر است والدین شخصا در این مورد تصمیم‌گیری کنند.
۹- هتل ترانسیلوانیا (Hotel Transylvania)
- سال انتشار: ۲۰۱۲
- کارگردان: گندی تارتاکوفسکی
- صداپیشگان: آدام سندلر، سلنا گومز، اندی سمبرگ، کوین جیمز، فرن درشر، جان لوویتز
- امتیاز IMDb فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۴۵ از ۱۰۰
«هتل ترانسیلوانیا» را به سختی می‌توان در زمره‌ی فیلم‌های ترسناک قرار داد و در عوض بیش‌تر یک کمدی شوخ و شنگ و خوش‌رنگ و لعاب است اما در هر صورت نمی‌توان این مورد را هم کتمان کرد که بسیاری از المان‌های ژانر ترسناک در این انیمیشن پرطرفدار خودنمایی می‌کنند.
«هتل ترانسیلوانیا» با صداپیشگی چهره‌های محبوبی مثل آدام سندلر و سلنا گومز به اندازه‌ای با استقبال مواجه شد که یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های انیمیشنی سال ۲۰۱۲ لقب گرفت و ۳ دنباله‌ی سینمایی دیگر هم برای آن عرضه شد. این انیمیشن خوش‌رنگ و لعاب در لایه‌های زیرین مملو از داستان‌ها، شخصیت‌ها و ارجاعات به ژانر ترسناک است.
بچه‌ها و پدر و مادرها می‌توانند انتظار داشته باشند ظاهر کاریکاتوری از بسیاری از المان‌های ژانر وحشت از مرد نامرئی و فرانکشتاین و گوژپشت نوتردام گرفته تا گرگینه و دراکولا را ببینند؛ در نتیجه مخاطبان کم سن و سال با طنز دیوانه‌وار و انیمیشن‌های خیره‌کننده مجذوب می‌شوند و بزرگ‌ترها هم از ادای احترام به فیلم‌های ترسناک کلاسیک هالیوود لذت می‌برند.
«هتل ترانسیلوانیا» ماجرای یک دراکولا است که پس از مرگ همسرش تصمیم می‌گیرد به کمک دخترش یک هتل تاسیس کند که فقط هیولاها اجازه‌ی اقامت در آن را دارند. آدمیزادی به نام جاناتان بی‌خبر از همه جا وارد این هتل می‌شود و باید با هیولاهای عجیب و غریبی سر و کله بزند.
در پایان پیشنهاد می‌کنیم پس از تماشای نسخه‌ی زبان اصلی، به نسخه‌ی دوبله شده هم نگاهی بیندازید که حقیقتا بسیار بانمک از آب درآمده است.
۸- کسپر (Casper)
- سال انتشار: ۱۹۹۵
- کارگردان: برد سیلبرلینگ
- بازیگران: بیل پولمن، کریستینا ریچی، دوون ساو، کتی موریارتی، اریک آیدل
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۵۱ از ۱۰۰
متولدین دهه‌ی هفتاد با روح مهربانی به نام کسپر به خوبی آشنایی دارند و تماشای دوباره‌ی این فیلم خاطره‌انگیز کنار کودکان نسل جدید می‌تواند اوقات فرح‌بخش و نوستالژیکی را خلق کند. این فیلم ماجرای روح کوچولو مهربانی به نام کسپر را دنبال می‌کند که در یک عمارت قدیمی زندگی می‌کند و برعکس سایر ارواح علاقه‌ی زیادی به ارتباط دوستانه با آدم‌ها دارد اما طبیعتا هر کسی که برای اولین بار او را می‌بیند جیغ‌زنان خانه را ترک می‌کند!
تا این که خانواده‌ی تازه‌ای در عمارت ساکن می‌شوند و تصمیم می‌گیرند از یک متخصص مسائل ماورالطبیعه کمک بگیرند تا مشکل ارواح خانه را برای همیشه حل کنند؛ بنابراین دکتر جیمز هاردی (بیل پولمن) و دخترش کت (کریستینا ریچی) وارد عمارت می‌شوند و بالاخره‌ی رابطه‌ی دوستانه‌ای میانه کت و کسپر شکل می‌گیرد.
«کسپر» چند سکانس ترسناک در خود دارد که می‌تواند جوان‌های پر شر و شور و عاشق هیجان را تا پایان فیلم نگه دارد. همچنین با مقادیر زیادی شوخ‌طبعی همه‌ی اعضای خانواده را به قهقهه می‌اندازد. «کسپر» در گیشه فوق‌العاده خوب عمل کرد اما متاسفانه سایر آثار این مجموعه هرگز نتوانستند جادوی فیلم اصلی را دوباره تکرار کنند و خیلی زود به دست فراموشی سپرده شدند.
۷- هجوم ربایندگان جسم (Invasion of the Body Snatchers)
- سال انتشار: ۱۹۵۶
- کارگردان: دان سیگل
- بازیگران: کوین مک‌کارتی، کارولین جونز، لری گیتس، دانا وینتر
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
منصفانه است که بگوییم آنچه سال ۱۹۵۶ تکان‌دهنده و ترسناک بود در مقایسه با استانداردهای امروزی ژانر وحشت خیلی هم دلهره‌آور و عجیب به نظر نمی‌رسد اما «هجوم ربایندگان جسم» از آن دسته فیلم‌هایی نیست که فقط به تکنیک‌های سنتی ترساندن تکیه کند؛ بنابراین اگر مخاطبان کم سن و سال بتوانند با تصاویر سیاه و سفید و افکت‌های قدیمی کنار بیایند، این فیلم برایشان به یک تجربه‌ی علمی- تخیلی سرگرم‌کننده و کمی ترسناک تبدیل می‌شود که از تماشای آن لذت خواهند برد.
البته «هجوم ربایندگان جسم» تنها یک فیلم علمی- تخیلی معمولی نیست و به مفاهیم عمیق سیاسی هم می‌پردازد و در گذر سال‌ها بیش‌تر و بیش‌تر خودش را نشان داد. متاسفانه فیلم هنگام اکران با استقبال خوبی مواجه نشد اما با گذشت زمان به عنوان یکی از دروازه‌های ورود به ژانر علمی- تخیلی شناخته شد.
فیلم ماجرا پزشکی را دنبال می‌کند که پس از بازگشت به زادگاهش متوجه می‌شود اطرافیانش به طور مرموزی به موجودات بی‌روحی تبدیل شدند که تنها ظاهری انسانی دارند. او باید به دنبال حل این معمای پیچیده باشد.
۶- کابوس قبل از کریسمس (The Nightmare Before Christmas)
- سال انتشار: ۱۹۹۳
- کارگردان: هنری سلیک
- بازیگران: دنی الفمن، کریس ساراندون، کاترین اوهارا، ویلیام هیکی، پل روبنس
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
با گذشت بیش از دو دهه هنوز هم بحث‌های بی‌پایان درباره‌ی این که «کابوس قبل از کریسمس» یک فیلم هالووینی است یا یک اثر مخصوص کریسمس ادامه دارد اما روشن و واضح است که یک انیمیشن کلاسیک استاپ موشن خانواده پسند و صد البته دوست‌داشتنی است که به غیر از هالووین و کریسمس می‌توانید از تماشای آن در هر زمانی از سال لذت ببرید.
این انیمیشن به تهیه‌کنندگی و نویسندگی تیم برتون و کارگردانی هنری سلیک به دلیل سبک منحصر به فرد آن‌ها خیلی زود به یکی از استانداردهای استاپ موشن تبدیل شد. این فیلم جذاب و نوستالژیک ماجراهای شهر هالووین و ساکنانش را دنبال می‌کند که وظیفه دارند هر سال به بهترین شکل ممکن و با انواع اقسام ایده‌های رعب‌آور مراسم هالووین را برگزار کنند. همه چیز روند عادی و کسل‌کننده‌ی خودش را طی می‌کند تا این که جک پادشاه کدوتنبل‌ها به صورت اتفاقی به شهر کریسمس می‌رود و مجذوب نور، شادی و رنگ‌های آن می‌شود. جک تصمیم می‌گیرد به همراه دوستانش به شهر کریسمس برود و مراسم هالووین را با کریسمس پیوند بزند، اولین گام هم دزدیدن بابانوئل و جایگزینی خودش است اما هیچ چیز طبق برنامه‌های جک پیش نمی‌رود و همه چیز به هم می‌ریزد.
سبک منحصر به فرد سلیک و تیم برتون همراه قطعات موسیقی کلاسیک گوش‌نواز، «کابوس قبل از کریسمس» را به فیلم خاطره‌انگیزی برای کودکان و بزرگ‌سالان تبدیل کرده. همچنین با توجه به این که کریسمس و هالووین هر سال جز اولین انتخاب‌های خانواده‌ها برای تماشا در یک شب دوست‌داشتنی است، کم‌کم به یک فیلم کالت هم تبدیل شده که طرفداران پروپا قرص خودش را دارد.
۵- بیتل‌جوس (Beetlejuice)
- سال انتشار: ۱۹۸۸
- کارگردان: تیم برتون
- بازیگران: الک بالدوین، جینا دیویس، وینونا رایدر، مایکل کیتون
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
کمدی ترسناک « بیتل‌جوس» محصول سال ۱۹۸۸ از آن آثاری است که موجب خلق فیلم‌هایی شد که در مرز میان سرگرمی و ترس در نوسان دائم هستند. « بیتل‌جوس» مسلما یک فیلم ترسناک تمام عیار نیست؛ می‌تواند برای نوجوان‌ها تا اندازه‌ای سرگرم‌کننده باشد و سبک گوتیک تیم برتون هم احتمالا بزرگ‌سالان را به خود جذب می‌کند. البته به عنوان والدین باید توجه داشته باشید که چند شوخی و لطیفه‌ی مشکوک در فیلم وجود دارد که ممکن است مایل نباشید بچه‌های کم سن و سال، آن‌ها را بشنوند؛ بنابراین هنگام تماشای فیلم به این موضوع دقت کنید.
صرف نظر از شیوه‌های تربیتی شما فیلم با مناظر تاریک و وهم انگیزش به ویژه در سکانس‌های مایکل کیتون، تصویر تمام‌عیاری از یکی از بهترین فیلم‌های کمدی- ترسناک تمام دوران است. « بیتل‌جوس» ماجرای زوجی را دنبال می‌کند که روحشان پس از کشته شدن در یک تصادف رانندگی به خانه‌شان بازمی‌گردد و برای آزار ساکنان جدید خانه با روح خبیث و بدجنسی به نام بیتل‌جوس هم‌دست می‌شوند.
۴- جادوگرها (The Witches)
- سال انتشار: ۱۹۹۰
- کارگردان: نیکلاس روگ
- بازیگران: ارتا کیت، فیونا فولرتون، جنویو بوژو، استار آندریف، اولیویا هیوسی، سیگورنی ویور
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
«جادوگرها» بر اساس کتابی به همین نام نوشته‌ی نویسنده‌ی شهیر کودکان، رولد دال ساخته شده؛ بنابراین مطمئنا کودکان می‌توانند به تماشای آن بنشینند. فیلم پیچش‌های داستانی شگفت‌انگیزی دارد و به طرز غیرقابل‌انکاری ترسناک است و البته به عنوان یک فیلم خانوادگی می‌توانید کاملا روی آن حساب کنید.
«جادوگرها» همان‌طور که از اسمش هم مشخص است ماجرا جادوگرهایی را دنبال می‌کنند که با ظاهری کاملا عادی میان مردم زندگی می‌کنند تا این که یک پسر بچه به صورت اتفاقی وارد مجمع آن‌ها می‌شود و سعی می‌کند جادوگرها را متوقف کند اما در اثر یک نفرین به موش تبدیل و در یک نقاشی حبس می‌شود.
در بخشی از این فیلم جادوگرهای داستان نقاب از صورتشان برمی‌دارند و چهره‌های واقعی‌شان نمایان می‌شود که شامل صورت‌های تا اندازه‌ای منزجرکننده و دفرمه است؛ بنابراین اگر فرزندانتان نسبت به گریم‌های غیرعادی حساس هستند بهتر است قید تماشای این فیلم را در جمع خانوادگی بزنید یا پیش از تماشای «جادوگرها» در این باره با آن‌ها صحبت کنید و آمادگی‌های لازم را به فرزندانتان بدهید.
۳- گرملین‌ها (Gremlins)
- سال انتشار: ۱۹۸۴
- کارگردان: جو دانته
- بازیگران: زاک گالیگان، فوبه کیتس، پالی هالیدی، فرانسیس لی مک کین، کوری فلدمن
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
جو دانته هم یکی از کارگردان‌هایی است که در کنار تیم برتون به عنوان خالق آثاری شناخته می‌شود که بدون توسل به خشونت بی‌حدوحصر و چند گالن خون به اندازه‌ی کافی دلهره‌آور هستند. البته در آثار او هم کمی خون‌ریزی پیدا می‌شود اما به اندازه‌ای نیست که افراد حساس را منزجر کند.
جو دانته آثار خانوادگی مثل «نمایش بعد از ظهر» (Matinee)، «حومه‌نشین‌ها» (The Burbs) و البته «گرملین‌ها» محصول سال ۱۹۸۴ را در کارنامه دارد. این فیلم موفق می‌شود لحظات طنز تاریک را با جنبه‌های شیطانی موجودات عجیب و غریب ترکیب و ملغمه‌ی دوست‌داشتنی از سرگرمی و وحشت را ایجاد کند. البته «گرملین‌ها» ممکن است در لحظاتی آزاردهنده باشد اما در مجموع فیلمی است که برای جمع‌های خانوادگی ساخته شده است.
فیلم ماجرای پسری را دنبال می‌کند که سه قانون مهم نگهداری از حیوان خانگی کوچک و عجیب و غریبش را رعایت نمی‌کند و باعث حمله‌ی هیولاهای شرور به شهر می‌شود.
۲- خانواده‌ی آدامز (The Addams Family)
- سال انتشار: ۱۹۹۱
- کارگردان: بری ساننفلد
- بازیگران: آنجلیکا هیوستون، رائول هولیا، کریستوفر لوید، کریستینا ریچی، جودیت مالینا
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۶۵ از ۱۰۰
این اقتباس از «خانواده‌ی آدامز» همان حال و هوای ترسناک، گوتیک و طنزی که چارلز آدام کاریکاتوریست معروف برای نخستین بار سال ۱۹۳۸ در نشریه‌ی نیویورکر تصویر کرده بود را در خود دارد. این فیلم به طور توامان سرگرم‌کننده، خنده‌دار و ترسناک است.
«خانواده‌ی آدامز» داستان خانواده‌ی عجیبی را دنبال می‌کند که هر کدام ویژگی‌های نامتعارف و ترسناکی دارند و در عمارتی عجیب‌تر از خودشان با یکدیگر زندگی می‌کنند. تا این که پدر خانواده تصمیم می‌گیرد برادرش که چند سالی می‌شود از او خبری ندارد را پیدا کند. از این جای داستان به بعد سر و کله‌ی یک وکیل دغل‌کار برای تصاحب اموال خانواده‌ی آدامز پیدا می‌شود.
فیلم به خاطر بازی‌های درجه یکش با استقبال فوق‌العاده‌ی منتقدان مواجه شد. آنجلیکا هیوستون به خاطر ایفای نقش مورتیسیا نامزد جایزه‌ی گلدن گلوب بهترین بازیگر زن شد.
۱- آرواره‌ها (Jaws)
- سال انتشار: ۱۹۷۵
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: روی شایدر، رابرت شاو، ریچارد درایفس، لورین گری، مورای همیلتون
- امتیاز IMDb فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
«به یک قایق بزرگ‌تر نیاز خواهی داشت» دیالوگی نمادین از «آرواره ها» به عنوان یکی از نمادین‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما است. ماجرا درباره‌ی یک کوسه‌ی سفید است که به گردشگرانی که تصمیم دارند تعطیلات فرح بخشی را در ساحل بگذرانند، بی‌امان حمله می‌کند. این کوسه‌ی انتقام‌جو در بخشی از فیلم درگیر یک نبرد تمام عیار با یک قایق و خدمه‌ی آن می‌شود که به اندازه‌ای دلهره‌آور است که بتوان فیلم را در ژانر ترسناک دسته‌بندی کرد.
جالب است بدانید «آرواره ها» و کوسه‌ی سفید انتقام‌جویش نوعی فوبیای ملی از دریا و کوسه‌ها را در آمریکا به وجود آورد و سال‌ها به گردشگری ساحلی آسیب رساند. فعالان گردشگری سال‌ها تلاش کردند تا نقش کوسه‌ها در اکوسیستم و لزوم احترام به آن‌ها را برای مردم توضیح دهند و دوباره گردشگران را به سواحل بازگردانند.
در حالی که این فیلم به عنوان یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌های تمام دوران شناخته می‌شود اما در اصل به عنوان اولین بلاک باستر تابستانی با هدف جذب خانواده‌ها در نظر گرفته شده بود. استیون اسپیلبرگ با اتکا بر تعلیق و تنش به جای لحظات ترسناک عجیب و غریب، «آرواره ها» را به فیلمی تبدیل کرده است که با اندکی اغماض می‌توان با نوجوان‌ها به تماشایش نشست. البته انتظار نداشته باشید بلافاصله پس از تماشای فیلم به شنا کردن ترغیب شوند!
///.
