چارسو پرس: حرفه سینما حرفه انعطاف‌پذیری است؛ چراکه به واسطه حضور در صحنه و کسب تجربه می‌توان بین مشاغل مختلف ارتباط خوبی برقرار کرد و بدون تغییر حرفه اصلی در حرفه مشابه مشغول به کار شد. این انعطاف باعث شده عده ای از بازیگران پس از مدتی به کارگردانی فیلم روی بیاورند. اتفاقی که یا آنها را به کارگردانی رهنمون کرده یا باعث فعالیت بیشتر در حرفه بازیگری می‌شود.
هومن سیدی از آن کارگردان‌هایی است که تنها ۶ سال پس از شروع بازیگری حرفه کارگردانی را تجربه کرد. آفریقا اولین فیلم سیدی در مقام کارگردانی بود که برخلاف اغلب آثار بعدی که در مقام بازیگر و کارگردان حضور داشت در این اثر ایفای نقش کرد و پشت دوربین کارگردانی نشست.
سیدی برای اولین فیلم خود در مقام کارگردانی سیرغ بلورین بهترین کارگردانی را نیز دریافت کرد. این کارگردان بعدتر بازیگری را همزمان با کارگردانی ادامه داد و این حرفه باعث نشد که او از بازیگری دست بکشد. فیلم های سیزده، اعترافات ذهن خطرناک من، خشم و هیاهو، مغزهای کوچک زنگ زده و جنگ حهانی سوم از دیگر آثار او در سینما هستند.
یکی از دو بازیگر زن این لیست که به کارگردانی روی آورده، نیکی کریمی است. کریمی تا کنون پنج فیلم را کارگردانی کرده و اولین تجربه او ۱۶ سال پس از شروع حرفه بازیگری رقم خورده است. نیکی کریمی که با فیلم عروس در سینمای ایران به طور جدی شناخته شد در میان سال‌های فعالیت بازیگری به کارگردانی نیز پرداخت.
اولین ساخته بلند او یک شب است که کریمی در آن ایفای نقش نکرد. یک شب، شیفت شب، سوت پایان و آتابای دیگر فیلم های او در مقام کارگردان هستند.
از جمله بازیگرانی که به کارگردانی روی آورد و بیشتر از سینما با تلویزیون شناخته شد، رضا عطاران بود. عطاران که کارگردانی تلویزیونی را با سریال های کوچه اقاقیا، خانه به دوش، متهم گریخت و ... تجربه کرده بود در سال ۹۰ با فیلم خوابم میاد در جشنواره فجر حضور پیدا کرد و سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بخش نگاه نو را هم دریافت کرد.
عطاران بر خلاف سیدی در فیلم اول خود به عنوان بازیگر حضور داشت و در سال های بعد در کنار حرفه بازیگری، کمابیش کارگردانی را هم ادامه داد. ردکارپت و دراکولا دو فیلم دیگری هستند که عطاران کارگردانی کرده است.
رامبد جوان کارگردانی تلویزیون و سینما را با فاصله کمی تجربه کرد. او پس از شروع حرفه بازیگری در سال ۷۳، سریال گمشگته را ۶ سال بعد برای تلویزیون ساخت. این تجربه ای شد تا جوان اسپاگتی در ۸ دقیقه را در سینما کارگردانی کند و سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره کودک و نوجوان را نیز از آن خود کند. جوان نیز از بازیگرانی بود که اغلب در آثاری که کارگردانی کرده ایفای نقش کرده است.
اسپاگتی در هشت دقیقه، پسر آدم دختر حوا و قانون مورفی از سینما و نشانی، مسافران و توطئه فامیلی از سریال های تلویزیونی از این دست هستند. کمدی زودپز جدیدترین ساخته رامبد جوان است که به جشنواره چهل و دوم فجر نرسید.
شاید پرکارترین بازیگر این لیست در کارگردانی تلویزیون سعید آقاخانی باشد. بازیگری که وزنه فعالیت‌هایش جلوی دوربین به زمان هایی که پشت آن قرار گرفته سنگینی می‌کند.
آقاخانی سریال های بسیاری را در تلویزیون کارگردانی کرده که زن بابا، راه در رو، نقطه سر خط، خروس و... تنها بخشی از آن هاست. لامپ ۱۰۰ تنها فیلمی است که آقاخانی در سینما کارگردانی کرده است. کارگردانی ۴ فصل از سریال نون خ در ۴ سال اخیر همچنان به حضور پررنگ آقاخانی در کارگردانی تلوزیون تاکید می‌کند.
کارگردان مجموعه های ترش و شیرین و موج و صخره تنها دو بار در تلویزیون کارگردانی کرد. مجید صالحی در سینما نیز مقابل دوربین را به نشستن بر روی صندلی کارگردانی ترجیح داده و به جز فیلم زیر نظر فیلم دیگری را در سینما کارگردانی نکرده است.
یکی دیگر از مجموعه بازیگران ساعت خوش که بعدتر به کارگردانی روی آورد جواد رضویان است. او که همچون سعید آقاخانی وزنه فعالیت کارنامه کاری اش به سمت تلویزیون است به جز زهرمار فیلم دیگری نساخته که در جشنوراه فیلم فجر حضور داشته باشد. زهرمار در جشنوراه ۳۷ ام تنها فیلم کمدی بود که با استقبالی از سوی هیات داوران نیز مواجه نشد.
جواد رضویان حدودا ده سال پس از حضور در عرصه بازیگری، ارث بابام را برای تلویزیون ساخت و وارد کارگردانی شد. قرارگاه مسکونی، کسی خوابه، مهمانان ویژه و صفر بیست و یک دیگر آثاری هستند که رضویان کارگردانی کرده است.
کارگردان سریال ساختمان پزشکان بازیگری را از جُنگ ۷۷ آغاز کرد. سروش صحت سیر تجربه کارگردانی را از تلویزیون بعد سینما و بعد نمایش خانگی طی می‌کند. پیش از سال ۸۶ و سریال چارخونه که اولین تجربه کارگردانی او بود، ۱۰ سال به بازیگری مشغول بود.
مجری برنامه کتاب باز که علاوه بر این دو حرفه در نویسندگی نیز مخاطبان زیادی را با خود همراه کرده، با کارگردانی تنها دو فیلم سینمایی حضور خود را بیشتر در بازیگری سینما تثبیت می‌کند. صحت بیش از فیلم سینمایی، سریال کارگردانی کرده که اخیرا مگه تموم عمر چند بهاره از کارهای او بود.
پسر نوجوان حاج کاظم را احتمالا همه آن هایی که آژانس شیشه ای را دیده اند، به یاد دارند. نقشی که آن را بهروز شعیبی ۱۸ ساله بازی می‌کرد. شعیبی از بازیگرانی است که با کارگردانی یک فیلم سینمایی در مقام کارگردان مطرح شد. دهلیز نخستین ساخته اوست که توانست از رضا عطاران در یک نقش جدی بازی بگیرد.
شعیبی پس از دهلیز که در جشنواره فجر نیز سیمرغ بلورین بهترین فیلم نگاه نو را دریافت کرد به سراغ کارگردانی تلویزیون نیز رفت و سریال پرده نشین، گلشیفته و روز بلوا دیگر سریال هایی است که شعیبی در کنار فیلم های سینمایی کارگردانی کرده است. شعیبی امسال با فیلم آغوش باز در جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
فرامرز قریبیان ۲۰ سال پس از شروع بازیگری، اولین فیلم خود را کارگردانی کرد. جدال در تاسوکی در سال ۶۵ توسط او خلق شد و جزو ۴ فیلمی است که قریبیان کارگردانی کرده است. قریبیان نیز بازیگری را به کارگردانی ارجح دانسته و جز قانون، چشمهایش و گناهکاران که آخرین اثر او در مقام کارگردان محسوب می‌شود.
در این لیست بازیگران دیگری همچون شهاب حسینی، علی مصفا، مهران مدیری، پیمان معادی، مانی حقیقی ستاره اسکندری افشین هاشمی، مجید مظفری، سید جواد هاشمی، پولاد کیمیایی نیز قرار می‌گیرند. بازیگرانی که با بررسی کارنامه هنریشان می‌بینیم که پس از تجربه کارگردانی، حرفه بازیگری را رها نکردند و حتی بعضی از آنان بیش از پیش به فعالیت مقابل دوربین روی آوردند.
امسال و در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر نیز بازیگری به این لیست اضافه می‌شود که در سال های اخیر ورود جدی تری به ایفای نقش‌های جدی و غیرکمدی داشته و حالا نیز با کارگردانی یک فیلم اجتماعی که رگه های کمدی نیز دارد برآیند حرفه بازیگری خود در تمام این سال ها را جلوی دوربین می آورد.
جواد عزتی چندین بار برای بازیگری در جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ بلورین شده اما هنوز سیمرغی دریافت نکرده است. وی امسال با فیلم تمساح خونی از کنجکاوی‌برانگیزترین کارگردانان بخش نگاه نو جشنواره امسال است که باید دید پس از دریافت بازخورد و اکران این فیلم، چه مسیری را برای ادامه کارگردانی پیش می‌گیرد.
///.
منبع: ایرنا
